1, 2. Ziku, bantumwa vandaka kuyindula nki na yina me tala ntangu ya kusala nzietelo ya kukwenda na Yeruzalemi?

‘MATUTI me mana, mpi beto lenda mona ngonda ya mpa. Na nkokila yina yitaka, basantinele ya Yeruzalemi monaka ngonda ya mpa. Ntangu Sanedreni waka diambu yina, bo tubaka nde Nisani, ngonda ya mpa me yantika. Na nima, binati-nsangu mwangaka nsangu yina, mpi yo kumaka tii awa. Ntembe kele ve nde, Yezu zolaka kukwenda na Yeruzalemi sambu na kukuma na ntwala ya Paki.’

² Beto lenda mona bangindu ya mutindu yina ke kwisa na mabanza ya bantumwa ya nkaka yina vandaka ti Yezu na Perea, (na simu ya Yordani) na nzietelo na yandi ya nsuka sambu na kukwenda na Yeruzalemi. (Mat. 19:1; 20:17, 29; Mar. 10:1, 32, 46) Ntangu kaka bo vandaka kutanga kilumbu ya ntete ya Nisani, ngonda ya Bayuda, Paki vandaka kubwa na nima ya bilumbu 13, na kilumbu ya 14 Nisani na nima ya kudinda ya ntangu.

3. Sambu na nki Bakristu ke tulaka dikebi ya mingi na dati ya Paki?

³ Dati ya Madia ya Nkokila ya Mfumu, yina ke wakana ti dati ya Paki, ta vanda na 14, Aprili 2014 na nima ya kudinda ya ntangu. Yo ta vanda kilumbu mosi ya mfunu mingi sambu na Bakristu ya kieleka mpi bantu yina ke sepelaka na kieleka. Sambu na nki? Sambu na 1 Bakorinto 11:23-25 beto ke tanga nde: “Yezu, na mpimpa yina bo zolaka kuyekula yandi, yandi bakaka dimpa, mpi na nima ya kupesa matondo, yandi zengaka yo mpi tubaka nde: ‘Yai ke tendula nitu na mono yina mono fwete pesa sambu na beno. Beno landa na kusala yo sambu na kuyibuka mono.’ Yandi salaka mpi mutindu mosi ti dikopa.”

4. (a) Inki bangiufula nge lenda kudiyula na yina me tala Lusungiminu? (b) Inki mutindu beto ke zabaka dati ya Lusungiminu ya konso mvula? (Tala lupangu “Lusungiminu ya mvu 2014.”)

⁴ Ntembe kele ve nde nge ta vanda na nkinsi mosi kaka yina Yezu zabisaka balongoki na yandi na kusungiminaka konso mvula. Kansi, kudiyula na ntwala nde: ‘Inki mutindu mono fwete kudibongisa sambu na nkokila yina? Inki bima beto ta sadila? Nkinsi yina ta salama inki mutindu? Mpi sambu  na nki Lusungiminu mpi bima yina bo ta sadila kele mfunu sambu na mono?’

5. Inki bangidika Yezu zabisaka bantumwa na yandi na kubaka sambu na Paki ya nsuka?

⁵ Ntangu Yezu zabisaka bantumwa na kukwenda kuyidika suku mosi sambu na kuta nkinsi ya Paki, yandi zabisaka bo ve na kutula bima ya mutindu na mutindu sambu na kutomisa kisika yina; kansi yandi zolaka nde yo vanda suku mosi ya mbote, ya bunkete, mpi yina ta fwana sambu na bantu yina ta kwisa. (Tanga Marko 14:12-16.) Yo lombaka nde bo yidika bima ya nkaka sambu na Paki, mu mbandu dimpa ya kukonda levire mpi vinu ya mbwaki. Na nima ya madia ya Paki, Yezu tulaka dikebi na yandi na bidimbu yina zole.

6. (a) Na nima ya madia ya Paki, Yezu tubaka nki sambu na dimpa? (b) Beto fwete sala dimpa ya nki mutindu na Lusungiminu?

⁶ Ntumwa Matayo yina vandaka pana sonikaka na nima nde: “Yezu bakaka dimpa, mpi na nima ya kusala kisambu, yandi zengaka yo, mpi yandi pesaka yo na balongoki, mpi tubaka nde: ‘Beno baka, beno dia. Yai ke tendula nitu na mono.’” (Mat. 26:26) “Dimpa” yina vandaka ve ti levire, kaka bonso dimpa yina bo vandaka kusadila na Paki. (Kub. 12:8; Kul. 16:3) Sambu na kusala dimpa yina, bo vandaka kuvukisa farine ya ble ti masa, mpi bo vandaka ve kuyika levire to mungwa. Sambu yo vandaka ve ti levire, yo vandaka ve kuvimba. Yo vandaka papala, ya kukauka, ngolo bonso bisikwiti, mpi yo vandaka mpasi ve na kubuka yo na bitini. Bubu yai, na ntwala ya kusala Lusungiminu, bankuluntu lenda lomba mpangi mosi na kusala dimpa ya mutindu yina na farine ya ble ti masa, mpi kuyoka yo na panu yina kele ti mwa mafuta. (Kana farine ya ble kele ve, beno lenda sadila farine ya loso, orze, masangu, to farine ya nkaka ya mutindu yina.) To beno lenda sadila dimpa ya Bayuda (Pain azyme juif) ya kukonda kuyika malt, maki to matungulu.

7. Yezu tubilaka vinu ya nki mutindu, mpi vinu ya nki mutindu beto lenda sadila bubu yai na Lusungiminu?

⁷ Matayo yikaka nde: “[Yezu] bakaka dikopa, mpi na nima ya kupesa matondo, yandi pesaka bo yo, mpi yandi tubaka nde: ‘Beno nwa yo, beno yonso.’” (Mat. 26:27, 28) Kima yina Yezu simbaka na diboko na yandi vandaka dikopa ya vinu ya mbwaki. (Yo vandaka ve masa ya bambuma ya vinu yina bo katukaka kubuka, sambu nsungi  ya kukatula bambuma lutaka dezia.) Vinu vandaka ve na Paki ya ntete yina bantu ya Izraele diaka na Ezipte, ata mpidina Yezu monaka ve mbi na mutindu bo kumaka kusadila yo na Paki. Nkutu yandi sadilaka ndambu na yo na Madia ya Nkokila ya Mfumu. Yo yina, Bakristu ke sadilaka vinu na Lusungiminu. Sambu yo vandaka ve mfunu na kuyika bima ya nkaka sambu na kukumisa menga ya Yezu na mbalu mingi, vinu ya Lusungiminu fwete vanda ve ti alkole to bima ya nkaka. Beno fwete sadila vinu ya mbwaki, yina bo ke salaka na insi na beno to yina bo ke tekaka mu mbandu Beaujolais, Bourgogne, to Chianti.

8. Sambu na nki Bakristu ke tulaka dikebi ya mingi na ntendula ya dimpa mpi vinu?

⁸ Ntumwa Polo monisaka pwelele nde, katula bantumwa, Bakristu ya nkaka fwete landa kusungimina Madia ya Nkokila ya Mfumu. Na Bakristu ya Korinto, yandi sonikaka nde: “Sambu mono bakaka na Mfunu mambu yina mono mpi longaka beno, nde Mfumu Yezu . . . bakaka dimpa, mpi na nima ya kupesa matondo, yandi zengaka yo mpi tubaka nde: ‘Yai ke tendula nitu na mono yina mono fwete pesa sambu na beno. Beno landa na kusala yo sambu na kuyibuka mono.’” (1 Bak. 11:23, 24) Yo yina, tii bubu yai, Bakristu ke salaka nkinsi yai ya mfunu mingi konso mvula mpi ke tulaka dikebi ya mingi na ntendula ya dimpa mpi vinu.

9. Bantu ya nkaka ke vandaka ti nki dibanza ya luvunu sambu na dimpa yina Yezu sadilaka?

⁹ Bansambidi ya nkaka ya mabundu ke monisaka nde Yezu tubaka kibeni nde: ‘Yai kele nitu na mono,’ na mutindu yina bo ke kwikilaka nde dimpa kitukaka nsuni ya Yezu na mutindu ya kuyituka. Kansi, yo kele luvunu. * Nitu ya Yezu vandaka na ntwala ya bantumwa na yandi ya kwikama, mpi dimpa ya kukonda levire yina bo zolaka kudia vandaka mpi na ntwala na bo. Yo kele pwelele nde, Yezu tubaka bangogo ya kifwani, kaka mutindu yandi vandaka kusala mbala mingi.​—Yoa. 2:19-21; 4:13, 14; 10:7; 15:1.

10. Dimpa yina bo ke sadilaka na Madia ya Nkokila ya Mfumu ke tendula inki?

 ¹⁰ Dimpa yina bantumwa vandaka kumona mpi zolaka kudia vandaka kutendula nitu ya Yezu. Inki nitu? Na ntama, bansadi ya Nzambi vandaka kuyindula nde sambu Yezu zengaka dimpa kansi ata mukwa na yandi mosi ve bukanaka, dimpa vandaka kutendula “nitu ya Kristu,” disongidila dibundu ya Bakristu yina bo me tulaka mafuta. (Baef. 4:12; Bar. 12:4, 5; 1 Bak. 10:16, 17; 12:27) Kansi, na nima ya kusala bansosa, bo bakisaka ntendula ya kieleka mpi Masonuku monisaka nde dimpa vandaka kutendula nitu ya kinsuni ya Yezu, yina Nzambi yidikaka sambu na yandi. Yezu “monaka mpasi na nitu,” nkutu bo fwaka yandi na zulu ya nti. Yo yina, na Madia ya Nkokila ya Mfumu, dimpa ke monisaka nitu ya kinsuni yina Yezu “nataka masumu na beto.”​—1 Pie. 2:21-24; 4:1; Yoa. 19:33-36; Baeb. 10:5-7.

11, 12. (a) Yezu tubaka nki na yina me tala vinu? (b) Vinu yina beto ke sadilaka na Madia ya Nkokila ya Mfumu ke tendula inki?

¹¹ Kuzaba diambu yai me sadisa beto na kubakisa diambu yina Yezu tubaka na nima sambu na vinu. Beto ke tanga nde: “Yandi salaka mpi mutindu mosi ti dikopa, na nima ya kudia madia ya nkokila, yandi tubaka nde: ‘Dikopa yai ke tendula kuwakana ya mpa na nsadisa ya menga na mono.’” (1 Bak. 11:25) Babiblia mingi ke sadilaka bangogo ya mbalula ya Robert Young, ya ke tuba nde: “Dikopa yai kele kuwakana ya mpa na menga na mono.” Keti dikopa yina Yezu simbaka vandaka kuwakana ya mpa? Ve. Bo sadilaka ngogo “dikopa” sambu na kutubila vinu yina vandaka na kati ya dikopa. Yezu tubaka nde vinu vandaka kutendula to kumonisa inki? Menga na yandi yina zolaka kutiamuka.

¹² Na Evanzile ya Marko, beto ke tanga bangogo yai ya Yezu: “Yai ke tendula menga na mono yina kele ‘menga ya kuwakana,’ yina ta tiamuka sambu na mambote ya bantu mingi.” (Mar. 14:24) Ya kieleka, menga ya Yezu zolaka ‘kutiamuka sambu na kulolula masumu ya bantu mingi.’ (Mat. 26:28) Yo yina, yo me fwana kibeni nde vinu ya mbwaki kumonisa menga ya Yezu. Na nsadisa ya menga yina, beto lenda baka kimpwanza na nzila ya nkudulu, “ndolula ya bifu na beto.”​—Tanga Baefezo 1:7.

13. Tubila mutindu beto ke sungiminaka lufwa ya Kristu yina ke salamaka konso mvula.

¹³ Kana nge ta vanda na Lusungiminu ti Bambangi ya Yehowa sambu na mbala ya ntete, nki nge lenda vingila na kumona? Lukutakanu yina ta vanda na kisika mosi ya kitoko, ya bunkete yina bantu yonso ta sepela na yo. Bo lenda tula mwa bintuntu sambu na kutomisa kisika, kansi nge ta mona ve bima ya mutindu na mutindu yina ta katula dikebi na nge mpi yo ta vanda ve bonso feti. Nkuluntu ya kufwana ta tendula na pwelele yonso mpi na mutindu ya mbote mambu yina Biblia ke tuba sambu na Lusungiminu. Yandi ta sadisa bawi yonso na kumonisa ntonda na diambu yina Kristu salaka sambu na beto. Yandi fwaka bonso nkudulu sambu beto baka luzingu. (Tanga Baroma 5:8-10.) Mutubi ta tubila bivuvu zole yina Biblia ke tubila sambu na Bakristu.

14. Diskure ya Lusungiminu ta tubila nki bivuvu?

¹⁴ Kivuvu ya ntete kele ya kuyala ti Kristu na zulu, kaka balongoki fioti ya Kristu kele ti kivuvu yina, mu mbandu bantumwa na yandi ya kwikama. (Luka 12:32; 22:19, 20; Kus. 14:1) Kivuvu ya zole kele sambu na Bakristu mingi ya ke sadilaka Nzambi na bilumbu na beto na kwikama yonso. Bo kele ti kivuvu ya kuzinga mvula na mvula na ntoto yina ta kituka paladisu. Na nima, luzolo ya Nzambi ta salama na ntoto bonso na zulu, diambu yina Bakristu ke sambaka tuka ntama. (Mat. 6:10) Mpi Masonuku ke monisa luzingu ya kitoko yina bo ta vanda ti yo mvula na mvula.​—Yez. 11:6-9; 35:5, 6; 65:21-23.

15, 16. Inki bo ta sala sambu na dimpa na Madia ya Nkokila ya Mfumu?

¹⁵ Pene-pene ya kumanisa diskure yina, mutubi ta monisa nde ntangu me lunga sambu na  kusala mutindu yina Yezu zabisaka bantumwa na yandi na kusala. Mutindu beto tubilaka yo na zulu, beto ta sadila dimpa ya kukonda levire mpi vinu ya mbwaki. Beno lenda tula bidimbu yai na mesa pene-pene ya mutubi. Yandi ta benda dikebi na disolo mosi ya Biblia ya ke tubila mambu yina Yezu tubaka mpi salaka ntangu yandi yantikisaka nkinsi yina. Mu mbandu, disolo yina kele na Matayo ya ke tuba nde: “Yezu bakaka dimpa, mpi na nima ya kusala kisambu, yandi zengaka yo, mpi yandi pesaka yo na balongoki, mpi tubaka nde: ‘Beno baka, beno dia. Yai ke tendula nitu na mono.’” (Mat. 26:26) Yezu zengaka dimpa yina ya kukonda levire sambu na kulutisa yo na bantumwa yina vandaka na diboko na yandi ya kitata mpi ya kimama. Nge ta mona na Lusungiminu yina ta salama na 14 Aprili, mampa ya kukonda levire yina bo me zenga dezia na bitini na kati ya malonga.

¹⁶ Beno ta sadila malonga mingi na mpila nde, na ntangu ya kufwana, mampa kuluta na bawi yonso yina ta vanda pana. Ata kinkulu mosi ve ya sipesiali ta salama sambu na diambu yina. Kisambu mosi ya nkufi ta salama, mpi na nima beno ta lutisa malonga na ndonga, na kutadila mutindu yina kele mbote sambu na teritware na beno. Bantu fioti (to ziku ata muntu mosi ve) ta dia dimpa, mutindu yo salamaka na mabundu mingi ntangu bo lutisaka dimpa na Lusungiminu ya mvu 2013.

17. Na Lusungiminu, nki mutindu beto ke landaka ntumwa ya Yezu na yina me tala vinu?

¹⁷ Na nima, mutubi ta benda dikebi na diambu yina Matayo tubaka diaka: “[Yezu] bakaka dikopa, mpi na nima ya kupesa matondo, yandi pesaka bo yo, mpi yandi tubaka nde: ‘Beno nwa yo, beno yonso, sambu yai ke tendula menga na mono yina kele “menga ya kuwakana,” yina ta tiamuka sambu na kulolula masumu ya bantu mingi.’” (Mat. 26:27, 28) Na kulanda mbandu ya Yezu, kisambu ya nkaka ta salama mpi na nima, beno ta lutisa ‘makopa’ ya vinu ya mbwaki na bawi yonso yina ta vanda pana.

18. Ata bantu fioti to ata muntu mosi ve ta dia dimpa mpi ta nwa vinu, sambu na nki yo kele mfunu na kuvanda na Lusungiminu?

¹⁸ Na luzitu yonso, bawi mingi ke buyaka kudia dimpa mpi kunwa vinu ntangu yo ke luta sambu Yezu monisaka nde, kaka bantu yina ta yala ti yandi na Kimfumu na yandi ya zulu fwete dia dimpa mpi kunwa vinu. (Tanga Luka 22:28-30; 2 Tim. 4:18) Bawi yonso ya nkaka ta vukana sambu na kutala kaka na luzitu yonso. Ata mpidina, kuvanda na Madia ya Nkokila ya Mfumu kele mfunu mingi, sambu bo ke monisaka nde bo ke bakaka kimenga ya Yezu na mbalu mingi. Na Lusungiminu, bo ke yindululaka balusakumunu yina bo ta baka na nzila ya kimenga ya nkudulu ya Yezu. Bo kele ti kivuvu ya kuvanda na kati ya ‘kibuka ya nene’ yina ta guluka na “mpasi ya nene” yina ke kwisa. Bo kele bansambidi yina “me yobisaka bamvwela na bo mpi me kumisaka yo mpembe na menga ya Mwana-Dimeme.”​—Kus. 7:9, 14-17.

19. Inki nge lenda sala sambu na kudibongisa sambu na Madia ya Nkokila ya Mfumu mpi kubakila yo mambote?

¹⁹ Bambangi ya Yehowa na nsi-ntoto ya mvimba ke kudibongisa sambu na lukutakanu yai ya mfunu mingi. Bamposo mingi na ntwala, beto ta kabula baemvitasio sambu na kubingisa bantu mingi. Diaka, mwa bilumbu na ntwala ya Lusungiminu, bampangi mingi na kati na beto ta tanga masolo ya Biblia ya ke tubila mambu yina Yezu salaka mpi mambu yina salamaka na badati yina ke wakana ti ya mvu 33 T.B. Beto fwete kudibongisa sambu na kuvanda pana. Yo ta vanda mbote na kukuma na ntwala ya nkunga mpi ya kisambu ya ntete sambu na kuyamba banzenza mpi kulanda manaka ya mvimba. Beto yonso, Bambangi ya Yehowa mpi bantu yina beto ta bingisa, ta baka mambote mingi kana beto ta landa na Babiblia na beto bangindu yina mutubi ke monisa. Diambu ya kuluta mfunu, kuvanda na Lusungiminu ta monisa nde beto ke monisa ntonda ya mingi sambu na kimenga ya Yezu mpi ke lemfuka na ntuma yina yandi pesaka: “Beno landa na kusala yo sambu na kuyibuka mono.”​—1 Bak. 11:24.