YEZU KRISTU tubaka na muntu mosi yina zolaka kukuma longoki na yandi nde: “Kwenda na bantu ya dibuta na nge, mpi tubila bo mambu yonso yina Yehowa me sala sambu na nge mpi mutindu yandi me wila nge mawa.” Ziku na ntangu yina, Yezu vandaka na Gadara yina vandaka na sudi ya Nzadi ya Galilea. Bangogo ya Yezu ke monisa nde yandi bakisaka kikalulu mosi yina bantu ke vandaka ti yo—mpusa ya kuzabisa bampangi na beto ya dibuta mambu ya mfunu yina ke sepedisa beto.—Mar. 5:19.

Mbala mingi beto ke monaka kikalulu yina bubu yai, mpi na bansi ya nkaka yo ke monanaka mingi kuluta bisika ya nkaka. Yo yina, kana muntu mosi me kuma nsadi ya Yehowa, Nzambi ya kieleka, mbala mingi yandi ke vandaka na mpusa ya kuzabisa bampangi na yandi ya dibuta balukwikilu na yandi ya mpa. Kansi nki mutindu yandi fwete sala yo? Inki mutindu yandi lenda simba ntima ya bampangi na yandi ya dibuta yina kele na dibundu ya nkaka to ya ke sambilaka ve? Biblia ke pesa bandongisila ya mbote mpi ya me fwana na diambu yango.

Na mvu-nkama ya ntete, Andre vandaka mosi na kati ya bantu ya ntete yina zabaka nde Yezu kele Mesia. Mpi yandi zabisaka nani diambu yango kukonda kusukinina? “Ntete-ntete yandi [Andre] kutanaka ti mpangi na yandi, Simoni, mpi tubilaka yandi nde: ‘Beto me mona Mesia’ (yina kana bo balula yo, yo ke tendula, Kristu).” Andre nataka Piere na Yezu, na mutindu yina yandi pesaka Piere dibaku ya kukuma mosi ya balongoki ya Yezu.—Yoa. 1:35-42.

Kiteso ya bamvula 6 na nima ntangu Piere vandaka na Yope, bo zabisaka yandi na kukwenda na nordi ya Sezarea na dibuta ya Korneye, mfumu ya basoda. Piere kutaka banani na nzo yina? “Ya kieleka, Korneye vandaka kuvingila [Piere ti bantu yina salaka nzietelo  kumosi ti yandi] mpi yandi vukisaka bampangi na yandi mpi banduku na yandi ya ngolo.” Na mutindu yina, Korneye pesaka bantu ya dibuta na yandi dibaku ya kuwidikila Piere mpi kubaka lukanu na kuwakana ti mambu yina bo waka.—Bis. 10:22-33.

Inki dilongi beto ke baka na mutindu Andre mpi Korneye salaka mambu sambu na bantu ya dibuta na bo?

Andre mpi Korneye pesaka bantu ya dibuta na bo dibaku ya kukuma bansadi ya Nzambi. Andre yandi mosi nataka Piere na Yezu, mpi Korneye bakaka bangidika sambu nde bantu ya dibuta na yandi kuwa mambu yina Piere vandaka kutuba. Kansi, Andre mpi Korneye pusaka ve bantu ya dibuta na bo na kingolo-ngolo to sadilaka mayele ya mbi sambu na kupusa bo na kukuma balongoki ya Kristu. Inki dilongi nge me baka na diambu yai? Yo ta vanda mbote nde beto mpi kusala mutindu mosi. Beto lenda zabisa bampangi na beto ya dibuta mambu ya nkaka mpi kusosa mabaku yina lenda sadisa bo na kuzaba kieleka mpi kukutanisa bo ti Bambangi ya nkaka. Ata mpidina, beto fwete zitisa kimpwanza na bo ya kupona mpi kubuya kupusa bo na kingolo-ngolo na mutindu yina ke wakana ve ti luzolo na bo. Sambu na kumonisa mutindu beto lenda sadisa bampangi na beto ya dibuta na kundima kieleka, beto tadila disolo ya Jürgen ti nkento na yandi Petra, bankwelani yina ke zingaka na Allemagne.

Petra longukaka Biblia ti Bambangi ya Yehowa mpi na nima, yandi bakaka mbotika. Bakala na yandi Jürgen vandaka mfumu ya basoda. Na luyantiku, Jürgen sepelaka ve na lukanu yina nkento na yandi bakaka. Kansi na nima, yandi bakisaka nde Bambangi ya Yehowa ke longaka kieleka ya Biblia. Yandi mpi kudipesaka na Yehowa mpi bubu yai, yandi kele nkuluntu na dibundu. Inki ndongisila yandi ke pesa na yina me tala kusimba ntima ya mpangi ya dibuta yina kele ve Mbangi?

Jürgen ke tuba nde: “Beto fwete pusa ve bampangi na beto ya dibuta na kundima na kingolo-ngolo mpi kuzabisa bo mambu mingi ya Biblia na mbala mosi. Kusala mpidina lenda pusa bo na kubuya kieleka. Yo ta vanda mbote na kuzabisa bo mambu ya kimpeve na mayele yonso mpi malembe-malembe. Yo ta vanda mpi mbote kana beto ke kutanisa bampangi na beto ya dibuta ti bampangi-Bakristu yina kele mvula mosi ti bo mpi ya ke sepelaka ti mambu ya kiteso mosi ti bo. Kusala mpidina lenda vanda pete sambu na kusadisa bo.”

Ntumwa Piere mpi bantu ya dibuta ya Korneye ndimaka mbala mosi nsangu ya Biblia. Kansi, yo bakaka ntangu mingi sambu na bantu ya nkaka yina zabaka kieleka na mvu-nkama ya ntete, na kubaka lukanu.

Bampangi mingi ya Yezu monisaka lukwikilu na yandi na nsungi ya kisalu na yandi ya kusamuna. Mu mbandu, yo ke monana nde ntumwa Yakobo mpi Yoane vandaka bampangi ya Yezu mpi mama na bo Salome vandaka mpangi ya Maria, mama ya Yezu. Ziku, Salome vandaka na kati ya “bankento mingi ya nkaka, yina vandaka kusadila bima na bo sambu na kusadila bo [Yezu ti bantumwa].”—Luka 8:1-3.

Kansi, bampangi ya nkaka ya Yezu monisaka ve lukwikilu mbala mosi. Mu mbandu, mvula mosi na nima ya mbotika ya Yezu, kibuka ya bantu vukanaka na nzo mosi sambu na kuwidikila yandi. “Kansi ntangu bantu ya dibuta na yandi waka mambu yina, bo kwendaka sambu na kukanga yandi, sambu bo vandaka kutuba nde: ‘Yandi me lauka.’” Bilumbu fioti na nima, ntangu bampangi ya Yezu yulaka yandi na yina me tala nzietelo na yandi, yandi pesaka bo ve mvutu ya pwelele. Sambu na nki? Sambu “bampangi na yandi vandaka kumonisa ve lukwikilu na yandi.”—Mar. 3:21; Yoa. 7:5.

Inki dilongi beto ke baka na mutindu Yezu sadilaka bampangi na yandi ya dibuta mambu? Yandi waka ve makasi ntangu bankaka na kati na bo tubaka nde yandi me lauka. Ata na nima ya lufwa mpi ya lufutumuku na yandi, Yezu siamisaka bampangi na yandi ya dibuta  na mutindu yandi monanaka na mpangi na yandi Yakobo. Ntembe kele ve nde kumonana yina sadisaka kaka ve Yakobo kansi mpi bampangi ya nkaka ya Yezu na kundima nde Yezu vandaka kibeni Mesia. Yo yina, bo vandaka kumosi ti bantumwa mpi balongoki ya nkaka na suku ya nzo mosi ya etaze na Yeruzalemi mpi yo ke monana nde bo bakaka mpeve santu. Na nima, Yakobo mpi Yude bampangi ya nkaka ya Yezu, bakaka mikumba ya nene.—Bis. 1:12-14; 2:1-4; 1 Bak. 15:7.

Bonso na mvu-nkama ya ntete, yo ke lombaka ntangu mingi sambu nde bampangi ya nkaka ya dibuta kuyantika kutambula na nzila ya luzingu. Beto tadila mbandu ya Roswitha, yina vandaka nsambidi ya ngolo na Dibundu ya Katolika ya Roma ntangu bakala na yandi kumaka Mbangi ya Yehowa na 1978. Sambu yandi kangamaka ngolo na balukwikilu na yandi, Roswitha telaminaka bakala na yandi na luyantiku. Kansi na nima ya bamvula mingi, mbangika na yandi manaka mpi yandi bakisaka nde Bambangi ya Yehowa ke longaka kieleka. Na 2003, yandi bakaka mbotika. Inki sadisaka yandi na kusala nsoba yina? Na kisika ya kuwa makasi ntangu nkento na yandi vandaka kutelamina na yandi, bakala ya Roswitha pesaka nkento na yandi mabaku ya kusoba mabanza na yandi. Inki ndongisila Roswitha ke pesa? “Mambu mingi lenda tambula mbote kana beto ke monisa ntima-nda na kiteso ya mingi kibeni.”

Monika bakaka mbotika na 1974, mpi bana na yandi zole ya babakala kumaka Bambangi ya Yehowa kiteso ya bamvula 10 na nima. Ata bakala na yandi Hans vandaka ve kutelamina lukwikilu na bo, yandi bakaka mbotika tii na 2006. Inki dilongi dibuta na yandi bakaka? “Bikala ya kwikama na Yehowa mpi kusala ve mambu yina lenda bebisa lukwikilu na nge.” Ya kieleka, yo vandaka mfunu na kundimisa Hans nde bo vandaka kuzola yandi. Bo vidisaka ve ata fioti kivuvu nde kilumbu ya nkaka yandi ta landa lukwikilu na bo.

Kilumbu mosi, Yezu fwanisaka nsangu ya kieleka ti masa yina ke pesaka luzingu ya mvula na mvula. (Yoa. 4:13, 14) Beto ke zolaka nde bampangi na beto ya dibuta kunwa masa ya kieleka mpi ya bunkete, yina lenda pesa bo ndembikilu. Kansi, beto ta zola ve nde bo wa makasi sambu beto ke pesa bo masa mingi na mbala mosi mpi na kingolo-ngolo. Mutindu na beto ya kutendudila bo balukwikilu na beto lenda sala nde bo wa makasi to bo baka ndembikilu. Biblia ke tuba nde, ‘ntima ya muntu ya lunungu ke yindululaka na ntwala ya kupesa mvutu,’ mpi nde ‘ntima ya muntu ya mayele ke pesaka munoko na yandi mayele ya kubakisa.’ Inki mutindu beto lenda sadila bandongisila yai?—Bing. 15:28; 16:23.

Nkento lenda vanda na mpusa ya kuzabisa bakala na yandi malongi ya Biblia. Kana yandi ‘yindulula na ntwala ya kupesa mvutu,’ yandi ta pona mbote-mbote bangogo na yandi mpi ta tuba ve kukonda kuyindula. Yandi fwete kudimona ve nde yandi kele muntu ya lunungu to nde yandi me luta bakala na yandi. Kana yandi ke yindula mbote na ntwala ya kutuba, bangogo na yandi lenda lembika bakala na yandi mpi kunata ngemba. Yandi lenda kudiyula nde: Inki ntangu bakala na mono ke vandaka pima sambu mono solula ti yandi kukonda mpasi? Inki masolo yandi ke sepelaka ti yo to ke zolaka kutanga? Keti yandi ke sepelaka na mambu ya siansi, ya politiki, to bansaka? Inki mutindu mono lenda benda dikebi na yandi na Biblia mpi kuvila ve na kuzitisa mawi ti bangindu na yandi? Kuyindula mambu yai ta sadisa yandi na kutuba mpi kusala mambu ti mayele.

Kusimba ntima ya bampangi ya dibuta yina me kuma ntete ve Bambangi ke tadila kaka ve kutendudila bo balukwikilu na beto na kiteso mosi buna. Mambu yina beto ke tuba fwete monana na bikalulu na beto ya mbote.

Jürgen yina beto tubilaka na zulu ke tuba nde: “Sadila minsiku ya Biblia na luzingu na nge ya konso kilumbu. Yo kele mutindu ya mbote ya kusadisa mpangi ya dibuta na kuditadila yandi mosi, ata yandi lenda monisa yo ve pwelele.” Hans, yina bakaka mbotika bamvula kiteso ya 30 na nima ya nkento na yandi, ke ndima dibanza yina. Yandi ke tuba nde: “Kumonisa bikalulu ya mbote ya Bukristu kele mfunu mingi sambu yo lenda sala nde, mpangi ya dibuta kumona bupusi ya mbote yina kieleka ya Biblia kele ti yo na luzingu na beto.” Bampangi na beto ya dibuta fwete bakisa nde, balukwikilu na beto ke swaswanisa beto ti bantu ya nkaka na mambu ya mbote kansi ve na mambu ya mbi.

Ntumwa Piere ke pesa ndongisila yai ya mbalu na bankento yina babakala na bo kele ve Bakristu: “Beno lemfukila babakala na beno, na mpila nde, kana bankaka na kati na bo ke lemfuka ve na ndinga ya Nzambi, bo kuma kulemfuka na nzila ya bikalulu ya bankento na bo kukonda nde beno tuba ata kima mosi, sambu bo ta mona na meso na bo mosi bikalulu na beno ya bunkete kumosi ti luzitu ya mudindu. Kitoko  na beno kuvanda ve ya nganda, disongidila, kutunga nsuki mpi kulwata bima ya wolo to bilele, kansi yo vanda kimuntu ya kubumbana ya ntima na kitoko yina ke polaka ve ya kikalulu ya pima mpi ya mawete, yina kele na mbalu mingi na meso ya Nzambi.”—1 Pie. 3:1-4.

Ntumwa Piere sonikaka nde bakala lenda soba nkadilu na yandi kana nkento na yandi kele ti bikalulu ya mbote. Ti munsiku yai na mabanza, mpangi-nkento mosi na zina ya Christa ke salaka bikesa sambu na kusimba ntima ya bakaka na nsadisa ya bikalulu na yandi ya mbote yantika ntangu yina yandi bakaka mbotika na 1972. Ata bakala na yandi me longukaka Biblia ti Bambangi ya Yehowa, yandi me bakaka ntete ve lukanu ya kuzinga na kuwakana ti kieleka. Yandi ke kwendaka na balukutakanu ya nkaka ya Bukristu mpi ke solulaka mbote ti bampangi na dibundu. Kansi, bampangi ke zitisaka nswa na yandi ya kupona. Inki mutindu Christa ke simbaka ntima ya bakala na yandi?

Yandi ke tuba nde: “Mono me bakaka lukanu ya kubikala kaka na nzila yina Yehowa ke twadisa mono. Kansi, mono ke salaka yonso sambu na kununga bakala na mono ‘na bangogo ve’ kansi na nzila ya bikalulu ya mbote. Kana yandi me lomba mono mambu yina ke fwa ve minsiku ya Biblia, mono ke salaka yo. Mono ke vilaka ve nde yandi kele ti kimpwanza ya kupona mpi mono me bikaka mambu yonso na maboko ya Yehowa.”

Nkadilu ya Christa ke monisa mfunu ya kuvanda ve makambu ngolo. Yandi ke landaka kusala mambu na yandi ya kimpeve, mu mbandu kukwenda na balukutakanu mpi kudipesa na kisalu ya kusamuna. Kansi, yandi ke monisaka luswasukusu mpi ke bakisaka nde bakala na yandi ke vandaka na mfunu ya zola, ntangu mpi dikebi na yandi. Kuvanda ve makambu ngolo mpi kusadila luswasukusu kele mfunu sambu na konso muntu yina kele na bampangi ya dibuta yina kele ve Bambangi. Biblia ke tuba nde: ‘Kele ti ntangu sambu na konso kima.’ Yo ke tadila mpi ntangu yina beto ke lutisaka ti bampangi ya dibuta yina kele ve Bambangi, mingi-mingi bakala to nkento na beto. Kulutisa ntangu kumosi ke sadisaka na kusolula mbote. Yo ke monana nde, kusolula mbote ke salaka nde muntu kuvanda ve ti kimpala to kudiwa yandi mosi.—Lo. 3:1.

Holger, yina tata na yandi bakaka mbotika bamvula 20 na nima ya bantu ya nkaka ya dibuta, ke tuba nde: “Yo kele mfunu na kumonisa nde beto ke zolaka bampangi na beto ya dibuta mpi ke sambaka sambu na bo.” Christa ke yika nde yandi ‘ta vidisa ve kivuvu nde kilumbu kele bakala na yandi ta sadila Yehowa mpi ta ndima kieleka.’ Ntangu yonso, beto fwete vanda ti kivuvu nde bampangi na beto ya dibuta yina kele ve Bambangi lenda sala bansoba mpi kukuma Bambangi.

Lukanu na beto kele ya kutanina bangwisana na beto ti bampangi na beto ya dibuta, kupesa bo mabaku ya kuzaba kieleka, mpi kusimba ntima na bo na nsangu ya Biblia. Mpi na mambu yonso, beto fwete monisa “mawete mpi luzitu ya mudindu.”—1 Pie. 3:15.