‘Beno Vanda na Kikesa, Ebuna Beno Tala Mutindu Nzambi Kegulusa Beno’

“Mfumu Nzambi kele na mono, mono ke na boma ve; muntu, nki yandi lenda sala mono?”​—NKUNGA 118:6.

1. Inki mambu ya nene takumina bantu na bilumbu kekwisa?

 KUBIKA fyoti, bantu takutana ti mambu ya nene kibeni yina mesalamaka ntete ve. Yezu kutubilaka mambu yai tasalama na bilumbu na beto ntangu yandi kebisaka balongoki na yandi nde: “Na bilumbu yina, mpasi [ya nene, NW] ta vanda. Yo ta vanda mpasi mosi ya ngolo yina me bwaka ntete ve katuka kuna ya Nzambi salaka bima yonso tii bubu yai. Ata mpasi ya nkaka ya mutindu yina ta vanda diaka ve. Kana Nzambi kulumusaka ve ntalu ya bilumbu yina, ata muntu mosi ve zolaka kuguluka. Kansi Nzambi ta kulumusa ntalu ya bilumbu sambu na bantu yina ya yandi solaka.”​—Matayo 24:21, 22.

2. Sambu na nki mpasi ya nene meyantika ntete ve?

² Ata bantu kemona bo ve, bawanzyo mesimba mipepe yina tanata mpasi yina ya nene. Na mbona-meso mosi yina Yezu kupesaka yandi, ntumwa Yoane kuzwaka dibaku ya kubakisa kikuma yina kesala nde bawanzyo kusimba mipepe sambu mpasi ya nene kubwa ve ntangu yai. Ntumwa yai ya mununu kutendulaka yo mutindu yai: “Mono monaka bawanzio iya me telama na bandambu yonso iya ya nsi-ntoto; bo vandaka me simba mipepe yonso iya ya nsi-ntoto . . . Mono monaka wanzio ya nkaka katukaka na ndambu ya este, yandi vandaka ke tombuka, na maboko yandi me simba kidimbu ya Nzambi ya moyo. Yandi tubaka na ndinga ya ngolo na bawanzio yina iya . . . nde: ‘Beno bebisa ve nsi-ntoto, nzadi-mungwa to banti tii kuna beto ta tula kidimbu na ilungi ya konso muntu yina ke sadilaka Nzambi na beto.’”​—Kusonga 7:1-3.

3. Ntangu mpasi ya nene tabwa, inki dyambu tasalama ntete ?

³ Kisalu ya kutula kidimbu ya nsuka na bampika ya kupakulama ya “Nzambi na beto” mekuma penepene na kumana. Bawanzyo yonso iya kele ya kuyilama sambu na kuyambula mipepe yango ya lufwa yo bwa. Ntangu bo tayambula yo, inki dyambu tasalama ntete? Wanzyo mosi kepesa mvutu na ngyufula yina: “Nge Babilone, bwala ya nene, bo ta losa nge mutindu yai na ngolo yonso, ebuna bo ta mona nge diaka ve.” (Kusonga 18:21) Kyese tavanda mpenza na zulu ntangu dyambu yai tasalama, ntangu yina kintinu ya mabundu ya luvunu ya ntoto ya mvimba tafwa.​—Kusonga 19:1, 2.

4. Inki mambu tasalama kubika fyoti?

⁴ Makanda yonso ya ntoto tavukana sambu na kunwanisa bantu ya Yehowa. Keti bo tanunga na kufwa Bakristu yina ya kwikama? Yo tamonana bonso nde bo tanunga. Kansi, bawanzyo yina tavanda ti Kristu Yezu tasala na mpila nde makanda yango kufwa. (Kusonga 19:19-21) Nsukansuka, bo talosa Satana ti bademo na yandi na dibulu ya nda kisika bo tasala ata kima mosi ve. Bo takuka dyaka ve kukusa bantu, sambu bo takanga bo sambu na bamvula funda. Ee, yo tavanda kyese kibeni sambu na kibuka ya bantu mingi yina taguluka!​—Kusonga 7:9, 10, 14; 20:1-3.

5. Inki kyese bantu yina kebikala ya kwikama na Yehowa tabaka?

⁵ Kubika fyoti, beto tamona mambu yai ya kitoko mpi ya kuyituka. Mambu yonso tasalama na kuwakana ti kusantisama ya nswa ya Yehowa ya kuyala. Mpi yindula dyambu yai: Kana beto bikala ya kwikama na Yehowa mpi na luyalu na yandi, beto tavanda ti dibaku ya kusala kisalu yina tasantisa zina ya Yehowa mpi ya talungisa lukanu na yandi. Yo tavanda kyese kibeni!

6. Inki beto tatadila na kuwakana ti mambu yina tasalama ntama ve?

 ⁶ Keti beto kele ya kuyilama sambu na mambu yina ya nene? Keti beto kekwikilaka na ngolo yina Yehowa kele na yo ya kugulusa bantu? Keti beto ketulaka kivuvu nde yandi tasadisa beto na ntangu yina mefwana mpi na mutindu mosi ya kuluta mbote? Na ntwala ya kupesa mvutu na bangyufula yai, beto vila ve mambu yina ntumwa Polo kusongaka bampangi Bakristu ya Roma nde: “Mambu yonso ya bo sonikaka na Mukanda ya Nzambi, bo sonikaka yo sambu na kulonga beto na mpila nde beto kukanga ntima, beto kuvanda na kikesa na kuvingila mambu yina ya Nzambi silaka beto.” (Roma 15:4) Na kati ya mambu yina bo mesonikaka sambu na kulonga beto mpi na kupesa beto kikesa ti kivuvu, beto lenda tanga disolo ya ketubila ntangu yina Yehowa kugulusaka bantu ya Izraele na maboko ya bantu ya Ezipte yina vandaka kunyokula bo. Kutadila na dikebi mpenza mambu yina kusalamaka ya kepesa kyese, ntangu Yehowa kusadilaka mambu sambu na kugulusa bana ya Izraele, kepesa beto kikesa kibeni na mutindu beto kevingila mpasi ya nene ya kekwisa nswalu.

Yehowa Kugulusaka Bantu na Yandi

7. Inki mambu kusalamaka na mvu 1513 N.T.B.?

⁷ Beto tala mambu yina kulutaka na mvu 1513 N.T.B. Yehowa kupesaka dezia bantu ya Ezipte bandola uvwa. Na nima ya ndola ya uvwa, Farao kukulaka Moize nswalu, mpi kutubaka nde: “Katuka awa! Atasio, kwisa diaka awa ve! Kana nge meka diaka, mono ta fwa nge.” Moize kuvutulaka nde: “Mambu ve. Mutindu nge me tuba, mono ta kwisa diaka ve.”​—Kubasika 10:28, 29.

8. Inki bantuma Nzambi kupesaka bantu ya Izraele sambu bo guluka, mpi nki kusalamaka na nima?

⁸ Na nima, Yehowa kusongaka Moize nde yandi tapesa dyaka ndola yankaka mpi ya nsuka na Farao ti na bantu ya Ezipte yonso. Na kilumbu ya 14 ya ngonda ya Abibi (Nisani), bana ya ntete ya bantu yonso ya Ezipte ti ya bambisi zolaka kufwa. Kansi, bana ya bantu ya Izraele lendaka kuguluka kana bo landa na dikebi yonso bantuma yina Nzambi kupesaka Moize. Yo lombaka nde bo pakula-pakula ndambu ya menga ya mwana dimeme na bakyelo ya banzo na bo mpi bo basika ve. Inki mambu kusalamaka na mpimpa yina? Bika Moize yandi mosi kutela beto: “Kilumbu yo yina na midi ya mpimpa Mfumu Nzambi fwaka bana ya ntete yonso ya babakala na nsi ya Ezipte.” Kukonda kusukinina, Farao kubakaka lukanu. Yandi bingaka Moize ti Aroni, mpi kusongaka bo nde: “Beno sasuka, beno katuka awa. Beno bika bantu na mono, beno kwenda kusamba Mfumu Nzambi mutindu beno tubaka.” Mpi bantu ya Izraele kukwendaka kukonda kusukinina, ziku bo vandaka bantu kuluta bamilio tatu ti kibuka ya nene ya “bantu ya nkaka mingi” yina kuvandaka ve bantu ya Izraele.​—Kubasika 12:1-7, 29, 31, 37, 38.

9. Na nki nzila Nzambi kutwadisaka bantu ya Izraele sambu na kubasisa bo na Ezipte, mpi sambu na nki?

⁹ Nzila ya Nzadi-Mungwa ya Mediterane mpi ya insi ya bantu ya Filistia kuvandaka nzila ya kuluta nkufi yina bantu ya Izraele lendaka kubaka. Kansi, yo vandaka teritware ya bambeni. Yo yina, Yehowa kutwadisaka bantu  na yandi na nzila ya ntoto ya zelo na zelo ya Nzadi-Mungwa ya Mbwaki, ziku sambu na kutanina bo nde bo nwana ve bitumba. Ata bo vandaka bamilio ya bantu, bo vandaka kutambula ve kisakasaka. Disolo ya Biblia ketuba nde: “Bantu ya Israele basikaka na nsi ya Ezipte na ndonga bonso basoda ti bima na bo ya bitumba.”​—Kubasika 13:17, 18.

‘Beno Tala Mutindu Nzambi Kegulusa Beno’

10. Sambu na nki Nzambi kusongaka bantu ya Izraele na kutunga camp na ndambu ya Pihahiroti?

¹⁰ Na nima, mambu kusobaka na mutindu mosi ya kuyituka. Yehowa kusongaka Moize nde: “Songa bantu ya Israele bo [vutuka, NW], bo kwenda kutunga camp na bo na ndambu ya Pihahiroti yina kele kwaku bwala Migdole kwaku nzadi ya Mbwaki yo na kati, penepene na bwala yai Baale-Sefoni.” Bo landaka bantuma yai, ebuna kibuka yai ya nene ya bantu kukangamaka na mutambu, na ndambu mosi bangumba na ndambu yankaka Nzadi-Mungwa ya Mbwaki. Yo vandaka kumonana bonso nde nzila yankaka ya kubasikila kuvandaka ve. Kansi, Yehowa kuzabaka mambu yina yandi vandaka kusala. Yandi songaka Moize nde: “Mono ta kumisa [Farao] ntu-ngolo, ebuna yandi ta landa beno; lukumu na mono ta monika ntangu mono ta bedisa yandi ti basoda na yandi. Mpidina bantu ya Ezipte ta zaba nde mono kele Mfumu Nzambi.”​—Kubasika 14:1-4.

11. (a) Inki Farao kusalaka na nima, mpi yo pusaka bantu ya Izraele na kusala inki? (b) Inki mambu Moize kusongaka bantu ya Izraele yina vandaka kubokuta?

¹¹ Farao kuyindulaka nde yandi salaka kifu na mutindu yandi bikaka bantu ya Izraele na kubasika na Ezipte, ebuna yandi bakaka bapusupusu 600 ya bitumba mpi kulandaka bo nswalu. Ntangu bantu ya Izraele kumonaka basoda ya Ezipte, bo waka boma mpi bo didilaka Moize na ndinga ya ngolo nde: “Keti maziamu kele ve na Ezipte yo yina nge kwisaka kunata beto kwaku na ntoto ya zelo na zelo sambu beto kufwa?” Sambu yandi vandaka kutula ntima nde Yehowa tagulusa bo, Moize kuvutulaka nde: “Beno mona boma ve. Beno vanda na kikesa, ebuna beno tala nki mutindu Mfumu Nzambi ke gulusa beno bubu yai; . . . Mfumu Nzambi ta nwanina beno, beno ke na kima ya kusala ve.”​—Kubasika 14:5-14.

12. Inki mutindu Yehowa kugulusaka bantu na yandi?

¹² Kaka mutindu Moize kutubaka nde Yehowa yandi mosi tanwanina bantu ya Izraele, ntangu yai bawanzyo kubakaka makambu na maboko. Na mutindu mosi ya kuyituka, wanzyo ya Yehowa kunataka dituti yina vandaka kutwadisa bantu ya Izraele na nima. Dituti yango vandaka kusala nde bantu ya Ezipte kuvanda na mpimpa, kansi yo vandaka kupesa nsemo na bantu ya Izraele. (Kubasika 13:21, 22; 14:19, 20) Sambu na kulemfuka na ntuma yina Nzambi kupesaka yandi, Moize kutandulaka diboko na yandi. Disolo kelanda na kutuba nde: “Nzambi tindaka mupepe ya ngolo yina katukaka na ndambu ya este; yo nikisaka masa mpimpa ya mvimba . . . Ntangu yai bantu ya Israele sabukaka na zulu ya zelo, masa vandaka bonso bibaka zole ya nzo.” Bantu ya Ezipte kuvutukilaka dyaka na kulanda bantu ya Izraele, kansi Yehowa kuvandaka ti bantu na yandi. Yandi kumisaka bantu ya Ezipte kisakasaka, ebuna, yandi songaka Moize nde: “Tandula diboko na nge na zulu ya masa sambu masa kuvutuka mutindu yo vandaka ntete; mpidina bantu ya Ezipte, bapusupusu na bo ti bantu ke nata yo, bo ta fwa.” Basoda ya Farao kufwaka bo yonso mpenza na mpila nde ata mosi kubikalaka ve!​—Kubasika 14:21-28; Nkunga 136:15.

Beto Baka Malongi na Luguluku ya Bantu ya Izraele

13. Inki bana ya Izraele kusalaka ntangu Nzambi kugulusaka bo?

¹³ Luguluku yai ya kuyituka kuvandaka ti nki bupusi na bantu yina kugulukaka? Na mbala mosi, Moize ti bana ya Izraele yantikaka kuyimba sambu na kukumisa Yehowa! Bo yimbaka nde: “Mono ke yimbila Mfumu Nzambi nkunga sambu yandi me songa lukumu na yandi ya nene-nene, . . . Mfumu Nzambi, nge kele mfumu ya nene tii kuna.” (Kubasika 15:1, 18) Ee, dibanza  na bo ya ntete kuvandaka ya kukumisa Nzambi. Kilumbu yina, kiyeka ya Yehowa kumonanaka.

14. (a) Mambu yina kukuminaka bantu ya Izraele kelonga beto nki na yina metala Yehowa? (b) Inki kele mukapu ya mvula sambu na mvu 2008?

¹⁴ Inki kikesa, malongi, mpi kivuvu beto kebaka na mambu yai ya kepesa kyese? Ya kyeleka, beto lenda mona nde Yehowa kele ya kuyilama sambu na kununga bampasi yonso yina bantu na yandi kekutana ti yo. Yandi kele ti ngolo ya kumanisa konso dikambu yina lenda kumina bo. Ntangu Yehowa kutindaka mupepe ya ngolo yina kukatukaka na este, Nzadi-Mungwa ya Mbwaki kukangaka ve bantu ya Izraele nzila sambu na kusabuka. Mpi yandi sadilaka kaka Nzadi-Mungwa ya Mbwaki yina mosi bonso mazyamu sambu na basoda ya Farao. Na ntangu beto keyindulula dyambu yai, beto lenda vutukila bangogo ya muyimbi-bankunga yina kutubaka nde: “Mfumu Nzambi kele na mono, mono ke na boma ve; muntu, nki yandi lenda sala mono?” (Nkunga 118:6) Beto lenda baka mpi kikesa na bangogo yai ya Polo ya kele na Roma 8:31: “Kana Nzambi kele ti beto, nani lenda kwisa kunwanisa beto?” Bangogo yai ya kupemama kepesa beto kivuvu kibeni! Yo kekatula beto boma mpi badute yonso yina beto lenda vanda na yo, mpi yo kepesa beto kivuvu mpenza. Yo yina, mukapu na beto ya mvula sambu na mvu 2008 mefwana mpenza: “Beno vanda na kikesa, ebuna beno tala nki mutindu Mfumu Nzambi ke gulusa beno.”​—Kubasika 14:13.

15. Inki mutindu bulemfu kuvandaka mfunu sambu na luguluku ya bantu ya Izraele na Ezipte, mpi nki mutindu yo kele mfunu bubu yai?

¹⁵ Inki dilongi yankaka beto lenda baka na Kubasika ya bantu ya Izraele na Ezipte? Beto fwete lemfuka na Yehowa, na konso mambu yina yandi kelomba beto na kusala. Bantu ya Izraele kulemfukaka na bantuma ya sikisiki yina Yehowa kupesaka bo na kudibongisa sambu na Paki. Bo lemfukaka mpi bo basikaka ve na mpimpa ya mvimba ya Nisani 14. Nsukansuka, ntangu bo basikaka na Ezipte, yo lombaka nde bo tambula “na ndonga bonso basoda ti bima na bo ya bitumba.” (Kubasika 13:18) Bubu yai, yo kele mfunu kibeni nde beto landa lutwadisu yina beto kebakaka na nzila ya “mpika ya kwikama mpi ya mayele.” (Matayo 24:45, NW) Beto fwete widikila na dikebi mpenza ndinga ya Nzambi yina ketuba na nima na beto nde: “Kana beno kwenda nzila yai to nzila ya nkaka, beno ta wa ndinga na nima na beno ke tuba nde: ‘Nzila yo yai, beno landa yo.’” (Yezaya 30:21) Sambu mpasi ya nene mekuma penepene mpenza, ntembe kele ve nde beto lenda zwa mwa bantuma ya sikisiki. Beto tanunga nzyetelo ya beto kesala na bilumbu yai ya mpasi kaka kana beto kelanda na kutambula kumosi ti bansadi yankaka ya kwikama ya Yehowa.

16. Inki dilongi beto lenda baka na mutindu Yehowa kusadilaka mambu sambu na kugulusa bantu ya Izraele?

¹⁶ Yibuka mpi nde, Yehowa kunataka bantu ya Izraele na nzila yina bo monaka bonso nde bo mekangama na kati ya mutambu, na ndambu  mosi bangumba mpi na ndambu yankaka Nzadi-Mungwa ya Mbwaki. Ntembe kele ve nde nzila yango kumonanaka bonso nde yo vandaka ya mbote ve. Kansi, Yehowa kubakaka mambu yonso na maboko, mpi mambu yonso kusalamaka na lukumu na yandi mpi sambu na luguluku ya bantu na yandi. Bubu yai, mbala yankaka beto kebakisaka ve pwelele sambu na nki mambu yankaka kesalama na mutindu mosi buna na organizasio, kansi beto kele ti bikuma ya kutula mpenza ntima na lutwadisu yina Yehowa kepesa na nsadisa ya nzila mosi kaka yina yandi kesadilaka sambu na kulonga beto. Bantangu yankaka, bambeni na beto lenda monana bonso nde bo kenunga. Na kutadila mabanza na beto ya kukonda kukuka, mbala yankaka beto takuka ve kubakisa mutindu mambu yonso kesalama. Ata mpidina, Yehowa kele ti ngolo ya kusadila mambu na ntangu yina mefwana, kaka mutindu yandi salaka sambu na bantu ya Izraele.​—Bingana 3:5.

Tula Ntima na Yehowa

17. Sambu na nki beto lenda tula ntima ya mvimba na lutwadisu ya Nzambi?

¹⁷ Keti nge lenda yindula mutindu bantu ya Izraele vandaka kutula ntima na Yehowa ntangu bo vandaka kuyibuka dituti yina vandaka kutwadisa bo na mwini mpi yina kuvandaka bonso tiya na mpimpa? Dituti yina kuvandaka nzikisa ya vandaka kumonisa nde “wanzio ya Nzambi” ya kyeleka vandaka kutwadisa nzyetelo na bo. (Kubasika 13:21, 22; 14:19) Bubu yai, beto lenda tula ntima nde Yehowa kele ti bantu na yandi mpi yandi ketwadisa, ketanina, mpi kegulusa bo. Beto lenda tula dikebi na lusilu yai: “[Yehowa] ke vilaka . . . ve bantu yina ke lemfukaka na yandi. Yandi ke kebaka bo ntangu yonso.” (Nkunga 37:28) Bika nde beto vila ve ata fyoti bawanzyo ya ngolo yina ke na kusadisa beto bubu yai. Na lusadisu na bo, beto lenda ‘vanda na kikesa, ebuna kutala nki mutindu Nzambi tagulusa beto.’​—Kubasika 14:13.

18. Sambu na nki yo kele mfunu nde beto “lwata binwaninu yonso ya Nzambi ke pesaka”?

¹⁸ Inki tasadisa beto na ‘kuvanda na kikesa’ na nzila ya kyeleka? Kulwata binwaninu ya kimpeve yina Polo kutubilaka na mukanda na yandi na bantu ya Efezo tasadisa beto. Simba nde ntumwa kelongisila beto na kulwata “binwaninu yonso ya Nzambi ke pesaka.” Keti beto kelwataka bitini yonso ya binwaninu yai ya kimpeve? Na mvula yina kekwisa, yo tavanda mbote nde konso muntu kuditadila sambu na kuzikisa kana yandi melwata binwaninu na yandi yonso na mutindu mosi ya mbote. Mbeni na beto, Satana Dyabulu, mezaba bifu na beto mpi yandi kesosa na kukanga beto na kisika yina beto kele ve ngolo to na ntangu beto kele na kidiba. Beto “ke nwanaka” ti bampeve ya mbi. Ata mpidina, beto lenda nunga na nsadisa ya ngolo ya Yehowa!​—Efezo 6:11-18; Bingana 27:11.

19. Kana beto kekanga ntima, nki dibaku beto lenda zwa?

¹⁹ Yezu kusongaka balongoki na yandi nde: “Kana beno kanga ntima, beno ta guluka.” (Luka 21:19) Bika nde beto vanda na kati ya bantu yina kekanga ntima na kwikama yonso na konso mpasi yina beto kekutana ti yo, ebuna na nsadisa ya mambote ya Nzambi yina beto mefwana ve na kubaka, beto lenda zwa dibaku ya ‘kuvanda na kikesa ebuna kutala mutindu Nzambi kegulusa beto.’

Inki Mvutu Nge Tapesa?

• Inki mambu ya kuyituka tasalama kubika fyoti?

• Inki mutindu Yehowa kumonisaka ngolo na yandi ya kugulusa na mvu 1513 N.T.B.?

• Inki kele lukanu na nge sambu na bilumbu kekwisa?

[Bangyufula ya disolo ya kulonguka]

[Bangogo sambu na kubenda dikebi ya kele na lutiti 22]

Mukapu ya mvula sambu na mvu 2008 tavanda: “Beno vanda na kikesa, ebuna beno tala nki mutindu Mfumu Nzambi ke gulusa beno.” ​—Kubasika 14:13.

[Kifwanisu ya kele na lutiti 19]

“Mambu yonso ya bo sonikaka na Mukanda ya Nzambi, bo sonikaka yo sambu na kulonga beto”

[Kifwanisu ya kele na lutiti 20]

Ntu-ngolo ya Farao kunatilaka bantu ya Ezipte mpasi

[Kifwanisu ya kele na lutiti 21]

Bantu ya Izraele kugulukaka ntangu bo salaka mambu yonso yina Yehowa kulombaka bo