Yehowa Kelongaka Bangungudi Sambu na Mameme na Yandi

“Yehowa yandi mosi kepesaka mayele; nzayilu ti luswasukusu kebasikaka na munoko na yandi.”​—BINGANA 2:6, NW.

1, 2. Sambu na nki babakala ya mebakaka mbotika kesosaka kuvanda ti mikumba mingi na dibundu?

NICK yina kele nkengi banda bamvula nsambwadi ketuba nde: “Mu vandaka na kyese ntangu bo ponaka munu bonso nkuluntu. Mu monaka dibaku yai bonso okazio ya kusadila Yehowa mingi. Mu kudiwaka nde mu fwete vutula ntonda sambu na mambu yonso ya yandi mesadilaka munu. Mu vandaka kuzola mpi kusadisa mingi bantu yankaka ya dibundu kana mpila vandaka, mpi kusadisa bo mutindu bankuluntu yankaka mesadisaka munu.” Kansi, kyese na yandi kuvandaka ya kuvukisa na mwa boma. Nick kelanda na kutuba nde: “Sambu mu vandaka melungisa ntete ve bamvula 30 ntangu bo ponaka munu, mu vandaka kudiyangisa nde munu tavanda ve ti mayele ya kufwana, disongidila luswasukusu mpi mayele, sambu na kukeba dibundu mbote.”

² Babakala yina Yehowa keponaka sambu na kukeba mameme na yandi kevandaka ti bikuma mingi ya kuvanda na kyese. Ntumwa Polo kuyibusaka bankuluntu ya Efeso kikuma mosi ntangu yandi vutukilaka mambu yina Yezu tubaka, mpi yandi tubaka nde: “Kiese ya kuluta mingi ke vandaka na kupesa, kansi na kubaka kiese ke vandaka fioti.” (Bisalu 20:35) Kusala bonso nsadi na kisalu to nkuluntu kepesaka babakala yina mebakaka mbotika nzila ya kusadila Yehowa mpi dibundu na mitindu mingi. Mu mbandu, bansadi na kisalu kesalaka kumosi ti bankuluntu. Bansadi yai kelungisaka mikumba mingi yankaka ya kebakaka ntangu mingi, kansi yina kevandaka mfunu. Zola kepusaka bampangi ya babakala ya mutindu yai na kusadila Nzambi ti bampangi na bo kisalu ya mfunu.​—Marko 12:30, 31.

3. Sambu na nki bantu yankaka lenda vanda ti badute na kubaka mikumba na dibundu?

³ Inki beto lenda tuba sambu na bakala yina mebakaka mbotika, kansi yandi kele ti badute ya kubaka mukumba ya kuvanda nsadi mpi mbala yankaka kukuma nkuluntu sambu yandi kekudiwa nde yandi mefwana ve? Bonso Nick, yandi lenda kudiyangisa nde yandi kele ve ti mayele ya kufwana sambu na kuvanda ngungudi ya mbote. Nge mpangi ya bakala yina mebakaka mbotika, keti nge ke na kati ya bantu yina keyindulaka mutindu yai? Susi ya mutindu yai kele mbi ve. Yehowa kelombaka bakonti na bangungudi yina yandi ponaka sambu na mutindu bo ketadilaka mameme. Yezu kutubaka nde: “Na muntu yina ya Nzambi me pesaka mambu mingi, yandi ta lomba yandi mpi mambu mingi; na muntu yina ya Nzambi me pesaka kiyeka mingi, yandi ta lomba yandi mpi mambu ya kuluta mingi.”​—Luka 12:48.

4. Inki mutindu Yehowa kesadisaka bantu ya yandi keponaka sambu na kukeba mameme na yandi?

⁴ Keti Yehowa kevingilaka nde bantu yina yandi ponaka bonso bansadi mpi bankuluntu kulungisa mikumba na bo kukonda lusadisu? Ve, yandi kepesaka bo lusadisu yina kesadisaka bo na kulungisa mikumba na bo kaka ve, kansi mpi na kununga. Mutindu beto longukaka yo na disolo yina meluta, Yehowa kepesaka bo mpeve santu na yandi yina mbuma na yo kesadisaka bo na kukeba mameme na zola yonso. (Bisalu 20:28; Galatia 5:22, 23) Dyaka, Yehowa kepesaka bo mayele, nzayilu, mpi luswasukusu. (Bingana 2:6) Inki mutindu yandi kesalaka yo? Bika beto tadila mitindu tatu yina Yehowa kelongaka bantu ya yandi keponaka sambu na kukeba mameme na yandi.

Bo Kelongamaka na Bangungudi Yina Kele ti Eksperiansi

5. Sambu na nki Piere ti Yoane kuvandaka bangungudi ya mbote?

⁵ Ntangu ntumwa Piere ti Yoane kutelamaka na ntwala ya Sanedreni, bazuzi ya mayele ya inza ya  kuvandaka na tribinale yina kubakaka bo bonso “bantu ya mfunu mingi ve mpi nde bo me longukaka ve.” Ya kyeleka, bo zabaka kutanga ti kusonika, kansi bo kotaka ve banzo-nkanda ya ba arabi sambu na kulonguka Masonuku. Ata mpidina, Piere ti Yoane, kumosi ti balongoki yankaka kumonisaka nde bo vandaka balongi ya mbote mpi malongi na bo pusaka bantu mingi yina vandaka kuwidikila bo na kukuma Bakristu. Inki mutindu babakala yai ya kukonda mfunu mingi kukumaka balongi yina vandaka kuyitukisa mutindu yai? Na nima ya kuwidikila Piere ti Yoane, bantu ya tribinale “kwisaka kubakisa nde bo vandaka kutambula na Yesu nzila mosi.” (Bisalu 4:1-4, 13) Ya kyeleka, bo bakaka mpeve santu. (Bisalu 1:8) Kansi, yo monanaka mpi pwelele ata na bazuzi yina ya kufwa meso na kimpeve, nde Yezu melongaka babakala yina. Ntangu yandi vandaka ti bo na ntoto, Yezu kulongaka bantumwa mutindu ya kuvukisa bantu yina kele bonso mameme mpi mutindu ya kukeba bo ntangu bo kekumaka bantu ya dibundu.​—Matayo 11:29; 20:24-28; 1 Piere 5:4.

6. Inki mbandu Yezu ti Polo kupesaka na yina metala kulonga bantu yankaka?

⁶ Na nima ya lufutumuku na yandi, Yezu landaka kulonga bantu yina ya yandi ponaka bonso bangungudi. (Kusonga 1:1; 2:1–3:22) Mu mbandu, yandi mosi kusolaka Polo mpi kulandilaka formasio na yandi. (Bisalu 22:​6-10) Polo kubakaka na valere malongi ya yandi bakaka mpi yandi longaka yo bankuluntu yankaka. (Bisalu 20:17-35) Mu mbandu, yandi lutisaka ntangu mingi mpi salaka ngolo sambu na kulonga Timoteo na kuvanda “muntu ya kisalu” ya Nzambi, “yina ya bo lenda baka mbi ve sambu na kisalu na yandi.” (2 Timoteo 2:15) Kinduku ya ngolo kusalamaka na kati ya babakala yai zole. Na ntwala, Polo kusonikaka sambu na Timoteo nde: “Yandi ke salaka mpi mbote ti mono sambu na nsangu ya mbote, mutindu mwana ke salaka ti tata na yandi.” (Filipi 2:22) Polo vandaka kusosa ve nde Timoteo to konso muntu yankaka yina kukuma longoki na yandi. Kansi, yandi syamisaka Bakristu yankaka na kubaka ‘mbandu na yandi, mutindu yandi mpi kubakaka mbandu na Kristo.’​—1 Korinto 11:1.

7, 8. (a) Inki mbandu kemonisa mbuma ya mbote yina lenda monana kana bankuluntu kelanda mbandu ya Yezu ti ya Polo? (b) Inki ntangu bankuluntu fwete yantika kulonga bantu yina takuma bansadi na kisalu mpi bankuluntu?

⁷ Na kulandaka mbandu ya Yezu ti Polo, bangungudi yina kele ti eksperiansi kesalaka kitambi ya ntete sambu na kulonga bampangi-babakala yina mebakaka mbotika, mpi kusala mutindu yina kebutaka mbuma ya mbote ya mutindu mosi. Beto baka mbandu ya Chad. Yandi yelaka na dibuta yina bibuti yonso vandaka kusambila ve kisika mosi, kansi ntama mingi ve bo ponaka yandi bonso nkuluntu. Chad ketuba nde: “Na nsungi ya bamvula mingi, bankuluntu mingi yina vandaka ti eksperiansi kusadisaka munu na kuyela na kimpeve. Sambu tata na munu kuvandaka ve Mukristu, bankuluntu yina kutudilaka munu dikebi ya sikisiki mpi bo kumaka bonso batata na munu ya kimpeve. Bo vandaka kubaka ntangu ya kulonga munu na kisalu ya kusamuna, mpi na nima, nkuluntu mosi kulongaka munu mutindu ya kulungisa mikumba ya mu vandaka kubaka na dibundu.”

⁸ Mutindu mbandu ya Chad kemonisa yo, bangungudi yina kevandaka ti luswasukusu keyantikaka kulonga bantu yina takuma bansadi na kisalu mpi bankuluntu na ntwala nde bo yela mingi mpi kufwana na kubaka mikumba ya mutindu yina. Sambu na nki yo kele mfunu? Sambu Biblia kelombaka bansadi na kisalu mpi bankuluntu na kulungisa minsiku ya kuzanguka ya bikalulu ya mbote mpi bikalulu ya kimpeve na ntwala nde bo pona bo na kusala. Bo fwete “meka bo ntete.”​—1 Timoteo 3:1-10.

9. Bangungudi ya kuyela kele ti nki mukumba, mpi sambu na inki?

⁹ Kana bo fwete meka bampangi-babakala yina mebakaka mbotika, yo mefwana nde bo longa bo ntete. Beto baka mbandu: Kana bo melomba mwana ya nzo-nkanda na kusala ekzame ya mpasi yina balongi melongaka yandi ata kima mosi ve, keti mwana yina tanunga ekzame yango? Ve, yandi tanunga  yo ve. Yo yina, kulonga kevandaka mfunu. Kansi, balongi yina kele ti kansansa ya mbote kelongaka ve bana ya nzo-nkanda kaka sambu na kununga ekzame, kansi mpi sambu na kusadila nzayilu yina bo kebakaka. Mutindu mosi, bankuluntu yina kele ti kansansa ya mbote kepesaka formasio ya sikisiki na bampangi-babakala yina mebakaka mbotika sambu na kusadisa bo na kuyedisa bikalulu yina bo kelombaka na muntu ya bo keponaka. Bo kesalaka mutindu yina kaka ve sambu na kusadisa bampangi yai ya babakala na mpila nde bo pona bo, kansi mpi sambu na kusadisa bo na mpila nde bo kuka kukeba mameme na mutindu mosi ya mbote. (2 Timoteo 2:2) Ya kyeleka, bampangi-babakala yina mebakaka mbotika fwete sala mpi bikesa sambu na kulungisa mambu bo kelombaka sambu na kukuma nsadi na kisalu to nkuluntu. (Tito 1:5-9) Ata mpidina, bangungudi yina kele ti eksperiansi lenda pesa formasio na luzolo yonso na bantu yina kelungisa mambu ya bo kelombaka sambu na kubaka mikumba na dibundu, mpi kusadisa bo na kuyela nswalu.

10, 11. Inki mutindu bangungudi lenda longa bantu yankaka sambu na kubaka mikumba yankaka?

¹⁰ Na nki mutindu ya sikisiki bangungudi yina kele ti eksperiansi lenda longa bantu yankaka na kulungisa mikumba ya dibundu? Ntetentete, bo fwete monisaka dikebi na bampangi-babakala na dibundu, disongidila, kusala ti bo mbala na mbala na kisalu ya kusamuna mpi kusadisa bo na kutomisa mayele ya kuzabisa “nsangu ya kieleka mbote-mbote.” (2 Timoteo 2:15) Bangungudi ya kuyela kesolulaka ti bampangi-babakala yina mpi ketubilaka kyese yina bo lenda baka na kusadila bantu yankaka, mpi kyese yina bo mosi bankuluntu mebakaka na kutulaka mpi kulungisaka balukanu ya kimpeve. Bo kepesaka mpi na zola yonso bangindu ya sikisiki mutindu mpangi-bakala mosi lenda tomisa bikalulu na yandi sambu na kukuma ‘muntu yina kesongaka mbandu ya mbote na kati ya mameme.’​—1 Piere 5:3, 5.

¹¹ Ntangu bo mepona mpangi-bakala mosi bonso nsadi na kisalu, bangungudi ya mayele kelandaka na kulonga yandi. Bruce yina kele nkuluntu banda bamvula kiteso ya 50 ketuba nde: “Mu kezolaka kuvanda ti nsadi ya bo mepona ntama mingi ve mpi kutadila ti yandi bantuma yina mpika ya kwikama mpi ya mayele mebasisaka. Beto ketangaka mpi bantuma yonso ya ketadila mukumba na yandi, mpi na nima munu kezolaka kusala ti yandi tii ntangu yandi tayikana ti mikumba na yandi.” Mutindu nsadi kebaka eksperiansi, bo lenda longa yandi mpi na kisalu ya kukwenda kutala bampangi sambu na kupesa bo kikesa. Bruce kelanda na kutuba nde: “Kana mu baka nsadi mosi na kisalu na kukwenda kutala bampangi, mu kesadisaka yandi na kupona baverse ya sikisiki yina tapesa kikesa mpi tasimba ntima ya muntu to ya dibuta ya beto kekwenda kutala. Kulonguka mutindu ya kusadila Masonuku na mpila nde yo simba ntima kele mfunu kana nsadi kezola kukuma ngungudi ya mbote.”​—Baebreo 4:12; 5:14.

12. Inki mutindu bangungudi yina kele ti eksperiansi lenda longa bankuluntu yina bo mepona ntama mingi ve?

¹² Bankuluntu yina bo mepona ntama mingi ve  kebakaka mpi mambote mingi na kulonguka mambu yankaka. Nick yina beto tubilaka na luyantiku ketuba nde: “Malongi ya mu bakaka, mingimingi na bankengi zole ya bambuta, kuvandaka mfunu mingi mpenza. Mbala mingi bampangi yai ya babakala vandaka kubakisa mutindu ya kuyidika mambu yankaka. Ntangu yonso, bo vandaka kuwidikila munu mpi kutadila mabanza na munu na kukanga ntima yonso, ata ntangu yo vandaka kuwakana ve ti mabanza na bo. Mu longukaka mambu mingi na kutalaka mutindu bo vandaka kuzinga ti bampangi ya babakala mpi ya bankento ya dibundu na kudikulumusa mpi na luzitu yonso. Bankuluntu yina vandaka kutubila munu mbala mingi mfunu ya kusadila Biblia na mayele yonso na ntangu ya kuyidika makambu to na ntangu ya kupesa kikesa.”

Bo Kelongamaka na Ndinga ya Nzambi

13. (a) Mpangi ya bakala kevandaka na mfunu ya nki sambu na kuvanda ngungudi ya mbote? (b) Sambu na nki Yezu tubaka nde: “Malongi yai ya mono ke pesaka beno kele ya mono ve”?

¹³ Ya kyeleka, Biblia, Ndinga ya Nzambi kevandaka ti bansiku, minsiku, mpi bambandu yina ngungudi kevandaka na yo mfunu sambu na kukuma “mpenza ya kukuka sambu na konso kisalu ya mbote.” (2 Timoteo 3:16, 17, NW) Yo lenda vanda nde mpangi mosi ya bakala melongukaka mingi, kansi kima tasadisa yandi na kuvanda ngungudi ya mbote kele nzayilu na yandi ya Masonuku mpi mutindu ya yandi kesadilaka yo. Beto baka mbandu ya Yezu. Yandi vandaka ti nzayilu mpi luswasukusu ya kuluta mingi, mpi yandi vandaka ngungudi ya kuluta mayele yina mevandaka na ntoto, kansi ata ntangu yandi vandaka kulonga mameme ya Yehowa, yandi vandaka kutula ntima na mayele na yandi mosi ve. Yandi tubaka nde: “Malongi yai ya mono ke pesaka beno kele ya mono ve, kansi yo ke katukaka na muntu yina tindaka mono.” Sambu na nki Yezu pesaka lukumu na Tata na yandi ya zulu? Yandi tendulaka nde: “Muntu yina ke tubaka na kiyeka na yandi mosi, yandi ke sosaka kubaka lukumu sambu na yandi mosi.”​—Yoane 7:16, 18.

14. Inki mutindu bangungudi kebuyaka kusosa lukumu na bo mosi?

¹⁴ Bangungudi ya kwikama kebuyaka kusosa lukumu na bo mosi. Bandongisila mpi kikesa ya bo kepesaka kekatukaka ve na mayele na bo mosi, kansi na Ndinga ya Nzambi. Bo kebakisaka nde mukumba ya ngungudi kele ya kusadisa mameme na kubaka “mabanza ya Kristo,” kansi mabanza ya bankuluntu ve. (1 Korinto 2:14-16) Mu mbandu, inki lenda salama kana nkuluntu yina vandaka kusadisa bankwelani zole na kumanisa mavwanga na makwela kusadilaka bandongisila ya kukatukaka na eksperiansi na yandi mosi, na kisika ya kusadila ndongisila ya mekatuka na minsiku ya Biblia  mpi na mambu yina “mpika ya kwikama mpi ya mayele” kebasisaka? (Matayo 24:45, NW) Bikalulu ya bantu ya kisika yina yandi kezingaka lenda vanda na bupusi mingi na ndongisila na yandi mpi yo lenda suka kaka na mambu fyoti ya yandi kezaba. Ya kyeleka, bansiku yankaka ya bambuta kevandaka kwa yo mbi ve, mpi nkuluntu lenda vanda ti eksperiansi na luzingu. Kansi, mameme kebakaka mambote mingi kuluta kana bangungudi kesyamisa bo na kuwidikila ndinga ya Yezu mpi mambu Yehowa ketubaka, na kisika ya kuwidikila bangindu ya bantu to na kulanda bikalulu ya bantu ya kisika yina bo kezingaka.​—Nkunga 12:6; Bingana 3:5, 6.

Bo Kelongamaka na “Mpika ya Kwikama mpi ya Mayele”

15. Inki kisalu Yezu pesaka na “mpika ya kwikama mpi ya mayele,” mpi nki kele kikuma mosi ya kesalaka nde kimvuka ya mpika kununga?

¹⁵ Bangungudi ya mutindu yai bonso ntumwa Piere, Yoane, mpi Polo kuvandaka bo yonso bantu ya kimvuka yina Yezu kubingaka nde “mpika ya kwikama mpi ya mayele.” Kimvuka yai ya mpika mesalamaka ti bampangi ya kupakulama ya Yezu yina kele na ntoto, yina kevandaka ti kivuvu ya kuyala ti Kristu na zulu. (Kusonga 5:9, 10) Na bilumbu yai ya nsuka ya ngidika yai, ntalu ya bampangi ya Kristu yina mebikala na ntoto mekita mpenza mingi. Kansi, kisalu yina Yezu pesaka bo na kusala, disongidila, kusamuna nsangu ya mbote ya Kimfumu na ntwala nde nsuka kukwisa, ke na kumwangana mingi ntangu yai na ntoto ya mvimba kuluta na bilumbu ya ntama. Ata mpidina, kimvuka ya mpika menungaka na mutindu mosi ya kuyituka! Sambu na inki? Na kiteso mosi buna, sambu bo melongaka bantu yina ke na kati ya “mameme yankaka” na kusadisa bo na kisalu ya kusamuna mpi ya kulonga. (Yoane 10:16; Matayo 24:14; 25:40) Bubu yai, kitini ya nene ya kisalu kesalama na bantu ya kwikama ya kimvuka yai ya mameme yankaka.

16. Inki mutindu kimvuka ya mpika kelongaka babakala yina bo meponaka?

¹⁶ Inki mutindu kimvuka ya mpika kepesaka malongi yango? Na mvu-nkama ya ntete, mimonisi ya kimvuka ya mpika kuvandaka na nswa ya kulonga mpi kupona bankengi na mabundu, ebuna bankengi yango vandaka kulonga mameme. (1 Korinto 4:17) Yo kesalamaka kiteso mosi bubu yai. Nto-Kimvuka, disongidila, kimvuka ya fyoti ya bankuluntu ya kupakulama yina kemonisa kimvuka ya mpika, kepesaka mimonisi na yandi nswa ya kulonga mpi kupona bansadi na kisalu ti bankuluntu na kati ya mafunda ya mabundu na ntoto ya mvimba. Dyaka, Nto-Kimvuka kesalaka banzo-nkanda sambu na kulonga bamambre ya Komite ya Filiale, bankengi ntambudi, bankuluntu, mpi bansadi na kisalu mutindu ya kukeba mbote mameme. Nto-Kimvuka kepesaka mpi lutwadisu na nzila ya mikanda, na masolo yina kebasikaka na Nzozulu ya Nkengi, mpi na nzila ya mikanda yankaka bonso Beto Mevukana Sambu na Kusala Luzolo ya Yehowa. *

17. (a) Inki mutindu Yezu monisaka nde yandi vandaka kutula ntima na kimvuka ya mpika? (b) Inki mutindu bangungudi ya kimpeve lenda monisa nde bo ketulaka ntima na kimvuka ya mpika?

¹⁷ Yezu vandaka kutula mpenza ntima na kimvuka ya mpika na mpila nde yandi pesaka mpika kiyeka ya kutala “bima na yandi yonso,” disongidila, bima na yandi yonso ya kimpeve yina kele na ntoto. (Matayo 24:47) Bangungudi yina bo meponaka kemonisaka nde bo mpi ketulaka ntima na kimvuka ya mpika na kusadilaka bantuma ya bo kebakaka na Nto-Kimvuka na yo. Ya kyeleka, ntangu bangungudi kelongaka bantu yankaka, ntangu bo kebikaka nde bo longama na Ndinga ya Nzambi, mpi ntangu bo kesadilaka malongi yina kimvuka ya mpika kepesaka, bo keyedisaka bumosi na kati ya mameme. Beto kevutula ntonda mingi mpenza na mpila Yehowa melongaka babakala yina kevandaka na susi mingi sambu na konso muntu na dibundu ya Bukristu!

[Noti na nsi ya lutiti]

Inki Mvutu Nge Tapesa?

• Inki mutindu bangungudi ya kimpeve mpi ya kuyela kelongaka bantu yankaka?

• Sambu na nki bangungudi kelongaka ve na kusadilaka bangindu na bo mosi?

• Inki mutindu mpi sambu na nki bangungudi kemonisaka kutula ntima na kimvuka ya mpika?

[Bangyufula ya disolo ya kulonguka]

[Bifwanisu ya kele na lutiti 25]

bankuluntu kelongaka baleke ya babakala na dibundu

[Bifwanisu ya kele na lutiti 26]

“Mpika ya kwikama mpi ya mayele” kepesaka bankuluntu malongi mingi