Landa Mbandu ya Ntima ya Nda ya Yehowa

‘Nzambi mesukinina ve na kusala mambu yina ya yandi silaka, kansi yandi kele ti [ntima ya nda, NW].’​—2 PIERE 3:9.

1. Inki dikabu ya kitoko Yehowa mepesaka bantu?

YEHOWA mepesaka beto kima mosi yina muntu yankaka lenda pesa ve ata fyoti. Yo kele kima mosi ya kitoko mpi ya kele na valere mingi, kansi yina beto lenda sumba ve to kuzwa na ngolo na beto mosi. Yandi mepesaka beto dikabu ya luzingu ya mvula na mvula​—sambu na bantu mingi na kati na beto yo tavanda luzingu ya kukonda nsuka na paladisu ya ntoto. (Yoane 3:16) Yo tavanda kyese kibeni! Mambu yina kepesaka bantu mpasi mingi na ntima, mu mbandu bitumba, mubulu, kinsukami, nku, maladi, mpi nkutu lufwa tamana. Bantu tazinga na ngemba mpi na bumosi bisika yonso na nsi ya lutwadisu ya Kimfumu ya Nzambi. Beto ke na mpusa ya ngolo mpenza ya paladisu yina!​—Yezaya 9:6, 7; Kusonga 21:4, 5.

2. Sambu na nki Yehowa mefwaka ntete ve ngidika ya bima ya Satana?

² Yehowa mpi kekingaka ti kyese yonso ntangu yina yandi tavutula paladisu na ntoto. Yo kele mutindu yina sambu Yehowa kezolaka mambu ya kyeleka ti ya mbote. (Nkunga 33:5) Yandi kesepelaka ve na kumona inza ya mbi ya kelanda ve malongi na yandi to yina kezola ve minsiku na yandi ya lunungu, ya kebuya kiyeka na yandi mpi ya kenyokulula bantu na yandi. Kansi, yandi kele ti bikuma ya mbote yina kesalaka nde yandi fwa ntete ve ngidika ya bima ya mbi ya Satana. Bikuma yango ketadila mambu ya kuzaba mambote ti mambi yina kewakana ti kimfumu na yandi ya kuluta kuzanguka. Ntangu yandi keyidika mambu yai, Yehowa kemonisa kikalulu mosi ya kitoko mpenza, kikalulu yina bantu mingi bubu yai kekondaka​—ntima ya nda.

3. (a) Bangogo ya Kigreki mpi ya Kiebreo ya Biblia kebalulaka nde “ntima ya nda” ketendula inki? (b) Beto tatadila nki bangyufula ntangu yai?

³ Kele ti ngogo mosi ya Kigreki yina Traduction du monde nouveau kebalula nde “ntima ya nda” mbala tatu. Yo ketendula “kuvanda na mabanza ya nda” mpi bo kebalulaka yo mbala mingi nde “kukanga ntima” mpi mbala mosi nde “kumonisa ntima ya nda.” Yo vanda na Kigreki to na Kiebreo, bangogo “ntima ya nda” kepesa ngindu ya mawa ya kukonda kuwa makasi nswalu. Inki mutindu beto kebakaka mambote na ntima ya nda ya Yehowa? Inki malongi beto lenda longuka na ntima ya nda mpi kukanga ntima ya Yehowa mpi ya bansadi na yandi ya kwikama? Inki mutindu beto mezaba nde ntima ya nda ya Yehowa kele ti nsuka? Bika beto tadila mambu yai.

Beto Tadila Ntima ya Nda ya Yehowa

4. Inki ntumwa Piere kusonikaka na yina metala ntima ya nda ya Yehowa?

⁴ Na yina metala ntima ya nda ya Yehowa, ntumwa Piere kusonikaka nde: “Ke na kima mosi ya beno lenda vila ve: Na meso ya Mfumu Nzambi kilumbu mosi kele bonso bamvula mile mosi, bamvula mile mosi mpi kele bonso kilumbu mosi. Bantu ya nkaka ke yindulaka nde Nzambi me sukinina na kusala mambu yina ya yandi silaka, kansi mpidina ve. Nzambi ke [ti ntima ya nda, NW] sambu na beno, sambu yandi ke zolaka ve nde ata muntu mosi kuvila; kansi yandi ke zolaka nde bantu yonso kubalula ntima.” (2 Piere 3:8, 9) Tala mambu zole yina bo metubila awa yina lenda sadisa beto na kubakisa ntima ya nda ya Yehowa.

5. Mutindu Yehowa ketadilaka ntangu kevandaka na nki bupusi na mambu yina yandi kesalaka?

⁵ Dyambu ya ntete kele nde Yehowa ketadilaka ve ntangu mutindu beto ketadilaka yo. Sambu na Muntu yina kezingaka mvula na mvula, bamvula mile mosi kele bonso kilumbu mosi. Ntangu kekangisaka yandi ve nzila ya kusala mambu yina yandi mezola, kansi yandi kesukininaka ve na kusala mambu yina yandi kemona nde yo kele mfunu. Sambu Yehowa kele ti mayele ya kukonda nsuka, yandi mezaba na sikisiki yonso  ntangu ya mbote yina yandi lenda sala kima sambu na mambote ya bantu yonso, mpi yandi kekinga ti ntima ya nda nde ntangu yango kulunga. Kansi, beto lenda sukisa ve nde Yehowa ketulaka ve dikebi na konso mpasi yina bansadi na yandi lenda mona na ntwala nde yandi sala kima. Yandi kele Nzambi ya “kewilaka bantu mawa,” yandi kele mbandu ya kukuka ya zola. (Luka 1:78; 1 Yoane 4:8, NW) Yandi kele ti ngolo ya kukatula kimakulu mambi yonso yina bampasi mebasisaka na mwa ntangu yina yandi mepesaka nzila.​—Nkunga 37:10.

6. Inki beto fwete tubaka ve sambu na yina metala Nzambi, mpi sambu na inki?

⁶ Ya kyeleka, yo kele pete ve na kukinga kima yina nge kezolaka mingi. (Bingana 13:12) Yo yina, ntangu bantu kelungisaka ve nswalu balusilu na bo, bankaka lenda tuba nde bo kele ve na luzolo ya kulungisa yo. Yo tavanda mpenza kukonda mayele na kuyindula nde Nzambi kele ve na luzolo ya kulungisa nswalu balusilu na yandi! Kana beto yindula nde ntima ya nda ya Nzambi kele kusukinina, mutindu ntangu kele na kuluta, beto lenda kuma na baduti mpi kulemba nitu mpi beto lenda lala mpongi na kimpeve. Mbi kuluta, bantu yina kesekaka mpi ya kekonda lukwikilu ya Piere kutubilaka na ntwala lenda kusa beto. Bantu ya mutindu yina ketubaka na kuseka yonso nde: “Mfumu Yesu silaka nde yandi ta kwisa kuvutuka diaka si! Ebuna wapi yandi ko? Bankaka na beto me fwaka ntama, kansi mambu yonso kele kaka kiteso mosi, katuka ntangu ya Nzambi salaka bima yonso tii bubu yai!”​—2 Piere 3:4.

7. Inki mutindu ntima ya nda ya Yehowa kewakana ti mpusa na yandi ya kuzola nde bantu kubalula ntima?

⁷ Dyambu ya zole ya beto lenda baka na bangogo ya Piere kele nde Yehowa kele ntima ya nda sambu yandi kezola nde bantu yonso kubalula ntima. Yehowa tafwa bantu ya ntu-ngolo yina kebuya kuyambula kusala mambu na bo ya mbi. Ata mpidina, Nzambi kesepelaka ve na lufwa ya muntu ya mbi. Kansi, yandi kesepelaka na kumona bantu kebalula ntima, kebika kusala mbi, mpi kelanda na kuzinga. (Ezekiele 33:11) Yo yina, yandi kesadilaka ntima ya nda mpi kezolaka nde bantu kulonga nsangu ya mbote na ntoto ya mvimba na mpila nde bantu kuzwa dibaku ya kuzinga.

8. Inki mutindu ntima ya nda ya Nzambi kemonana na bangwisana na yandi ti dikanda ya Izraele?

⁸ Ntima ya nda ya Nzambi kemonana mpi na bangwisana na yandi ti dikanda ya Izraele ya ntama. Na nsungi ya bamvu-nkama mingi, yandi kangaka ntima na kukolama na bo. Na nzila ya baprofete na yandi, yandi vandaka kusyamisa bo ntangu yonso mpi mbala na mbala nde: “Beno bikisa banzila na beno ya mbi, beno landa bansiku na mono yonso ya mono pesaka na bankaka na beno ti ya mono pesaka beno na munoko ya bantu na mono baprofete.” Inki bo salaka? Na mawa yonso, bantu ‘kulemfukaka ve.’​—2 Bantotila 17:13, 14.

9. Inki mutindu ntima ya nda ya Yezu kele kifwani ya ntima ya nda ya Tata na yandi?

⁹ Nsukansuka, Yehowa kutindaka Mwana na yandi, yina kubondilaka Bayuda mbala na mbala na kuwakana dyaka ti Nzambi. Ntima ya nda ya Yezu kele mpenza kifwani ya ntima ya nda ya Tata na yandi. Sambu yandi zabaka mbote nde bo tafwa yandi ntama mingi ve, Yezu tubaka nde: “Yeruzalemi, Yeruzalemi! Nge ke fwaka baprofete ya Nzambi, nge ke fwaka na matadi bantu yina ya Nzambi me tindilaka nge! Mbala mingi mono zolaka kutula bantu na nge kisika mosi mutindu nsusu ke kutikisaka bana na yandi na nsi ya mapapu na yandi, kansi beno zolaka ve!” (Matayo 23:37) Bangogo yai ya kesimba ntima kele ve ya zuzi mosi ya ntima ya mbi yina kele ti mpusa ya ngolo ya kupesa muntu ndola, kansi ya nduku mosi ya zola yina kemonisa ntima ya nda sambu na bantu. Bonso Tata na yandi ya zulu, Yezu zolaka nde bantu kubalula ntima sambu na kutina ndola. Bankaka kulemfukaka na balukebisu ya Yezu mpi kutinaka ndola yina kubwilaka Yeruzalemi na mvu 70 T.B.​—Luka 21:20-22.

10. Na nki mutindu ntima ya nda ya Nzambi menatilaka beto mambote?

¹⁰ Keti ntima ya nda ya Nzambi kele ve kima mosi ya kuyituka? Ata bantu mingi mpenza mekolamaka, Yehowa mepesaka konso muntu na kati na beto, kumosi ti bamilio ya bantu yankaka, dibaku ya kuzaba yandi mpi ya kundima kivuvu ya luguluku. Piere kusonikilaka bampangi na yandi Bakristu nde: “Beno fweti baka ntima [ya nda, NW] ya Mfumu na beto Yesu . . . bonso . . . nzila ya kuguluka.” (2 Piere 3:15) Keti beto kele ve na ntonda na mpila ntima ya nda ya Yehowa mekangudilaka beto nzila ya kuguluka? Keti beto kesambaka ve nde Yehowa kulanda na  kumonisila beto ntima ya nda na ntangu beto kesadila yandi konso kilumbu?​—Matayo 6:12.

11. Kubakisa ntima ya nda ya Yehowa tapusa beto na kusala inki?

¹¹ Ntangu beto kebakisa bikuma Yehowa kele na ntima ya nda, yo kesadisa beto na kukinga ti ntima ya nda luguluku yina yandi tanata, mpi yo kesadisa beto na kukonda kutuba nde yandi kesukinina na kulungisa balusilu na yandi. (Mawa 3:26) Ntangu beto kelanda na kusamba nde Kimfumu ya Nzambi kukwisa, beto ketula ntima nde Nzambi kuzaba ntangu ya kuluta mbote yina yandi tapesa mvutu na kisambu yai. Dyaka, yo kepusaka beto na kulanda mbandu ya Yehowa na kumonisaka ntima ya nda bonso ya yandi na bangwisana na beto ti bampangi na beto mpi ti bantu yina beto kelongaka. Beto mpi kezola ve nde konso muntu yina kufwa kansi beto kezola nde bo balula ntima mpi kubaka kivuvu yina beto kele na yo ya kuzinga mvula na mvula.​—1 Timoteo 2:3, 4.

Beto Tadila Ntima ya Nda ya Baprofete

12, 13. Na kuwakana ti Yakobo 5:10, inki mutindu profete Yezaya kunungaka na kuvanda ntima ya nda?

¹² Kana beto tadila ntima ya nda ya Yehowa, yo tasadisa beto na kumonisa ntonda mpi kukuna kikalulu yango. Yo kele pete ve sambu na bantu ya kukonda kukuka na kukuna ntima ya nda, kansi bo lenda sala yo. Beto kelongukaka na mbandu ya bansadi ya Nzambi ya ntama. Longoki Yakobo kusonikaka nde: “Bampangi, beno yindula baprofete yina vandaka kutuba na zina ya Mfumu Nzambi; beno baka mbandu na bo, sambu bo [monisaka ntima ya nda, NW] na bampasi na bo.” (Yakobo 5:10) Yo kepesaka kikesa na kuzaba nde bantu yankaka kunungaka mambu ya mpasi yina beto kekutana ti yo.

¹³ Mu mbandu, profete Yezaya vandaka na mfunu ya ntima ya nda sambu na kulungisa mukumba na yandi. Yehowa kumonisaka yo ntangu yandi songaka yandi nde: “Kwenda kutubila bantu ya Israele nde: ‘Beno ta wa kaka, kansi beno ta bakisaka ve; beno ta tala kaka, kansi beno ta mona ve.’ Kumisa ntima na bo ngolo, kanga makutu na bo, fika meso na bo, mbai-mbai meso na bo kumona, makutu na bo kuwa, ntima na bo kubakisa, ebuna bo balula ntima, mono belula bo.” (Yezaya 6:9, 10) Ata bantu kukangaka makutu na bo, Yezaya kuzabisaka nsangu ya balukebisu ya Yehowa ti ntima ya nda mpenza na bamvula kiteso ya 46! Mutindu mosi, ntima ya nda tasadisa beto na kukanga ntima na kisalu na beto ya kusamuna nsangu ya mbote, ata bantu mingi kendima yo ve.

14, 15. Inki kusadisaka Yeremia na kunwana ti kimbeni mpi kulemba nitu?

¹⁴ Ya kyeleka, ntangu baprofete vandaka kulungisa kisalu na bo, bo vandaka kaka ve kumona mpasi sambu bantu vandaka kukanga makutu;  bo kutanaka mpi ti kimbeni. Bo kangisaka makulu ya Yeremia na dibaya mosi ya kutobula matobo, bo ‘tulaka yandi na nzo ya boloko’ mpi bo losaka yandi na dibulu. (Yeremia 20:2, NW; 37:15; 38:6) Yandi monaka mpasi kaka na maboko ya bantu yina yandi zolaka kusadisa. Kansi, Yeremia kukunaka ve kimbeni, to kuvutulaka ve mambi na mambi. Yandi kangaka ntima ti ntima ya nda na nsungi ya bamvula mingi.

¹⁵ Yeremia kukangaka ve munoko sambu na kimbeni mpi maseka ya bantu, yo kekangaka beto mpi ve munoko bubu yai. Ya kyeleka, bantangu yankaka beto lenda lemba nitu. Yeremia mpi kulembaka nitu. Kansi yandi sonikaka nde: “Konso ntangu ya mono ke tuba mambu na nge, bantu ke seka mono, bo ke finga mono kaka. Kansi . . . mono ke tuba nde: ‘Mono ke yindula diaka Mfumu Nzambi ve, mono ta tuba diaka na zina na yandi ve.’” Ebuna nki kusalamaka? Keti Yeremia kuyambulaka kusamuna? Yandi kelanda na kutuba nde: “Nge ta mona mambu na nge [ndinga ya Nzambi] ke pela na ntima na mono bonso tiya, yo me kota mono tii na mikwa. Mono me lemba na kubumba yo na ntima, mono ke kuka diaka ve.” (Yeremia 20:8, 9) Simba nde ntangu yandi vandaka kuyindula maseka ya bantu, yandi vidisaka kyese na yandi. Ntangu yandi yindulaka kitoko mpi mfunu ya nsangu, kyese kuvutukilaka yandi. Dyaka, Yehowa kuvandaka ti Yeremia bonso ‘muntu ya ngolo mpenza,’ yina vandaka kupesa yandi ngolo ya kusamuna ndinga ya Nzambi ti kikesa yonso.​—Yeremia 20:11.

16. Inki mutindu beto lenda tanina kyese na kisalu na beto ya kusamuna nsangu ya mbote?

¹⁶ Keti profete Yeremia kumonaka kyese na kisalu na yandi? Ee! Yandi songaka Yehowa nde: “Mono waka mambu yonso ya nge vandaka kutuba na mono, yo kotaka mono na ntima; mambu yango pesaka mono mpi kiese mingi na ntima sambu mono kele muntu na nge [Yehowa].” (Yeremia 15:16) Yeremia kusepelaka na dibaku yina yandi vandaka na yo ya kumonisa Nzambi ya kyeleka mpi ya kusamuna ndinga na yandi. Beto mpi lenda vanda na kyese. Dyaka, beto kevandaka na kyese mutindu mosi ti bawanzyo ya zulu, sambu bantu mingi kendima nsangu ya Kimfumu na inza ya mvimba, kebalula ntima, mpi kekota na nzila yina kenata na luzingu ya mvula na mvula.​—Luka 15:10.

‘Kukanga Ntima ya Yobi’

17, 18. Na nki mutindu Yobi kukangaka ntima, mpi nki mutindu mambu kusukaka?

¹⁷ Na nima ya kutubila baprofete ya ntangu ya ntama, longoki Yakobo kusonikaka nde: “Beno me waka nki mutindu Yobi kangaka ntima, ebuna beno zaba nki mambu Mfumu Nzambi salaka yandi na nsuka-nsuka; sambu Mfumu Nzambi ke wilaka bantu mawa.” (Yakobo 5:11) Ngogo ya Kigreki yina bo mebalula awa nde ‘kukanga ntima’ kele ti ntendula ya mutindu mosi ti ngogo yina Yakobo kusadilaka na verse yina kele na ntwala ya verse yai sambu na “ntima ya nda.” Sambu na kumonisa luswaswanu na kati ya bangogo yina zole, muntu mosi ya mayele kusonikaka nde: “Ntima ya nda kele kukanga ntima ntangu bantu kesadila beto mambu ya nku, ebuna kukanga ntima kele kikesa ya beto kevandaka na yo kukonda kuwa boma ntangu beto kenwana ti mambu ya mpasi.”

¹⁸ Yobi kukutanaka ti mpasi ya ngolo. Yandi vidisaka kimvwama na yandi, bana na yandi, mpi yandi belaka maladi mosi ya kupesaka yandi mpasi mingi. Yandi vandaka kunwana mpi ti mambu ya luvunu yina bo kusilaka yandi nde Yehowa muntu vandaka kupesa yandi ndola. Yobi kukangaka ve munoko na ntangu ya mpasi, yandi dilaka sambu na luzingu na yandi mpi nkutu yandi  yindulaka nde yandi kele na lunungu kuluta Nzambi. (Yobi 35:2) Kansi, yandi vidisaka ve lukwikilu, mpi yandi bikalaka kaka ya kwikama. Yandi fingaka ve Nzambi mutindu Satana kutubaka nde yandi tasala yo. (Yobi 1:11, 21) Inki kusalamaka na nima? Yehowa “sakumunaka Yobi na luzingu na yandi ya mpa, kuluta luzingu na yandi ya ntete.” (Yobi 42:12) Yehowa kuvutulaka mavimpi ya Yobi, kufokulaka kimvwama na yandi mbala zole, mpi kusakumunaka yandi ti luzingu mosi ya mbote, mpi ya kyese ti bantu yina yandi zolaka. Kukanga ntima na kwikama yonso ya Yobi kusadisaka yandi na kubakisa Yehowa mbotembote.

19. Inki beto kelonguka na kukanga ntima ti ntima ya nda yina Yobi kumonisaka?

¹⁹ Inki beto kelonguka na kukanga ntima ti ntima ya nda ya Yobi? Bonso Yobi, beto lenda bela to kukutana ti bampasi yankaka. Beto lenda bakisa ve mbotembote sambu na nki Yehowa mepesa nzila nde mpasi mosi buna kubwila beto. Kansi, beto lenda ndima dyambu yai: Kana beto bikala ya kwikama, beto tabaka lusakumunu. Ntembe kele ve nde, Yehowa kepesaka matabisi na bantu yina kesosaka yandi na masonga yonso. (Baebreo 11:6) Yezu kutubaka nde: “Muntu yina ta kanga ntima tii na nsuka, yandi ta guluka.”​—Matayo 10:22; 24:13.

‘Kilumbu ya Yehowa Takwisa’

20. Sambu na nki beto lenda kwikila mpenza nde kilumbu ya Yehowa takwisa?

²⁰ Ata Yehowa kele na ntima ya nda, yandi kele mpi Nzambi ya lunungu mpi yandi tabikisa ve nde mambi kuvanda kimakulu. Ntima ya nda na yandi kele ti ndilu. Piere kusonikaka nde: ‘Nzambi kudibuyisaka ve na kupesa ndola na inza ya ntama.’ Ntangu Nzambi gulusaka Noa ti dibuta na yandi, yandi fulusaka inza yina ya mbi na masa ya Mvula ya Ngolo. Yehowa kupesaka dyaka bantu ya Sodomi ti ya Gomore ndola ntangu yandi fwaka bo ti tiya. Bandola yai ‘kepesa mbandu na bantu ya mbi sambu na mambu yina ta bwila bo.’ Beto lenda kwikila mpenza nde: “Kilumbu ya [Yehowa] takwisa.”​—2 Piere 2:5, 6; 3:10.

21. Inki mutindu beto lenda monisa kukanga ntima ti ntima ya nda na beto, mpi nki kima beto tatadila na disolo yina kelanda?

²¹ Yo yina, bika beto landa mbandu ya ntima ya nda ya Yehowa na kusadisaka bankaka na kubalula ntima na mpila nde bo guluka. Bika mpi beto landa mbandu ya baprofete na kuzabisaka nsangu ya mbote na ntima ya nda yonso ata bantu ya beto kesamuna kekanga makutu na nsangu. Dyaka, beto lenda ndima nde Yehowa tasakumuna beto mingi kana beto kekanga ntima na bampasi bonso Yobi, mpi beto bikala ya kwikama. Beto kele na bikuma mingi ya kuvanda na kyese na kisalu na beto ya kusamuna ntangu beto kemona mutindu Yehowa mesakumunaka bikesa ya bantu na yandi ya kulonga nsangu ya mbote na ntoto ya mvimba. Beto tatadila yo na disolo yina kelanda.

Keti Nge Keyibuka?

• Sambu na nki Yehowa kemonisaka ntima ya nda?

• Inki beto kelonguka na ntima ya nda ya baprofete?

• Inki mutindu Yobi kumonisaka kukanga ntima, mpi nki mutindu mambu kusukaka?

• Inki mutindu beto mezaba nde ntima ya nda ya Yehowa kele ti ndilu?

[Bangyufula ya disolo ya kulonguka]

[Kifwanisu ya kele na lutiti 15]

Ntima ya nda ya Yezu kele kifwani ya ntima ya nda ya Tata na yandi

[Kifwanisu ya kele na lutiti 16]

Inki matabisi Yehowa kupesaka Yeremia sambu yandi monisaka ntima ya nda?

[Kifwanisu ya kele na lutiti 17]

Inki matabisi Yehowa kupesaka Yobi sambu na kukanga ntima na yandi?