1, 2. Na luyantiku, Adami ti Eva vandaka na luzingu ya nki mutindu, mpi nki bangiufula beto ke kudiyula?

NTANGU Nzambi gangaka Adami ti Eva, bo vandaka ve ata ti mbeni mosi. Bo vandaka bantu ya kukuka mpi vandaka kuzinga na paladisu. Bo vandaka ti bangwisana ya mbote ti Ngangi na bo sambu bo vandaka bana na yandi. (Kuy. 2:7-9; Luka 3:38) Kisalu yina Nzambi pesaka bo monisaka nda ya luzingu na bo. (Tanga Kuyantika 1:28.) Na nima ya ntangu fioti, bo zolaka ‘Kufulusa ntoto mpi kuyala yo.’ Kansi, sambu na kulanda ‘kuyala bigangwa yonso ya ntoto,’ yo lombaka nde Adami ti Eva kuzinga kimakulu.

² Kansi, sambu na nki bubu yai, mambu me sobaka? Inki mutindu mambu mingi, mu mbandu lufwa yina kele mbeni ya nene, me kumaka kukatula ngemba ya bantu? Nzambi ta sala nki sambu na kukatula bambeni ya luzingu? Biblia ke pesaka bamvutu na bangiufula yai mpi na bangiufula ya nkaka ya mutindu mosi. Bika beto tadila mambu ya mfunu ya me tadila bambeni yai.

3, 4. (a) Inki ntuma Nzambi pesaka Adami ti Eva? (b) Kulemfuka na ntuma yina zolaka kunatila bo nki mambote?

³ Ata bo vandaka ti kivuvu ya kuzinga kimakulu, Adami ti Eva vandaka ve ti luzingu ya kukonda kufwa. Sambu bo landa na kuzinga, yo lombaka nde bo dia, bo nwa, bo fulumuna mpi bo lala. Diambu ya kuluta mfunu kele nde, sambu bo landa na kuzinga, yo lombaka nde bo tanina bangwisana na bo ti Muntu yina pesaka bo luzingu. (Kul. 8:3) Kundima lutwadisu ya Nzambi zolaka kusadisa bo na kulanda kuzinga. Nzambi zabisaka Adami pwelele diambu yai na ntwala nkutu nde yandi ganga Eva. Biblia ke tuba nde: ‘Nzambi tubaka na muntu nde: “Nge lunga kudia bambuma ya konso nti yina kele na kilanga yai, kansi nge lunga kudia ve bambuma ya nti yai ya kuzaba mambu ya mbote ti mambu ya mbi. Kilumbu ya nge ta dia yo, kilumbu yo yina nge ta fwa.”’—Kuy. 2:16, 17.

⁴ ‘Nti ya kuzaba mambu ya mbote ti mambu ya mbi’ vandaka kumonisa nswa ya Nzambi ya kuzabisa bo mambu yina kele ya mbote ti mambu yina kele ya mbi. Ya kieleka, Adami vandaka dezia kubakisa mambu ya mbote ti ya mbi sambu Nzambi gangaka Adami na kifwani na yandi, mpi yandi vandaka ti kansansa. Nti yina vandaka kuyibusa Adami ti Eva nde ntangu yonso, bo vandaka ti mfunu ya lutwadisu ya Yehowa. Kana bo me dia mbuma ya nti yina, bo ta monisa nde bo kele ve na mfunu ya lutwadisu ya Nzambi, mpi yo ta natila bo ti bana na bo bampasi mingi. Nsiku ya Nzambi mpi ndola na yo monisaka nde, kukonda kulemfukila yo ta natila bo malanda ya mpasi.

5. Inki mutindu Satana pusaka Adami ti Eva na kukolama?

⁵ Ntangu Nzambi gangaka Eva, Adami zabisaka yandi nsiku ya Nzambi. Eva zabaka mbote nsiku yina sambu yandi vutukilaka mbote-mbote bangogo ya nsiku yango. (Kuy. 3:1-3) Eva vutukilaka bangogo ya nsiku yina ntangu kigangwa mosi sadilaka nioka, mbisi ya mayele, sambu na kusolula ti yandi. Kigangwa yango vandaka Satana Diabulu, wanzio mosi ya Nzambi, yina yedisaka mpusa ya kutwadisa luzingu na yandi mpi kubaka kiyeka. (Fwanisa ti Yakobo 1:14, 15.) Sambu na kulungisa lukanu na yandi yina ya mbi, yandi tubaka nde Nzambi kele muntu ya luvunu. Yandi ndimisaka Eva nde kana Eva me kuditwadisa na luzingu, yandi ta fwa ve kansi, yandi ta kuma bonso Nzambi. (Kuy. 3:4, 5) Eva kwikilaka yandi, mpi ntangu yandi diaka mbuma, yo monisaka nde yandi vandaka na mfunu ya kimpwanza; mpi na nima, Eva ndimisaka bakala na yandi na kusala bonso yandi. (Kuy. 3:6, 17) Diabulu taka luvunu. (Tanga 1 Timoteo 2:14.) Adami “wilaka nkento” na yandi. Ata nioka kudimonisaka nduku na bo, Satana Diabulu vandaka kibeni mbeni mosi ya nku yina zabaka malanda ya mpasi ya mambu yina yandi zabisaka Eva na kusala.

6, 7. Inki mutindu Yehowa sambisaka bankolami?

⁶ Adami ti Eva buyaka kulemfukila Muntu yina pesaka bo luzingu mpi bima yonso yina bo vandaka na yo. Ya kieleka, Yehowa monaka mambu yina salamaka. (1 Bans. 28:9; tanga Bingana 15:3.) Yandi bikaka nde bankolami yina tatu kumonisa mutindu bo vandaka kutadila yandi. Kansi, sambu Yehowa kele Tata, diambu yango pesaka yandi mpasi mingi. (Fwanisa ti Kuyantika 6:6.) Sambu Yehowa kele Zuzi, yandi zengaka mambu ya bansumuki yai ti lunungu.

⁷ Nzambi zabisaka Adami nde: “Kilumbu ya nge ta dia [mbuma ya nti ya kuzaba mambu ya mbote ti ya mbi], kilumbu yo yina nge ta fwa.” Ziku, Adami yindulaka nde yandi ta fwa na “kilumbu” ya bangunga 24. Na nima ya kukolama na nsiku ya Nzambi, ziku yandi yindulaka  nde Nzambi ta fwa yandi na ntwala nde mpimpa kubwa. “Na nkokila,” Yehowa kwisaka pene-pene ya Adami ti Eva. (Kuy. 3:8) Sambu Yehowa kele Zuzi ya lunungu, yandi yulaka bo bangiufula mpi widikilaka bamvutu na bo. (Kuy. 3:9-13) Na nima, Nzambi monisaka ndola ya bankolami yai. (Kuy. 3:14-19) Kana yandi fwaka bo kaka na ntangu yina, lukanu na yandi ya kufulusa ntoto ti bana ya Adami ti Eva zolaka ve kulungana. (Yez. 55:11) Ata Nzambi tubilaka ndola ya lufwa mpi ata malanda ya disumu yantikaka kukonda kusukinina, yandi pesaka nzila nde Adami ti Eva kubuta bana yina lendaka kubaka mambote ya bangidika ya nkaka yina yandi ta baka. Na mutindu Nzambi ke tadilaka mambu, Adami ti Eva fwaka kaka kilumbu yina bo kolamaka, sambu bo fwaka na ntwala nde kilumbu ya mvimba kumana, disongidila nsungi ya bamvula 1 000.—2 Pie. 3:8.

8, 9. Inki mutindu bana ya Adami bakaka disumu? (Tala kifwanisu yina kele na luyantiku ya disolo.)

⁸ Keti bana ya Adami ti Eva fwete mona mpasi sambu na mambu yina bibuti na bo salaka? Ee. Baroma 5:12 ke tuba nde: “Na nzila ya muntu mosi disumu kotaka na nsi-ntoto mpi lufwa na nzila ya disumu, mutindu mosi mpi lufwa me mwanganaka na bantu yonso sambu bo yonso salaka disumu.” Muntu ya ntete yina fwaka kele Abele, muntu ya kwikama. (Kuy. 4:8). Na nima, bana ya nkaka ya Adami nunaka mpi fwaka. Keti bana yai bakaka mpi disumu ya bibuti yai kaka mutindu bo bakaka lufwa? Ntumwa Polo ke pesa mvutu nde: “Na nzila ya kukonda bulemfu ya muntu mosi bantu mingi kumaka bansumuki.” (Bar. 5:19) Bantu me bakaka na Adami disumu mpi lufwa yina kele bambeni ya kuluta nene yina beto lenda tina ve ata fioti, sambu konso muntu ke butukaka ya kukonda kukuka. Ata beto me zaba ve na siki-siki yonso mutindu Adami lutisaka disumu na bana na yandi, beto ke monaka malanda na yo.

⁹ Na mutindu ya nkaka, Biblia ke bingaka disumu yina beto me bakaka na Adami nde “lele ya mawa yina ke fika bantu yonso.” (Yez. 25:7) Ata muntu mosi ve lenda kuditanina na disumu mpi lufwa sambu yo ke simbaka bantu yonso. Yo yina, Biblia ke tuba nde: “Na Adami bantu yonso ke fwaka.” (1 Bak. 15:22) Ngiufula ya beto ke kudiyula kele yai ya Polo yulaka: “Nani ta gulusa mono na nitu yai ya ke nata mono na lufwa yai?” Keti kele ti muntu yina lenda gulusa beto? *—Bar. 7:24.

10. (a) Tanga baverse ya Biblia yina ke monisa nde Yehowa ta katula lufwa yina Adami me natilaka bantu. (b) Baverse yina ke monisa nki na yina me tala Yehowa mpi Mwana na yandi?

¹⁰ Ya kieleka, Yehowa kele ti makuki ya kugulusa Polo. Na nima ya kutubila “lele ya mawa,” Yezaya sonikaka nde: “Yandi ta sukisa lufwa kimakulu! Yandi ta katula mansanga na meso ya bantu yonso.” (Yez. 25:8) Kaka bonso tata yina ke manisa mambu yina ke yangisa bana na yandi mpi ke katula mansanga na meso na bo, Yehowa ke vandaka na kiese kibeni ya kukatula lufwa yina Adami me natilaka bantu! Sambu na kulungisa yo, yandi sadilaka muntu mosi. 1 Bakorinto 15:22 ke tuba nde: “Kaka mutindu na Adami bantu yonso ke fwaka, mutindu mosi mpi na Kristu bantu yonso ta baka luzingu.” Diaka, na nima ya kuyula nde: “Nani ta gulusa mono?” Polo yikaka nde: “Mono ke tonda Nzambi na nzila ya Yezu Kristu, Mfumu na beto!” (Bar. 7:25) Ata Adami ti Eva kolamaka, zola yina pusaka Yehowa na kuganga bantu me manaka ve. Diaka, Yezu yina pesaka Yehowa maboko sambu na  kuganga bankwelani yai ya ntete, me vidisaka ve zola ya mingi yina yandi vandaka na yo sambu na bantu. (Bing. 8:30, 31) Kansi, inki mutindu luguluku yai ta salama?

11. Inki ngidika Yehowa bakaka sambu na kugulusa bantu?

¹¹ Kukonda kukuka ya bantu mpi lufwa kele sambu na disumu yina Adami salaka mpi lunungu yina Nzambi sadilaka na mutindu yandi sambisaka mambu. (Bar. 5:12, 16) Biblia ke tuba nde: “Na nzila ya kifu mosi bantu ya mitindu yonso bakaka ndola.” (Bar. 5:18) Inki Yehowa ta sala sambu na kukatula ndola yina yandi pesaka ntangu yandi sambisaka mambu kukonda kufwa minsiku na yandi? Beto ke baka mvutu na mambu yina Yezu tubaka: “Mwana ya muntu kwisaka . . . kupesa moyo na yandi bonso nkudulu sambu na bantu mingi.” (Mat. 20:28) Kigangwa ya ntete ya kimpeve ya Yehowa monisaka pwelele nde sambu yandi zingaka na ntoto bonso muntu ya kukuka, yandi fwanaka na kufuta nkudulu. Inki mutindu nkudulu yina monisaka lunungu ya Nzambi?—1 Tim. 2:5, 6.

12. Nkudulu ya nki mutindu fwanaka sambu na kumonisa lunungu?

¹² Sambu Yezu vandaka muntu ya kukuka, yandi vandaka ti makuki yina Adami vandaka na yo na ntwala nde yandi sala disumu. Lukanu ya Yehowa vandaka nde ntoto kufuluka ti bana ya kukuka yina Adami ta buta. Sambu Yezu ke zolaka mingi Tata na yandi mpi bana ya Adami, yandi tambikaka luzingu na yandi. Ee, Yezu tambikaka luzingu na yandi ya kukuka yina fwananaka ti luzingu yina Adami vidisaka. Na nima, Yehowa futumunaka Mwana na yandi mpi pesaka yandi diaka nitu ya kimpeve. (1 Pie. 3:18) Yehowa ndimaka na lunungu yonso kimenga ya Yezu, muntu ya kukuka yina pesaka nkudulu to futaka mfuka, sambu na kusumba bana ya Adami mpi kupesa bo makwisa ya mbote yina Adami vidisaka. Na mutindu mosi buna, Yezu bakaka kisika ya Adami. Polo tendulaka nde: “Bo me sonikaka nkutu mutindu yai: ‘Muntu ya ntete Adami kumaka moyo ya ke zinga.’ Adami ya nsuka kumaka mpeve ya ke pesaka luzingu.”—1 Bak. 15:45.

¹³ Ntangu ta lunga sambu “Adami ya nsuka” kulungisa mukumba na yandi ya “mpeve ya ke pesaka luzingu” na bantu. Bantu mingi na kati ya bana ya Adami yina me fwaka ta futumuka to ta vutuka na luzingu sambu na kuzinga diaka na ntoto.—Yoa. 5:28, 29.

14. Inki ngidika Yehowa me bakaka sambu na kukatula kukonda kukuka yina Adami ti Eva me natilaka bana na bo?

¹⁴ Inki mutindu bantu ta katuka na kimpika ya kukonda kukuka yina bo me bakaka na bibuti na bo ya ntete? Yehowa me bakaka ngidika ya kutula Kimfumu yina “Adami ya nsuka” ta yala ti bantu ya nkaka yina Nzambi me solaka na makanda. (Tanga Kusonga 5:9, 10.) Bantu yina ta yala ti Yezu na zulu, ta bakisa mbote-mbote bantu ya kukonda kukuka yina bo ta yala. Na nsungi ya bamvula funda, bo ta sadisa bantu yina ta vanda na ntoto na kukuma bantu ya kukuka.—Kus. 20:6.

15, 16. (a) Inki kele “mbeni ya nsuka,” mpi nki ntangu Nzambi ta katula yo? (b) Mukanda ya 1 Bakorinto 15:28 ke tuba nde Yezu ta sala nki?

¹⁵ Na nima ya luyalu ya Mvula Funda, bantu ya bulemfu ta katuka na kimpika ya bambeni yonso yina kukolama ya Adami me natilaka bo. Biblia ke tuba nde: “Kaka mutindu na Adami bantu yonso ke fwaka, mutindu mosi mpi na Kristu bantu yonso ta baka luzingu. Kansi, konso muntu na ndonga na yandi mosi: Kristu bambuma ya ntete, na nima bayina kele bantu ya Kristu na nsungi ya kukala na yandi. Ebuna, na nsuka, yandi ta pesa kimfumu na Nzambi mpi Tata na yandi, na nima ya kufwa baluyalu yonso mpi biyeka yonso mpi ngolo. Sambu yandi  fwete yala bonso ntotila tii kuna Nzambi ta tula bambeni yonso na nsi ya makulu na yandi. Yandi ta katula lufwa, mbeni na beto ya nsuka.” (1 Bak. 15:22-26) Ya kieleka, lufwa yina beto me bakaka na Adami ta katuka. “Lele ya mawa” yina ke fikaka bantu yonso ta katuka kimakulu.—Yez. 25:7, 8.

¹⁶ Na ngolo ya mpeve santu, ntumwa Polo ke sukisa nde: “Ntangu Nzambi ta tula bima yonso na nsi ya Kristu, ebuna Mwana yandi mosi mpi ta kuditula na nsi ya Muntu yina tulaka bima yonso na nsi na yandi, sambu Nzambi kuvanda bima yonso sambu na bantu yonso.” (1 Bak. 15:28) Lukanu ya luyalu ya Mwana ya Nzambi ta lungana. Na nima, na ntonda yonso, yandi ta vutula kiyeka na Yehowa mpi ta monisa yandi dibuta ya bantu ya kukuka.

17. Nsuka-nsuka, nki mambu ta kumina Satana?

¹⁷ Inki beto lenda tuba sambu na Satana, kigangwa yina natilaka bantu mpasi na luyantiku? Kusonga 20:7-15 ke pesa mvutu na ngiufula yai. Ntangu bantu yonso ta kuma ya kukuka, Nzambi ta pesa Satana nswa ya kumeka bantu na mbala ya nsuka. Diabulu mpi bantu yina ta landa yandi ta fwa “lufwa ya zole,” disongidila kimakulu. (Kus. 21:8) Sambu bantu yai fwete fwa kimakulu, Nzambi ta futumuna bo diaka ve. ‘Lufwa yai ya zole’ ke tadila ve bantu yina ke sadilaka mpi ke zolaka Ngangi.

18. Inki mutindu kisalu yina Nzambi pesaka Adami ta lungana?

¹⁸ Ebuna, bantu ya kukuka ta telama na ntwala ya Nzambi sambu bo ta vanda bantu yina yandi ta ndima na kupesa luzingu ya mvula na mvula, luzingu ya kukonda bambeni. Bantu ya nkaka ta lungisa kisalu yina Nzambi pesaka Adami. Ntoto ta fuluka ti bantekolo ya Adami yina ta vanda na kiese mpi ta yidika yo, bo ta sepela na bigangwa ya mitindu na mitindu yina ta vanda na ntoto. Bika nde beto landa na kumonisa ntonda na mutindu Yehowa ta katula lufwa mbeni ya nsuka!