1, 2. Sambu na nki mambu ya luvunu ke monana mingi bubu yai, mpi na inki mutindu yo lenda monana? (Tala kifwanisu yina kele na luyantiku ya disolo.)

LUVUNU, mpi kukusa bantu ke monana mingi na ngidika yai ya bima. Yo fwete yitukisa beto ve. Biblia ke monisa pwelele nde, Satana Diabulu kele mukusi ya nene mpi mfumu ya ngidika yai. (1 Tim. 2:14; 1 Yoa. 5:19) Sambu beto me finama na nsuka ya ngidika yai ya mbi, makasi ya Satana ke kuma mingi sambu yandi me bikala kaka ti “ntangu fioti.” (Kus. 12:12) Yo yina, beto lenda yituka ve kana bantu yina ke twadisama na Diabulu ke tuba mambu ya luvunu, mingi-mingi sambu na bantu yina ke sala ngolo sambu nde lusambu ya kieleka kukwenda na ntwala.

² Bantangu ya nkaka, bo ke sadilaka bansadi ya Yehowa mambu ya mbi mpi bimwangi-nsangu ke tubaka mambu ya luvunu sambu na balukwikilu na bo. Bantu ke sadilaka mingi bazulunalu, ba emisio ya televizio, mpi basite ya Internet sambu na kumwanga mambu ya luvunu. Yo yina, yo me vwalangasaka mabanza ya bantu ya nkaka mpi bo me ndimaka baluvunu yina.

3. Inki lenda sadisa beto na kununga mambu ya luvunu?

³ Sambu na kulanda ve mayele ya mbi ya mbeni na beto, beto kele ti Ndinga ya Nzambi yina kele “mfunu . . . sambu na kusungika.” (2 Tim. 3:16) Yo kele mfunu nde beto baka dilongi na mambu yina ntumwa Polo sonikaka nde, Bakristu ya nkaka ya Tesalonika ya mvu-nkama ya ntete ya kusamaka na mutindu bo ndimaka mambu ya luvunu. Yandi siamisaka bo na kubika ve nde “mabanza na [bo] kukuma kisaka-saka nswalu.” (2 Bate. 2:1, 2) Inki malongi beto lenda baka na ndongisila ya zola yina Polo pesaka, mpi inki mutindu beto lenda sadila yo na luzingu na beto?

4. Inki mutindu ntumwa Polo bendaka dikebi ya Bakristu ya Tesalonika na kukwisa ya “kilumbu ya Yehowa,” mpi inki mutindu beto ke bakaka balukebisu bubu yai?

⁴ Na mukanda na yandi ya ntete yina yandi sonikilaka dibundu ya Tesalonika, ntumwa Polo bendaka dikebi na bo na kukwisa ya “kilumbu ya Yehowa.” Yandi zolaka ve nde bampangi na yandi kuvanda na mpimpa mpi kukonda kuyilama. Yandi siamisaka bo bonso “bana ya nsemo” sambu bo ‘bikala ya kusikama mpi bo tanina mabanza na bo.’ (Tanga 1 Batesalonika 5:1-6.) Bubu yai, beto ke vingila kufwa ya Babilone ya Nene, kintinu ya nsi-ntoto ya mvimba ya mabundu ya luvunu. Yo ta vanda kidimbu yina ta monisa nde kilumbu ya nene ya Yehowa me yantika. Diambu ya kiese kele nde, beto me zaba mbote-mbote mutindu lukanu ya Yehowa ta lungana. Diaka na nzila ya dibundu, beto ke bakaka mbala na mbala bangibusa ya me kwisa na ntangu ya mbote ya ke sadisaka beto na kutanina mabanza na beto. Kutula dikebi na balukebisu yai ya ke vutukaka mbala na mbala lenda kumisa ngolo lukanu na beto ya kusadila Nzambi ‘kisalu ya santu ti makuki na beto ya kuyindula.’​—Bar. 12:1.

5, 6. (a) Inki mambu ntumwa Polo sonikaka na mukanda na yandi ya zole na Batesalonika? (b) Inki mambu Nzambi ta sala ntama mingi ve na nzila ya Yezu, mpi nki bangiufula beto fwete kudiyula?

⁵ Ntangu fioti na nima ya kutinda mukanda na yandi ya ntete na Bakristu ya Tesalonika, ntumwa Polo tindilaka bo mukanda ya zole. Na mukanda yina, yandi bendaka dikebi na bo na mpasi yina ta kwisa ntangu Mfumu Yezu ta pesa ndola ya Nzambi na “bantu yina me zaba ve Nzambi mpi na bayina ke lemfukaka ve na nsangu ya mbote.” (2 Bate. 1:6-8) Mambu yina yandi sonikaka na kapu ya zole ke monisa nde Bakristu ya nkaka ya dibundu yina kumaka “kudiyangisa” sambu na kilumbu ya Yehowa, yo yina bo kumaka kuyindula nde kilumbu yina ta kwisa ntama mingi ve. (Tanga 2 Batesalonika 2:1, 2.) Bakristu yina ya ntete zabaka mambu fioti na mutindu yina lukanu ya Yehowa vandaka kulungana, kaka mutindu Polo sonikaka yo na nima, sambu na mbikudulu yina nde: “Sambu beto kele ti nzayilu ndambu mpi beto ke bikulaka ndambu mpamba; kansi, ntangu kima yina kele ya kulunga ta kwisa, kima yina kele ya ndambu ta suka.” (1 Bak. 13:9, 10) Balukebisu ya kupemama yina ntumwa Polo, Piere, mpi Bakristu ya nkaka ya kwikama ya bo me tulaka mafuta sonikaka na ntangu yina, lendaka kusadisa Bakristu ya Tesalonika na kuvanda ti lukwikilu ya ngolo.

⁶ Sambu na kusungika mambu, na ngolo ya mpeve, ntumwa Polo tendulaka nde apostazi mosi ya nene mpi “muntu ya ke fwaka nsiku,” ta monana na ntwala ya kukwisa ya kilumbu ya  Yehowa. * Na nima, na ntangu yina me fwana, Mfumu Yezu “ta fwa” bantu yonso yina kusamaka. Ntumwa Polo monisaka kikuma yina bo fwete pesa bo ndola yina; yo kele sambu “bo ndimaka ve mpi zolaka ve kieleka.” (2 Bate. 2:3, 8-10) Yo ta vanda mbote na kudiyula nde: ‘Keti mono ke zolaka kibeni kieleka? Keti mono ke tambulaka nzila mosi ti nzayilu ya mpa yina ke basikaka na zulunalu yai mpi na mikanda ya nkaka ya ke tendulaka Biblia, yina ke basikaka sambu na mabundu ya bansadi ya Nzambi ya nsi-ntoto ya mvimba?’

7, 8. (a) Inki bigonsa Bakristu ya ntete kutanaka ti yo? (b) Inki kigonsa ya nene Bakristu ya kieleka ke kutana ti yo bubu yai?

⁷ Katula bigonsa ya ke katuka na baaposta mpi na malongi na bo, Bakristu zolaka kukutana ti bigonsa ya nkaka. Ntumwa Polo sonikilaka Timoteo nde “zola ya mbongo kele musisa ya mambu ya mbi ya mitindu yonso.” Ntumwa Polo tubaka diaka nde “sambu bantu ya nkaka me yedisaka zola yai, bo me vidisaka lukwikilu mpi me kuditobulaka ti bampasi mingi.” (1 Tim. 6:10) “Bisalu ya nitu” kele mpi na kati ya bigonsa yina beto ke kutana ti yo bubu yai.​—Bag. 5:19-21.

⁸ Yo yina, nge lenda bakisa kikuma yina ntumwa Polo kebisaka Batesalonika ngolo sambu na mutambu ya nene yina katukaka na bantu yina yandi vandaka kubinga “bantumwa ya luvunu.” Na kati na bo, yo vandaka ti bantu yina vandaka kutuba “mambu ya nioka-nioka sambu na kubenda balongoki na kulanda bo.” (2 Bak. 11:4, 13; Bis. 20:30) Na nima, Yezu sikisaka dibundu ya Efezo sambu bo ‘ndimaka ve bantu ya mbi.’ Bakristu yina ya Efezo “mekaka” bantumwa ya luvunu mpi monaka nde bo vandaka kibeni ya luvunu. (Kus. 2:2) Diambu ya kiese kele nde, na mukanda ya zole yina yandi sonikilaka Batesalonika, ntumwa Polo longisilaka bo nde: “Ntangu yai bampangi, beto ke pesa beno bantuma na zina ya Mfumu Yezu Kristu, na kuvanda ntama ti konso mpangi yina ke tambula na mutindu ya kisaka-saka.” Na nima, yandi tangaka Bakristu yina ‘vandaka kuzola kusala ve.’ (2 Bate. 3:6, 10) Kana yandi tubaka nde bampangi yai vandaka kutambula kisaka-saka, inki yandi lendaka kutuba sambu na bayina kudikotisaka kibeni na apostazi? Ya kieleka, yo vandaka kigonsa na kusala kinduku ti bantu yina mpi yo lombaka nde Bakristu kutina bo; beto mpi fwete sala mutindu mosi bubu yai.​—Bing. 13:20.

9. Sambu na nki beto fwete keba kana muntu mosi me yantika kutuba mabanza yina kele ve na Biblia to mambu ya mbi sambu na bankaka?

⁹ Mambu me finama kibeni sambu nde mpasi ya nene kuyantika mpi ngidika yai ya mbi kusuka, yo yina beto fwete baka na mbalu balukebisu yai ya kupemama yina pesamaka na mvu-nkama ya ntete. Beto fwete zola ve ata fioti na “kukonda kulungisa lukanu” ya ntima ya mbote ya nene ya Yehowa mpi kuvila lusilu ya luzingu ya mvula na mvula, yo vanda na zulu to na ntoto. (2 Bak. 6:1) Ata kana muntu mosi yina ke kwisaka na balukutakanu na beto ya dibundu ke sosa kubenda beto na mabanza yina kele ve na Biblia to ke tuba mambu ya mbi sambu na bankaka, beto fwete keba kibeni.​—2 Bate. 3:13-15.

10. Ntumwa Polo longisilaka Batesalonika na kukangama na nki binkulu?

¹⁰ Ntumwa Polo longisilaka bampangi na yandi ya Tesalonika na ‘kutelama ngolo’ mpi kukangama na mambu yina bo longukaka. (Tanga 2 Batesalonika 2:15.) Inki “binkulu” bo longaka bo? Ntembe kele ve nde, yo vandaka ve binkulu ya dibundu ya luvunu mpi yina bantu vandaka kuyindula nde yo vandaka na mbalu mingi kuluta yina kele na kati ya Masonuku. Kansi, ntumwa Polo tubilaka malongi yina yandi mpi bampangi  ya nkaka bakaka na Yezu mpi yina Nzambi tindaka ntumwa Polo na kusonika, yina mingi na yo kumaka na kati ya Masonuku ya kupemama. Ntumwa Polo sikisaka bampangi na yandi ya dibundu ya Korinto sambu, mutindu yandi sonikaka yo, “na mambu yonso beno ke yindula mono mpi beno ke simba ngolo binkulu kaka mutindu mono pesaka beno yo.” (1 Bak. 11:2) Malongi yina katukaka kibeni na nto mosi ya kieleka mpi yo fwanaka na kutudila ntima.

11. Inki mambu lenda pusa bantu ya nkaka na kubwa na mutambu ya luvunu?

¹¹ Ntangu yandi sonikilaka Bakristu ya Ebreo, Polo bendaka dikebi na bo na mambu zole yina lenda sala nde Mukristu kuvidisa lukwikilu mpi kuvanda ve ngolo. (Tanga Baebreo 2:1; 3:12.) Yandi tubilaka ‘kuvila nzila’ mpi “kuyambula.” Ntangu maswa me yantika kuvila nzila, bantu lenda zaba ve na luyantiku nde yo ke kwenda ntama ti dibungu. Malembe-malembe, yo ke kumaka ntama kibeni ti dibungu. Kansi, muntu yina ke pusa maswa na yandi ntama ti dibungu, yandi mosi lenda kumisa yo ntama ti dibungu. Bambandu yai zole ke monisa mutindu bantu ya nkaka me bwaka na mutambu ya luvunu, na kubikaka nde kivuvu na bo sambu na kieleka kulemba.

12. Bubu yai, inki mambu lenda bebisa kimpeve na beto?

¹² Mbala ya nkaka, diambu yai kuminaka Bakristu ya nkaka na Tesalonika. Inki beto lenda tuba sambu na beto bubu yai? Bisalu yina ke bakaka ntangu mingi ke kuma kaka mingi. Yindula bangunga mingi yina bantu ya nkaka ke lutisaka na kusolula ti banduku na bo na Internet (réseaux sociaux), kutanga mpi kutinda bansangu na Internet, kusala bansaka ya bwimi, to kusosa kuzaba mambu yonso ya mpa ya me tala bansaka. Diambu mosi na kati ya mambu yai yonso lenda katula dikebi ya Mukristu mpi kulembisa kikesa na yandi na kisalu ya kusamuna. Inki mbutu lenda basika? Yandi lenda yambula kusala bisambu ya me katuka na ntima, kulonguka Ndinga ya Nzambi, kukwenda na balukutakanu, mpi kusamuna nsangu ya mbote. Yo yina, nki beto lenda sala sambu na kubika ve nde mabanza na beto kukuma kisaka-saka nswalu?

13. Mutindu Biblia bikulaka yo, nki nkadilu bantu mingi ke monisa mpi nki lenda sadisa beto sambu lukwikilu na beto kulemba ve?

¹³ Kima mosi yina beto fwete sala kele ya kuvila ve ntangu yina beto ke zinga mpi bigonsa ya kusala kinduku ti bantu yina ke buya kundima nde beto kele na “bilumbu ya nsuka.” Ntumwa Piere sonikaka sambu na nsungi yai nde: “Bantu ya ke sekaka ta kwisa ti kuseka na bo, mpi bo ta salaka mambu na kulanda banzala na bo mosi mpi bo ta tubaka nde: ‘Wapi kukala na yandi yina yandi silaka? Ya kieleka, banda na kilumbu yina ba-nkaka na beto me lalaka na lufwa, mambu yonso kele kaka mutindu yo vandaka katuka na luyantiku ya lugangu.’” (2 Pie. 3:3, 4) Kutanga Ndinga ya Nzambi konso kilumbu mpi kulonguka yo mbala na mbala ta sadisa beto na kuvila ve nsungi yina beto ke zinga, mpi kuzaba nde beto kele na “bilumbu ya nsuka.” Apostazi yina Biblia bikulaka monanaka tuka ntama mpi yo kele tii bubu yai. “Muntu ya ke fwaka nsiku,” kele kaka tii bubu yai mpi ke landa kutelamina bansadi ya Nzambi. Yo yina, sambu kilumbu ya Yehowa me finama beto fwete landa kukangula meso.​—Sof. 1:7.

14. Sambu na nki kudipesa na kisalu ya Nzambi kele lutaninu?

¹⁴ Mambu yina me salamaka na ntwala ke monisa nde, diambu ya ntete-ntete sambu na kukangula meso mpi kubuya nde mabanza na beto kukuma kisaka-saka kele kusamuna nsangu ya mbote ya Kimfumu mbala na mbala. Ntangu Yezu Kristu, Mfumu ya dibundu pesaka balongoki na yandi ntuma ya kukumisa bantu ya makanda yonso balongoki mpi kulonga bo na kuzitisa mambu yina yandi longaka bo, yandi pesaka bo ndongisila yina zolaka kutanina bo. (Mat. 28:19, 20) Kana beto landa ndongisila yina, beto ta vanda kikesa na kisalu ya kusamuna. Keti nge ke yindula nde bampangi ya Tesalonika zolaka kuvanda na kiese kana bo vandaka kusamuna  mpi kulonga na zulu-zulu kaka sambu yo vandaka mukumba yina bo pesaka bo? Yibuka bangogo yina ntumwa Polo zabisaka bo: “Beno zima ve tiya ya mpeve. Beno vweza ve bambikudulu.” (1 Bate. 5:19, 20) Beto ke longuka bambikudulu ya kiese kibeni mpi ke zabisa yo na bantu ya nkaka!

15. Inki mambu ya mfunu beto lenda tadila na lusambu ya dibuta?

¹⁵ Ya kieleka, beto ke zolaka kusadisa mabuta na beto na kuyedisa makuki na bo ya kusamuna mbote-mbote. Bampangi mingi me monaka nde mutindu mosi ya kusala yo kele ya kubumba mwa ntangu na lusambu na bo ya dibuta sambu na kutubila kisalu ya kusamuna. Yo lenda vanda mbote na kutubila na kati ya dibuta mutindu ya kuvutukila bantu yina sepelaka na kieleka na kisalu ya kusamuna. Inki mambu bantu ya dibuta lenda tuba ntangu bo ta vutukila bo? Inki masolo ta sepedisa bo mpi ta ndima nde beno landa kuvutukila bo? Inki kele ntangu ya me fwana na kuvutukila bo? Bampangi ya nkaka ke lutisaka ntangu na lusambu ya dibuta sambu na kuyidika balukutakanu ya dibundu sambu na mambu yina bo ta tadila na balukutakanu yina. Keti nge lenda kudibongisa sambu na kupesa bamvutu? Kupesa bamvutu na balukutakanu ta kumisa lukwikilu na nge ngolo mpi ta sadisa nge na kubika ve nde mabanza na nge kukuma kisaka-saka. (Nk. 35:18) Ya kieleka, kusala lusambu ya dibuta lenda tanina beto na mabanza yina kele ve na Biblia mpi kuvanda ti baketi-keti.

16. Inki diambu Bakristu yina bo me tulaka mafuta kele ti yo, ya ke pesaka bo kikesa ya kutanina makuki na bo ya kuyindula?

¹⁶ Ntangu beto ke yindulula na mutindu Yehowa sadisaka bansadi na yandi na nsungi ya bamvula na kubakisa bambikudulu ya Biblia, beto lenda sepela na balusakumunu ya kitoko yina ke vingila beto na makwisa. Bakristu yina bo me tulaka mafuta kele ti kivuvu ya kuyala ti Kristu na zulu. Kivuvu yai fwete pusa bo na kutanina makuki na bo ya kuyindula! Ntembe kele ve nde, bangogo yai ya Polo sonikilaka Batesalonika me fwana kibeni sambu na bo: “Beno bampangi yina Yehowa ke zolaka, beto fwete pesa Nzambi matondo ntangu yonso sambu na beno, sambu Nzambi ponaka beno . . . na mutindu yandi santisaka beno ti mpeve na yandi mpi na nzila ya lukwikilu na beno na kieleka.”​—2 Bate. 2:13.

17. Inki kikesa nge me baka na bangogo yina kele na 2 Batesalonika 3:1-5?

¹⁷ Bakristu yina kele ti kivuvu ya kuzinga mvula na mvula na ntoto fwete sala mpi bikesa sambu na kubika ve nde mabanza na bo kukuma kisaka-saka nswalu. Kana nge kele ti kivuvu ya kuzinga na ntoto, tula dikebi na nsiamisa ya zola yina Polo sonikilaka Bakristu yina bo me tulaka mafuta na Tesalonika. (Tanga 2 Batesalonika 3:1-5.) Konso muntu na kati na beto fwete sepela na bangindu yina ya kitoko. Ya kieleka, mikanda yina Polo sonikilaka Batesalonika kele ti balukebisu ya mfunu na yina me tala kutuba bangindu yina kele ve na Biblia to kuvanda ti baketi-keti. Sambu beto me finama na nsuka ya ngidika yai, balukebisu yina kele mfunu kibeni sambu na Bakristu ya bubu yai.