1, 2. Na nima ya kusungimina Paki ya mvu 33 T.B. kumosi ti bantumwa na yandi ya kwikama, Yezu salaka inki?

BETO kele na nkokila ya Nisani 14 ya mvu 33 T.B. Yezu mpi banduku na yandi ya ngolo me katuka kuta nkisi ya Paki, yina vandaka kuyibusa bo mutindu Nzambi gulusaka ba-nkaka na bo na kimpika na Ezipte. Kansi balongoki na yandi ya kwikama ta baka “luguluku [ya nene] ya mvula na mvula.” Na kilumbu yina ta landa, bambeni ta fwa Mfumu na bo yina salaka ve masumu. Kansi diambu yina ya mbi ta kituka lusakumunu. Menga ya Yezu yina ta tiamuka ta pesa bantu nzila ya kuguluka na disumu mpi na lufwa.​—Baeb. 9:12-14.

² Sambu beto vila ve ata fioti dikabu yai ya zola, Yezu yantikisaka nkinsi mosi ya mpa yina fwete salama konso mvula sambu na kuyinga nkinsi ya Paki. Sambu na kusala yo, yandi bakaka dimpa ya kukonda levire, zengaka yo mpi pesaka yo na bantumwa na yandi 11 ya kwikama, mpi tubaka nde: “Yai ke tendula nitu na mono, yina mono fwete pesa sambu na beno. Beno landa na kusala yo sambu na kuyibuka mono.” Yandi salaka mutindu mosi sambu na dikopa ya vinu ya mbwaki, mpi tubaka nde: “Dikopa yai ke tendula kuwakana ya mpa na nsadisa ya menga na mono, yina ta tiamuka sambu na beno.”​—Luka 22:19, 20.

3. (a) Inki nsoba ya nene salamaka na nima ya lufwa ya Yezu? (b) Inki bangiufula beto fwete kudiyula ya me tala kisambu ya Yezu yina kele na Yoane kapu ya 17?

³ Kuwakana ya ntama ya Nsiku yina Nzambi salaka ti dikanda ya Izraele ya kinsuni finamaka na nsuka na yo. Kuwakana ya mpa yina Yehowa salaka ti balongoki ya Yezu yina bo me tulaka mafuta fwete yinga kuwakana yina ya ntama. Yezu vandaka kudiyangisa mingi sambu na mambote ya dikanda yai ya mpa ya kimpeve. Izraele ya kinsuni vandaka ya kukabwana na mambu ya lusambu, mpi yo nataka nsoni na zina ya santu ya Nzambi. (Yoa. 7:45-49; Bis. 23:6-9) Kansi, Yezu zolaka nde balongoki na yandi kuvanda ntangu yonso na bumosi na mpila nde bo lendaka kusala mambu  na kuwakana sambu na kupesa zina ya Yehowa nkembo. Yo yina, Yezu salaka inki? Yandi salaka kisambu mosi ya kuluta mbote yina muntu yonso ta baka dibaku ya kutanga yo. (Yoa. 17:1-26; tala kifwanisu yina kele na luyantiku ya disolo.) Ntangu beto ke tadila kisambu yina, beto kudiyula nde: “Keti Nzambi pesaka mvutu na kisambu ya Yezu? Keti mono ke sala mambu na kuwakana ti kisambu yina?”

4, 5. (a) Inki beto ke longuka na mambu yina Yezu tubilaka na luyantiku ya kisambu na yandi? (b) Inki mutindu Yehowa pesaka mvutu na diambu yina Yezu lombaka sambu na yandi mosi?

⁴ Yezu ti balongoki na yandi solulaka tii na kati-kati ya mpimpa; yandi longaka bo mambu mingi ya mbalu ya me tala Nzambi. Na nima, yandi tombulaka meso na yandi na zulu mpi sambaka nde: “Tata, ngunga me lunga; pesa mwana na nge nkembo, sambu mwana na nge kupesa nge nkembo, na mpila nde, kaka mutindu nge me pesaka yandi kiyeka na zulu ya nsuni yonso, yandi pesa luzingu ya mvula na mvula na bantu yonso yina nge me pesaka yandi. . . . Mono me pesaka nge nkembo na ntoto; mono me manisa kisalu yina nge pesaka mono na kusala. Ebuna ntangu yai nge, Tata, pesa mono nkembo pene-pene na nge ti nkembo yina mono vandaka na yo pene-pene na nge na ntwala nde nsi-ntoto kuvanda.”​—Yoa. 17:1-5.

⁵ Na luyantiku ya kisambu na yandi, Yezu tubilaka mambu yina yandi vandaka kutula na kisika ya ntete. Susi na yandi ya ntete vandaka kupesa Tata na yandi nkembo, mpi yo ke wakana ti diambu ya ntete yina yandi tubilaka na kisambu ya mbandu: “Tata, bika nde zina na nge kusantisama.” (Luka 11:2) Susi ya zole ya Yezu vandaka kutadila bampusa ya balongoki na yandi; yandi sambaka nde ‘yandi pesa bo luzingu ya mvula na mvula.’ Na nima, Yezu tubilaka bampusa na yandi mosi, yandi lombaka nde: “Tata, pesa mono nkembo pene-pene na nge ti nkembo yina mono vandaka na yo pene-pene na nge na ntwala nde nsi-ntoto kuvanda.” Yehowa pesaka Mwana na yandi ya kwikama mambu mingi kuluta yina yandi lombaka na mutindu yandi pesaka Yezu “zina mosi ya mbote kuluta” ya bawanzio yonso.​—Baeb. 1:4.

6. Yo lombaka nde bantumwa kusala inki sambu na kubaka luzingu ya mvula na mvula, mpi inki mutindu beto me zaba nde bo nungaka?

⁶ Yezu sambaka mpi sambu na diambu yina beto bansumuki fwete sala sambu na kubaka dikabu ya luzingu ya mvula na mvula. (Tanga Yoane 17:3.) Yandi tubaka nde beto fwete landa ‘kulonguka na kuzaba’ Nzambi mpi Kristu. Mutindu mosi yina beto lenda sala yo, kele kusadila meso mpi makutu na beto sambu na kulonguka mambu mingi ya me tala Yehowa mpi Mwana na yandi. Mutindu ya nkaka ya kuluta mfunu ya kuzaba Nzambi kele kuwa kiese yina ke katukaka na kusadila mambu yina beto ke longuka sambu na yandi. Bantumwa salaka mambu yina zole, sambu Yezu tubaka na kisambu na yandi nde: “Mambu yina nge pesaka mono mono me pesaka bo yo, mpi bo me yambaka yo.” (Yoa. 17:8) Kansi, sambu na kubaka luzingu ya mvula na mvula, yo lombaka nde bo landa kuyindulula mambu ya Nzambi mpi kusadila yo na luzingu na bo ya konso kilumbu. Keti bantumwa ya kwikama nungaka na kusala mpidina tii na nsuka ya luzingu na bo awa na ntoto? Ee. Beto me zaba yo sambu bazina na bo yonso kele ya kusonika na zulu ya matadi 12 ya ke sala fondasio ya Yeruzalemi ya mpa na zulu.​—Kus. 21:14.

7. “Kuzaba” Nzambi ke tendula inki, mpi sambu na nki yo kele mfunu mingi?

⁷ Bantu ya mayele ya ke longukaka ndinga ya Kigreki ke monisa nde, bangogo ya Kigreki ya bo ke balulaka na ‘kulonguka na kuzaba’ lenda tendula “fwete landa na kuzaba” mpi “fwete fula na kuzaba.” Bantendula yonso zole kele na kuwakana mpi yo kele mfunu. Yo yina, ‘kulonguka na kuzaba’ Nzambi ke tendula kulanda kulonguka mambu mingi ya me tala yandi.  Kuzaba Muntu ya kuluta nene na luyalanganu, ke tendula kaka ve kuzaba bikalulu mpi lukanu na yandi. Kuzaba Yehowa ke tendula kuzola yandi na ntima ya mvimba mpi kuzola bampangi na beto Bakristu. Biblia ke tuba nde: “Muntu yina ke zolaka ve me zaba Nzambi ve.” (1 Yoa. 4:8) Yo yina, kuzaba Nzambi ke tendula kulemfukila yandi. (Tanga 1 Yoane 2:3-5.) Kuvanda na kati ya bantu yina me zaba Yehowa kele lukumu ya nene kibeni! Kansi, mutindu yo salamaka sambu na Yudasi Iskariote, beto lenda vidisa bangwisana yai ya mbalu. Yo yina, beto sala bikesa sambu na kutanina yo. Kana beto sala mpidina, Yehowa ta pesa beto dikabu ya kuluta mbote ya luzingu ya mvula na mvula.​—Mat. 24:13.

8, 9. Inki vandaka diambu ya kuluta mfunu sambu na Yezu ntangu yandi vandaka na ntoto, mpi inki dilongi yandi mengaka?

⁸ Kana beto tanga kisambu ya Yezu yina kele na Yoane kapu 17, beto ta mona pwelele zola ya mingi yina Yezu vandaka ti yo sambu na bantumwa na yandi ya ntangu yina kaka ve kansi mpi sambu na beto. (Yoa. 17:20) Beto fwete zaba mpi nde, luguluku na beto kele ve diambu ya ntete-ntete yina Yezu vandaka kudiyangisa sambu na yo. Tuka na luyantiku tii na nsuka ya luzingu na yandi na ntoto, lukanu ya ntete-ntete ya Yezu vandaka kusantisa mpi kupesa nkembo na zina ya Tata na yandi. Mu mbandu na sinagoga na mbanza Nazareti, ntangu yandi tubilaka kikuma yina yandi kwisaka na ntoto, yandi tangaka rulo ya Yezaya yina ke tuba nde: “Mpeve ya Yehowa kele na zulu na mono sambu yandi tulaka mono mafuta sambu na kuzabisa nsangu ya mbote na bansukami.” Ntembe kele ve nde, ntangu Yezu tangaka mambu yina, yandi tangaka mpi zina ya Nzambi na pwelele yonso.​—Luka 4:16-21.

⁹ Bamvula mingi na ntwala nde Yezu kukwisa na ntoto, bantwadisi ya mabundu ya Bayuda vandaka kubuyisa bantu na kusadila zina ya Nzambi. Ntembe kele ve nde, Yezu telaminaka dilongi yina kele ve na Masonuku. Yandi zabisaka bambeni na yandi nde: “Mono kwisaka na zina ya Tata na mono, kansi beno me yamba mono ve; kana muntu ya nkaka kwisaka na zina na yandi mosi, beno zolaka kuyamba yandi.” (Yoa. 5:43) Na nima bilumbu fioti na ntwala ya lufwa  na yandi, Yezu monisaka diambu ya kuluta mfunu sambu na yandi ntangu yandi sambaka nde: “Tata, pesa nkembo na zina na nge.” (Yoa. 12:28) Yo yina, beto fwete yituka ve na mutindu Yezu monisaka na kisambu yina beto ke tadila nde, kupesa nkembo na zina ya Tata na yandi vandaka diambu ya kuluta mfunu sambu na yandi.

10, 11. (a) Inki mutindu Yezu sadisaka balongoki na yandi na kuzaba zina ya Tata na yandi? (b) Lukanu ya balongoki ya Yezu fwete vanda ya kusala inki?

¹⁰ Yezu sambaka nde: “Mono me monisaka zina na nge na bantu yina vandaka na nsi-ntoto mpi yina nge pesaka mono. Bo vandaka ya nge, ebuna nge pesaka bo na mono, mpi bo zitisaka ndinga na nge. Diaka, mono kele diaka ve na nsi-ntoto, kansi bo kele na nsi-ntoto mpi mono ke kwisa na nge. Tata ya Santu, tanina bo sambu na zina na nge yina nge me pesaka mono, na mpila nde bo vanda mosi kaka mutindu beto kele.”​—Yoa. 17:6, 11.

¹¹ Kuzabisa balongoki na yandi zina ya Tata na yandi vandaka kutendula kaka ve kutangila bo zina yina. Yezu sadisaka bo mpi na kuzaba ntendula ya zina ya Nzambi, disongidila, bikalulu ya kitoko ya Nzambi mpi mambu ya mbote yina yandi me sadilaka beto. (Kub. 34:5-7) Bubu yai, Yezu kele Ntotila na zulu; mpi yandi ke landa kusadisa balongoki na yandi na kuzabisa zina ya Yehowa na nsi-ntoto ya mvimba. Sambu na nki? Sambu na kusadisa bantu mingi na kuzaba mambu ya me tala Yehowa na ntwala nde nsuka ya ngidika yai ya bima kukwisa. Mpi na ntangu yina, Yehowa ta kudisadila zina mosi ya lukumu kibeni ntangu yandi ta gulusa bansadi na yandi ya kwikama!​—Ezek. 36:23.

12. Inki mambu tatu kele mfunu sambu beto nunga na kisalu ya kugulusa bantu?

¹² Ntangu Yezu vandaka na ntoto, yandi salaka ngolo sambu na kusadisa balongoki na yandi na kununga kulemba na bo. Yo vandaka mfunu sambu na kusadisa bo na kumanisa kisalu yina yandi yantikaka. Yezu sambaka nde: “Kaka mutindu nge tindaka mono na nsi-ntoto, mono mpi tindaka bo na nsi-ntoto.” Sambu bo nunga na kisalu yina ya ke gulusaka bantu, Yezu tubilaka mambu tatu ya mfunu ya bo fwete sala. Ya ntete, yandi sambaka nde balongoki na yandi kuvanda ve bantu ya nsi-ntoto ya mbi ya Satana. Ya zole, yandi sambaka nde bo sadila malongi yina kele na Ndinga ya Nzambi sambu bo vanda ya santu. Ya tatu, yandi sambaka mbala na mbala nde balongoki na yandi kuvanda na bumosi mpi na zola mutindu yo vandaka na kati na yandi ti Tata na yandi. Diambu yai ke lomba beto na kuditadila. Konso muntu fwete kudiyula nde: ‘Keti mono ke salaka mambu na kuwakana ti mambu tatu yina Yezu lombaka?’ Sambu Yezu tulaka ntima nde balongoki na yandi ta sala mambu yina, yandi tubaka ti kivuvu nde: “Na mpila nde nsi-ntoto kukwikila nde nge tindaka mono.”​—Tanga Yoane 17:15-21.

13. Inki mutindu Yehowa pesaka mvutu na kisambu ya Yezu na mvu-nkama ya ntete?

¹³ Kana beto longuka mukanda ya Bisalu ya Bantumwa, yina kele na nima ya Baevanzile iya, beto ta mona nde Nzambi pesaka mvutu na kisambu ya Yezu. Yindula mutindu nkabwana zolaka kuvanda na kati ya dibundu ya Bakristu ya ntete, yina salamaka na Bayuda ti Bantu ya Makanda, bamvwama ti bansukami, mpi bamfumu ti bampika. Kansi, bo yonso vandaka kibeni na bumosi, yo yina ntumwa Polo fwanisaka bo ti bitini ya nitu, mpi Yezu ntu na bo. (Baef. 4:15, 16) Yo vandaka kimangu ya nene kibeni na kati ya nsi-ntoto ya Satana ya kele ya kukabwana! Lukumu yonso fwete kwenda na Yehowa, yina me pesaka nzila nde bumosi yina kuvanda na nzila ya mpeve santu na yandi.​—1 Bak. 3:5-7.

14. Inki mutindu Yehowa me pesaka mvutu na kisambu ya Yezu na bilumbu na beto?

¹⁴ Diambu ya mawa, bumosi yina vandaka diaka ve na nima ya lufwa ya bantumwa. Kansi, mutindu bo bikulaka yo, apostazi ya nene kotaka na dibundu, mpi yo basisaka tumabundu  ya Kikristu. (Bis. 20:29, 30) Kansi na mvu 1919, Yezu basisaka balongoki na yandi ya bo me tulaka mafuta na kimpika ya dibundu ya luvunu mpi vukisaka bo na “kikangila ya kukuka ya bumosi.” (Bakol. 3:14) Kisalu ya kusamuna yina bo salaka na bumosi basisaka inki mbutu? “Mameme ya nkaka” kuluta bamilio nsambwadi ya me katuka na “makanda yonso, na mabuta yonso, na bansi yonso, mpi na bandinga yonso” me vukanaka na kibuka mosi ti Bakristu yina bo me tulaka mafuta. (Yoa. 10:16; Kus. 7:9) Yo kele mvutu ya nene kibeni na kisambu yina Yezu salaka nde: “Sambu nsi-ntoto kuzaba nde nge [Yehowa] tindaka mono mpi nde nge zolaka bo kaka mutindu nge zolaka mono”!​—Yoa. 17:23.

15. Yezu lombaka inki diambu sambu na balongoki na yandi ya bo me tulaka mafuta?

¹⁵ Na nkokila ya Nisani 14, Yezu pesaka bantumwa na yandi nkembo to lukumu na mutindu yandi salaka ti bo ngwakana sambu bo yala ti yandi na Kimfumu na yandi. (Luka 22:28-30; Yoa. 17:22) Yo yina, sambu na bantu yonso yina ta kuma balongoki na yandi ya bo me tulaka mafuta, Yezu sambaka nde: “Tata, mono ke zola nde bantu yina nge me pesaka mono kuvanda mpi ti mono na kisika yina mono kele, na mpila nde bo mona nkembo yina nge me pesaka mono, sambu nge zolaka mono na ntwala ya luyantiku ya luzingu ya bantu.” (Yoa. 17:24) Na kisika nde mameme ya nkaka ya Yezu kuwila bo kimpala, bo ke waka kiese mpi yo ke monisaka diaka nde Bakristu yonso ya kieleka yina kele bubu yai na ntoto kele kibeni na bumosi.

16, 17. (a) Na nsuka ya kisambu na yandi, Yezu monisaka nde beto fwete landa kusala inki? (b) Beto fwete vanda ti lukanu ya kusala inki?

¹⁶ Bantu mingi na nsi-ntoto ke kwikilaka ve nde Yehowa kele ti bansadi yina kele na bumosi mpi me zaba yandi mbote kibeni. Diambu yai ke salamaka mbala mingi, sambu bantwadisi ya mabundu ke longaka bo luvunu yina. Yo vandaka mutindu mosi na bilumbu ya Yezu. Yo yina, Yezu sukisaka kisambu na yandi na bangogo yai ya kitoko: “Tata ya Lunungu, ya kieleka nsi-ntoto me zaba nge ve; kansi mono me zaba nge, mpi bantu yai me zaba nde nge tindaka mono. Mono me zabisaka bo zina na nge mpi mono ta zabisa yo, na mpila nde zola yina nge me zolaka mono kuvanda na kati na bo mpi mono vanda na bumosi ti bo.”​—Yoa. 17:25, 26.

¹⁷ Nani lenda tuba nde Yezu salaka ve mambu na kuwakana ti kisambu na yandi? Sambu yandi kele Mfumu ya dibundu, yandi ke landa kusadisa beto na kuzabisa bankaka zina mpi lukanu ya Tata na yandi. Bika nde, beto landa kulemfukila kimfumu na yandi na kuzitisaka ntuma yina yandi pesaka ya kusamuna na kikesa yonso mpi kukumisa bantu balongoki. (Mat. 28:19, 20; Bis. 10:42) Bika nde beto sala mpi ngolo sambu na kutanina bumosi na beto. Kana beto sala yo, beto ta sala mambu na kuwakana ti kisambu ya Yezu mpi yo ta pesa zina ya Yehowa nkembo mpi beto ta baka kiese ya mvula na mvula.