“Beno Keba na Mitindu Yonso ya Bilula-Lula”

“Ata ntangu muntu kele ti bima mingi, luzingu na yandi mekatuka ve na bima yina yandi kele na yo.”​—LUKA 12:15, NW.

1, 2. (a) Inki kemonanaka sambu na yina metala bampusa mpi bisalu ya bantu bubu yai? (b) Nkadilu ya mutindu yina lenda vanda ti nki bupusi na luzingu na beto?

MBONGO, kimvwama, lukumu, mpi bisalu ya kefutaka mbongo mingi kele bima yina bantu mingi keyindulaka nde kana bo kele ti yo, yo ketendula nde bo menunga na luzingu mpi tavanda mpenza na lutaninu na bilumbu kekwisa. Yo ke pwelele nde na bansi ya kimvwama mpi ya kinsukami, bampusa ya bantu mingi mpi bisalu ya bo kesalaka kevandaka kaka sambu na kuzwa bima mingi ya kinsuni mpi kununga na luzingu. Kansi, mwa dikebi ya bo ketulaka na mambu ya kimpeve kemanaka nswalu.

² Yo kele kaka mutindu Biblia kutubaka nde: “Na bilumbu ya nsuka ta vanda mpasi mingi. Bantu ta zolaka bantu ya nkaka ve, bo ta zolaka kaka mbongo, . . . bo ta zolaka kiese ya nsi-ntoto, kansi Nzambi ve; bo ta songaka na meso ya bantu nde bo kele na kinzambi, kisi na ntima na bo, bo ke buyaka ngolo ya kieleka ya kinzambi.” (2 Timoteo 3:1-5) Sambu bo kezingaka konso kilumbu na kati ya bantu ya mutindu yai, Bakristu ya kyeleka kekutanaka ntangu yonso ti bupusi ya kusala mambu na kuwakana ti mutindu yai ya kuyindula mpi ya kuzinga. Inki lenda sadisa beto na kununga bikesa yina nsi-ntoto kesala sambu beto landa ‘bikalulu ya bantu’ na yo?​—Roma 12:2.

3. Inki ndongisila Yezu pesaka ya beto kezola kutadila ntangu yai?

³ Yezu Kristu melongaka beto malongi ya mfunu na dyambu yai, sambu ‘lukwikilu na beto katukaka na yandi mpi yandi muntu kebongisaka yo sambu yo kuma ya kulunga.’ (Baebreo 12:2) Kilumbu mosi ya Yezu vandaka kulonga kibuka mosi ya bantu sambu na kusadisa bo na kubakisa mambu ya metala lusambu ya kyeleka, bakala mosi kuzengaka yandi disolo yina mpi kulombaka yandi nde: “Longi, tubila mbuta na mono beto kaba bima yina ya tata na beto bikilaka beto.” Na mvutu na yandi, Yezu pesaka bakala yina mpi bantu yonso yina kuvandaka pana bandongisila ya mfunu. Yandi pesaka lukebisu mosi ya ngolo na yina metala bilula-lula mpi yandi landisaka lukebisu yango ti kingana mosi ya kepusa na kuyindula. Beto fwete tula mpenza dikebi na mambu yina Yezu tubaka kilumbu yina, mpi beto tala mutindu beto lenda baka mambote na kusadilaka yo na luzingu na beto.​—Luka 12:13-21.

Dyambu Yina Kufwanaka Ve na Kulomba

4. Sambu na nki yo fwanaka ve nde bakala yina kuzenga Yezu disolo?

⁴ Na ntwala nde muntu yina kuzenga yandi disolo, Yezu vandaka kutuba na balongoki na yandi ti na bantu yankaka na kukeba na luvunu ya Bafarize, na kuvanda kikesa sambu na kundima Mwana-Muntu, mpi na kulomba sambu na kuzwa lusadisu ya mpeve santu. (Luka 12:1-12) Ntembe kele ve nde yo vandaka mambu yina balongoki kuvandaka mpenza na mfunu ya kutudila dikebi. Kansi, na ntangu Yezu vandaka kesala disolo yai ya kepusa konso muntu na kuyindula, muntu yina kuzengaka yandi na kintulumukina mpi kulombaka nde Yezu kumanisa dikambu mosi ya metala bima ya kinsuni, yina vandaka kumonana nde yo nataka kuswana na dibuta ya muntu yango. Ata mpidina, beto lenda baka dilongi mosi ya mfunu na mambu yai.

5. Dyambu ya muntu yina kulombaka kumonisaka inki?

⁵ Muntu mosi kusonikaka nde “mbala mingi bikalulu ya muntu kezabanaka na mambu yina yandi keyindulaka na ntangu yandi kewa malongi ya kimpeve.” Ntangu Yezu vandaka kutubila mambu ya mfunu ya kimpeve, yo fwete vanda  nde muntu yina vandaka kuyindula na mambu yina yandi lendaka kusala sambu na kuzwa kimvwama. Biblia ketuba ve kana yandi vandaka ti kikuma ya mfunu ya kubokuta sambu na bima ya tata na bo yina yandi tubilaka. Ziku yandi vandaka kusosa kusadila kiyeka mpi lukumu ya Yezu, yina mezabanaka nde yandi kele zuzi ya mayele na mambu ya bantu. (Yezaya 11:3, 4; Matayo 22:16) Ata konso nki kikuma yina kupusaka muntu yina, dyambu ya yandi lombaka kumonisaka nde dikambu mosi vandaka kukwendila ve na ntima na yandi: yandi vandaka kubaka ve mambu ya kimpeve na valere. Yai kele kikuma ya fwete pusa beto na kuditadila mpenza. Mu mbandu, na balukutakanu ya dibundu, yo lenda vanda mpasi ve na kuyunganisa mabanza na beto to kuyindula na mambu yina beto tasala na nima. Kansi, beto fwete tulaka dikebi na mambu yina bo ketuba mpi kuyindula mitindu ya beto lenda sadila yo na mpila nde beto tomisa bangwisana na beto ti Tata na beto ya zulu, Yehowa Nzambi, mpi ti bampangi na beto Bakristu.​—Nkunga 22:22; Marko 4:24.

6. Sambu na nki Yezu buyaka na kusala dyambu ya muntu yina kulombaka yandi?

⁶ Ata konso kikuma yina kupusaka muntu yina na kulomba dyambu yina, Yezu kubuyaka na kusala dyambu yina yandi lombaka. Kansi, Yezu songaka yandi nde: “Nani tulaka mono na kuvanda zuzi na beno ti na kukabisa bima na beno?” (Luka 12:14) Yezu vandaka kutubila dyambu mosi ya bantu kuzabaka mbote, sambu na kuwakana ti Nsiku ya Moize, bo vandaka kutula bazuzi na babwala sambu na kuzenga makambu ya mutindu yina. (Kulonga 16:18-20; 21:15-17; Ruti 4:1, 2) Kansi, susi ya Yezu kuvandaka na mambu ya kuluta mfunu, disongidila kuta kimbangi na kyeleka ya Kimfumu mpi kulonga bantu luzolo ya Nzambi. (Yoane 18:37) Yo yina, na kisika ya kubika nde mambu ya luzingu ya konso kilumbu kuvwalangasa mabanza na beto, beto fwete landa mbandu ya Yezu mpi kusadila ntangu ti ngolo na beto sambu na kulonga nsangu ya mbote mpi ‘kukumisa bantu ya makanda yonso balonguki.’​—Matayo 24:14; 28:19.

Keba na Bilula-Lula

7. Inki dyambu ya mayele kibeni Yezu kutubaka?

⁷ Yezu lenda bakisa mambu yina kevandaka na ntima ya muntu. Yo yina, ntangu muntu yina kulombaka nde Yezu kuzenga dikambu na yandi, Yezu bakisaka nde muntu yina kuvandaka mpenza ti dikambu. Yo yina, Yezu kusukaka kaka ve na kubuya kusala dyambu yina muntu yina kulombaka, kansi yandi monisaka kisina na yo mpi kutubaka nde: “Beno kangula meso na beno mpi beno keba na mitindu yonso ya bilula-lula, sambu ata ntangu muntu kele ti bima mingi, luzingu na yandi mekatuka ve na bima yina yandi kele na yo.”​—Luka 12:15, NW.

8. Bilula-lula kele inki, mpi yo lenda nata na inki?

 ⁸ Bilula-lula kele ve kaka mpusa ya kuvanda ti mbongo to bima yankaka, sambu mbongo ti bima yango lenda vanda na mfunu ti lukanu na yo na luzingu. Kansi, bilula-lula kele mpusa ya mbi ya kuzola kuzwa kimvwama to bima ya kinsuni ya muntu yankaka. Yo lenda vanda mpusa ya kusosa ntangu yonso bima mingi yina beto lenda kuzwa ve. Yo kele mpi mpusa ya kuzola kuzwa bima yina ziku kele ya muntu yankaka, kaka sambu na kyese ya kuzwa yo, kukonda kutadila kana beto kele mpenza na mfunu na yo to ve, mpi bupusi yina yo lenda vanda na yo na bankaka. Muntu ya bilula-lula kebikaka nde mpusa na yandi sambu na kima ya yandi kezola kuyala mabanza ti luzingu na yandi tii na kiteso yina lenda sala nde kima yango kukuma bonso nzambi na yandi. Kuvila ve nde ntumwa Polo kefwanisa muntu ya bilula-lula ti muntu ya kesambilaka biteki yina takota ve na Kimfumu ya Nzambi.​—Efezo 5:5; Kolosai 3:5.

9. Bilula-lula lenda monana na nki mitindu? Pesa mwa bambandu.

⁹ Dyambu ya kebenda dikebi kele nde Yezu kukebisaka beto “na mitindu yonso ya bilula-lula.” Bilula-lula kemonanaka na mitindu mingi. Nsiku ya nsuka ya Bansiku Kumi ketanga ndambu na kati na yo: “Kuyuma ntima ve na nzo ya ngani. Kuyuma ntima ve na nkento ya ngani to bampika to bangombe to bampunda to konso kima ya ngani.” (Kubasika 20:17) Biblia kele ti bambandu mingi ya bantu yina kubwaka na masumu ya nene sambu na bilula-lula ya mutindu na mutindu. Satana kuvandaka muntu ya ntete yina kululaka kima yina kuvandaka ya muntu yankaka, disongidila nkembo, lukumu, mpi kiyeka yina Yehowa mpamba muntu fwete baka. (Kusonga 4:11) Eva kululaka nswa ya kubaka badesizio yandi mosi. Mpi sambu yandi kusamaka na dyambu yina, yo menatilaka bantu masumu mpi lufwa. (Kuyantika 3:4-7) Bademo kele bawanzyo yina kusepelaka dyaka ve na “kiyeka yina ya Nzambi pesaka bo kansi bo bikisaka kisika ya bo vandaka kuzingila” sambu na dyambu yina bo vandaka ve ti nswa na yo. (Yude 6; Kuyantika 6:2) Yindula mpi Balami, Akani, Gehazi, ti Yudasi Iskariote. Na kisika ya kusepela na bima yina bo vandaka na yo na luzingu, bo bikaka nde mpusa ya ngolo sambu na bima ya kinsuni kupusa bo na kusadila na mutindu ya mbi mikumba na bo mpi ntima yina bantu vandaka kutudila bo, ebuna yo nataka bo na lufwa.

10. Inki mutindu beto fwete ‘kangula meso na beto’ mutindu Yezu kulongisilaka beto?

¹⁰ Yo fwanaka mpenza nde Yezu kuyantika lukebisu ya yandi pesaka sambu na bilula-lula ti bangogo beno “kangula meso na beno”! Sambu na inki? Sambu yo kevandaka pete na kumona nde muntu yankaka ke bilula-lula, kansi yo kevandaka mpasi na kundima nde beto mosi kele ti kifu yina. Nkutu, ntumwa Polo kemonisa nde “kuzola mbongo mingi ke bendaka mambu ya mbi ya mutindu na mutindu.” (1 Timoteo 6:9, 10) Longoki Yakobo ketendula nde kana mpusa ya mbi kuyela, yo ‘kebutaka masumu, kaka mutindu nkento kebutaka mwana.’ (Yakobo 1:15) Na kuwakana ti ndongisila ya Yezu, beto fwete ‘kangula meso na beto,’ sambu na kutala ve bantu yankaka kana bo kele bilula-lula, kansi sambu na kuditala beto mosi mpi kusosa kuzaba bampusa ya ntima na beto na mpila nde beto “keba na mitindu yonso ya bilula-lula.”

Kuvanda ti Bima Mingi

11, 12. (a) Inki lukebisu Yezu pesaka na yina metala bilula-lula? (b) Sambu na nki beto fwete tula dikebi na lukebisu yina?

¹¹ Kikuma yankaka mpi kele ya fwete pusa beto na kukeba na bilula-lula. Tala mambu yina Yezu tubaka na nima: “Ata ntangu muntu kele ti bima mingi, luzingu na yandi mekatuka ve na bima yina yandi kele na yo.” (Luka 12:15, NW) Ntembe kele ve nde dyambu yai kelomba nde beto yindulula yo na dikebi yonso na ntangu na beto yai ya bantu kezolaka bima mingi ya kinsuni mpi keyindulaka nde sambu na kuvanda na kyese mpi kununga na luzingu, bo fwete vanda bamvwama. Na bangogo yina, Yezu kumonisaka nde luzingu ya kyese mpi ya ke na lukanu kekatukaka ve na bima ya kinsuni, ata yo ke mingi nki mutindu.

¹² Kansi, bantu mingi lenda buya dibanza yai. Bo lenda yindula nde bima ya kinsuni kesalaka nde luzingu kuvanda ya mbote, ya kyese, mpi mfunu. Yo yina, bo kekudipesaka na bisalu yina kesadisaka bo na kuzwa bima ya kinsuni mpi ba apareyi yonso yina bo kezola. Bo keyindulaka nde bima yina takumisa luzingu na bo mbote. Kansi, ntangu bo keyindulaka mutindu yina, bo kebakisaka ve dilongi ya Yezu.

13. Inki kele dibanza ya bukati-kati yina beto fwete vanda na yo sambu na luzingu mpi bima ya kinsuni?

 ¹³ Yezu kusosaka ve kumonisa kana yo kele mbote to mbi na kuvanda ti bima mingi ya kinsuni, kansi yandi vandaka kumonisa nde luzingu ya muntu mekatuka ve na ‘bima yina yandi kele na yo,’ disongidila bima yina yandi kele na yo dezia. Na dyambu yai, beto yonso mezaba nde yo kelombaka mpenza ve bima mingi sambu na kuvanda na luzingu. Yo kelombaka kaka mwa madya, lele ya kulwata, mpi kisika ya kulala. Bamvwama kele ti bima yai mingi, mpi bansukami fwete nwana sambu na kuzwa bima yina bo kele na yo mfunu. Kansi, bo yonso kekumaka kiteso mosi na nsuka ya luzingu na bo: mambu yonso kesukaka. (Longi 9:5, 6) Yo yina, sambu luzingu kuvanda ti lukanu mpi mfunu, yo lenda mpi yo fwete simbama kaka ve na bima yina muntu lenda kuzwa to kuvanda na yo. Beto lenda bakisa dibanza yai kana beto tadila luzingu yina Yezu vandaka kutubila.

14. Inki dilongi beto lenda baka na ngogo “luzingu” yina kele na disolo yina ya Biblia?

¹⁴ Ntangu Yezu kutubaka nde, ‘luzingu ya muntu mekatuka ve na bima yina yandi kele na yo,’ ngogo “luzingu” ya Evanzile ya Luka kesadila awa (na Kigreki, zôê) ketendula ve mutindu ya luzingu, kansi luzingu yo mosi mpenza. * Yezu vandaka kutuba nde ata beto kele mvwama to nsukami, ata beto kele ti bima mingi ya kinsuni to kesala kikesa sambu na kuzwa mwa bima ya mfunu ya kuzingila, beto kele ve ti kiyeka ya kutuba kana beto tazinga bantangu ikwa to kana mbasi beto tavanda kaka na luzingu. Yezu kutubaka na Disolo na yandi na Zulu ya Ngumba nde: “Nani na kati na beno lenda yika kilumbu mosi na luzingu na yandi kana yandi tula mabanza na yandi?” (Matayo 6:27) Biblia kemonisa pwelele nde kaka Yehowa mpamba muntu kele “nto ya moyo,” mpi kaka yandi muntu lenda pesa bantu ya kwikama luzingu “ya kieleka” to luzingu ya “mvula na mvula,” luzingu ya kukonda nsuka, yo vanda na zulu to na ntoto.​—Nkunga 36:10; 1 Timoteo 6:12, 19.

15. Sambu na nki bantu mingi ketulaka ntima na bo na bima ya kinsuni?

¹⁵ Bangogo ya Yezu kemonisa nde yo kele mpasi ve na kuvanda ti dibanza ya mbi sambu na luzingu. Bo vanda bamvwama to bansukami, bantu yonso kele bantu ya kukonda kukuka mpi kevandaka na nsuka mosi. Moize kutubaka nde: “Beto ke zingaka bamvula makumi nsambwadi (70), kana beto me kuma bamvula makumi nana (80), tuba nde beto kele ngolo; kansi kima ya beto ke monaka na bamvula yango kele kaka mpasi na mpasi; kubika fioti, luzingu ke mana, beto ke kwenda.” (Nkunga 90:10; Yobi 14:1, 2; 1 Piere 1:24) Yo yina, bantu yina meyedisaka ve kinduku ya mbote ti Nzambi kevandaka mbala mingi ti nkadilu yina ntumwa Polo kutubilaka nde “beto dia, beto nwa, sambu mbasi beto ke fwa.” (1 Korinto 15:32) Bankaka kesosaka lutaninu mpi ngemba na bima ya kinsuni sambu bo kemonaka nde luzingu kele nkufi mpi kesobaka ntangu yonso. Ziku bo keyindulaka nde kuvanda ti bima mingi ya kinsuni tasadisa bo na kuvanda na lutaninu na luzingu. Yo yina, bo kesalaka ntangu yonso kikesa sambu na kuzwa bimvwama mpi bima mingi, sambu bo keyindulaka na kifu nde kuvanda ti bima yai ketendula kuvanda na lutaninu mpi na kyese.​—Nkunga 49:7, 12, 13.

Luzingu ya Lutaninu na Bilumbu Kekwisa

16. Valere ya kyeleka ya luzingu mesimbama ve na inki?

¹⁶ Yo lenda vanda kyeleka nde kuvanda ti bima mingi ya kudya, bilele mingi ya kulwata, nzo ti bima yankaka ya ntalu lenda sala nde muntu kuzinga luzingu mosi ya mbote to yo lenda sadisa yandi na kubaka lusansu ya mbote mpi kuyika  yandi mwa bamvula na luzingu. Kansi, keti bantu yina kezingaka luzingu ya mutindu yina kele mpenza na luzingu ya mbote mpi na lutaninu? Bo ketesaka ve valere ya kyeleka ya luzingu ya muntu na bamvula yina yandi lenda zinga to na kiteso ya bima ya kinsuni yina yandi lenda vanda na yo. Ntumwa Polo kutubilaka kigonsa ya kutula ntima mingi na bima ya mutindu yina. Yandi sonikilaka Timote nde: “Songa bantu yina ke na kimvwama ya nsi-ntoto yai nde bo lenda vanda na lulendo ve; tubila bo nde bo lenda tula ntima na bo ve na kimvwama ya nsi-ntoto yai sambu kimvwama yina ke zingaka mingi ve, kansi bo tula ntima na bo na Nzambi, yina ke pesaka beto bima yonso ya kuluta mingi sambu beto mona kiese na yo.”​—1 Timoteo 6:17.

17, 18. (a) Sambu na yina metala bima ya kinsuni, inki bambandu ya mbote mefwana nde beto landa? (b) Inki kingana ya Yezu beto tatadila na disolo yina kelanda?

¹⁷ Kutula ntima na bima ya kinsuni kele buzoba sambu bima yango “ke zingaka mingi ve.” Yobi, Tata ya mabuta, kuvandaka mvwama mpenza, kansi ntangu mpasi kubwilaka yandi na kintulumukina, kimvwama na yandi kusadisaka yandi ve. Yo bebaka na mbala mosi. Kima kutaninaka yandi na mimekamu mpi na bampasi yina yonso kuvandaka bangwisana na yandi ya ngolo ti Nzambi. (Yobi 1:1, 3, 20-22) Abrahami kubikaka ve nde kimvwama na yandi kukanga yandi nzila na kundima mukumba ya mpasi yina Yehowa kupesaka yandi. Mpi Yehowa kusakumunaka yandi na kukuma “nkaka ya makanda mingi ya bantu na nsi-ntoto.” (Kuyantika 12:1, 4; 17:4-6) Bambandu yai ti bambandu yankaka mefwana mpenza nde beto landa yo. Beto vanda baleke to bambuta, beto fwete kuditadilaka sambu na kuzaba bima yina kele mpenza mfunu na luzingu na beto mpi na nki beto ketulaka ntima na beto.​—Efezo 5:10; Filipi 1:10.

¹⁸ Bangogo fyoti ya Yezu tubaka na yina metala bilula-lula mpi dibanza ya mbote ya beto fwete vanda na yo sambu na luzingu kele mfunu mpi kelonga beto mpenza. Kansi, Yezu vandaka kuyindula malongi yankaka dyaka, mpi yandi taka kingana mosi, ya kepusa na kuyindula, ya metala mvwama mosi ya zoba. Inki mutindu kingana yina ketadila luzingu na beto bubu yai, mpi nki dilongi beto lenda baka na kingana yango? Disolo yina kelanda tapesa beto bamvutu.

[Noti na nsi ya lutiti]

Mvutu na Nge Kele Inki?

• Inki dilongi beto lenda baka na mutindu Yezu kubuyaka na kusala mambu yina muntu mosi kulombaka yandi na kusala?

• Sambu na nki beto fwete keba na bilula-lula, mpi nki mutindu beto lenda sala yo?

• Sambu na nki luzingu kekatukaka ve na bima ya kinsuni?

• Inki lenda sala mpenza nde luzingu kuvanda na mfunu mpi na lutaninu?

[Bangyufula ya disolo ya kulonguka]

[Kifwanisu ya kele na lutiti 25]

Sambu na nki Yezu kubuyaka na kusala dyambu yina muntu mosi kulombaka?

[Kifwanisu ya kele na lutiti 25]

Bilula-lula lenda vanda ti malanda ya mbi