‘Beno Kwenda Kukumisa Bantu Balongoki, Beno Botika bo’

“Yo yina, beno kwenda kukumisa bantu yonso balonguki na mono: Beno botika bo . . . , beno longa bo mpi na kulanda mambu yonso ya mono vandaka kusonga beno na kusala.”​—MATAYO 28:19, 20.

1. Inki desizio dikanda ya Izraele kubakaka na nsi ya Ngumba ya Sinai?

BAMVULA kiteso ya 3 500 meluta, dikanda mosi kusalaka lusilu na Nzambi. Bantu ya Izraele yina kuvukanaka na nsi ya Ngumba ya Sinai kutubaka na meso ya bantu yonso nde: “Beto ta sala mambu yonso mutindu Mfumu Nzambi me tuba.” Banda na ntangu yina tii kuna, bantu ya Izraele kukumaka bantu ya mekudipesaka na Nzambi, ‘bantu na yandi mpenza.’ (Kubasika 19:5, 8; 24:3) Bo vandaka kuvingila na mpusa yonso lutaninu na yandi mpi kuzinga tii kuna na ntoto ‘ya mbote yina kuvandaka mpi na bima mingi ya kudia.’​—Levi 20:24.

2. Inki bangwisana bantu lenda vanda na yo bubu yai ti Nzambi?

² Kansi, mutindu muyimbi-bankunga Azafi kutubaka, bantu ya Izraele “landaka ve kuwakana ya bo wakanaka na Nzambi, bo buyaka na kulemfukila bansiku na yandi.” (Nkunga 78:10) Bo zitisaka ve lusilu yina batata na bo kusalaka na Yehowa. Nsukansuka, dikanda ya Izraele kuvidisaka bangwisana ya kuluta mfunu yina bo vandaka na yo ti Nzambi. (Longi 5:4; Matayo 23:37, 38) Yo yina, Nzambi “yindulaka . . . bantu yina kele Bayuda ve sambu na kusola bantu ya nkaka na kati na bo na kuvanda bantu na yandi.” (Bisalu 15:14) Mpi na bilumbu yai ya nsuka, yandi ke na kuvukisa “kibuka mosi ya nene ya bantu yina ata muntu mosi ve takuka na kutanga, ya mekatuka na bansi yonso mpi na makanda yonso mpi na mabuta yonso mpi na bandinga yonso” yina kendima na kyese yonso nde: “Lugulusu kele na Nzambi na beto ya mevanda na kiti ya kimfumu, mpi na Mwana ya Dimeme.”​—Kusonga 7:9, 10, NW.

3. Inki bitambi muntu fwete sala sambu na kuvanda ti bangwisana ti Nzambi?

 ³ Sambu muntu kuvanda na kati ya bantu yina kele ti bangwisana ya mfunu ti Nzambi, yandi fwete kudipesa na Yehowa mpi kumonisa yo na meso ya bantu yonso na nzila ya mbotika ya masa. Yo kele sambu na kulemfuka na ntuma yai ya Yezu pesaka balongoki na yandi: “Yo yina, beno kwenda kukumisa bantu yonso balonguki na mono: Beno botika bo na zina ya Tata ti ya Mwana ti ya mpeve-santu, beno longa bo mpi na kulanda mambu yonso ya mono vandaka kusonga beno na kusala.” (Matayo 28:19, 20) Bantu ya Izraele kuwidikilaka Moize ntangu yandi vandaka kutanga “mukanda ya kuwakana.” (Kubasika 24:3, 7, 8) Yo yina, bo bakisaka mambu yina bo fwete lungisa na ntwala ya Yehowa. Mutindu mosi bubu yai, na ntwala nde muntu kubaka mbotika, yandi fwete baka ntete nzayilu ya sikisiki ya lukanu ya Nzambi mutindu yo kele na kati ya Ndinga na yandi, Biblia.

4. Muntu fwete sala nki sambu yandi fwana na kubaka mbotika? (Tala mpi lupangu yina kele na zulu.)

⁴ Yo kele pwelele nde Yezu zolaka nde balongoki na yandi kuvanda ti fondasio ya ngolo sambu na lukwikilu na bo na ntwala ya kubaka mbotika. Yandi tindaka balongoki na yandi kaka ve na kukwenda mpi kukumisa bantu balongoki, kansi mpi na kulonga bo na ‘kulanda mambu yonso ya yandi vandaka kusonga bo na kusala.’ (Matayo 7:24, 25; Efezo 3:17-19) Yo yina, mbala mingi bantu yina kefwanaka na kubaka mbotika kevandaka bantu yina melongukaka Biblia bangonda mingi to nkutu mvula mosi to zole, na mpila nde bo ketadilaka mbotembote dyambu yango na ntwala ya kubaka desizio. Na ntangu bo kesalaka diskure ya mbotika, bakandida kepesaka mvutu nde Ee na bangyufula zole ya mfunu. Sambu Yezu kumonisaka pwelele nde ‘Ee na beto fwete bikala kaka Ee, mpi Ve na beto fwete vanda kaka Ve,’ yo tavanda mfunu nde beto yonso kutadila dyaka mbotembote ntendula ya bangyufula yai zole ya mbotika.​—Matayo 5:37, NW.

Kubalula Ntima mpi Kudipesa

5. Ngyufula ya ntete ya mbotika kebendaka dikebi na nki bitambi zole ya mfunu?

⁵ Na ngyufula ya ntete, bo keyulaka kandida kana yandi mebalula ntima na luzingu na yandi ya ntama mpi mekudipesa na Yehowa sambu na kusala luzolo na yandi. Ngyufula yai kebendaka dikebi na bitambi zole ya mfunu yina muntu fwete sala na ntwala ya kubaka mbotika: kubalula ntima mpi kudipesa.

6, 7. (a) Sambu na nki kubalula ntima kele mfunu sambu na bakandida yonso ya mbotika? (b) Inki bansoba muntu fwete sala na nima ya kubalula ntima?

⁶ Sambu na nki muntu fwete balula ntima na ntwala ya kubaka mbotika? Ntumwa Polo ketendula nde: “Beto vandaka kuzinga mpidina. Na luzingu na beto, beto vandaka kulanda nzala na beto ya kimuntu.” (Efezo 2:3) Na ntwala ya kubaka nzayilu ya sikisiki ya luzolo ya Nzambi, beto vandaka kuzinga na kuwakana ti inza, disongidila, ti bansiku mpi minsiku na yo. Luzingu na beto kuvandaka na nsi ya luyalu ya Satana yina kele nzambi ya ntangu yai. (2 Korinto 4:4) Kansi, na nima ya kuzaba luzolo ya Nzambi, beto bakaka lukanu ya kuzinga ‘ve bonso nzala ya kimuntu ketinda beto na kusala, kansi sambu na kusala luzolo ya Nzambi.’​—1 Piere 4:2.

⁷ Luzingu yai ya mpa kenataka mambote mingi. Ntetentete, yo kekangudilaka muntu nzila ya kusala bangwisana ya ngolo ti Yehowa  yina Davidi kufwanisaka ti emvitasio ya kukota na “tenta” mpi “ngumba ya santu” ya Nzambi. (Nkunga 15:1, NW) Na kutuba ya mbote, Yehowa tazola ve kubingisa konso muntu yina, kansi kaka bantu yina ‘kelandaka luzolo ya Nzambi na mambu yonso, kesalaka mambu ya mbote ntangu yonso; bayina ketubaka mambu ya kieleka, mpi kekusaka ve.’ (Nkunga 15:2) Sambu na mambu ya kuswaswana ya beto vandaka kusala na ntwala ya kulonguka kyeleka, kulungisa mambu ya bo kelomba na verse yai lenda tendula nde beto sala mwa bansoba na bikalulu mpi na kimuntu na beto. (1 Korinto 6:9-11; Kolosai 3:5-10) Kima ya fwete pusa beto na kusala bansoba ya mutindu yai kele kubalula ntima, disongidila, kuwa mpasi na ntima sambu na luzingu na beto ya ntama mpi kubaka lukanu ya ngolo ya kusepedisa Yehowa. Yo ketindaka muntu na kusoba mpenza, na kuyambula mutindu ya luzingu ya inza mpi ya bwimi, mpi na kulanda mutindu ya luzingu yina kesepedisaka Nzambi.​—Bisalu 3:19.

8. Inki mutindu beto kekudipesaka, mpi nki kuwakana kele na kati ya kudipesa mpi mbotika?

⁸ Na kitini ya zole ya ngyufula ya ntete ya mbotika, bo keyulaka bakandida kana bo mekudipesa dezia na Yehowa sambu na kusala luzolo na yandi. Kudipesa kele kitambi mosi ya mfunu yina muntu fwete sala na ntwala ya mbotika. Beto kesalaka yo na kisambu ntangu beto kemonisaka mpusa na beto ya masonga ya kupesa luzingu na beto na Yehowa na nzila ya Kristu. (Roma 14:7, 8; 2 Korinto 5:15) Na ntangu yina, Yehowa kekumaka Mfumu mpi Munkwa na beto, mpi bonso Yezu, beto kesepelaka na kusala luzolo ya Nzambi. (Nkunga 40:9; Efezo 6:6) Lusilu yai ya masonga ya beto kesalaka na Yehowa kesalamaka kaka mbala mosi. Kansi, sambu beto kekudipesaka na kingenga, kutuba na meso ya bantu yonso na kilumbu ya mbotika kevandaka kidimbu ya kemonisaka na konso muntu nde beto mesalaka lusilu yina ya masonga na Tata na beto ya zulu.​—Roma 10:10.

9, 10. (a) Kusala luzolo ya Nzambi kelombaka inki? (b) Inki mutindu ata bamfumu ya Nazi kubakisaka lusilu na beto ya kudipesa?

⁹ Kulanda mbandu ya Yezu ya kusala luzolo ya Nzambi kelombaka nde beto sala inki? Yezu kusongaka balongoki na yandi nde: “Kana muntu kezola kulanda mono, bika yandi kudibuya mpi yandi baka nti na yandi ya mpasi mpi yandi fula na kulanda mono.” (Matayo 16:24, NW) Awa Yezu bendaka dikebi na mambu tatu ya beto fwete sala. Ntete, beto fwete “kudibuya.” Na bangogo yankaka, beto kebuyaka bikalulu na beto ya bwimi mpi ya kukonda kukuka, mpi kendimaka na kulemfuka na bandongisila mpi lutwadisu ya Nzambi. Ya zole, beto fwete ‘baka nti na beto ya mpasi.’ Na bilumbu ya Yezu, nti ya mpasi vandaka kidimbu ya nsoni mpi ya mpasi. Sambu beto kele Bakristu, beto kendimaka nde ntangu yankaka beto lenda mona mpasi sambu na nsangu ya mbote. (2 Timoteo 1:8) Ata inza lenda seka mpi kuvweza beto, bonso Kristu beto ‘kemonaka nsoni ve,’ kansi beto kevandaka na kyese ya kuzaba nde beto kesepedisa Nzambi. (Baebreo 12:2) Na nsuka, beto fwete “fula” na kulanda Yezu.​—Nkunga 73:26; 119:44; 145:2.

¹⁰ Kima ya kuyituka kele nde ata bambeni yankaka kebakisaka ntendula ya lusilu ya kudipesa yina Bambangi ya Yehowa mesalaka na Nzambi sambu na kusadila kaka yandi. Mu mbandu, na kan ya konsatrasio ya Nazi na Buchenwald na Allemagne, bo vandaka kulomba Bambangi yina vandaka kubuya na kuvweza lukwikilu na bo na kutulaka diboko na mambu yai ya bantu ya Nazi kusonikaka nde: “Mu kele kaka Longoki ya kwikama ya Biblia mpi mu tafwa ve ata fyoti lusilu ya mu mesalaka na Yehowa.” Ya kyeleka, yo kemonisa pwelele nkadilu ya bansadi ya  Nzambi yonso ya kwikama mpi yina mekudipesaka!​—Bisalu 5:32.

Kuzabana Bonso Mbangi ya Yehowa

11. Inki kivuvu muntu ya mebaka mbotika kekumaka na yo?

¹¹ Na ngyufula ya zole ya mbotika, bo keyulaka kandida, ntete kana yandi kebakisa nde mbotika na yandi kele kidimbu ya kemonisa na bantu yonso nde yandi mekuma Mbangi ya Yehowa. Na nima ya mbotika na yandi, yandi kekumaka ministre ya kutumbama yina kenataka zina ya Yehowa. Yo kele dyambu ya lukumu mpenza mpi mukumba mosi ya nene. Yo kepesaka mpi muntu ya mebaka mbotika kivuvu ya luguluku ya mvula na mvula, kaka kana yandi bikala ya kwikama na Yehowa.​—Matayo 24:13.

12. Lukumu ya kunata zina ya Yehowa kenataka nki mukumba?

¹² Ya kyeleka, yo kele lukumu ya kuluta nene na kunata zina ya Yehowa, Nzambi nkwa-ngolo yonso. Profete Mishe kutubaka nde: “Bantu yonso, bo, tatambulaka na zina ya nzambi na bo, kansi beto, beto tatambulaka na zina ya Yehowa Nzambi na beto tii kuna ntangu ya kukonda nsuka, ee mvula na mvula.” (Mishe 4:5, NW) Kansi, lukumu yai kenataka mukumba. Beto fwete sala ngolo sambu na kuzinga luzingu na beto na mutindu mosi ya kepesa lukumu na zina ya beto kenata. Mutindu Polo kuyibusaka Bakristu na Roma, kana muntu kesadila ve mambu ya yandi kelonga, bantu “ke vwenzaka” zina ya Nzambi to kefingaka zina yango.​—Roma 2:21-24.

13. Sambu na nki bansadi yina mekudipesaka na Yehowa kevandaka ti mukumba ya kuta kimbangi na yina metala Nzambi na bo?

¹³ Ntangu muntu mekuma Mbangi ya Yehowa, yandi kendimaka mpi mukumba ya kuta kimbangi na mambu ya metala Nzambi na yandi. Yehowa kusongaka dikanda ya Izraele yina kudipesaka na yandi na kuvanda bambangi na yandi sambu na kuta kitemwe ya kinzambi na yandi ya mvula na mvula. (Yezaya 43:10-12, 21) Kansi, dikanda yango kulungisaka ve mukumba yai, mpi nsukansuka Yehowa kubuyaka bo. Bubu yai, Bakristu ya kyeleka kemonaka nde yo kele lukumu ya kuvanda ti dibaku ya kuta kimbangi ya Yehowa. Beto kesalaka mutindu yina sambu beto kezolaka yandi mpi kevandaka ti mpusa ya ngolo ya kusantisa zina na yandi. Inki mutindu beto lenda kanga munoko na ntangu beto kezaba kyeleka ya metala Tata na beto ya zulu mpi balukanu na yandi? Beto kekudiwaka mutindu ntumwa Polo vandaka kudiwa ntangu yandi tubaka nde: “Sambu yo ke mfunu nde mono kusala yo. Ee, mawa na mono kana mono kusamuna ve nsangu ya mbote!”​—1 Korinto 9:16, NW.

14, 15. (a) Inki mutindu organizasio ya Yehowa kesadisaka beto na kuyela na kimpeve? (b) Inki bangidika Yehowa mesalaka sambu na kusadisa beto na kimpeve?

¹⁴ Ngyufula ya zole keyibusaka mpi kandida mukumba na yandi ya kusala na bumosi ti organizasio ya Yehowa yina yandi ketwadisaka na mpeve na yandi. Beto kesadilaka ve Nzambi beto mosi, mpi beto kele na mfunu ya lusadisu ti kikesa ya “kimvuka yonso ya bampangi.” (1 Piere 2:17, NW; 1 Korinto 12:12, 13) Organizasio ya Nzambi kesalaka kisalu ya mfunu sambu na kuyela na beto ya kimpeve. Yo kepesaka beto mikanda mingi ya ketendulaka Biblia yina kesadisaka beto na kuyela na nzayilu ya kyeleka, na kusala mambu na mayele yonso ntangu beto kekutanaka ti bampasi, mpi na kuyedisa kinduku ya ngolo ti Nzambi. Bonso mama yina kezikisaka kana mwana na yandi kedya mbote mpi kezwa lutaninu, “mpika ya kwikama mpi ya mayele” (NW) kepesaka madya mingi ya kimpeve na ntangu ya mbote sambu na kusadisa beto na kutomisa bangwisana na beto ti Yehowa.​—Matayo 24:45-47; 1 Tesalonika 2:7, 8.

¹⁵ Na balukutakanu ya konso mposo, bansadi ya Yehowa kebakaka malongi mpi kikesa ya bo kevandaka na yo mfunu sambu na kuvanda Bambangi ya kwikama ya Yehowa. (Baebreo 10:24, 25) Nzo-Nkanda ya Kisalu ya Teokrasi kelongaka beto mutindu ya kutuba na ntwala ya bantu mingi, mpi Lukutakanu ya Kisalu kelongaka beto mutindu ya kusamuna mbote. Yo vanda  na balukutakanu na beto to na nsadisa ya kulonguka ya beto mosi ya mikanda yina ketendulaka Biblia, beto kemonaka nde mpeve ya Yehowa kesalaka mpi ketwadisaka organizasio na yandi. Na nzila ya bangidika yai ya mbala na mbala, Nzambi kekebisaka beto na bigonsa, kelongaka beto na kuvanda baministre ya mbote, mpi kesadisaka beto na kulanda na kuvanda meso ya kukanguka na kimpeve.​—Nkunga 19:8, 9, 12; 1 Tesalonika 5:6, 11; 1 Timoteo 4:13.

Kima ya Kepusaka Beto na Kubaka Mbotika

16. Inki kepusaka beto na kudipesa na Yehowa?

¹⁶ Bangyufula zole ya mbotika keyibusaka bakandida ntendula ya mbotika ya masa mpi mukumba yina yo kenataka. Kansi, inki fwete pusa bo na kubaka desizio ya kubaka mbotika? Beto kekumaka balongoki ya mebakaka mbotika sambu Yehowa ‘kebendaka’ beto, kansi ve sambu muntu kupusaka beto na kingolongolo. (Yoane 6:44) Sambu “Nzambi kele zola,” yandi keyalaka luyalanganu na zola, kansi na kingolongolo ve. (1 Yoane 4:8, NW) Kima ya kebendaka beto na Yehowa kele bikalulu na yandi ya mbote mpi mutindu yandi kesadilaka beto mambu. Yehowa kupesaka Mwana na yandi mosi kaka ya kubutukaka sambu na beto, mpi yandi kesila beto luzingu ya kuluta mbote na bilumbu kekwisa. (Yoane 3:16) Ebuna, dyambu yai kepusaka beto na kupesa yandi luzingu na beto, disongidila, kudipesa na yandi.​—Bingana 3:9; 2 Korinto 5:14, 15.

17. Na nki beto mekudipesaka ve?

¹⁷ Beto mekudipesaka ve na ngindu mosi yina ya bantu kekwikilaka mpi kesadilaka, to na kisalu mosi buna, kansi beto mekudipesaka na Yehowa yandi mosi. Kisalu yina Nzambi kepesaka bantu na yandi lenda soba, kansi kudipesa na bo tabikala kiteso mosi. Mu mbandu, dyambu ya yandi songaka Abrahami na kusala kuvandaka ya kuswaswana mpenza ti yina ya yandi songaka Yeremia na kusala. (Kuyantika 13:17, 18; Yeremia 1:6, 7) Kansi, bo yonso zole kulungisaka mambu ya sikisiki yina Nzambi kupesaka bo na kusala sambu bo vandaka kuzola Yehowa mpi bo vandaka na mpusa ya kusala luzolo na yandi na kwikama yonso. Na ntangu yai ya nsuka, balongoki yonso ya Kristu ya mebakaka mbotika kesalaka ngolo sambu na kulungisa ntuma yina yandi pesaka bo ya kusamuna nsangu ya mbote ya Kimfumu mpi kukumisa bantu balongoki. (Matayo 24:14; 28:19, 20) Kusala kisalu yina na ntima ya mvimba kele mutindu mosi ya mbote ya kemonisaka nde beto kezolaka Tata na beto ya zulu mpi nde beto mekudipesaka na yandi mpenza.​—1 Yoane 5:3.

18, 19. (a) Inki mambu beto ketubaka na meso ya bantu yonso na nzila ya mbotika? (b) Inki beto tatadila na disolo yina kelanda?

¹⁸ Ntembe kele ve nde mbotika kekangulaka nzila na balusakumunu mingi, kansi muntu fwete baka yo ve kukonda kuyindula ntete mbotembote. (Luka 14:26-33) Yo kemonisaka lukanu yina kevandaka mfunu mingi kuluta konso mukumba yina yankaka. (Luke 9:62) Ntangu beto kebakaka mbotika, beto ketubaka mpenza na meso ya bantu yonso nde: “Nzambi yai kele Nzambi na beto tii kuna, nkutu mvula na mvula. Yandi muntu tatwadisaka beto tii ntangu ya beto tafwa.”​—Nkunga 48:14, NW.

¹⁹ Na disolo yina kelanda, beto tatadila bangyufula yankaka yina lenda basika na kuwakana ti mbotika ya masa. Keti muntu lenda vanda ti bikuma ya mbote ya kekanga yandi nzila na kubaka mbotika? Keti mvula yina muntu ke na yo kele mfunu? Inki mutindu bantu yonso lenda sala na mpila nde kilumbu ya mbotika kuvanda dibaku ya lukumu?

Keti Nge Lenda Tendula?

• Sambu na nki konso Mukristu fwete balula ntima na ntwala ya kubaka mbotika?

• Kudipesa na Nzambi kelombaka inki?

• Lukumu ya kunata zina ya Yehowa kenataka nki mikumba?

• Inki fwete pusa beto na kubaka desizio ya kubaka mbotika?

[Bangyufula ya disolo ya kulonguka]

[Lupangu/​Kifwanisu ya kele na lutiti 20]

Bangyufula Zole ya Mbotika

Na nsadisa ya kimenga ya Yezu Kristu, keti nge mebalula ntima na masumu na nge mpi nge mekudipesa na Yehowa sambu na kusala luzolo na yandi?

Keti nge kebakisa nde kudipesa na nge mpi mbotika na nge kekumisa nge Mbangi ya Yehowa mpi nde nge kevukana ti organizasio ya Nzambi, ya yandi ketwadisaka na mpeve na yandi?

[Kifwanisu ya kele na lutiti 21]

Kudipesa kele lusilu ya masonga ya muntu kesalaka na Yehowa na kisambu

[Kifwanisu ya kele na lutiti 23]

Kisalu na beto ya kusamuna kemonisaka kudipesa na beto na Nzambi