Kimpeve ya Kyeleka: Inki Mutindu Nge Lenda Kuzwa Yo?

NTUMWA Polo kusonikaka nde: “Bantu yina ke zingaka kaka na mabanza ya kimuntu; mabanza yina ke nataka bo na lufwa. Kansi bantu yina ke zingaka kaka na mabanza ya kimpeve, mabanza yina ke pesaka bo moyo ti ngemba.” (Roma 8:6) Na bangogo yina, ntumwa vandaka kumonisa nde kuvanda muntu ya kimpeve ketadila kaka ve nsola yina muntu kesala to nkadilu na yandi, kansi yo ketadila luzingu ya muntu. Ebuna, na nki mutindu muntu ya kimpeve kebakaka “moyo ti ngemba”? Biblia ketuba nde muntu ya mutindu yai kele na ngemba ntangu yai, disongidila, na ntima na yandi mpi ti Nzambi, mpi na bilumbu kekwisa yandi tabaka luzingu ya mvula na mvula. (Roma 6:23; Filipi 4:7) Kima ya kuyituka kele ve kana Yezu kutubaka nde: “Kyese na bantu yina kekudibanzaka sambu na mpusa na bo ya kimpeve”!​—Matayo 5:3, NW.

Mutindu nge ketanga zulunalu yai kemonisa nde nge ketulaka dikebi na mambu ya kimpeve mpi yo kele mbote mpenza. Kansi, bangindu yina bantu kevandaka na yo sambu na dyambu yai meswaswana mingi mpenza, mpi nge lenda kudiyula nde: ‘Kimpeve ya kyeleka kele inki? Inki mutindu muntu kekumaka ti yo?’

“Mabanza ya Kristo”

Katula kumonisa mfunu mpi mambote ya kuvanda muntu ya kemonisaka kimpeve ya kyeleka, ntumwa Polo kuvandaka na mambu mingi ya kutuba sambu na yina metala ntendula ya kimpeve ya kyeleka. Yandi tendudilaka Bakristu ya mbanza ya Korinto ya ntama luswaswanu yina kele na kati ya muntu yina ke na mpeve ya Nzambi ve, disongidila, muntu yina kelandaka bampusa na yandi ya kinsuni, mpi muntu yina ke na mpeve ya Nzambi, disongidila, muntu yina kezolaka mambu ya kimpeve. Polo kusonikaka nde: “Muntu yina ke na mpeve ya Nzambi ve, yandi lenda baka ve mambu yina ke katukaka na mpeve ya Nzambi . . . sambu yandi ke yindulaka nde yo kele buzoba.” Kansi, yandi tendulaka nde muntu yina ke na mpeve ya Nzambi kezabanaka na “mabanza ya Kristo” yina yandi kevandaka na yo.​—1 Korinto 2:14-16.

Kuvanda ti “mabanza ya Kristo” ketendula ntetentete kuvanda ti mabanza yina Yezu Kristu kuvandaka ti yo. (Roma 15:5; Filipi 2:5) Disongidila, muntu ya kimpeve kele muntu yina keyindulaka mutindu Yezu vandaka kuyindula mpi kelandaka mbandu na yandi. (1 Piere 2:21; 4:1) Kana mabanza ya muntu mefwanana ti yina ya Kristu, kimpeve ya muntu yango takuma ngolo mpi yandi tavanda penepene mpenza na kubaka “moyo ti ngemba.”​—Roma 13:14.

Mutindu ya Kuzaba “Mabanza ya Kristo”

Sambu na kuvanda ti mabanza ya Kristu, beto fwete zaba ntete mabanza yango. Yo yina, kitambi ya ntete ya kusala sambu na kuyedisa kimpeve kele kuzaba mutindu ya kuyindula ya Yezu. Kansi, inki mutindu nge lenda zaba mabanza ya muntu yina kuzingaka na ntoto bamvula 2 000 meluta? Beto baka mbandu mosi: inki mutindu nge longukaka mambu ya metala bantu ya ntama yina mezabanaka mingi na insi na nge? Ziku na kutangaka mambu ya ketubila luzingu na bo. Mutindu mosi, kutanga mambu ya ntama ya bo sonikaka yina ketubila luzingu ya Yezu kele nzila mosi ya mfunu ya kuzaba mabanza na yandi.​—Yoane 17:3.

Na yina metala Yezu, kele ti mikanda ya ntama iya yina ketubila mpenza luzingu na yandi. Mikanda yango kele ba Evanzile yina Matayo, Marko, Luka, ti Yoane kusonikaka. Kutanga mikanda yina na dikebi yonso tasadisa nge na kubakisa mutindu ya kuyindula ya Yezu, mawi na yandi ya kati mpenza, mpi kima yina vandaka kupusa yandi na kusala mambu. Kana nge kebaka ntangu ya kuyindulula mambu ya metala Yezu yina ya nge ketanga, nge tayantika kumona na mabanza mutindu ya muntu yina yandi vandaka. Ata kana nge kekudibakaka dezia bonso longoki ya Kristu, kutanga ti kuyindulula mutindu yina tasadisa nge na ‘kusosa kaka na kuzaba mbote-mbote Mfumu na beto Yezu Kristo.’​—2 Piere 3:18.

 Bika beto tadila ntangu yai mwa baverse ya ke na ba Evanzile sambu na kuzaba nki kukumisaka Yezu muntu ya kimpeve ya mutindu yai. Na nima, kudiyula mutindu nge lenda landa mbandu yina yandi mebikilaka beto.​—Yoane 13:15.

Kimpeve mpi “Mbuma ya Mpeve”

Nsoniki ya Evanzile ya Luka kutubaka nde ntangu Yezu kubakaka mbotika, mpeve santu ya Nzambi kukulumukaka na zulu ya ntu na yandi mpi yandi “vandaka ya kufuluka na mpeve ya Nzambi.” (Luka 3:21, 22; 4:1) Yezu mpi kubendaka dikebi ya balongoki na yandi na mfunu ya kutwadisama na mpeve santu to ngolo ya Nzambi. (Kuyantika 1:2; Luka 11:9-13) Sambu na nki yo kele mfunu? Sambu mpeve ya Nzambi kevandaka na ngolo ya kubalula mabanza ya muntu sambu yo fwanana ti mabanza ya Kristu. (Roma 12:1, 2) Mpeve santu kebutaka bikalulu bonso “zola, kyese, ngemba, ntima ya nda, mambote, bumbote, lukwikilu, mawete, kudiyala na kati ya muntu.” Bikalulu yai, ya Biblia kebinga nde “mbuma ya mpeve,” kele kidimbu ya kesadisaka na kuzaba muntu ya kimpeve mpenza. (Galatia 5:22, 23, NW) Na bunkufi, muntu ya kemonisaka kimpeve ya kyeleka kele muntu yina ketwadisamaka na mpeve ya Nzambi.

Yezu kumonisaka mbuma ya mpeve na kisalu na yandi ya kusamuna. Bikalulu bonso zola, mambote, mpi bumbote vandaka kumonana pwelele, mingimingi na mutindu yandi vandaka kutadila bansukami yina bantu vandaka kumona mpamba. (Matayo 9:36) Mu mbandu, tala dyambu mosi yina ntumwa Yoane ketubila. Beto ketanga nde: “Ntangu Yesu vandaka ke luta na kisika mosi, yandi monaka muntu mosi butukaka na meso ya kufwa.” Balongoki ya Yezu kumonaka mpi muntu yina, kansi bo monaka yandi bonso muntu ya masumu. Bo yulaka Yezu nde: “Nani salaka masumu, yandi mosi to tata na yandi ti mama na yandi?” Bantu yina vandaka kuzinga penepene ti muntu yina kumonaka yandi, kansi sambu na bo, yandi vandaka muntu yina kelombaka bantu mbongo. Bo tubaka nde, “Keti yai kele ve muntu yina vandaka kuvanda na ntoto sambu na kulomba bantu mbongo?” Kansi, Yezu kumonaka kifwa-meso yina bonso muntu ya kuvandaka na mfunu ya lusadisu. Yandi solulaka ti muntu yango, mpi kubelulaka yandi.​—Yoane 9:1-8.

Dyambu yai kezabisa nge nki na yina metala mabanza ya Kristu? Ntetentete, Yezu vandaka kumona ve mpamba bansukami, kansi yandi vandaka kuwila bo mawa. Ya zole, yandi vandaka kubaka lukanu ya kusadisa bantu yankaka. Keti nge kelandaka mbandu yina Yezu bikaka? Keti nge kemonaka bantu mutindu Yezu vandaka kumona bo? Keti nge kepesaka bo lusadisu ya bo kevandaka na yo mfunu sambu na kutomisa luzingu na bo mpi kupesa bo kivuvu sambu na bilumbu kekwisa? To keti nge kevandaka ti kikalulu ya kuzola kaka bantu ya lukumu kansi nge kemonaka mpamba bantu yina kele ve bantu ya lukumu? Kana nge kemonaka bantu mutindu Yezu vandaka kumona bo, nge ke na kulanda mpenza mbandu ya Yezu.​—Nkunga 72:12-14.

Kimpeve mpi Kisambu

Masolo ya ba Evanzile kemonisa nde Yezu vandaka kusamba Nzambi mbala mingi. (Marko 1:35; Luka 5:16; 22:41) Na nsungi ya kisalu na yandi na ntoto, Yezu vandaka kudibumbila ntangu ya kusamba. Longoki Matayo kusonikaka nde: “Ntangu bo me vutuka na babwala imene, Yesu kwendaka yandi mosi na ndambu ya bangumba sambu na kusamba Nzambi.” (Matayo 14:23) Yezu vandaka kubaka kikesa mingi na bantangu ya mutindu yina ya pima yina yandi vandaka kusolula ti Tata na yandi ya zulu. (Matayo 26:36-44) Bubu yai, bantu ya kemonisaka kimpeve ya kyeleka kesosaka mpi mabaku ya kusolula ti Nzambi, bo kezabaka nde yo takumisa ngolo bangwisana na bo ti Ngangi, mpi tasadisa bo na kuvanda mpenza ti mabanza bonso ya Kristu.

Mbala mingi Yezu vandaka kulutisa ntangu mingi na kusamba. (Yoane 17:1-26) Mu mbandu, na ntwala ya kupona babakala 12 yina zolaka kukuma bantumwa na yandi, Yezu “kwendaka na ndambu ya bangumba sambu na kusamba Nzambi. Kuna, yandi salaka mpimpa ya mvimba na kusamba.” (Luka 6:12) Ata yo kele ve mfunu na kulutisa mpimba ya mvimba na kusamba, bantu yina kemonisaka kimpeve ya kyeleka kelandaka mbandu ya Yezu. Na ntwala ya kubaka badesizio ya nene na luzingu, bo kebakaka ntangu mingi na kusamba Nzambi mpi bo kesosaka lutwadisu ya mpeve santu ntangu bo kesalaka bansola yina kekumisaka kimpeve na bo ngolo.

Na bisambu na yandi, Yezu vandaka kumonisa mpi mudindu ya mawi na yandi. Beto mpi fwete landa  mbandu yina na bisambu na beto. Simba mambu yina Luka kusonikaka na yina metala mutindu Yezu kusambaka na nkokila mosi, na ntwala ya lufwa na yandi. “Yesu vandaka kumona mpasi mingi na ntima ti boma; yo yina yandi yantikaka kusamba ngolo mpenza. Yandi vandaka kubasika mitoki, yo vandaka kubwa na ntoto bonso matonzi ya menga.” (Luka 22:44) Yezu vandaka kusamba ngolo na ntwala, kansi na kilumbu yina, sambu yandi kutanaka na mumekamu ya kuluta ngolo ya luzingu na yandi na ntoto, yandi sambaka “ngolo mpenza,” mpi Nzambi kuwaka kisambu na yandi. (Baebreo 5:7) Bantu ya kemonisaka kimpeve ya kyeleka kelandaka mbandu ya Yezu. Kana bo mekutana ti bampasi ya ngolo, bo kesambaka Nzambi “ngolo mpenza” sambu na kulomba yandi mpeve santu, lutwadisu, mpi lusadisu.

Mutindu yo kemonana pwelele nde Yezu vandaka kusamba mingi, kima ya kuyituka kele ve na kumona nde balongoki na yandi zolaka kulanda mbandu na yandi na dyambu yai. Yo yina, bo lombaka yandi nde: “Mfumu, longa beto mutindu beto fweti samba Nzambi.” (Luka 11:1) Mutindu mosi bubu yai, bantu yina kebakaka mambu ya kimpeve na valere mpi kezolaka kutwadisama na mpeve santu ya Nzambi kelandaka mbandu ya Yezu na mutindu bo kesambaka Nzambi. Kimpeve ya kyeleka mpi kisambu kekwendaka nzila mosi mpenza.

Kimpeve mpi Kisalu ya Kulonga Nsangu ya Mbote

Na Evanzile ya Marko, disolo mosi ketubila mutindu Yezu kubelulaka bantu mingi mpi yandi salaka yo na mpimba. Kilumbu ya kulandaka na suka, ntangu yandi vandaka kusamba na kisika ya yandi mosi, balongoki na yandi kwendaka kusosa yandi mpi kusongaka yandi nde bantu mingi kesosa yandi, ziku bo zolaka nde Yezu kubelula bo. Kansi, Yezu songaka balongoki na yandi nde: “Beto kwenda na kisika ya nkaka na babwala yai kele awa  penepene, sambu mono kwenda kulonga mpi kuna.” Na nima, yandi tendudilaka bo nde: “Sambu yo kele mambu ya mono kwisilaka.” (Marko 1:32-38; Luka 4:43) Ata kubelula bantu kuvandaka mfunu sambu na Yezu, kulonga nsangu ya mbote ya Kimfumu ya Nzambi kuvandaka kisalu ya ntetentete ya yandi kwisilaka na ntoto.​—Marko 1:14, 15.

Bubu yai, kuzabisa bantu yankaka mambu ya metala Kimfumu ya Nzambi kele kidimbu ya kuzabila bantu yina kevandaka ti mabanza ya Kristu. Na bantu yonso yina kezolaka kuvanda balongoki na yandi, Yezu pesaka ntuma yai: “Beno kwenda kukumisa bantu yonso balonguki na mono . . . beno longa bo mpi na kulanda mambu yonso ya mono vandaka kusonga beno na kusala.” (Matayo 28:19, 20) Dyaka, yandi tubaka nde: “Bo ta longaka nsangu yai ya mbote ya Kimfumu na nsi-ntoto ya mvimba, na mpila nde bantu ya makanda yonso kuwa yo. Ebuna na nima, nsuka ya ntoto ta kwisa.” (Matayo 24:14) Sambu Ndinga ya Nzambi kemonisa nde kisalu ya kusamuna kesalama na ngolo ya mpeve santu, kusala kisalu yango na kikesa yonso kele kidimbu ya kemonisa kimpeve ya kyeleka.​—Bisalu 1:8.

Kuzabisa nsangu ya Kimfumu na bantu ya ntoto ya mvimba kelombaka nde bantu mingi kuvukisa bikesa na bo. (Yoane 17:20, 21) Bantu ya kesalaka kisalu yango fwete vanda kaka ve bantu ya kemonisaka kimpeve ya kyeleka, kansi mpi bantu ya kekudibongisa mbote na ntoto ya mvimba. Keti nge lenda zaba bantu ya kelandaka mbandu ya Kristu mpi kelongaka nsangu ya mbote ya Kimfumu na ntoto ya mvimba?

Keti Nge Ke na Kulungisa Mambu Bo Kelombaka Sambu na Kuvanda Muntu ya Kimpeve?

Ya kyeleka, kele na mambu yankaka ya kesadisaka na kuzaba muntu ya kimpeve mpenza, kansi keti nge kelungisaka mambu yina beto metadila dezia? Sambu na kuzaba, kudiyula nde: ‘Keti mu ketangaka Biblia mbala na mbala mpi keyindululaka mambu ya mu metanga? Keti mu kemonisaka mbuma ya mpeve na luzingu na munu? Keti mu kesambaka mbala na mbala? Keti mu kezolaka kuvukana ti bantu yina kesalaka kisalu ya kulonga nsangu ya mbote ya Kimfumu ya Nzambi?’

Kuditadila na masonga yonso lenda sadisa nge na kuzaba nivo ya kimpeve na nge. Beto kelongisila nge na kusala ntangu yai bitambi yina kele mfunu sambu na kuzwa “moyo ti ngemba.”​—Roma 8:6; Matayo 7:13, 14; 2 Piere 1:5-11.

[Lupangu/​Bifwanisu ya kele na lutiti 5]

BIDIMBU YA KEMONISAKA KIMPEVE YA MUNTU

◆ Kuzola Ndinga ya Nzambi

◆ Kumonisa mbuma ya mpeve

◆ Kusamba Nzambi mbala na mbala mpi na masonga yonso

◆ Kuzabisa nsangu ya mbote ya Kimfumu na bantu yankaka