Yobi Kuvandaka Muntu ya Kukanga Ntima mpi ya Kwikama

“Keti nge monaka muntu na mono Yobi? Ke na muntu ya nkaka ya mbote ve na nsi-ntoto yina ke landaka luzolo na mono na luzingu na yandi bonso muntu na mono Yobi. Yandi ke lemfukaka na mono, yandi ke zolaka mpi ve kusala mambu ya mbi.”​—YOBI 1:8.

1, 2. (a) Inki bampasi ya kukonda kukana kubwilaka Yobi? (b) Tubila luzingu ya Yobi na ntwala nde bampasi kubwila yandi.

YANDI vandaka ti bima ya mbote mingi kibeni, disongidila kimvwama, lukumu, mavimpi ya mbote, mpi luzingu ya dibuta ya kyese. Na nima, mambu tatu ya mpasi ya kulandanaka kubwilaka yandi. Na mbala mosi, yandi vidisaka kimvwama na yandi. Na nima, mupepe ya ngolo kibeni kufwaka bana na yandi yonso. Ntama mingi ve na nima, yandi belaka maladi mosi ya nzanzi yina kusalaka nde nitu na yandi kufuluka ti bivimbu ya vandaka kupesa yandi mpasi. Ntembe kele ve nde nge mebakisa nde muntu yango kele Yobi, muntu yina bo ketubila mingi na mukanda ya Biblia yina kele ti zina na yandi.​—Yobi kapu 1 ti 2. 

² Yandi dilaka nde: “A kana luzingu na mono vandaka bonso yo vandaka ntete.” (Yobi 3:3; 29:2) Kana bampasi mebwila beto, nani keyindulaka ve bilumbu ya mbote yina melutaka? Yobi kuvandaka na luzingu ya mbote, mpi yo kemonana nde bampasi vandaka kubwila yandi ve. Bantu ya lukumu vandaka kuzitisa yandi mpi kulomba yandi bandongisila. (Yobi 29:5-11) Yandi vandaka mvwama, kansi yandi vandaka kutula mbongo na kisika na yo. (Yobi 31:24, 25, 28) Ntangu yandi vandaka kukutana ti mifwidi to bana-nsyona, yandi vandaka kusadisa bo. (Yobi 29:12-16) Mpi yandi vandaka ya kwikama na nkento na yandi.​—Yobi 31:1, 9, 11.

3. Inki mutindu Yehowa vandaka kutadila Yobi?

³ Sambu yandi vandaka kusambila Nzambi, Yobi vandaka kulanda luzolo ya Nzambi. Yehowa kutubaka nde: “Ke na muntu ya nkaka ya mbote ve na nsi-ntoto yina ke landaka luzolo na mono na luzingu na yandi bonso muntu na mono Yobi. Yandi ke lemfukaka na mono, yandi ke zolaka mpi ve kusala mambu ya mbi.” (Yobi 1:1, 8) Kansi, ata yandi vandaka ya kwikama mpi ti bikalulu ya mbote, bampasi kubebisaka luzingu na yandi ya mbote. Bima yonso ya yandi vandaka na yo kufwaka, mpi bampasi ti basusi kutulaka kimuntu na yandi na kumekama.

4. Sambu na nki yo tavanda mfunu nde beto tadila bampasi yina Yobi kukutanaka ti yo?

⁴ Ya kyeleka, katula Yobi, bansadi ya Yehowa yankaka mpi kukutanaka ti bampasi. Bubu yai, Bakristu mingi lenda bakisa kukonda mpasi mambu yina yandi kutanaka ti yo. Yo yina, yo mefwana  nde beto tadila bangyufula zole yai: Inki mutindu kuyibuka bampasi ya Yobi kukutanaka ti yo lenda sadisa beto kana beto kekutana ti bampasi? Mpi nki mutindu bampasi yango lenda longa beto na kuzaba kuditula na kisika ya bantu yina kemona mpasi?

Ntembe ya Metala Kwikama

5. Na kutadila mambu yina Satana kutubaka, inki vandaka kupusa Yobi na kusadila Yehowa?

⁵ Bantu mingi mpenza ve kekutanaka ti mambu yina Yobi kukutanaka ti yo. Dyabulu kutulaka ntembe na bikuma yina vandaka kupusa Yobi na kusadila Nzambi, kansi Yobi vandaka kuzaba ve. Na lukutakanu mosi yina kusalamaka na zulu, ntangu Yehowa kutubilaka bikalulu ya mbote ya Yobi, Satana kuvutulaka nde: “Si nge ke kebaka yandi ti fami na yandi ti bima yonso ya yandi ke na yo. Nge ke salaka yandi mbote na mambu yonso ya yandi ke salaka.” Na bangogo yina, Satana kumonisaka nde kima vandaka kupusa Yobi, mpi bansadi yonso ya Nzambi, na kusadila Yehowa kele bwimi. Satana kuzabisaka Yehowa nde: “Meka fioti na kubotula bima yonso ya yandi ke na yo, nge ta mona nde yandi ta finga nge na meso ya bantu yonso.”​—Yobi 1:8-11.

6. Inki ntembe ya mfunu Satana kubasisaka?

⁶ Ntembe yango kuvandaka ya mfunu. Satana kutulaka ntembe na mutindu Yehowa keyalaka. Keti Nzambi keyalaka mpenza luyalanganu na zola? To, keti mutindu Satana kutubaka, nsukansuka bwimi kenungaka kaka? Sambu Yehowa vandaka kutula ntima na kwikama ya Yobi, yandi pesaka Satana nzila ya kumeka yandi. Yo yina, Satana yandi mosi kubasisaka bampasi ya kulandanaka yina kubwilaka Yobi na nsungi mosi ya nkufi. Sambu bikesa na yandi ya ntete kunungaka ve, Satana kupesaka Yobi maladi mosi ya ngolo. Dyabulu kutubaka nde: “Muntu lenda bikisa bima yonso ya yandi ke na yo kansi moyo na yandi ve.”​—Yobi 2:4.

7. Na nki mitindu bansadi ya Nzambi ya bubu kekutanaka ti bampasi yina mefwanana ti ya Yobi?

⁷ Ata bubu yai Bakristu mingi kemonaka ve mpasi tii na kiteso yina Yobi kumonaka, bo kekutanaka ti bampasi ya mutindu na mutindu. Bamingi kekutana ti mbangika to bampasi na dibuta, to kemona mpasi sambu bo kele ve na mbongo to mavimpi na bo kele ve mbote. Bankaka mefwaka sambu na lukwikilu na bo. Ya kyeleka, beto fwete tuba ve nde Satana muntu kebasisaka konso mpasi ya beto kekutana ti yo. Kansi, bampasi yankaka ya beto kekutanaka ti yo kekatukaka na bifu na beto mosi to na bifu ya beto kebakaka na bibuti na beto. (Galatia 6:7) Mpi beto yonso kekutanaka ti bampasi ya kekatukaka na kimununu mpi na bisumbula ya lugangu. Biblia kemonisa pwelele nde na ntangu yai, Yehowa ketaninaka ve bansadi na yandi na mutindu ya kuyituka na bampasi yai yonso.​—Longi 9:11.

8. Inki mutindu Satana lenda sosa kusadila bampasi ya beto kekutana ti yo?

⁸ Ata mpidina, Satana lenda sadila bampasi ya beto kekutana ti yo sambu na kulembisa lukwikilu na beto. Ntumwa Polo kutubilaka “maladi mosi ya mpasi” yina kwisilaka yandi bonso “ntumwa ya Satana,” mpi yina vandaka “kubula” yandi. (2 Korinto 12:7) Yo vanda nde maladi yango kuvandaka maladi ya meso to maladi yankaka, Polo kubakisaka nde Satana lendaka kusadila maladi yina mpi basusi yina yo kebasisaka sambu na kukatula yandi kyese mpi kufwa kwikama na yandi. (Bingana 24:10) Bubu yai, Satana lenda pusa bampangi ya kinsuni, banduku ya nzo-nkanda, to nkutu badiktatere sambu na kubangika bansadi ya Nzambi na mutindu mosi buna.

9. Sambu na nki bampasi to mbangika fwete yitukisaka beto ve kuluta ndilu?

⁹ Inki mutindu beto lenda nunga na kunwana ti mambu yai? Kana beto ketadila yo bonso dibaku ya kumonisa nde beto kezolaka Yehowa mpi kelemfukaka na kimfumu na yandi konso ntangu. (Yakobo 1:2-4) Ata konso kikuma yina ya kesala nde beto mona mpasi, kana beto bakisa mfunu ya kukwikama na Nzambi, yo tasadisa beto na kutanina bukatikati na beto ya kimpeve. Ntumwa Piere kusonikilaka Bakristu nde: “Bampangi na mono ya mono ke zolaka, beno yituka ve kana beno ke mona mpasi mingi, bonso nde kima mosi ya nene me kwisila beno.” (1 Piere 4:12) Mpi Polo kutendulaka nde: “Bantu yonso yina ke zolaka kulemfuka na Nzambi na kimvuka ti Yesu Kristo, bo ta monisaka bo mpasi.” (2 Timoteo 3:12) Satana kelanda na kutula ntembe na kwikama ya Bambangi ya Yehowa, kaka mutindu yandi tulaka ntembe na kwikama ya Yobi. Ya kyeleka, Biblia kemonisa nde na bilumbu yai ya nsuka, Satana mekumaka kunwanisa bansadi ya Nzambi ngolo kibeni.​—Kusonga 12:9, 17.

 Kukonda Kubakisa Mambu Mbote mpi Bandongisila ya Mbi

10. Inki dyambu Yobi vandaka kuzaba ve?

¹⁰ Yobi kukondaka kima mosi, kansi beto kele ti kima yango. Yandi vandaka kuzaba ve sambu na nki bampasi kubwilaka yandi. Yobi kudikusaka na kutuba nde “bima yina yonso Mfumu Nzambi muntu pesaka mono, yandi mosi mpi me baka yo diaka.” (Yobi 1:21) Ziku Satana kusalaka yonso sambu Yobi kumona bonso nde Nzambi muntu kubasisaka bampasi yina kubwilaka yandi.

11. Tendula mambu ya Yobi kusalaka ntangu bampasi kubwilaka yandi.

¹¹ Ata Yobi kulembaka mpenza nitu, yandi buyaka na kufinga Nzambi mutindu nkento na yandi kusongaka yandi. (Yobi 2:9, 10) Yandi tubaka nde: ‘Yo kemonana nde bantu ya mbi kele na luzingu ya mbote kuluta mono.’ (Yobi 21:7-9) Yo fwete vanda nde yandi kudiyulaka nde: ‘Sambu na nki Nzambi mepesa mono ndola?’ Bantangu yankaka yandi vandaka na mpusa ya kufwa, kansi ya kima yankaka ve. Yandi tubaka nde: “Nzambi, mbote kana nge bumba mono na nsi ya bafwa; mono vanda kuna tii kuna makasi na nge kumana.”​—Yobi 14:13.

12, 13. Inki bupusi mambu yina banduku na yandi tatu kutubaka kuvandaka na yo na Yobi?

¹² Yobi kuvandaka ti banduku tatu yina kwendaka kutala yandi ti dibanza ya “kupesa yandi kikesa.” (Yobi 2:11) Kansi, yo monanaka nde bo vandaka ‘kuyika yandi mpasi.’ (Yobi 16:2) Yobi zolaka kubaka kikesa na banduku yina yandi lendaka kupesa bo kilo ya bampasi na yandi, kansi bantu tatu yai kupusaka Yobi na kubakisa ve mambu mbote mpi bo kumisaka basusi na yandi ngolo.​—Yobi 19:2; 26:2.

¹³ Yo yina, yo lenda vanda nde Yobi kudiyulaka nde: ‘Sambu na nki kaka munu? Inki mu mesala sambu bampasi yai yonso kubwila munu?’ Bantendula yina banduku na yandi kupesaka kuvandaka ya luvunu mpenza. Bo tubaka nde Yobi kudinatilaka bampasi yina yandi mosi sambu yandi salaka masumu ya nene. Elifaze kuyulaka nde: “Wapi nge me monaka muntu me sala mbi ve yandi kufwa?” Yandi yikaka nde: “Mono me monaka nde bantu yina ke kunaka mbi to mpasi, bo mpi ke katulaka mbi ti mpasi.”​—Yobi 4:7, 8.

14. Sambu na nki kana muntu kemona mpasi beto fwete tubaka ve nswalu nde yo kele sambu yandi mesala disumu?

¹⁴ Ya kyeleka, beto lenda kutana ti bampasi kana beto kekuna na kimuntu na kisika ya kukuna na kimpeve. (Galatia 6:7, 8) Kansi, na ngidika yai, bampasi lenda bwila beto ata beto kele ti bikalulu ya mbote. Dyaka, beto lenda tuba ve ata fyoti nde bampasi kebwilaka ve bantu yina mesala kwa bo ata kima ve. Yezu Kristu, yina vandaka “na mbi mosi ve” mpi yina salaka “masumu mpi ve,” kufwaka lufwa ya mpasi na zulu ya nti ya mpasi, mpi ntumwa Yakobo kufwaka bonso martire. (Baebreo 7:26; Bisalu 12:1, 2) Bangindu ya mbi ya Elifazi ti ya banduku na yandi zole kupusaka Yobi na kusosa kunungisa lukumu na yandi ya mbote mpi na kulanda kutuba nde yandi salaka ve mambu ya mbi. Kansi, yo fwete vanda nde mambu ya luvunu ya bo tubaka nde Yobi vandaka kunyokwama sambu na masumu ya yandi salaka, kuvandaka na bupusi ya mbi na mutindu Yobi kumaka kutadila lunungu ya Nzambi.​—Yobi 34:5; 35:2.

Kubaka Lusadisu Ntangu Beto Kekutana ti Bampasi

15. Inki mabanza tasadisa beto kana beto mekutana ti bampasi?

¹⁵ Keti beto lenda baka dilongi na mbandu ya Yobi? Yo lenda monana nde yo mefwana ve nde beto mona mpasi, beto bela, to beto kutana ti mbangika. To yo lenda monana bonso nde bantu yankaka kekutana ve ti bampasi yina. (Nkunga 73:3-12) Bantangu yankaka, beto lenda kudiyula bangyufula yai ya mfunu: ‘Keti zola ya mono kele na yo sambu na Nzambi kepusa mono na kusadila yandi ata mu kutana ti konso dyambu yina? Keti mono kevandaka na mpusa ya kupesa Yehowa ‘mvutu’ ya kupesa “konso muntu yina ta tonga yandi?”’ (Bingana 27:11; Matayo 22:37) Beto fwete bika ve ata fyoti nde bakomantere ya kukonda  kuyindula ya bampangi yankaka kupusa beto na kutula ntembe nde Tata na beto ya kele na zulu tasadisa beto ve. Kilumbu mosi, Mukristu mosi ya kwikama yina kubelaka na nsungi ya bamvula mingi maladi mosi ya bo lenda belula ve kutubaka nde: “Mu mezaba nde konso dyambu yina Yehowa kepesaka nzila, mu takuka na kukangila yo ntima. Mu mezaba mpi nde yandi tapesa mono ngolo ya mu ke na yo mfunu. Yandi kepesaka munu yo konso ntangu.”

16. Inki mutindu Ndinga ya Nzambi kesadisaka bantu yina kekutana ti bampasi?

¹⁶ Sambu na yina metala mayele ya Satana, beto kele ti nzayilu yina Yobi kuvandaka na yo ve. “Beto zaba mayele na yandi,” to bapula na yandi ya mbi. (2 Korinto 2:11) Dyaka, beto kele ti bisika mingi ya beto lenda baka mayele ya kusadila. Na Biblia, beto kekuta masolo ya babakala ti bankento ya kwikama yina kukangaka ntima na bampasi ya mitindu yonso. Ntumwa Polo, yina kunyokwamaka kuluta Bakristu mingi, kutubaka nde: “Mambu yonso ya bo sonikaka na Mukanda ya Nzambi, bo sonikaka yo sambu na kulonga beto na mpila nde beto kukanga ntima, beto kuvanda na kikesa na kuvingila mambu yina ya Nzambi silaka beto.” (Roma 15:4) Mbangi mosi ya Eropa yina kukotaka boloko na mvita ya zole ya inza ya mvimba sambu na lukwikilu na yandi kupesaka muntu mosi madya na yandi ya bilumbu tatu sambu muntu yango kupesa yandi Biblia. Yandi ketuba nde: “Biblia yina kusadisaka munu mingi kibeni! Ata mu vandaka ti nzala na kinsuni, mu zwaka madya ya kimpeve yina kusadisaka munu ti bampangi yankaka na bantangu yina ya mpasi. Mu mebumbaka Biblia yina tii bubu yai.”

17. Inki bangidika ya mekatukaka na Nzambi lenda sadisa beto na kunwana ti bampasi?

¹⁷ Katula kikesa ya beto kebakaka na Masonuku, beto kele mpi ti mikanda mingi ya ketendulaka Biblia mpi ya kepesaka lutwadisu ya mbote sambu na kunwana ti bampasi. Kana nge tala Index des publications Watch Tower, ntembe kele ve nde nge  takuta eksperiansi ya mpangi mosi yina kukutanaka ti mpasi ya nge kekutana ti yo. (1 Piere 5:9) Yo lenda vanda mpi mbote na kusolula dyambu yango ti bankuluntu yina kekuditulaka na kisika ya bankaka to ti Bakristu yankaka ya kuyela. Dyambu ya kuluta mfunu kele kusamba Yehowa sambu na kulomba lusadisu mpi mpeve santu na yandi. Inki mutindu Polo kunwanaka ti bampasi yina Satana kumonisaka yandi? Yandi longukaka na kutula ntima na ngolo ya Nzambi. (2 Korinto 12:9, 10) Yandi sonikaka nde: “Mono me lunga kusala mambu yonso na ngolo yina ya [Nzambi] ke pesaka mono.”​—Filipi 4:13.

18. Inki mutindu bampangi Bakristu kepesaka beto lusadisu ya mfunu mingi?

¹⁸ Kisika ya kubaka lusadisu kele, mpi beto fwete vutuka ve nima ata fyoti na kusosa yo. Kingana mosi ketuba nde: “Kana nge kele kikesa ve na ntangu ya mpasi,” ngolo na nge tavanda fyoti. (Bingana 24:10) Kaka mutindu banselele lenda bwisa nzo ya bo metunga na banti, mutindu mosi kulemba nitu lenda lembisa kwikama ya Mukristu. Sambu dyambu yai kukumina beto ve, Yehowa kesadisaka beto na nzila ya bampangi Bakristu. Wanzyo mosi kumonikaka na Yezu sambu na kupesa yandi kikesa na mpimpa yina bo kangaka yandi. (Luka 22:43) Polo kuvandaka na boloko, kansi ntangu bo vandaka kunata yandi na Roma, yandi “pesaka mersi na Nzambi, ebuna yandi bakaka kikesa ya mpa” ntangu yandi kutanaka ti bampangi na Zandu ya Apiusi ti Banzo Tatu. (Bisalu 28:15) Mbangi mosi ya Allemagne keyibuka lusadisu yina bo pesaka yandi ntangu yandi kumaka na camp ya konsatrasio ya Ravensbrück na kileke na yandi. Yandi keyibuka nde: “Mpangi-nkento mosi kuyambaka munu mbote kibeni. Mpangi-nkento yankaka ya kwikama kusadisaka munu, mpi yandi kumaka bonso mama na munu na kimpeve.”

“Simba Kaka Lukwikilu na Nge”

19. Inki kusadisaka Yobi na kununga bikesa ya Satana?

¹⁹ Yehowa kutubaka nde Yobi kele muntu yina “ke landa kaka luzolo” na yandi. (Yobi 2:3) Ata Yobi kulembaka nitu mpi vandaka kubakisa ve sambu na nki yandi vandaka kumona mpasi, yandi vandaka kaka ya kwikama. Yandi buyaka ve mambu yonso yina yandi salaka. Yandi landaka na kutuba nde: “Tii kuna ya mono ta fwa” mono takudikatula ve na kwikama na mono.​—Yobi 27:5.

20. Sambu na nki yo kele mfunu na kukanga ntima?

²⁰ Kana beto kele ti lukanu ya mutindu mosi, yo tasadisa beto na kuvanda kaka ya kwikama ata beto kutana ti mambu ya konso mutindu yina, mu mbandu mpukumuna, minyoku, to bampasi. Yezu kuzabisaka dibundu ya Simirne nde: “Kuwa boma ve sambu na mpasi yina ya nge ta mona. Kuwa: Satana ta tula bantu ya nkaka na kati na beno na boloko sambu na kumeka beno; beno ta mona mpasi [to tanyokwama] bilumbu kumi. Simba kaka lukwikilu na nge tii na kilumbu ya nge ta fwa, ebuna mono ta pesa nge moyo yina kele bonso mpu ya lukumu.”​—Kusonga 2:10.

21, 22. Ntangu beto kekutana ti bampasi, kuzaba nki lenda pesa beto kikesa?

²¹ Na ngidika yai ya Satana keyala, kukanga ntima na beto ti kwikama na beto tamekama. Ata mpidina, Yezu kendimisa beto nde na ntangu beto keyindula avenire, beto kele ve ti kikuma ya kuwa boma. Dyambu ya mfunu kele kusimba kaka lukwikilu na beto. Polo kutubaka nde, “bampasi yai . . . , yo ke zinga mingi ve,” kansi “lukumu,” to dikabu yina Yehowa mesilaka beto, yo kele mfunu mingi kuluta mpi yo kele ya mvula na mvula. (2 Korinto 4:17, 18) Ata bampasi ya Yobi mpi kuzingaka ve mingi kana beto fwanisa yo ti bamvula mingi ya kyese yina yandi vandaka na yo na ntwala mpi na nima ya bampasi na yandi.​—Yobi 42:16.

²² Ata mpidina, bantangu yankaka beto lenda kutana ti bampasi ya kemonana bonso nde yo kemana ve mpi ya kemonana bonso nde beto takuka ve kukangila yo ntima. Na disolo yina kelanda, beto tatadila malongi yankaka ya beto lenda baka na mbandu ya Yobi na yina metala kukanga ntima. Beto tatubila mpi mitindu yina beto lenda pesa kikesa na bampangi yina kekutana ti bampasi.

Inki Mvutu Nge Tapesa?

• Inki ntembe ya mfunu mingi Satana kubasisaka na yina metala kwikama ya Yobi?

• Sambu na nki bampasi fwete yitukisaka beto ve kuluta ndilu?

• Inki mutindu Yehowa kesadisaka beto na kukanga ntima?

[Bangyufula ya disolo ya kulonguka]

[Bifwanisu ya kele na lutiti 15]

Kusala bansosa, kusolula ti Bakristu ya kuyela, mpi kusamba Nzambi lenda sadisa beto na kukanga ntima