Kuzwa Nzayilu ya Kyeleka
Kuzwa Nzayilu ya Kyeleka
NA NKOKILA ya Desembri 18, 1810, maswa mosi ya fyoti ya basoda yina kenwanaka na masa, HMS Pallas ya Angleterre kuvilaka nzila ntangu yo kumaka ntama ti dibungu ya Sudi-Esti ya Ecosse. Mutindu mpimpa ti neze kuvandaka mingi mpi nsemo kuvandaka ve, yo vandaka mpenza mpasi sambu nde kapitene ti bantu ya kesalaka na maswa kumona bidimbu ya baminda yina kesongaka bisika ya kigonsa na mpila nde kapitene kutwadisa maswa mbote. Yindula kyese yina bo waka ntangu bo monaka nsemo, mpi bo twadisaka maswa na ndambu yina kuvandaka nsemo yango! Kansi, yo kele mawa na kuzaba nde nsemo yina kuvandaka ve nsemo ya fwete twadisa bo. Yo vandaka tiya ya bantu yina kepasulaka matadi kutulaka na lweka ya nzadi. Maswa yango kututanaka na matadi ya nene mpi yonso kupanzanaka. Bantu kumi na mosi kufwaka na masa. Yo vandaka mawa kibeni!
Sambu na maswa yai Pallas, kifu mosi yina bo salaka kunataka na lufwa. Kansi na bantangu yankaka, bantu ya maswa vandaka kukutana ti bigonsa ya kuluta nene, mu mbandu nsemo ya mbi ya mwinda yina bantu vandaka kutula sambu na kukusa kapitene. Mukanda mosi (Wrecks, Wreckers and Rescuers) ketuba nde bantu ya ntima ya mbi vandaka kutula tiya yina na mpila nde ntangu maswa tatutana na matadi mpi tapanzana, bo yiba bima yina kele na kati ya maswa.
‘Masonuku ya Santu Yina Lenda Gulusa Nge’
Ntangu nge kesosa nzayilu ya kyeleka, nge lenda kutana ti bigonsa ya mutindu mosi bonso yina ya bantu ya maswa kekutanaka na yo. Nge lenda landa nsangu mosi ya mbi, to nkutu muntu lenda kusa nge na luzolo yonso. Banzila yai lenda nata nge na lufwa. Inki nge lenda sala sambu na kuditanina? Zikisa nde nto na nge ya nzayilu kele ya mbote mpi yo mefwana na kutudila ntima. Banda bamvula kuluta 125, Nzozulu ya Nkengi kemonisaka nde Ndinga ya kupemama na Nzambi, Biblia, kele nto ya kuluta mbote ya nzayilu sambu yo kele masonuku ya santu ‘yina lenda pesa nge mayele mpi kugulusa nge.’—2 Timoteo 3:15-17.
Nkunga 119:105; Bingana 14:15) Kuvanda ve ti baduti ya kusonikila bantu yina kebasisaka zulunalu yai sambu na kubaka bansangu yina mesadisaka bantu mingi na kubakisa nde ya kyeleka Biblia kele Ndinga ya kupemama na Nzambi. Mu mbandu, tanga kamukanda yina kele na ntu-dyambu Un livre pour tous. * Yo kepesaka bansangu mingi yina kemonisaka nde Biblia kele ya sikisiki, ya kyeleka, mpi ya kupemama.
Ya kyeleka, sambu nge ndima nde Biblia kele ti nsemo ya lutwadisu yina nge lenda tudila ntima, yo kele mfunu nde nge zikisa bukyeleka na yo. (Bakyeleka ya Mfunu
Ebuna, inki bakyeleka ya mfunu kele na kati ya “masonuku ya santu”? Bika beto tadila bambandu yai kelanda.
Nzambi Nkwa-Ngolo Yonso mpi Ngangi ya bima yonso kele kaka mosi. (Kuyantika 1:1) Beto kele na luzingu “sambu [Nzambi] salaka bima yonso” mpi yandi pesaka beto luzingu. (Kusonga 4:11) Yo yina, yo mefwana nde beto sambila kaka yandi mosi. Ngangi kele Nto ya kyeleka ya nsemo yonso. (Nkunga 36:10; Yezaya 30:20, 21; 48:17, 18) Nzambi kele ti zina yina yandi kezolaka nde beto bingila yandi. (Kubasika 3:15) Zina yango, bo kesonikaka yo na Kiebreo na bangogo YHWH, mpi beto lenda kuta yo mbala kiteso ya 7 000 na kati ya Biblia. Banda bamvula mingi, bo vandaka kusadila zina ya “Yehowa.”—Kubasika 3:14 (noti na nsi ya lutiti, kitini b)
Yehowa kusalaka babakala ti bankento sambu bo zinga mvula na mvula na Paladisu ya ntoto. Yandi pesaka bantu bikalulu ya kimpeve yina mefwanana ti ya yandi. Yandi pesaka bo mayele ya kusala bima yina lendaka kusadisa bo na kusepela kimakulu ti luzingu na ntoto. (Kuyantika 1:26-28) Yandi vandaka ve ti lukanu nde ntoto kuvanda kisika yina bantu zolaka kuzinga ntangu fyoti mpi na nima bo kwenda kuzinga na zulu bonso bampeve, bonso nde kuwakana ya mbote ti Nzambi kelombaka kaka kuzinga na zulu.
Kima ya mbi kuvandaka ve ntangu Nzambi salaka muntu. Mbi kumonanaka ntangu bigangwa ya Nzambi, disongidila bantu mpi bampeve yantikaka kusadila na mutindu ya mbi kimpwanza na bo ya kupona mpi bo kolamaka na Nzambi. (Kulonga 32:5) Bibuti na beto ya ntete kubakaka lukanu ya kupona bo mosi mambu ya mbote ti mambu ya mbi. (Kuyantika 2:17; 3:1-5) Dyambu yai kunatilaka bantu lufwa. (Kuyantika 3:19; Roma 5:12) Sambu na kumanisa bantembe yina kukolama yango kubasisaka, Yehowa kubakaka lukanu ya kupesa nzila na bampasi sambu na ntangu fyoti. Kansi lukanu na yandi sambu na ntoto mpi sambu na dibuta ya bantu mesobaka ve. (Yezaya 45:18) Babakala ti bankento tazinga mvula na mvula na Paladisu ya ntoto ya bunkete mpi ya mbote.—Matayo 6:10; Kusonga 21:1-5.
Yezu Kristu kele ve Nzambi Nkwa-Ngolo Yonso, kansi Mwana ya Nzambi. Yezu Kristu kusongaka balongoki na yandi na kusamba nde: “Tata na beto kele na zulu, zina na nge ya santu kuvanda ya lukumu.” (Matayo 6:9) Yandi tubaka ve ata fyoti nde yandi kele kiteso mosi ti Nzambi. Kansi, yandi tubaka nde: “Tata me luta mono na nene.”—Yoane 14:28.
Yezu kele ti mukumba ya nene na kulungana ya lukanu ya Nzambi. Nzambi tindaka yandi na Yoane 12:46) Na kulanda bangogo ya ntumwa Piere, “bantu lenda guluka kaka na yandi.” (Bisalu 4:12) Dyambu yai kele ya kyeleka sambu luguluku na beto kele na menga ya Kristu. (1 Piere 1:18, 19) Yezu Kristu kupesaka luzingu na yandi bonso nkudulu ya kimenga sambu na kusumba bantu na disumu yina bibuti na beto ya ntete, Adami ti Eva, kukotisaka na dibuta ya bantu. (Matayo 20:28; 1 Timoteo 2:6) Dyaka, Nzambi kusadilaka Yezu sambu na kuzabisa luzolo mpi lukanu na yandi.—Yoane 8:12, 32, 46, 47; 14:6; Bisalu 26:23.
ntoto “bonso mwini sambu konso muntu yina ke ndimaka [yandi], yandi ta bikala na mpimpa ve.” (Nzambi metulaka Kimfumu to guvernema na zulu. Guvernema yango mesalama na Yezu Kristu mpi bantu yankaka yina Nzambi ponaka na kati ya bantu. Biblia ya mvimba ketubilaka nsangu ya Kimfumu ya Nzambi. Nzambi mesalaka guvernema yai ti lukanu ya kuzikisa nde luzolo na yandi kesalama na ntoto bonso na zulu. (Matayo 6:10) Na luyantiku, lukanu ya Nzambi kuvandaka ve nde bantu ya ntoto takwenda kuzinga na zulu. Kisika na bo kuvandaka na ntoto. Kansi, banda ntangu bantu salaka disumu, Nzambi kanaka kima yankaka ya mpa. Yandi yidikaka na kupona bantu ya “makanda yonso, ya bandinga yonso ti ya bansi yonso . . . ebuna bo ta yalaka” ti Kristu na guvernema ya zulu. (Kusonga 5:9, 10) Ntama mingi ve Kimfumu ya guvernema yina “ta fwa” baluyalu yonso ya bantu, yina menataka kinsukami ti mpasi na dibuta ya bantu.—Daniele 2:44.
Moyo kefwaka. Kyeleka yai ya mfunu ya Biblia kemonisa pwelele muntu ti kivuvu na yandi ya luzingu na bilumbu kekwisa. Yo kekatula luvunu mpi bansangu ya mbi yina bantu kevandaka na yo na yina metala bafwa.
Mukanda ya ntete ya Biblia kezabisa beto nde: “Yehowa Nzambi salaka muntu na putulu ya ntoto, mpi yandi fulaka na mbombo na yandi mupepe ya luzingu, ebuna muntu kumaka moyo ya kezinga.” (Kuyantika 2:7, NW) Keti nge mebakisa ntendula ya dyambu yango? Moyo kele ve kima yina lenda katuka na nitu ya muntu. Muntu kevandaka ve ti moyo. Kansi yandi kele moyo, disongidila kimvuka ya bima yonso ya kukatukaka na “putulu ya ntoto” mpi ngolo ya luzingu yina kukatukaka na Nzambi. Moyo kefwaka. Kana muntu mefwa, disongidila moyo mefwa.—Kuyantika 3:19; Longi 9:5, 10.
Bantu yina mefwaka lenda futumuka sambu na kuzinga dyaka. Lere ntangu yina Nzambi pesaka nzila na bampasi tamana, “bantu yonso yina me fwaka kele na maziamu, bo ta wa ndinga ya [Yezu], ebuna bo ta basika na maziamu na bo. Bantu yina me salaka mbote, bo ta telama sambu na [kuzinga, NW] diaka, kansi bayina me salaka mbi, bo ta telama sambu na kubaka ndola na bo.” (Yoane 5:28, 29; Bisalu 24:15) Lufutumuku tavutula bantu na luzingu na Paladisu ya ntoto, luzingu yina Nzambi kanaka na luyantiku sambu na dibuta ya bantu.
Kufimpa Mbotembote Masonuku Konso Kilumbu
Keti nge kemona mutindu nzayilu ya bakyeleka ya mfunu ya mutindu yai lenda sadisa nge? Na ntangu yai ya mpasi mpi ya mavwanga, nzayilu ya mutindu yai lenda tanina nge na mambu ya luvunu ya bo kebingaka “mayele” yina Satana Dyabulu kemwangaka. Yandi kekusaka nde yandi kele “wanzio yina ke nataka nsemo,” mpi bantu na yandi kekusaka bantu yankaka nde bo “ke sadilaka mambu ya mbote.” (1 Timoteo 6:20; 2 Korinto 11:13-15) Nzayilu ya sikisiki ya Biblia lenda tanina nge na nzayilu ya luvunu yina kekatukaka na bafilozofi ya inza ya “bantu ya mayele ti bantu yina me longukaka,” bayina ‘mebuyaka mambu ya Yehowa.’—Matayo 11:25; Yeremia 8:9.
Sambu malongi ya luvunu mpi bafilozofi kuvandaka mingi na bilumbu ya ntumwa Yoane, yandi kebisaka Bakristu ya mvu-nkama ya ntete nde: “Beno ndima ve bantu yonso ke tubaka nde bo ke na mpeve ya Nzambi.” Yandi yikaka nde: “Ntete beno fweti bakisa kana mpeve yina me katuka na Nzambi.” (1 Yoane 4:1) Baka mbandu yai. Kana nge mezwa nsangu yina lenda vanda ti bupusi na luzingu na nge, keti nge tandima kukonda kuyindula sambu yo kemonana nde yo mekatuka na muntu yina nge lenda tudila ntima? Ve. Nge tazikisa kisika yo mekatuka mpi tameka na kuzaba kana nge fwete sadila mambu yango to ve.
Ntangu Nzambi kupesaka masonuku ya santu yina kele ti bakyeleka ya mfunu, yandi sadisaka nge na “kuzikisa” nde nsemo ya lutwadisu to nsemo ya bidimbu yina kesongaka nzila ya nge kelanda kele ya kyeleka. (1 Tesalonika 5:21) Polo kusikisaka bantu ya mabanza ya mbote ya mvu-nkama ya ntete sambu “konso kilumbu bo vandaka kuzikisa mbote-mbote na mukanda ya Nzambi” na kuzaba kana mambu yina bo vandaka kulonguka kuvandaka ya kyeleka. (Bisalu 17:11) Nge lenda sala mpi mutindu mosi. Bika nde Biblia yina kele “bonso mwinda yina ke pelaka na kisika kele mpimpa” kutwadisa nge kukonda kigonsa. (2 Piere 1:19-21) Kana nge sala yo, ‘nge tazaba Nzambi,’ yina kepesaka nzayilu ya kyeleka.—Bingana 2:5.
[Noti na nsi ya lutiti]
^ par. 6 Yina Bambangi ya Yehowa mebasisaka.
[Kifwanisu ya kele na lutiti 4]
Ndinga ya Nzambi kele bonso mwinda
[Kifwanisu ya kele na lutiti 5]
Inki tavanda luzingu ya bantu na bilumbu kekwisa?
[Kifwanisu ya kele na lutiti 5]
Zina ya Nzambi kele nani?
[Kifwanisu ya kele na lutiti 6]
Keti Yezu kele Nzambi Nkwa-Ngolo Yonso?
[Kifwanisu ya kele na lutiti 6]
Bafwa kele na wapi?
[Kifwanisu ya kele na lutiti 7]
Lufutumuku ya bafwa kele mosi na kati ya bakyeleka ya mfunu yina Biblia kelongaka