Mbeni ya Kristu Mezabana

INKI mutindu nge lenda kuditanina kana nge mezaba nde maladi mosi ya kisambukila ya kefwa bantu mepanzana na nzyunga na beno? Nge tasala yonso na kukumisa ngolo menga yina kenwanaka ti bamikrobe (système immunitaire) mpi nge tabikala ntama ti bantu yina kele ti maladi ya kusambukila. Beto fwete sala mutindu mosi na kimpeve. Biblia kezabisa beto nde mbeni ya Kristu “me kumaka ntama awa na nsi-ntoto.” (1 Yoane 4:3) Kana beto kezola nde “maladi” yina kuzwa beto ve, beto fwete sosa kuzaba mutindu maladi yango kesambukilaka mpi kuditanina na yo. Yo kele kyese na kuzaba nde Biblia kepesa beto ntendula ya mbote sambu na dyambu yai.

Bangogo “mbeni ya Kristu” ketendula “muntu yina kele kontre (to yina kewakana ve ti) Kristu.” Na kutuba yankaka, bangogo yai ketubila bantu yonso yina kele bambeni ya Kristu to bayina kekusaka nde bo kele Kristu to mimonisi na yandi. Yezu yandi mosi kutubaka nde: “Muntu yina kele nduku na mono ve, yandi kele mbeni na mono; muntu yina ke sadisaka mono ve na kuvukisa bantu ya nkaka ti mono, yandi ke panzaka bo.”​—Luka 11:23.

Ya kyeleka, ntumwa Yoane kusonikaka mambu ya metala mbeni ya Kristu bamvula kuluta 60 na nima ya lufwa, lufutumuku, mpi kumata ya Yezu na zulu. Yo yina, beto fwete sosa kuzaba bupusi yina bisalu ya mbeni ya Kristu kuvandaka na yo na balongoki ya kwikama ya Yezu yina kuvandaka na ntoto.​—Matayo 25:40, 45.

Mbeni ya Kristu Kele Mbeni ya Bakristu

Yezu kukebisaka balongoki na yandi nde inza ya mvimba tayina bo. Yandi tubaka nde: ‘Bantu takanga beno, bo tapesa beno na maboko ya bantu [yankaka] sambu bo monisa beno mpasi, ebuna bo tafwa beno. Bantu ya bansi yonso tamenga beno sambu na mono. Bantu mingi yina ketubaka mambu ya luvunu na zina ya Nzambi, bo takwisa kubasika; bo takusa bantu mingi.’​—Matayo 24:9, 11.

 Sambu bantu kemengaka balongoki ya Yezu ‘sambu na zina na yandi,’ yo kele pwelele nde bantu yina kemonisaka balongoki mpasi kele bambeni ya Kristu, bo kele kontre Kristu. Na kati ya “baprofete ya luvunu,” bankaka kuvandaka ntete Bakristu, kansi ntangu yai bo kele na kati ya bambeni ya Kristu. (2 Yoane 7) Yoane kusonikaka nde, ‘bambeni mingi ya Kristo, . . . me katuka na kati na beto. Kana bo vandaka bantu na beto, bo zolaka kubikala ti beto.’​—1 Yoane 2:18, 19.

Bangogo ya Yezu ti ya Yoane kemonisa pwelele nde mbeni ya Kristu kele ve muntu mosi kansi kimvuka ya bantu mingi. Dyaka, sambu bo kele baprofete ya luvunu, mosi na kati ya balukanu na bo kele ya kusadila lusambu ya luvunu sambu na kukusa bantu. Inki bametode bo kesadilaka?

Kumwangisa Luvunu ya Mabundu

Ntumwa Polo kukebisaka Timoteo nduku na yandi ya kisalu na kukeba na malongi ya ba aposta, bonso Imeneo ti Filete, yina ‘mambu ya bo kelongaka kevandaka bonso mputa yina kediaka misuni malembe-malembe.’ Polo kuyikaka nde: ‘Bo me bikisaka mambu ya kieleka, bo me vidisaka mpi lukwikilu ya bantu mingi nde Nzambi metedimisaka bantu ntama na lufwa.’ (2 Timoteo 2:16-18) Yo kemonana bonso nde, Imeneo ti Filete vandaka kulonga nde lufutumuku vandaka dilongi ya kifwani mpi nde Bakristu mefutumukaka na mutindu ya kimpeve. Ya kyeleka, ntumwa Polo kutubaka pwelele nde na meso ya Nzambi kana muntu mekuma longoki ya kyeleka ya Yezu, yandi kefutumukaka na lufwa ya kimpeve sambu na kuzinga. (Efezo 2:1-5) Ata mpidina, malongi ya Imeneo ti Filete kuvandaka kontre lusilu ya Yezu pesaka sambu na lufutumuku ya bafwa na luyalu ya Kimfumu ya Nzambi.​—Yoane 5:28, 29.

Na nima ya bamvula, kimvuka mosi ya bantu yina kuvukisaka malongi ya filozofi ti ya dibundu (ba gnostiques), kuyedisaka bangindu ya kumonisa nde dilongi ya lufutumuku kele kaka dilongi ya kifwani. Sambu ba gnostiques vandaka kukwikila nde nzayilu (gno’sis na Kigreki) lenda katuka na nzila mosi ya diswekamu, bo vandaka kuvukisa malongi ya ba aposta ya Kikristu ti filozofi ya Bagreki mpi malongi ya kusosa kuzaba mambu ya  kinsweki ya bansi ya Asia. Mu mbandu, bo vandaka kundima nde bima yonso ya beto kemonaka mpi ya beto lenda simba kele ya mbi, yo yina Yezu kukwisaka ve na nitu ya kimuntu kansi yandi vandaka kumonana bonso yandi kele na nitu ya muntu. Mutindu beto monaka yo, ntumwa Yoane kukebisaka sambu na mambu yai.​—1 Yoane 4:2, 3; 2 Yoane 7.

Dilongi yankaka ya luvunu ya bo basisaka bamvu-nkama mingi na nima kele, dilongi ya bo kebingaka nde Butatu busantu. Dilongi yai ketubaka nde Yezu kele Nzambi Nkwa-Ngolo Yonso mpi Mwana ya Nzambi. Dr. Alvan Lamson kutubaka na mukanda na yandi nde dilongi ya Butatu “kukatukaka ve ata fyoti na Masonuku ya Bayuda mpi ya Bukristu. Kansi yo mwanganaka, mpi yo kotaka na mabundu ya Kikristu na nzila ya ba “Pères Platoniciens.” Ba “Pères Platoniciens” kuvandaka banani? Bo vandaka ba aposta ya mabundu yina vandaka kuzola mingi malongi ya filozofe Platon yina kuvandaka mupakanu ya Grece.

Dilongi ya Butatu kele dilongi yina mbeni ya Kristu kotisaka na dibundu, sambu yo kemonisa Nzambi bonso diswekamu mpi kekumisa bangwisana yina yandi kele na yo ti Mwana na yandi mpasi na kubakisa. (Yoane 14:28; 15:10; Kolosai 1:15) Yindula ntete, inki mutindu muntu lenda “kwenda penepene na Nzambi,” mutindu Masonuku kesyamisa beto, kana Nzambi yango kele diswekamu?​—Yakobo 4:8.

Sambu na kuvwalangasa mambu, bambaludi yankaka ya Biblia kukatulaka zina ya Nzambi, Yehowa, na kati ya bambalula na bo, ata zina yango kemonana bambala kuluta 7 000 na masonama ya kisina! Ya kyeleka, kumonisa Nkwa-Ngolo Yonso bonso diswekamu ya kukonda zina kele kukonda luzitu mpenza sambu na Ngangi na beto mpi na Ndinga na yandi ya kupemama. (Kusonga 22:18, 19) Dyaka, kuyingisa zina ya Nzambi ti batitre bonso Mfumu mpi Nzambi kewakana ve ti kisambu ya mbandu yina Yezu kulongaka mpi yina ketuba nde: “Zina na nge ya santu kuvanda ya lukumu.”​—Matayo 6:9.

Bambeni ya Kristu Kebuyaka Kimfumu ya Nzambi

Bambeni ya Kristu ke na kusala ti kikesa na “bilumbu ya nsuka” yai ya beto kezinga. (2 Timoteo 3:1) Lukanu ya ntete ya bakusi ya bilumbu na beto kele ya kukusa bantu na mambu yina metala mukumba yina Yezu ke na yo, Ntotila ya Kimfumu ya Nzambi. Kimfumu yango kele guvernema ya zulu yina tayala ntama mingi ve ntoto ya mvimba.​—Daniele 7:13, 14; Kusonga 11:15.

Mu mbandu, bamfumu yankaka ya mabundu kelongaka nde Kimfumu ya Nzambi kele mutindu ntima ya konso muntu kele. Masonuku kepesa ve ntendula ya mutindu yai. (Daniele 2:44) Bankaka ketubaka nde Kristu kesadilaka baguvernema ti bangidika ya bantu. Kansi, Yezu tubaka nde: “Kimfumu na mono kele ya nsi-ntoto yai ve.” (Yoane 18:36) Ya kyeleka, muntu yina kele “mfumu ya nsi-ntoto yai” mpi “nzambi ya ntangu yai,” kele Satana, kansi Kristu ve. (Yoane 14:30; 2 Korinto 4:4) Kikuma yo yina ntama mingi ve Yezu tafwa baguvernema yonso ya bantu mpi yandi mosi takuma Mfumu na ntoto ya mvimba. (Nkunga 2:2, 6-9; Kusonga 19:​11-21) Bantu kesambaka sambu na kimfumu yango ntangu bo kevutukilaka Kisambu ya Mfumu, mpi ketubaka nde: ‘Bika kimfumu na nge kukwisa, mpi luzolo na nge kusalama awa na ntoto.’​—Matayo 6:10.

Sambu bamfumu ya mabundu kepesaka maboko na bangidika ya politiki, bo mekumaka bambeni ya bantu ya Nzambi, mpi nkutu bo kenyokulaka bantu yina kesamunaka kyeleka ya Kimfumu ya Nzambi. Kima ya kebenda dikebi kele nde mukanda ya Kusonga ketubila nkento mosi ya ndumba ya kifwani, to ‘Babilone ya Nene’ yina ‘melauka menga ya bantu ya Nzambi yina ya bo fwaka sambu bo vandaka kulanda Yezu.’ (Kusonga 17:4-6) Yandi kesalaka mpi kindumba ya kimpeve na kupesaka maboko na “bamfumu” ya ntoto, to bamfumu ya politiki, yina kepesaka yandi bima mingi. Nkento yango ya kifwani kele mabundu ya luvunu ya inza. Yandi kele kitini ya nene ya mbeni ya Kristu.​—Kusonga 18:2, 3; Yakobo 4:4.

Mbeni ya Kristu Ketubaka ‘Mambu ya Bantu Kezolaka Kuwa’

Katula kubuya bakyeleka ya Biblia, Bakristu ya zina mpamba melosaka minsiku ya Biblia yina metala bikalulu ya mbote mpi bo kelandaka bikalulu ya bantu. Ndinga ya Nzambi kutubaka na ntwala nde mambu yai tasalama. Yo tubaka nde: “Na bilumbu ke kwisa na ntwala, bantu ta zola  diaka ve kuwa malongi ya kieleka, kansi bo ta landaka mabanza na bo mosi, bo ta bakaka balongi ya nkaka mingi sambu na kulonga bo konso mambu yina ya bo zola wa.” (2 Timoteo 4:3) Biblia kebingaka bantu yai ya ketubaka nde bo kele balongi nde, “bantumwa ya luvunu, bo ke kusaka bantu na kisalu na bo bo ke tubaka mpi nde bo kele bantumwa ya Kristo.” Biblia ketuba nde: “Nsuka na bo ta vanda kiteso mosi bonso kele bisalu na bo.”​—2 Korinto 11:13-15.

Na kati ya bisalu na bo beto lenda tanga “mambu ya mbi ya bo ke salaka,” yina kewakanaka ve ti minsiku ya kuzanguka ya bikalulu ya mbote. (2 Piere 2:1-3, 12-14) Keti beto kemona ve mutindu bamfumu mingi ya mabundu ti bantu yina kelandaka bo kesala, to nkutu kendima bikalulu yina mefwana ve na Bakristu, bonso kuvukisa nitu bakala ti bakala mpi kusala pite? Beto kelomba nge na kubaka ntangu ya kufwanisa mambu ya bantu mingi kendimaka mpi mutindu na bo ya kuzinga ti mambu yina Biblia ketuba na Levi 18:22; Roma 1:26, 27; 1 Korinto 6:9, 10; Baebreo 13:4; Yude 7.

‘Ntete Bakisa Kana Mpeve Yina Mekatuka na Nzambi’

Na kumona mutindu mambu kekwendila, beto fwete landa ndongisila ya ntumwa Yoane yina ketuba nde beto fwete mona ve lukwikilu na beto bonso kima ya mpamba. Yandi kukebisaka nde: “Beno ndima ve bantu yonso ke tubaka nde bo ke na mpeve ya Nzambi, kansi ntete beno fweti bakisa kana mpeve yina me katuka na Nzambi. Sambu baprofete mingi ya luvunu me panzanaka na bandambu yonso ya nsi-ntoto.”​—1 Yoane 4:1.

Beto tadila mbandu ya mbote ya bantu ya Berea yina kuzingaka na mvu-nkama ya ntete. Bo vandaka ti “mabanza ya mbote. Bo ndimaka nsangu ya Nzambi na luzolo yonso. Konso kilumbu bo vandaka kuzikisa mbote-mbote na mukanda ya Nzambi sambu na kutala kana mambu yina ya Paulo vandaka kutuba vandaka kwenda kiteso mosi.” (Bisalu 17:10, 11) Ya kyeleka, ntangu bo vandaka kusala kikesa na kulonguka, bantu ya Berea kuzikisaka mbote-mbote nde mambu bo waka mpi kundimaka vandaka kukatuka na Masonuku.

Bubu yai mpi, Bakristu ya kyeleka kekutanaka ti bupusi ya mabanza ya mbi ya bantu, kansi bo kekangamaka ngolo na kyeleka ya Biblia. Ntumwa Polo kusonikaka nde: “Mono ke sambaka Nzambi mutindu yai sambu na beno, nde kuzola na beno kukuma mingi-mingi, mpi beno kuvanda na mayele yonso sambu na kubakisa mambu mbote-mbote.”​—Filipi 1:9.

Kana nge mesalaka yo ntete ve, baka lukanu ya kuzwa nzayilu ya sikisiki mpi luswasukusu na kulongukaka mambu yina Biblia kelongaka mpenza. Bantu yina kelandaka mbandu ya bantu ya Berea kekusamaka ve na “malongi ya luvunu” ya bambeni ya Kristu. (2 Piere 2:3) Kansi, kyeleka yina Kristu ti balongoki na yandi kelongaka mekatulaka bo na kimpika.​—Yoane 8:32, 36.

[Lupangu/​Kifwanisu ya kele na lutiti 4]

INKI BIBLIA KELONGAKA NA YINA METALA MBENI YA KRISTU?

“Bana na mono, yai kele bilumbu ya nsuka [nsuka ya nsungi ya bantumwa]! Mutindu beno me waka nde mbeni ya Kristo fweti kwisa, ntangu yai bambeni mingi ya Kristo me monika dezia.”​—1 Yoane 2:18.

“Nani kele muntu ya luvunu? Muntu yina ke tubaka nde Yesu kele Kristo (disongidila nde Mesia) ve, yandi yina kele muntu ya luvunu. Muntu yina ke buyaka Tata Nzambi ti Mwana na yandi, yandi yina kele mbeni ya Yesu Kristo.”​—1 Yoane 2:22.

‘Konso muntu yina kendimaka ve [Yezu], yandi kele ve na mpeve yina mekatukaka na Nzambi. Yandi ke na mpeve yina mekatukaka na mbeni ya Kristo. Beno waka nde yo ta kwisa; ntangu yai, yo me kumaka ntama awa na nsi-ntoto.’​—1 Yoane 4:3.

“Bantu mingi ya luvunu me panzanaka na nsi-ntoto. Bo ke ndimaka ve nde Yesu Kristo kwisaka awa na nsi-ntoto, yandi kitukaka muntu. Muntu ya mutindu yina, yandi kele muntu ya luvunu, yandi kele Mbeni ya Kristo.”​—2 Yoane 7.

[Lupangu/​Bifwanisu ya kele na lutiti 5]

MUNTU YA LUVUNU KEMONANAKA NA MITINDU MINGI

Bo kesadilaka bangogo “mbeni ya Kristu” sambu na kumonisa bantu yonso yina kendimaka ve mambu yina Biblia kelongaka sambu na Yezu Kristu, bayina yonso keyinaka Kimfumu na yandi, mpi bayina yonso kemengaka balongoki na yandi. Bo kesadilaka yo mpi sambu na kutubila bantu, bimvuka, mpi makanda yina ketubaka na luvunu yonso nde bo kele mimonisi ya Kristu to bayina kekudipesaka bo mosi mukumba ya Mesia na mutindu bo kesilaka na lulendo yonso nde bo talungisa mambu yina kaka Kristu muntu lenda lungisa, disongidila, kunata ngemba ti lutaninu ya kyeleka.

[Bangogo ya kemonisa kisina ya foto]

Augustine: ©SuperStock/​age fotostock

[Kifwanisu ya kele na lutiti 7]

Bonso bantu ya Berea, konso kilumbu beto fwete ‘zikisa mbote-mbote na Mukanda ya Nzambi’