Yibuka Bampangi Yina Kele na Kisalu ya Ntangu Yonso
“Beto ke kondaka ve ata fioti na kuyibuka kisalu na beno ya kwikama, mpi kisalu ya ngolo ya beno ke salaka ti zola.”—1 BATE. 1:3.
1. Inki mutindu Polo vandaka kutadila bampangi yina kudipesaka na kikesa yonso na kisalu ya Yehowa?
NTUMWA Polo yibukaka bampangi yina vandaka kusala ngolo sambu na nsangu ya mbote. Yandi sonikaka nde: “Beto ke kondaka ve ata fioti na kuyibuka kisalu na beno ya kwikama, mpi kisalu ya ngolo ya beno ke salaka ti zola, mpi kukanga-ntima na beno sambu na kivuvu yina beno kele na yo na Mfumu Yezu Kristu na ntwala ya Nzambi mpi Tata na beto.” (1 Bate. 1:3) Ya kieleka, Yehowa ke yibukaka kisalu ya ngolo yina bansadi na yandi yonso ya kwikama ke sadilaka yandi, ntangu makuki na bo ke pesaka bo nzila ya kusala mingi to ndambu.—Baeb. 6:10.
2. Inki beto ta tadila na disolo yai?
2 Bampangi-Bakristu mingi ya ntangu ya ntama mpi ya bilumbu na beto me salaka bibansa mingi sambu na kusadila Yehowa na kisalu ya ntangu yonso. Bika beto tadila mutindu bampangi ya nkaka sadilaka Yehowa na mvu-nkama ya ntete. Beto ta tadila mpi mitindu ya kisalu ya ntangu yonso ya bilumbu na beto mpi mutindu beto lenda yibuka bampangi na beto yina me kudipesaka na kusadila Yehowa na kisalu ya ntangu yonso.
BAKRISTU YA MVU-NKAMA YA NTETE
3, 4. (a) Inki mutindu bampangi ya nkaka ya mvu-nkama ya ntete sadilaka Nzambi? (b) Inki mutindu bo vandaka kulungisa bampusa na bo ya kinsuni?
3 Na nima ya mbotika, Yezu yantikisaka kisalu yina fwete salama na ntoto ya mvimba. (Luka 3:21-23; 4:14, 15, 43) Ntangu yandi fwaka, bantumwa kumaka kutwadisa kisalu ya kusamuna. (Bis. 5:42; 6:7) Bakristu ya nkaka, mu mbandu Filipo, vandaka bansamuni mpi bamisionere na Palestine. (Bis. 8:5, 40; 21:8) Polo ti bampangi ya nkaka salaka banzietelo ya nda kibeni. (Bis. 13:2-4; 14:26; 2 Bak. 1:19) Bampangi ya nkaka, mu mbandu, Silasi, Marko mpi Luka, vandaka bansoniki to bansekudi. (1 Pie. 5:12) Bampangi-bankento ya nkaka salaka kumosi ti bampangi yai ya kwikama. (Bis. 18:26; Bar. 16:1, 2) Mambu ya kitoko ya luzingu na bo kele na Masonuku ya Kigreki ya Bukristu, yo ke monisa nde Yehowa ke yibukaka mbote bansadi na yandi.
4 Inki mutindu bansadi ya ntangu yonso ya mvu-nkama ya ntete vandaka kulungisa bampusa na bo ya kinsuni? Bantangu ya nkaka, bampangi vandaka kuyamba bo na banzo na bo mpi kusadisa bo na mitindu ya nkaka, kansi bo mosi vandaka ve kulomba lusadisu yina. (1 Bak. 9:11-15) Bampangi ya nkaka mpi mabundu vandaka kupesa bo lusadisu na luzolo yonso. (Tanga Bisalu 16:14, 15; Bafilipi 4:15-18.) Bantangu ya nkaka, Polo ti banduku na yandi ya kisalu vandaka kusala bisalu ya maboko sambu na kulungisa bampusa na bo.
BANSADI YA NTANGU YONSO YA BILUMBU NA BETO
5. Inki mambu mpangi-bakala mosi ti nkento na yandi tubaka sambu na luzingu na bo na kisalu ya ntangu yonso?
5 Bubu yai mpi bampangi mingi me kudipesaka na mitindu mingi ya kisalu ya ntangu yonso. (Tala lupangu “ Mitindu ya Kisalu ya Ntangu Yonso”) Inki mutindu bo ke tadilaka kisalu na bo yina? Nge lenda yula bo ngiufula yai, mpi ntembe kele ve nde nge mpi ta baka balusakumunu kana nge me sala kisalu yango. Tadila mbandu yai: Mpangi-bakala mosi yina vandaka mupasudi-nzila ya ntangu yonso, mupasudi-nzila ya nene, misionere mpi kumaka mpangi ya dibuta ya Betele na insi ya nzenza ke tuba nde: “Mono ke monaka nde kusala kisalu ya ntangu yonso kele lukanu ya kuluta mbote yina mono me bakaka na luzingu. Ntangu mono vandaka ti bamvula 18, yo vandaka mpasi sambu mono baka lukanu na kati ya mambu yai: kusala iniversite, kusala kisalu ya kinsuni, mpi kukuma mupasudi-nzila. Mambu ya mono me kutanaka ti yo na luzingu me monisaka nde, Yehowa ke vilaka ve bibansa yina beto ke salaka na kisalu ya ntangu yonso. Kisalu yai me pesaka mono mabaku ya kusadila makuki yonso yina Yehowa me pesaka mono, yina mono zolaka ve kusadila kana mono kudipesaka na kisalu ya kinsuni.” Nkento na yandi ke tuba nde: “Konso mukumba yina beto vandaka kubaka, vandaka kusadisa mono na kuyela. Beto me monaka mutindu Yehowa me taninaka beto mpi beto me bakaka mbala mingi lutwadisu ya Yehowa na mutindu mosi yina beto zolaka ve kubaka kana beto bikalaka na kisika yina beto vandaka kuzinga, ata yo vandaka luzingu ya mwa mbote. Mono ke tondaka Yehowa konso kilumbu sambu na luzingu yina beto kele na yo na kisalu ya ntangu yonso.” Keti nge ta zola kudiwa mpidina na luzingu na nge?
6. Inki kivuvu beto yonso lenda vanda na yo na mutindu Yehowa ke tadilaka beto?
6 Ya kieleka, bampangi ya nkaka ke vandaka ti mambu ya nkaka yina ke pesaka bo ve nzila ya kusala kisalu ya ntangu yonso. Ntembe kele ve nde, Yehowa ke bakaka na mbalu bikesa yina bo ke salaka na ntima ya mvimba. Yindula bampangi yina Polo tubilaka na Filemoni 1-3, ti bayina vandaka na dibundu ya Bakolose. (Tanga.) Polo sepelaka ti bo, Yehowa mpi sepelaka ti bo. Mutindu mosi, Tata na beto yina kele na zulu ke sepelaka mpi ti kisalu na nge. Kansi, inki mutindu nge lenda sadisa bampangi yina kele na kisalu ya ntangu yonso?
SADISA BAPASUDI-NZILA
7, 8. Kisalu ya kimupasudi-nzila ke lombaka nki, mpi nki mutindu bampangi ya nkaka na dibundu lenda sadisa bapasudi-nzila?
7 Bonso bansamuni ya mvu-nkama ya ntete, bapasudi-nzila ke vandaka nto ya kikesa sambu na mabundu. Bamingi ke salaka bikesa ya ngolo sambu na kulungisa bangunga 70 na kisalu ya kusamuna konso ngonda. Inki mutindu nge lenda sadisa bo?
8 Shari, mpangi-nkento mosi ya kele mupasudi-nzila ke tuba nde: “Bapasudi-nzila ke vandaka ngolo mpi bo ke samunaka mingi. Kansi, bo ke vandaka na mfunu nde bampangi kupesa bo kikesa.” (Bar. 1:11, 12) Mpangi-nkento ya nkaka yina salaka kisalu ya kimupasudi-nzila bamvula mingi tubaka nde, bapasudi-nzila ke salaka ngolo mpi ke landaka kaka kusala. Ntangu bampangi ke bingisaka bo sambu na kudia, ke pesaka bo ndambu ya mbongo sambu na kulungisa bampusa na bo ya nkaka to sambu na kufuta transpore, bo ke monisaka ntonda kibeni. Yo ke ndimisaka bo nde bampangi ke kudibanzaka sambu na bo.
9, 10. Inki bampangi ya nkaka me salaka sambu na kusadisa bapasudi-nzila na dibundu?
9 Kusamuna mbala na mbala ti bapasudi-nzila, kele mutindu mosi ya kupesa bo lusadisu. Mpangi Bobbi yina kele mupasudi-nzila ke tuba nde: “Na kati ya mposo, beto ke vandaka na mfunu ya bantu ya kusamuna ti bo.” Mpangi ya nkaka ya mupasudi-nzila ya dibundu yina ke tuba nde: “Yo ke vandaka mpasi na kuzwa mpangi yina beno lenda samuna ti yandi na nima ya midi.” Mpangi-nkento mosi yina ke salaka bubu yai na Betele ya Brooklyn, ke yibuka lusadisu yina yandi bakaka ntangu yandi vandaka mupasudi-nzila: “Mpangi-nkento mosi yina vandaka ti kamio tubilaka mono nde, ‘Konso ntangu yina nge ke sosa muntu ya kusamuna ti yandi binga mono, mpi mono ta fidisa nge.’ Yandi sadisaka mono na kulanda kusala kisalu ya kimupasudi-nzila.” Shari ke tuba nde: “Na nima ya kusamuna, bapasudi-nzila ya bampumpa ke vandaka kaka bo mosi. Nge lenda bingisa bo mbala na mbala na Lusambu na beno ya Dibuta. Kubingisa bo mpi na bisalu na beno ya nkaka lenda pesa bo kikesa.”
10 Mpangi-nkento mosi yina me salaka kisalu ya ntangu yonso bamvula pene-pene ya 50, ke yibuka bantangu yina yandi lutisaka na kisalu ya kimupasudi-nzila kumosi ti bampangi-bankento ya nkaka, yandi ke tuba nde: “Bankuluntu vandaka kutala bapasudi-nzila mbala na mbala na nima ya bangonda zole. Bo vandaka kusosa kuzaba kana mavimpi na beto kele mbote, kisalu na beto ya kinsuni mpi kana kele ti mambu yina ke yangisa beto. Bo vandaka mpenza kutudila beto dikebi ya masonga. Sambu bo vandaka kutala beto na banzo, yo vandaka kusadisa bo na kuzaba bampusa na beto.” Diambu yai lenda yibusa beto ntonda yina Polo monisaka sambu na lusadisu yina yandi bakaka na tata mosi ya dibuta na Efezo.—2 Tim. 1:18.
11. Tubila kisalu ya bapasudi-nzila ya nene.
11 Mabundu ya nkaka me bakaka balusakumunu na mutindu bo kele ti bapasudi-nzila ya nene. Bapasudi-nzila ya nene mingi, babakala mpi bankento ke salaka bikesa sambu na kusamuna bangunga 130 konso ngonda. Sambu bo ke lutisaka ntangu mingi na kisalu ya kusamuna mpi ke sadisaka bampangi na mitindu ya nkaka, bo ke vandaka ve ti ntangu ya kusala kisalu ya kinsuni. Yo yina, biro ya filiale ke pesaka bo mwa mbongo sambu bo landa kutula dikebi na kisalu ya kusamuna.
12. Inki mutindu bankuluntu mpi bampangi ya nkaka lenda pesa bapasudi-nzila ya nene lusadisu?
12 Inki mutindu beto lenda sadisa bapasudi-nzila ya nene? Nkuluntu mosi yina ke salaka na biro ya filiale, yina ke talaka mambu ya bapasudi-nzila ya nene ke tuba nde: “Bankuluntu fwete solulaka ti bo, kuzaba mutindu bo ke zinga sambu na kuzaba mutindu bo lenda pesa bo lusadisu. Bampangi ya nkaka ke tubaka nde bapasudi-nzila ya nene ke vandaka na luzingu ya mbote sambu bo ke pesaka bo mwa mbongo, kansi bampangi lenda sadisa bo na mitindu mingi.” Bonso bapasudi-nzila ya ntangu yonso, bapasudi-nzila ya nene ke vandaka ti mfunu ya bampangi yina bo lenda samuna ti bo. Keti nge lenda sadisa bo na kusamuna ti bo mbala na mbala?
SADISA BANKENGI YA NZIUNGA
13, 14. (a) Inki beto fwete vila ve na yina me tala bankengi nziunga? (b) Inki nge lenda sala sambu na kupesa bo lusadisu?
13 Bankengi ya nziunga mpi bankento na bo ke vandaka ti eksperiansi mingi, bo ke vandaka ti lukwikilu ya ngolo, mpi ke pesaka beto kikesa. Ata mpidina, bo mpi ke vandaka na mfunu ya kubaka kikesa, kusamuna kumosi ti bampangi, mpi kulutisa ntangu ya kiese ti bampangi. Inki beto lenda sala kana bo me bela mpi me kwenda na lopitalu, mbala ya nkaka yo ke lomba nde bo sala bo operasio? Bo ta baka kikesa mingi ntangu bo ke mona bampangi ya dibundu ke pesa bo lusadisu yina bo kele na yo mfunu mpi ke tudila bo dikebi. Beto lenda yindula dikebi yina Luka, nsoniki ya mukanda ya Bisalu, ‘munganga yina bo vandaka kuzola mingi,’ monisilaka Polo mpi bampangi ya nkaka yina salaka nzietelo ti yandi.—Bakol. 4:14; Bis. 20:5–21:18.
14 Bankengi ya nziunga ti bankento na bo ke vandaka na mfunu ya banduku. Nkengi ya nziunga mosi sonikaka nde: “Banduku na mono ke zabaka ntangu yina mono ke vandaka na mfunu ya kikesa. Bo ke yulaka mono bangiufula ya mayele, mpi yo ke sadisaka mono na kuzabisa bo mambu yina ke yangisa mono. Sambu bo ke widikilaka mono na dikebi yonso, bo ke sadisaka mono mingi.” Bankengi ya nziunga ti bankento na bo ke monisaka ntonda ya mingi na dikebi yina bampangi ke tudilaka bo.
SADISA BAMPANGI YA DIBUTA YA BETELE
15, 16. Inki bisalu bampangi ya dibuta ya Betele mpi bayina ke salaka na Banzo ya Balukutakanu ya Nene ke lungisaka, mpi nki mutindu beto lenda sadisa bo?
15 Na ntoto ya mvimba, bampangi yina ke salaka na Babetele mpi na Banzo ya Balukutakanu ya Nene ke pesaka lusadisu ya mingi na kisalu ya Kimfumu yina ke salama na bansi yina biro ya filiale na bo ke twadisaka. Kana beno kele ti bampangi ya dibuta ya Betele na dibundu to na nziunga na beno, inki mutindu nge lenda monisa nde nge ke yibukaka bo?
16 Ntangu bo ke kwisaka na Betele, bo lenda yantika kuyindula bisika yina bo vandaka kuzinga, sambu bo me kabwana ti dibuta mpi banduku na bo. Bo ke vandaka na kiese mingi kibeni ntangu bampangi ya dibundu yina ya mpa ke sala kinduku ti bo! (Mar. 10:29, 30) Manaka na bo ya konso kilumbu ke pesaka bo nzila ya kukwenda na balukutakanu mpi kusamuna konso mposo. Kansi, bantangu ya nkaka, bo ke kumaka ti bisalu ya nkaka na zulu ya bisalu yina bo ke salaka. Kana bampangi na dibundu ke bakisa diambu yai mpi ke monisa nde bo ke sepelaka ti bampangi ya dibuta ya Betele mpi kisalu yina bo ke salaka, dibundu ya mvimba ta vanda na kiese.—Tanga 1 Batesalonika 2:9.
SADISA BANSADI YA NTANGU YONSO YINA KE SAMUNAKA NA BANSI YA NZENZA
17, 18. Inki bisalu bampangi yina ke kwendaka kusala na bansi ya nzenza ke salaka?
17 Bampangi yina ke ndimaka kusala na bansi ya nzenza lenda vanda na mpasi ya kuyikana ti madia, ndinga, mpi mambu ya nkaka ya luzingu yina me swaswana ti yina bo vandaka kusadila ntete. Sambu na nki bo ke ndimaka kusala bansoba yina ya mpasi?
18 Bampangi ya nkaka kele bamisionere, lukanu na bo ya ntete-ntete ke vandaka ya kusamuna na kisika yina bampangi mingi lenda baka mambote na formasio ya mbote yina bo me bakaka. Biro ya filiale ke sadisaka bamisionere na kuzwa nzo mpi ke pesaka bo ndambu ya mbongo yina ke sadisaka bo na kulungisa bampusa na bo ya mfunu. Bampangi ya nkaka yina ke kwendaka kusala na bansi ya nzenza, ke salaka na Babetele to ke sadisaka na kutunga banzo ya Betele, banzo sambu na bambaludi yina ke salaka na bisika ya nkaka, Banzo ya Balukutakanu ya Nene mpi Banzo ya Kimfumu. Biro ya filiale ke pesaka bo madia, nzo, mpi ke sadisaka bo na mambu ya nkaka. Bonso bampangi ya dibuta ya Betele, bo mpi ke kwendaka na balukutakanu mbala na mbala mpi ke samunaka na teritware ya dibundu yina bo kele, mpidina bo ke vandaka lusakumunu sambu na bampangi na mitindu mingi.
19. Inki beto fwete vila ve sambu na bampangi yina ke kwendaka kusala na bansi ya nzenza?
19 Inki mutindu nge lenda yibuka bansadi yai ya ntangu yonso? Kuvila ve nde kana bo me kuma na kisika mosi buna, na bilumbu yina ya ntete bo ta yikana ve nswalu ti madia ya kisika yina. Nge lenda yibuka mambu yai ntangu nge ke bingisa bo sambu na madia. Nge lenda yula bo bima yina bo ta sepela na kudia, to yina bo lenda meka. Vanda ntima-nda ntangu bo ke longuka ndinga ya mpa mpi mambu ya nkaka. Yo lenda lomba mwa ntangu na ntwala nde bo bakisa mambu yonso yina nge ke zabisa bo, kansi nge lenda sadisa bo mpi na kutuba mbote ndinga yina ya mpa. Bo ke vandaka na mfunu ya kulonguka mambu mingi!
20. Inki kele mutindu ya mbote yina beto lenda yibuka bansadi ya ntangu yonso mpi bibuti na bo?
20 Na nima ya bamvula, bampangi yina kele na kisalu ya ntangu yonso ke vandaka na mfunu ya kuvutuka na mabuta na bo sambu na kusadisa bibuti na bo yina me kuma minunu. Kana bibuti na bo kele Bambangi ya Yehowa, ntembe kele ve nde bo ke vandaka na mfunu nde bana na bo kulanda kusala kisalu ya ntangu yonso. (3 Yoane 4) Kana bibuti ya bansadi ya ntangu yonso kele na mfunu ya lusadisu, bansadi ya ntangu yonso ke salaka bikesa sambu na kulungisa bampusa ya bibuti na bo. Ata mpidina, bantu ya mabuta na bo yina ke zingaka ti bibuti lenda sadisa bampangi yina kele na kisalu ya ntangu yonso kana bo ke pesa bibuti yina me kuma minunu lusadisu yina bo kele na yo mfunu. Kuvila ve nde bansadi ya ntangu yonso ke vandaka ti mikumba ya nene na kisalu ya kuluta mfunu yina ke salama na ntoto ya mvimba. (Mat. 28:19, 20) Keti nge mpi bampangi ya dibundu lenda sadisa bibuti ya bansadi ya ntangu yonso ntangu bo kele na mfunu ya lusadisu?
21. Inki mawi bansadi ya ntangu yonso ke vandaka na yo na lusadisu mpi bikesa yina bampangi ke pesaka bo?
21 Bampangi yina ke salaka kisalu ya ntangu yonso, ke salaka yo ve sambu na kuzwa mbongo, kansi sambu na kusadila Yehowa mpi bampangi na bo. Bo ke sepelaka mingi na lusadisu ya bampangi. Mpangi-nkento mosi yina ke salaka kisalu ya ntangu yonso na insi mosi ya nzenza tubilaka mawi yina bansadi mingi ya ntangu yonso ke vandaka na yo: “Kana bampangi me tindila nge mukanda mosi ya ntonda, yo ke monisaka nde bo ke yibukaka nge mpi nde bo kele na kiese sambu na kisalu yina nge ke salaka.”
22. Inki mutindu nge ke tadilaka kisalu ya ntangu yonso?
22 Kusala kisalu ya ntangu yonso ke nataka balusakumunu mingi na luzingu. Ata kisalu ya ntangu yonso ke lombaka kuditambika, yo ke sadisaka bampangi yina ke salaka yo na kulonguka mpi kulungisa mambu mingi. Yo kele mutindu ya mbote ya kudibongisa sambu na kisalu ya mvula na mvula yina bansadi ya kwikama ya Yehowa ta salaka na nsi ya Kimfumu na yandi. Bika nde beto yonso kulanda na ‘kuyibuka kisalu ya kwikama mpi ya ngolo’ yina bansadi ya ntangu yonso ke salaka.—1 Bate. 1:3.
