Kyese ya Kekatukaka na Kutambula na Kwikama

“Lusakumunu ya Yehowa kele kima ya kekumisaka muntu mvwama, yandi keyikaka ve ata mpasi mosi ti yo.”​—BINGANA 10:22, NW.

1, 2. Sambu na nki beto fwete kudiyangisa ve mingi kibeni sambu na bilumbu kekwisa?

FILOZOFE mosi ya Amerika kutubaka nde: “Kuyindula mingi kibeni sambu na avenire . . . kekangaka beto nzila ya kusepela na bima yina beto kele na yo bubu yai.” Dyambu yai kemonanaka mpenza na bana yina keyindulaka mingi kibeni na mambu yina bo tasala na ntangu bo tayela na mpila nde bo ketadilaka ve mambu ya mbote yina bo lenda sala na bumwana tii kuna bo kekumaka bambuta.

² Bantangu yankaka, ata bansambidi ya Yehowa keyindulaka mutindu yina. Beto tadila mambu yina lenda salama. Beto kevingila mpenza ti mpusa ya ngolo kulungana ya lusilu ya Nzambi ya kukumisa ntoto paladisu. Beto kekinga mpenza na kuzinga kukonda maladi, kimununu mpi mpasi. Ata yo kele mbote na kuvingila bima yai, inki tasalama kana beto kuma kudiyangisa mingi kibeni sambu na balusakumunu ya kinsuni yina Nzambi mesila na kupesa beto na bilumbu kekwisa na mpila nde beto kemona ve balusakumunu ya kimpeve ya beto kele na yo bubu yai? Yo tavanda mawa mpenza! Beto lenda lemba kukonda mpasi mpi kumona ‘mawa na ntima sambu beto mebaka ve kima ya beto vandaka kutula ngindu’ mutindu beto vandaka kuvingila yo. (Bingana 13:12) Beto lenda kutana ti bampasi mingi na luzingu mpi kumona bonso nde yo melutila beto. Na kisika ya kunwana ti mambu ya mpasi, beto lenda kuma ti kikalulu ya kubokuta. Kuyindulula na masonga yonso balusakumunu ya beto kebaka ntangu yai lenda sadisa beto na kubwa ve na mutambu.

3. Na nki dyambu beto tatudila dikebi na disolo yai?

³Bingana 10:22 ketuba nde: “Lusakumunu ya Yehowa kele kima ya kekumisaka muntu mvwama, yandi keyikaka ve ata mpasi mosi ti yo.” (NW) Kimvwama ya kimpeve yina bansadi ya Yehowa ya bubu yai kele na yo kele mpenza lusakumunu yina beto fwete sepela na yo. Bika beto tadila mwa mambu ya kekumisaka beto bamvwama na kimpeve mpi ntendula na yo sambu na konso muntu  na kati na beto. Kuzwa ntangu ya kuyindulula mambote yina Yehowa memonisilaka ‘muntu ya mbote yina [ketambulaka na kwikama na yandi, NW]’ takumisa mpenza ngolo lukanu na beto ya kulanda kusadila Tata na beto ya kele na zulu na kyese yonso.​—Bingana 20:7.

‘Balusakumunu Yina Kekumisa Beto Bamvwama’ Bubu Yai

4, 5. Inki dilongi ya Biblia nge kezolaka mingi kibeni, mpi sambu na inki?

⁴Beto kele ti nzayilu ya sikisiki ya malongi ya Biblia. Mabundu ya Kikristu ketubaka mbala mingi nde bo kekwikilaka na Biblia. Kansi, bo kendimaka ve mambu yina yo kelongaka. Nkutu, mbala mingi bantu ya dibundu mosi kevandaka ti bangindu ya kuswaswana na mambu yina Masonuku kelongaka mpenza. Bo meswaswana mpenza ti bansadi ya Yehowa! Ata beto kezinga na konso insi yina, kisika ya beto meyelaka, to kikanda na beto, beto kesambilaka Nzambi yina beto mezaba zina na yandi. Yandi kele ve nzambi ya bantu mezaba ve mpi yina kele na bapersona tatu. (Kulonga 6:4; Nkunga 83:18, NW; Marko 12:29) Beto mezaba nde kubika fyoti, Nzambi tapesa mvutu na ntembe ya ntetentete ya metala kimfumu na yandi ya luyalanganu ya mvimba. Mpi beto mezaba nde ntembe yina ketadila konso muntu na kati na beto, yo yina beto fwete tanina kwikama na beto na Nzambi. Beto mezaba kyeleka ya metala bafwa mpi beto kevandaka ve na boma ya mbi ya Nzambi yina bantu ketubaka nde yandi kenyokulaka bantu na bilungi ya tiya to ketindaka bo na kombelo.​—Longi 9:5, 10.

⁵ Dyaka, yo kele kyese kibeni na kuzaba nde beto mekudibasikilaka ve, kansi Nzambi muntu kugangaka beto na kifwani na yandi. (Kuyantika 1:26; Malashi 2:10) Muyimbi-bankunga kuyimbilaka Nzambi na yandi nde: “Mono ke kumisa nge sambu nge salaka mono na mutindu mosi ya kuyituka ti ya boma; mambu yonso ya nge ke salaka kele kaka ya kuyituka, mono zaba yo mbote-mbote.”​—Nkunga 139:14.

6, 7. Inki bansoba yina mesalamaka na luzingu na nge to ya bantu yankaka ya nge memonaka nde yo kele lusakumunu?

⁶Beto kebuyaka bikalulu ya mbi. Televizio, radio mpi bazulunalu kepesa balukebisu mingi kibeni na yina metala bigonsa ya kekatukaka na kunwa makaya, kulauka malafu, mpi kindumba. Kansi, bantu mingi ketulaka ve dikebi na balukebisu yai. Ebuna, inki kesalamaka na ntangu bantu ya masonga kelongukaka nde Nzambi ya kyeleka kebuyisaka mambu yai mpi nde bantu yina kesadilaka mambu yango kepesaka yandi mawa? Yo kepusaka bo na kuyambula bikalulu yai ya mbi ya Nzambi mebuyisaka! (Yezaya 63:10; 1 Korinto 6:9, 10; 2 Korinto 7:1; Efezo 4:30) Ata yandi tasala yo ntetentete sambu na kusepedisa Yehowa Nzambi, yandi tabaka mpi mambote yankaka, disongidila mavimpi ya mbote mpi ngemba ya mabanza.

⁷ Sambu na bantu mingi, kuyambula bikalulu ya mbi kevandaka mpasi kibeni. Ata mpidina, bantu mingi kesalaka yo konso mvula. Bo kekudipesa na Yehowa mpi kebakaka mbotika na masa, sambu na kumonisa na bantu yonso nde bo mekatula bikalulu yina kesepedisaka ve Nzambi na luzingu na bo. Mambu yai kepesa beto yonso kikesa kibeni! Yo kekumisa ngolo lukanu na beto ya kubuya kuvanda bampika ya masumu mpi ya bikalulu ya mbi.

8. Inki bandongisila ya mekatuka na Biblia kesadisaka mabuta na kuvanda na kyese?

⁸Beto lenda vanda ti luzingu ya kyese ya dibuta. Na bansi mingi, luzingu ya dibuta ke na kubeba. Makwela mingi ke na kufwa, mpi mbala mingi yo kebikaka bana na mpasi kibeni. Na bansi yankaka ya Eropa, kiteso ya mabuta 20 na kati ya nkama kele kaka ti nkwelani mosi yina kesansaka bana yandi mosi. Inki mutindu Yehowa mesadisaka beto na kutambula na nzila ya kwikama na yina metala luzingu ya dibuta? Beto kelomba nge na kutanga Efezo 5:22–6:4, mpi na kusimba ndongisila  ya mbote yina Ndinga ya Nzambi kepesa na babakala, bankento, mpi bana. Ntembe kele ve nde kusadila mambu yina bo mesonika na verse yai mpi na baverse yankaka ya Biblia takumisa bangwisana ya makwela ngolo, tasadisa bibuti na kusansa bana mbote, mpi yo tasadisa dibuta na kuvanda na luzingu ya kyese. Yai kele kibeni lusakumunu ya beto fwete sepela ti yo!

9, 10. Inki mutindu beto meswaswana ti bantu ya inza na yina metala mutindu na beto ya kutadila avenire?

⁹Beto ketulaka ntima nde kubika fyoti makambu ya inza tamana. Ata bantu ya siansi kebasisa bima mingi ya mpa mpi bamfumu yankaka kesala bikesa sambu na kutomisa mambu na bansi na bo, makambu ya nene ya bantu kekutana na yo na inza bubu yai kemana kaka ve. Muntu yina kuyantikisaka kimvuka mosi (Forum économique mondial) kutubaka ntama mingi ve nde “lisiti ya bampasi yina kele na inza kekuma kaka nda mpi ntangu ya kumanisa makambu yango kekuma kaka fyoti.” Yandi tubilaka “bigonsa bonso terorizme, kubeba ya luyalanganu mpi kumata ti kukita ya mbongo yina kesimba bansi yonso.” Yandi sukisaka nde: “Bantu fwete sala kumosi mpi kubaka badesizio ya mfunu kukonda kusukinina sambu na kumanisa makambu yina inza ke na kukutana na yo.” Mutindu mvu-nkama ya 21 kekwenda na ntwala, bantu yonso kemona nde avenire ya bantu kele kaka mpimpa.

¹⁰ Yo kepesa kikesa na kuzaba nde Yehowa metulaka ngidika mosi yina lenda manisa makambu yonso ya bantu, disongidila Kimfumu ya Mesia ya Nzambi! Na nzila ya Kimfumu yango, Nzambi ya kyeleka ‘tasukisa bitumba’ mpi tatula ‘ngemba mingi.’ (Nkunga 46:10; 72:7, NW) Ntotila ya kupakulama, Yezu Kristu, ‘tasadisaka bansukami, bantu ya mawa, bantu yina ke na ngolo ve, mpi yandi ta gulusaka bo na maboko ya bantu ya nku.’ (Nkunga 72:12-14) Na luyalu ya Kimfumu, nzala tavanda ve. (Nkunga 72:16) Yehowa “ta kusula mansanga yonso na meso na [beto]. Lufwa ta vandaka diaka ve, bantu ta lwataka mpidi diaka ve, bo ta dilaka diaka ve, bo mpi ta waka diaka mpasi ve. Na ntangu yina mambu ya ntama ta vanda me vila.” (Kusonga 21:4) Kimfumu metulamaka dezia na zulu, mpi kubika fyoti yo tasala mambu yina kele mfunu sambu na kumanisa bampasi yonso na ntoto.​—Daniele 2:44; Kusonga 11:15.

11, 12. (a) Keti kusosa kusepela ntangu yonso kenataka kyese ya kukonda nsuka? Tendula. (b) Inki kenataka kyese ya kyeleka?

¹¹Beto mezaba mambu yina kenataka kyese ya kyeleka. Inki kenataka kyese ya kyeleka? Muntu mosi ya kelongukaka mabanza ya bantu kutubaka nde kyese kevandaka ti mambu tatu na kati na yo: kusepela, kudipesa (kudipesa na mambu bonso kisalu mpi dibuta), mpi lukanu (kusala mambu sambu na mambote ya bankaka). Yandi tubaka nde kusepela kele dyambu ya kukonda mfunu na mambu yai yonso tatu. Yandi tubaka nde: “Dyambu yai kebenda dikebi sambu bantu mingi kibeni keyindulaka kaka na kusosa kusepela na luzingu na bo ya mvimba.” Inki kele ngindu ya Biblia na dyambu yai?

¹² Salomo Ntotila ya Izraele ya ntama kutubaka nde: “Mono tubaka mono mosi nde mono fweti mona kiese, mono fweti zaba mambote, kansi mono monaka nde yina yonso mpi kele mpamba. Na mambu ya kuseka mono tubaka nde yo kele buzoba, na mambu ya kiese mono tubaka nde yo ta yika mono nki?” (Longi 2:1, 2) Na kutadila ngindu ya Masonuku, kyese yonso yina kekatukaka na kusepela kevandaka kaka sambu na mwa ntangu fyoti. Inki beto lenda tuba sambu na yina metala kudipesa na kisalu? Beto kele ti kisalu ya kuluta mfunu  ya beto fwete sala, disongidila kisalu ya kusamuna Kimfumu mpi kukumisa bantu balongoki. (Matayo 24:14; 28:19, 20) Na ntangu beto kelongaka bankaka nsangu ya luguluku yina kele na Biblia, beto kesalaka kisalu yina lenda gulusa luzingu na beto mosi mpi kugulusa bayina kewidikila beto. (1 Timoteo 4:16) Sambu beto ‘kesalaka kumosi ti Nzambi,’ (NW) beto kemonaka nde “kiese ya kuluta mingi ke vandaka na kupesa, kansi na kubaka kiese ke vandaka fioti.” (1 Korinto 3:9; Bisalu 20:35) Kisalu yai keyikaka ntendula na luzingu na beto mpi kepesaka Ngangi mvutu ya kupesa na muntu yina kesosilaka yandi, Satana Dyabulu. (Bingana 27:11) Ya kyeleka, Yehowa memonisaka beto nde luzingu ya kinzambi kenataka kyese ya kyeleka mpi yina kemanaka ve.​—1 Timoteo 4:8.

13. (a) Na nki mutindu Nzo-Nkanda ya Kisalu ya Teokrasi kele lusakumunu yina fwete pesa beto kyese? (b) Inki mambote nge mebakaka na Nzo-Nkanda ya Kisalu ya Teokrasi?

¹³Beto kele ti programe mosi ya malongi ya mfunu mpi ya mbote. Gerhard kele nkuluntu na dibundu mosi ya Bambangi ya Yehowa. Ntangu yandi keyibuka kileke na yandi, yandi ketuba nde: “Ntangu mu vandaka leke, mu vandaka kutuba ve mbote. Kana mu mewa makasi to ntangu dyambu mosi vandaka kuyangisa munu, mu lendaka kuyantika kutuba mbote kansi na nima kukuma kukukama. Mu kumaka kudimona mpamba mpi mu lembaka nitu. Bibuti na munu kubakaka bangidika sambu mu landa bakure ya kutuba, kansi yo sadisaka munu ve. Dyambu ya vandaka kuyangisa munu kuvandaka na mabanza, kansi na nitu ve. Kansi, Yehowa kuvandaka ti ngidika mosi ya kitoko kibeni: Nzo-Nkanda ya Kisalu ya Teokrasi. Kusonikisa zina na nzo-nkanda yai kupesaka munu dyaka kikesa. Mu salaka yonso sambu na kusadila mambu ya mu vandaka kulonguka. Mpi yo sadisaka munu! Mu mekumaka kutuba pwelele, mu kelembaka dyaka nitu ve, mpi mu mekumaka kikesa mingi kuluta na kisalu ya kusamuna. Ntangu yai, mu mekumaka nkutu kusala badiskure ya bantu yonso. Mu kepesa mpenza mersi na Yehowa, yina metomisaka luzingu na munu na nzila ya nzo-nkanda yai.” Keti mutindu Yehowa kelongaka beto na kusala kisalu na yandi kele ve kikuma ya fwete pesa beto kyese?

14, 15. Na bantangu ya mpasi, inki lusadisu beto lenda baka kukonda mpasi? Pesa mbandu.

¹⁴Beto kele ti bangwisana ya ngolo ti Yehowa mpi lusadisu ya dibuta ya Bukristu ya inza ya mvimba yina kesalaka na bumosi. Katrin, yina kezingaka na Allemagne, kudiyangisaka mingi na ntangu yandi waka barapore ya metala kunikana ya ntoto yina kusalamaka na sudi-esti ya Asie mpi kisumbula ya bo bingaka nde tsunami yina kusalamaka na nima. Na ntangu kisumbula yango kubwaka, mwana na yandi ya nkento kuvandaka na nzyetolo na Thailand. Ntalu ya bantu yina kulwalaka to kufwaka vandaka kumata kaka ntangu yonso. Na nsungi ya bangunga 32, mama yai vandaka kuzaba ve kana mwana na yandi kuvandaka na luzingu to na kati ya bantu yina kufwaka. Nsukansuka Katrin kuvandaka na kyese kibeni na ntangu bo bingaka yandi na telefone sambu na kubwisa yandi ntima nde mwana na yandi kuvandaka na luzingu!

¹⁵ Inki kusadisaka Katrin na bangunga yina yandi lutisaka na kudiyangisa? Yandi kusonikaka nde: “Mu lutisaka kitini ya nene ya ntangu yina yonso na kusamba Yehowa. Mu monaka mbala mingi nde bisambu yango kupesaka munu ngolo mpi ngemba mingi kibeni ya mabanza. Dyaka, bampangi ya zola ya kimpeve kwisaka kutala munu mpi kupesa munu kikesa.” (Filipi 4:6, 7) Yandi zolaka kuvanda na mpasi mingi kibeni kana yo lombaka nde yandi lutisa bangunga yina ya mpasi kukonda mambote yina kisambu ya yandi salaka na Yehowa kunatilaka yandi mpi kikesa yina bampangi Bakristu kupesaka yandi! Bangwisana na beto ya ngolo ti Yehowa mpi ti Mwana na yandi, kumosi ti kinduku na beto ya ngolo ti dibuta na beto ya Bukristu kele lusakumunu mosi ya sipesiali ya beto fwete mona ve mpamba mpamba!

16. Pesa mbandu mosi ya kemonisa valere ya kivuvu ya lufutumuku.

¹⁶Beto kele ti kivuvu ya kumona dyaka bantu ya beto vandaka kuzola yina mefwaka. (Yoane 5:28, 29) Matthias kele leke mosi ya bakala mpi yandi yelaka na dibuta ya Bambangi ya Yehowa. Kansi, sambu yandi bakisaka ve balusakumunu yina yandi vandaka na yo, yandi yambulaka dibundu ya Bukristu ntangu yandi kumaka toko. Yandi kesonika nde: “Beto vandaka kusolula mpenza ve na mudindu ti tata na munu. Na nsungi ya bamvula mingi, beto vandaka kuwakana ve na mambu mingi. Ata mpidina, tata na munu vandaka kusosa ntangu yonso mambu yina kuvandaka mbote sambu na munu. Yandi zolaka munu mingi mpenza,  kansi mu vandaka kubakisa yo ve na ntangu yina. Na mvu 1996, yandi belaka. Na ntangu mu vandaka na lweka yandi,, mu simbaka diboko na yandi mpi mu dilaka mpenza, ebuna mu lombaka yandi pardo sambu na mambu yonso ya mu salaka mpi nde mu vandaka kuzola yandi mingi. Kansi, yandi vandaka kuwa munu ve. Na nima ya kubela kaka fyoti, yandi fwaka. Kana mu zinga mingi na mpila nde mu kutana ti tata na munu na lufutumuku, beto tasala mambu yina beto salaka ve. Ntembe kele ve nde yandi tavanda na kyese na kuzaba nde mu kele ntangu yai nkuluntu mpi nde munu ti nkento na munu beto kele ti dibaku ya kusala bonso bapasudi-nzila.” Kivuvu ya lufutumuku kele mpenza lusakumunu sambu na beto!

“Yandi Keyikaka Ve Ata Mpasi Mosi ti Yo”

17. Kuyindulula balusakumunu ya Yehowa kepusaka beto na kusala inki?

¹⁷ Yezu Kristu kutubaka mutindu yai na yina metala Tata na yandi ya kele na zulu nde: “Yandi ke basisaka ntangu na yandi na zulu sambu na bantu ya mbi ti na bantu ya mbote, yandi ke nokisaka mvula na yandi na bantu yina ke salaka mambu ya mbote ti na bayina ke salaka mambu ya mbi.” (Matayo 5:45) Kana Yehowa Nzambi kepesaka nkutu balusakumunu na yandi na bantu ya kesalaka mambu ya mbi, ntembe kele ve nde yandi tasakumuna mingi kuluta bantu yina ketambulaka na nzila ya kwikama! Nkunga 84:12 ketuba nde: “Bantu yina ke salaka mambu yina kele mbote, [Yehowa] ke yiminaka bo kima ve.” Na ntangu beto keyindululaka dikebi mpi kudibanza yina Yehowa kekudibanzaka sambu na bantu yina kezolaka yandi, ntima na beto kefulukaka mpenza na ntonda mpi kyese!

18. (a) Inki mutindu beto lenda tuba nde Yehowa keyikaka ve ata mpasi na lusakumunu na yandi? (b) Sambu na nki bansadi ya kwikama mingi ya Nzambi kemonaka mpasi?

¹⁸ Kima mepesaka kimvwama ya kimpeve na bantu ya Yehowa kele “Lusakumunu” na yandi. Mpi yandi kendimisa beto nde “yandi keyikaka ve ata mpasi mosi ti yo.” (Bingana 10:22, NW) Ebuna, sambu na nki bampasi ti mimekamu kebwilaka bantu ya kwikama mingi ya Nzambi, mpi kepesaka bo mpasi ti mawa? Beto kekutanaka ti bampasi mpi basusi sambu na bikuma tatu ya mfunu. (1) Mpusa ya kusala masumu ya beto kebutukaka na yo. (Kuyantika 6:5; 8:21; Yakobo 1:14, 15) (2) Satana ti bademo na yandi. (Efezo 6:11, 12) (3) Inza ya mbi. (Yoane 15:19) Ata Yehowa kepesaka nzila nde mambu ya mbi kubwila beto, yandi kevandaka ve na kisina na yo. Ya kyeleka, “makabu yonso ya mbote mpenza ke katukaka na zulu; yo ke katukaka na Nzambi yina salaka bamwinda ya zulu.” (Yakobo 1:17) Balusakumunu ya Yehowa kepesaka ve mpasi.

19. Inki kevingila bantu yina kelanda kutambula na kwikama?

¹⁹ Sambu na kubaka kimvwama ya kimpeve, yo kelombaka ntangu yonso kupusana penepene na Nzambi. Kana beto yedisa bangwisana ya ngolo ti yandi, ‘beto ta bumba kimvwama ya mbote ti ya ngolo sambu na bilumbu ke kwisa na ntwala, ebuna beto ta baka moyo ya kieleka,’ disongidila luzingu ya mvula na mvula. (1 Timoteo 6:12, 17-19) Beto tavanda ti kimvwama ya kimpeve mpi ya kinsuni na inza ya mpa yina Nzambi tasala na bilumbu kekwisa. Ebuna, bantu yonso yina kelanda na ‘kulemfuka na Mfumu Nzambi’ tabaka luzingu ya kyeleka. (Kulonga 28:2) Bika beto baka lukanu ya ngolo mpi beto landa na kutambula na kwikama mpi na kyese yonso.

Inki Nge Melonguka?

• Sambu na nki yo kele mayele ve na kudiyangisa mingi sambu na bilumbu kekwisa?

• Inki balusakumunu beto kebaka ntangu yai?

• Sambu na nki bansadi ya kwikama ya Nzambi kemonaka mpasi?

[Bangyufula ya disolo ya kulonguka]