Inki Mutindu Beto Lenda Nunga Bupusi ya Bademo?

“Bawanzio yina monaka kiese ve na kiyeka yina ya Nzambi pesaka bo kansi bo bikisaka kisika ya bo vandaka kuzingila. Nzambi me tulaka bo na nsi ya ntoto, na mpimpa; yandi me kangaka bo miniololo ya mvula na mvula tii kuna na kilumbu yina ya nene ya yandi ta pesa bo ndola.”​—YUDE 6.

1, 2. Inki bangyufula kebasika na yina metala Satana Dyabulu ti bademo?

 NTUMWA PIERE kukebisaka nde: “Beno fweti kudiyala, beno fweti kangula meso na beno. Sambu mbeni na beno Satana ke kwendaka kuzieta bonso ntambu yina ke dila; yandi ke sosa muntu ya kudia.” (1 Piere 5:8) Na yina metala bademo, ntumwa Polo kutubaka nde: “Mono zola ve nde beno vukana na bampeve ya mbi [bademo]. Beno lenda nwa ve dikopa ya [Yehowa] ebuna na nima beno kwisa kunwa diaka dikopa ya bampeve ya mbi [bademo]. Beno lenda dia ve na mesa ya [Yehowa] ebuna na nima beno kwisa kudia diaka na mesa ya bampeve ya mbi [bademo].”​—1 Korinto 10:20, 21.

² Kansi, Satana Dyabulu ti bademo kele banani? Inki mutindu mpi nki ntangu bo salamaka? Keti Nzambi muntu salaka bo? Inki bupusi bo kele na yo na luzingu ya bantu? Keti beto kele ti kima yina lenda tanina beto na bupusi na bo?

Satana ti Bademo Kukatukaka na Wapi?

3. Inki mutindu wanzyo mosi ya Nzambi kukumaka Satana Dyabulu?

³ Kaka na luyantiku ya luzingu ya bantu, ntangu bantu vandaka na masamba ya Edeni, wanzyo mosi ya Nzambi kukolamaka. Sambu na inki? Sambu yandi vandaka kusepela ve ti mukumba ya yandi vandaka na yo na organizasio ya Yehowa yina kele na zulu. Yo yina, ntangu Nzambi salaka Adami ti Eva, Satana kumonaka nde yo vandaka dibaku ya kupusa bo na kubuya kulemfuka ti kusambila Nzambi mpi na kukuma kulemfuka ti kusambila yandi. Sambu yandi kolamaka na Nzambi mpi kupusaka bankwelani ya ntete na kulanda luzingu ya masumu, wanzyo yai kudikumisaka Satana Dyabulu. Na nima, bawanzyo yankaka kulandaka yandi na kukolama yina. Inki mutindu?​—Kuyantika 3:1-6; Roma 5:12; Kusonga 12:9.

4. Inki bawanzyo yankaka ya kukolamaka kusalaka na ntwala ya Mvula ya Ngolo ya bilumbu ya Noa?

⁴ Masonuku ya kupemama kemonisa beto nde ntangu fyoti na ntwala ya Mvula ya ngolo ya  bilumbu ya Noa, bawanzyo yankaka yantikaka kutula dikebi ya mbi na bankento awa na ntoto. Biblia ketuba nde sambu na lukanu ya mbi, “bawanzio monaka nde bana-bankento vandaka kitoko, bo yantikaka kukwela bayina ya bo zolaka.” Makwela yai kuvandaka ve ya mbote, mpi yo basisaka Banefilimi. (Kuyantika 6:2-4) Yo yina, bigangwa ya kimpeve yina kukolamaka na Nzambi kulandaka Satana na kukolama na yandi na Yehowa.

5. Inki kukuminaka bawanzyo ya bankolami ntangu Yehowa kufwaka bantu na Mvula ya Ngolo?

⁵ Ntangu Yehowa kunokisaka Mvula ya Ngolo na ntoto, Banefilimi ti bamama na bo kufwaka. Bawanzyo yina ya bankolami kubikisaka nitu na bo ya kimuntu mpi bo vutukaka dyaka na zulu. Kansi, bo lendaka ve kuvutukila “kiyeka yina ya Nzambi pesaka bo.” Ebuna, Nzambi tulaka bo “na mpimpa” ya ngolo ya kimpeve, yina bo kebingaka Tartare.​—Yude 6; 2 Piere 2:4.

6. Inki mutindu bademo kekusaka bantu?

⁶ Banda bawanzyo ya mbi kuvidisaka “kiyeka yina Nzambi pesaka bo,” bo mekumaka bademo, bo kesalaka kumosi ti Satana mpi bo kelungisaka balukanu na yandi ya mbi. Katuka ntangu yina tii bubu, bademo kevandaka dyaka ve ti kiyeka ya kulwata nitu ya kimuntu. Kansi, bo lenda pusa babakala ti bankento na kuvukisa nitu na mitindu ya kuswaswana ya mbi. Bademo kekusaka mpi bantu na nzila ya bisalu ya bampeve ya mbi, yina lenda sadila bima bonso mazi, vodu, mpi banganga-nkisi. (Kulonga 18:10-13; 2 Bansangu 33:6) Ndola yina kekinga bawanzyo ya mbi ti Dyabulu kele lufwa ya kimakulu. (Matayo 25:41; Kusonga 20:10) Kansi, na ntwala nde mambu yai kusalama, yo kele mfunu nde beto vanda ngolo mpi kunwana ti bo. Yo kele mbote nde beto tadila kiteso ya ngolo yina Satana ke na yo mpi mutindu beto lenda nunga na kunwanisa yandi ti bademo na yandi.

Inki Kele Kiteso ya Ngolo ya Satana?

7. Inki kiyeka Satana kevandaka na yo na ntoto ya mvimba?

⁷ Satana mekusilaka Yehowa makambu banda disolo ya luzingu ya bantu kuyantikaka. (Bingana 27:11) Mpi yandi mepusaka bantu mingi kibeni na kulanda yandi. Na 1 Yoane 5:19 (NW), Biblia ketuba nde: “Nsi-ntoto ya mvimba kele na nsi ya kiyeka ya muntu ya mbi.” Yo yina, Dyabulu mekaka Yezu na kupesaka yandi kiyeka ti lukumu ya “bimfumu yonso ya nsi-ntoto.” (Luka 4:5-7) Ntumwa Polo ketuba mambu yai sambu na Satana: “Kana Nsangu ya Mbote ya beto ke longa kele ya kubumbana, yo me bumbanaka kaka sambu na bantu yina ke vila. Bo ke kwikilaka ve sambu nzambi ya ntangu yai me fwaka mayele na bo. Yandi ke kangaka bo nzila na kutala mwinda ya nsangu ya mbote; yo kele nsangu ya lukumu ya Kristo yina kele [kifwani ya] Nzambi.” (2 Korinto 4:3, 4) Satana kele “muntu ya luvunu mpi tata ya luvunu” kansi yandi kekudimonisaka bonso “wanzio yina ke nata nsemo.” (Yoane 8:44; 2 Korinto 11:14) Yandi kele ti ngolo mpi bametode yina mefwana sambu na kufwa mayele ya bamfumu ya nsi-ntoto ti ya bantu ya bo keyalaka. Yandi kekusaka bantu na nsadisa ya bansangu ya luvunu mpi ya bituba-tuba ti luvunu na mambu ya lusambu.

8. Biblia ketuba nki na yina metala bupusi ya Satana?

⁸ Kiyeka mpi bupusi ya Satana kumonanaka pwelele na bamvu 536/535 na ntwala ya ntangu na beto, na bilumbu ya profete Daniele. Ntangu Yehowa kutindaka wanzyo mosi sambu na kupesa Daniele kikesa, “wanzio ya kimfumu ya bantu ya Persia” kunwanisaka wanzyo yina Nzambi kutindaka. Wanzio ya mbi kukangaka wanzyo ya kwikama bilumbu 21 tii ntangu “Mishele, mfumu ya bawanzio,” kwisaka kusadisa yandi. Kaka disolo yina mosi ketubila mpi “wanzio [demo] ya nsi ya Grese.” (Daniele 10:12-14, 20) Ebuna, na Kusonga 13:1, 2, bo kemonisa Satana bonso “dragoni” yina kepesa mbisi ya makasi ya politiki  “ngolo na yandi, kiti na yandi ya kimfumu ti kiyeka na yandi ya nene.”

9. Bakristu kenwana ti banani?

⁹ Yo keyitukisa ve kana ntumwa Polo kusonikaka nde: “Beto ke nwanaka ti bantu ve, kansi beto ke nwanaka ti bawanzio yina ke na kiyeka ya kuyala bantu, ti bampeve yina ke yalaka nsi yai ya mpimpa, ti bampeve ya mbi yina kele na zulu.” (Efezo 6:12) Ata bubu yai, bademo yina kele na nsi ya kiyeka ya Satana Dyabulu kemonanaka ve, kansi bo kele na bupusi na bamfumu mpi na bantu mingi, mpi bo kepusaka bo na kusala mambu ya kuluta mbi bonso: kufwa na nku bantu mingi na mbala mosi, kiterorizme, mpi kufwa bantu. Bika beto tadila ntangu yai mutindu beto lenda nunga na kunwana ti bampeve yai ya ngolo.

Inki Lenda Tanina Beto na Bupusi ya Bademo?

10, 11. Inki mutindu beto lenda nunga Satana ti bawanzyo na yandi ya mbi?

¹⁰ Beto lenda nunga ve Satana ti bawanzyo na yandi ya mbi na ngolo na beto mosi, yo vanda ya nitu to ya mabanza. Polo kelongisila beto nde: “Beno vanda ngolo sambu na kimvuka na beno ti Mfumu Yesu ti sambu na ngolo na yandi ya nene.” Yo kele mfunu nde beto sosa lutaninu na Nzambi. Polo keyika nde: “Beno lwata binwaninu yonso ya Nzambi ke pesaka beno; mpidina mayele ya Satana ta zaba kubedisa beno ve . . . Beno baka binwaninu yonso ya Nzambi ke pesaka beno! Ebuna, ntangu kilumbu ya mbi ta kwisa, bambeni na beno ta zaba kubedisa beno ve; kana beno me nwana imene, beno ta vanda kaka ya kutelama.”​—Efezo 6:10, 11, 13.

¹¹ Mbala zole, Polo kusyamisaka bampangi na yandi Bakristu na “kulwata binwaninu yonso ya Nzambi ke pesaka.” Ngogo “yonso” kemonisa nde beto lenda nunga ve bitumba ti bademo kana ntima na beto kele ya kukabwana. Kana mpidina, inki kele bitini ya kinwaninu ya kimpeve yina Bakristu fwete lwata bubu yai kukonda kusukinina sambu na kununga bupusi ya bademo?

Inki Mutindu Beto Lenda ‘Vanda ya Kuyilama’?

12. Inki mutindu Bakristu lenda lwata kyeleka mutindu bo kelwataka mukaba na luketo?

¹² Polo ketendula nde: ‘Beno vanda ya kuyilama, mutindu basoda keyilamaka na ntangu ya kukwenda na bitumba: Beno lwata mambu ya kieleka mutindu beno kelwataka mukaba na luketo na beno. Beno lwata masonga mutindu beno kelwataka kinkutu ya bibende na ntulu na beno.’ (Efezo 6:14) Bima zole ya kinwaninu yina Polo ketubila awa kele mukaba ti kinkutu ya bibende. Yo vandaka kulomba nde soda kukanga mukaba ngolo sambu yo tanina luketo, binama ya kubutila ti nsi ya divumu na yandi, mpi sambu yo nata kilo ya mbele na yandi. Mutindu mosi, na mpila ya kifwani, beto fwete kanga kyeleka ya Biblia na luketo, na mpila nde beto zinga na kuwakana ti yo. Keti beto kevandaka ti manaka ya kutanga Biblia konso kilumbu? Keti dibuta ya mvimba kesalaka yo? Keti beto kevandaka ti kikalulu ya kutadila mukapu ya lumbu na dibuta na beto? Dyaka, keti beto kesobaka mabanza na beto na kuwakana ti bantendula yina “mpika ya kwikama mpi ya mayele” kebasisaka? (Matayo 24:45, NW) Kana beto kesala mutindu yina, yo ketendula nde beto kesalaka ngolo sambu na kusadila ndongisila ya Polo. Beto kele dyaka ti babande video mpi ba DVD yina kepesaka beto lutwadisu ya kimpeve. Kukangama kaka na kyeleka ya kukanga na luketo lenda sadisa beto na kubaka badesizio ya mbote mpi yo lenda tanina beto sambu beto landa ve banzila ya mbi.

13. Inki mutindu beto lenda tanina ntima na beto ya kifwani?

¹³ Kinkutu ya kibende vandaka kutanina ntulu, ntima ti binama yankaka ya mfunu ya soda. Mukristu lenda  tanina ntima na yandi ya kifwani, disongidila kimuntu na yandi ya kati, kana yandi kuna zola sambu na lunungu ya Nzambi mpi kuzitisa minsiku ya lunungu ya Yehowa. Kinkutu ya kibende ya kifwani ketaninaka beto na mpila nde beto mona ve mpamba mfunu ya Ndinga ya Nzambi. Kana beto mekuma ‘kubuya mambu ya mbi, mpi kuzola mambu ya mbote,’ beto tanataka ve makulu na beto na “banzila yonso ya mbi.”​—Amosi 5:15; Nkunga 119:101.

14. Bangogo ‘kulwata nsangu ya mbote ya ngemba mutindu beto kelwataka basapatu’ ketendula inki?

¹⁴ Basoda ya Roma vandaka kulwata basapatu ya mbote sambu bo vandaka kutambula bakilometre mingi na banzila ya nene ya kintinu ya Roma. Bangogo ‘kulwata nsangu ya mbote ya ngemba mutindu beto kelwataka basapatu’ ketendula nki sambu na Bakristu? (Efezo 6:15) Yo ketendula nde beto kele ya kuyilama sambu na kusala kisalu. Beto kele ya kuyilama na kusamuna nsangu ya mbote ya Kimfumu ya Nzambi na konso dibaku ya mbote yina memonana. (Roma 10:13-15) Kusamuna mbala na mbala ketaninaka beto na “mayele” ya mbi ya Satana.​—Efezo 6:11.

15. (a) Inki kemonisa nde dibaya ya nene ya lukwikilu kele mfunu mingi? (b) Inki “batolotolo” ya tiya yina lenda bebisa lukwikilu na beto?

¹⁵ Polo kelanda na kutuba nde: “Kuluta mambu yonso, beno baka dibaya ya nene ya lutaninu ya lukwikilu, yina tasadisa beno na kufwa batolotolo yonso ya tiya ya muntu ya mbi.” (Efezo 6:16, NW) Na ntwala ya kupesa ndongisila ya kubaka dibaya ya nene ya lukwikilu, Polo ketuba nde “kuluta mambu yonso,” sambu na kumonisa nde kima yai ya binwaninu kele mfunu mpenza. Beto fwete kondaka ve lukwikilu. Bonso dibaya ya nene ya ketaninaka, lukwikilu na beto ketaninaka beto na “batolotolo” ya tiya yina Satana kelosaka. Batolotolo yai lenda vanda nki bubu yai? Yo lenda vanda mafingu ti luvunu ya ngolo, mpi bakyeleka ya ndambu yina Bambeni ti baaposta kebasisaka sambu na kulembisa lukwikilu na beto. “Batolotolo” yai lenda vanda mpi mpukumuna ya kuvanda ti bima mingi ya kinsuni, dyambu yina lenda pusa beto na kudiyangisa mingi sambu na kusumba bima mingi kibeni mpi nkutu kupusa bankaka na kulanda mbandu ya bayina mekumaka ti luzingu ya kudisonga. Ziku bo mekudipesaka na kutunga banzo ya nene-nene mpi ya kitoto mpi mesumbaka bakaminio ya kuluta mbote to bo kelwataka mayaka mpi bilele ya kele na ngala sambu na kudisonga. Ata bantu yankaka kesala konso mambu yina, beto fwete vanda ti lukwikilu yina kele mpenza ngolo sambu na kufwa “batolotolo” yai ya tiya. Inki mutindu beto ketungaka mpi ketaninaka lukwikilu ya ngolo?​—1 Piere 3:3-5; 1 Yoane 2:15-17.

16. Inki lenda sadisa beto na kutunga lukwikilu ya ngolo?

¹⁶ Beto lenda kwenda penepene ya Nzambi na nsadisa ya kulonguka Biblia beto mosi mbala na mbala mpi na bisambu ya masonga. Beto lenda lomba Yehowa na kupesa beto lukwikilu ya ngolo mpi na nima kusala mambu na kuwakana ti bisambu na beto. Mu mbandu, keti beto kekudibongisaka mbote sambu na Kulonguka ya Nzozulu ya Nkengi ya kesalamaka konso mposo ti dibanza ya kupesa bakomantere? Lukwikilu na beto tavanda ngolo kana beto kelonguka Biblia mpi mikanda yina ketendulaka Biblia.​—Baebreo 10:38, 39; 11:6.

17. Inki mutindu beto lenda “ndima mpu ya bibende ya luguluku”?

¹⁷ Polo kesukisa ntendula na yandi ya binwaninu ya kimpeve na ndongisila yai: “Beno ndima mpu ya bibende ya luguluku, mpi mbele ya kimpeve, disongidila ndinga ya Nzambi.” (Efezo 6:17, NW) Mpu ya bibende ketaninaka ntu ti butomfu ya soda, kisika badesizio kekatukaka. Mutindu mosi, kivuvu na beto ya Bukristu ketaninaka mabanza ti mawi na beto. (1 Tesalonika 5:8) Na kisika ya kufulusa mabanza na beto ti balukanu ya inza mpi bangindu ya kuvanda ti bima  mingi ya kinsuni, beto fwete tula mabanza na beto na kivuvu yina Nzambi mepesaka beto, kaka mutindu Yezu kusalaka.​—Baebreo 12:2.

18. Sambu na nki beto fwete yambula ve programe na beto ya kutanga Biblia mbala na mbala?

¹⁸ Kima ya nsuka yina lenda tanina beto na bupusi ya Satana ti bademo na yandi kele ndinga to nsangu ya Nzambi, yina ke na Biblia. Yai kikuma yankaka ya fwete pusa beto na kuyambula ve programe na beto ya kutanga Biblia mbala na mbala. Nzayilu ya mudindu mpi ya sikisiki ya Ndinga ya Nzambi ketaninaka beto na luvunu ya Satana, na bapropagande ya bademo mpi na bupusi ya mbi ya baaposta.

‘Beno Samba Ntangu Yonso’

19, 20. (a) Inki kekinga Satana ti bademo na yandi? (b) Inki lenda pesa beto kikesa na kimpeve?

¹⁹ Lufwa ya Satana, bademo na yandi mpi ya ngidika yai ya mbi mekuma penepene. Satana mezaba nde “ntangu mingi ve me bika na yandi.” Yandi medasuka mpi kenwanisa bantu yina “ke landaka bansiku ya Nzambi” mpi kele ti kisalu ya kuta kimbangi ya metala Yesu. (Kusonga 12:12, 17) Yo kele mfunu mingi nde beto nwana ti Satana mpi bademo na yandi.

²⁰ Beto fwete monisa ntonda kibeni sambu na lukebisu yina Biblia kepesa beto ya kulwata binwaninu yonso ya Nzambi! Polo kesukisa disolo na yandi ya binwaninu ya kimpeve ti ndongisila yai: “Beno samba Nzambi na bisambu ya mutindu na mutindu, sambu yandi kusadisa beno. Beno samba yandi ntangu yonso; mutindu mpeve-santu ke songaka beno. Yo yina, beno fweti kangula meso, beno lemba ve. Beno samba Nzambi sambu na bantu ya Nzambi yonso.” (Efezo 6:18) Kisambu lenda pesa beto kikesa na kimpeve mpi kusadisa beto na kulanda na kukangula meso. Bika nde bangogo ya Polo kuvanda na bupusi ya ngolo na luzingu na beto mpi beto landa na kusamba, sambu kusala mutindu yai tasadisa beto na kununga Satana ti bademo na yandi.

Inki Mambu Nge Melonguka?

• Satana ti bademo na yandi kukatukaka na wapi?

• Inki kele kiteso ya ngolo ya Dyabulu?

• Inki lenda tanina beto na Satana ti bademo na yandi?

• Inki mutindu beto lenda lwata binwaninu yonso yina Nzambi kepesaka?

[Bangyufula ya disolo ya kulonguka]

[Bifwanisu ya kele na lutiti 17]

“Bawanzio monaka nde bana-bankento vandaka kitoko”

[Kifwanisu ya kele na lutiti 19]

Keti nge lenda tanga mpi kutendula bima sambanu yina kesala binwaninu ya kimpeve?

[Bifwanisu ya kele na lutiti 21]

Inki mutindu kusala bisalu ya kimpeve ketaninaka beto na Satana ti bademo na yandi?