KIMVUKA mosi ya Bakristu ya batoko bakaka lukanu ya kukwenda kutala filme mosi. Bo waka nde banduku na bo mingi ya nzo-nkanda ke sepelaka na yo. Ntangu bo kotaka na nzo yina bo vandaka kusongisa filme yango, bo monaka na kibaka bifwanisu ya minduki ya ngolo mpi ya bankento yina lwataka mbi kibeni. Inki bo ta sala? Keti bo ta kota na nzo yina mpi kutala kaka bafilme yango?

Diambu yai ke monisa nde beto ke bakaka balukanu yina lenda vanda ti bupusi ya mbote to ya mbi na bangwisana na beto ti Yehowa. Bantangu ya nkaka, muntu lenda vanda ti dibanza ya kusala diambu mosi buna, kansi ntangu yandi ke tadila yo diaka mbote-mbote, yandi lenda baka lukanu ya kusoba mabanza. Keti yo ke tendula nde yandi ke kukaka ve kubaka balukanu? Keti kusala mpidina kele mbote?

Zola na beto sambu na Yehowa ke pusaka beto na kudipesa na yandi mpi kubaka mbotika. Beto ke vandaka ti mpusa ya ngolo ya kubikala ya kwikama na Nzambi. Kansi, mbeni na beto Satana Diabulu ke sosaka kubebisa kwikama na beto. (Kus. 12:17) Beto me bakaka lukanu ya kusadila Yehowa mpi kuzitisa bansiku na yandi. Kusoba mabanza na beto na lukanu yina beto me bakaka ya kusadila Yehowa kele diambu ya mbi kibeni! Sambu beto lenda vidisa luzingu na beto.

Bamvu-nkama kuluta 26 me luta, Nabukodonozore, Ntotila ya Babilone salaka kiteki ya wolo ya nene mpi pesaka ntuma nde bantu yonso kufukamina yo mpi kusambila yo. Muntu yonso yina ta buya kusambila yo, bo fwete losa yandi na dibulu ya tiya ya ngolo. Shadraki, Meshaki mpi Abedi-Nego, batoko ya babakala yina vandaka kusambila Yehowa, buyaka kusambila kiteki yina; yo yina, bo losaka bo na dibulu ya tiya ya ngolo. Yehowa salaka kimangu mpi gulusaka bo; ata mpidina, bo vandaka ti luzolo ya kuvidisa luzingu na bo na kisika ya kusoba lukanu na bo ya kusadila Nzambi.—Dan. 3:1-27.

Na nima, profete Daniele landaka kusambila Nzambi ata bo zabisaka yandi nde bo ta losa  yandi na dibulu ya bantambu kana yandi bika ve. Ya kieleka, yandi kwaminaka na kusamba Yehowa mbala tatu na kilumbu. Daniele sobaka ve lukanu na yandi ya kusambila Nzambi ya kieleka. Ebuna, Nzambi taninaka Daniele na mutindu yandi gulusaka yandi “na maboko ya bantambu.”—Dan. 6:2-28.

Bansadi ya Nzambi ya bilumbu na beto mpi ke bikalaka ya kwikama na lukanu na bo ya kusadila Nzambi. Na Afrika, kimvuka mosi ya Bambangi ya batoko buyaka kusambila drapo na nzo-nkanda. Bo zabisaka bo nde kana bo sambila yo ve, bo ta katula bo na nzo-nkanda. Ntangu fioti na nima, ministre yina ke tadilaka mambu ya nzo-nkanda kwisaka na mbanza yina mpi yandi solulaka ti bana ya nkaka ya nzo-nkanda yina vandaka Bambangi. Batoko yina ya Bambangi tendudilaka yandi lukanu na bo ya kubuya kusambila drapo na luzitu yonso kansi kukonda boma. Banda ntangu yina, bo ke katulaka diaka ve Bambangi ya batoko na nzo-nkanda sambu na lusambu ya drapo. Na nzo-nkanda, Bambangi yina ya batoko ke kutanaka diaka ve ti mpukumuna yina lenda pusa bo na kubebisa bangwisana na bo ti Yehowa.

Tadila mbandu ya Joseph, yina nkento na yandi belaka maladi ya kansere mpi fwaka na mbala mosi. Bantu ya dibuta ya Joseph lemfukaka na bantuma yina yandi pesaka sambu na mafwa yina. Kansi, sambu bantu ya dibuta ya nkento na yandi kele ve Bambangi ya Yehowa, bo sosaka kusala binkulu na bo yina zolaka ve kusepedisa Nzambi. Joseph ke tuba nde: “Sambu mono ndimaka ve kusoba mabanza na mono, bo sosaka kupukumuna bana na mono. Ata mpidina, bana mpi landaka ve mambu yina bo tubaka. Bo sosaka mpi kulala na nganda na lupangu na mono, kansi mono zabisaka bo nde kana bo kele kaka na mfunu ya kulala na nganda, bo lala ve na lupangu na mono. Bo bakisaka nde kulala na nganda ke wakana ve ti balukwikilu na mono mpi ya nkento na mono yina fwaka. Yo yina, na nima ya kusolula ti bo na diambu yango, bo kwendaka kulala na nganda na kisika ya nkaka.

“Na ntangu yina ya mpasi, mono sambaka Yehowa na kusadisa mono sambu dibuta na mono kufwa ve bansiku na yandi. Yehowa waka bisambu yina mpi yandi sadisaka beto na kubikala ngolo na ntangu yina ya mpasi.” Joseph ti bana na yandi, buyaka kusoba mabanza mpi bo bikalaka ya kwikama na lukanu na bo ya kusambila Nzambi.

Ntangu fioti na nima ya Paki ya mvu 32 T.B., na teritware ya Sidoni, nkento mosi ya Fenisia ya Siria kwendaka pene-pene ya Yezu Kristu. Yandi bondilaka Yezu na kubasisa demo na mwana na yandi ya nkento. Na luyantiku, Yezu pesaka yandi ve mvutu. Yandi zabisaka balongoki na yandi nde: “Nzambi tindaka mono ve na bantu yonso, kansi kaka na mameme ya me vilaka ya nzo ya Izraele.” Ntangu nkento yina landaka na kubondila yandi, Yezu tubaka nde: “Yo kele mbote ve na kubaka mampa ya bana mpi kulosila yo bana ya bambwa.” Sambu na kumonisa lukwikilu na yandi ya ngolo, nkento yina tubaka nde: “Mfumu, yo kele kieleka, kansi bana ya bambwa ke diaka bitini ya mampa yina ke bwaka na nsi ya mesa ya bamfumu na bo.” Yezu sobaka mabanza na yandi mpi belulaka mwana yina ya nkento.—Mat. 15:21-28.

Ntangu Yezu salaka mutindu yina, yandi landaka mbandu ya Yehowa yina ke vandaka ti luzolo ya kusoba mabanza na yandi ntangu diambu mosi ke lomba yandi na kusala mutindu yina. Mu mbandu, Nzambi vandaka ti dibanza ya kufwa bantu yonso ya Izraele ntangu bo salaka mwana-ngombe ya wolo, kansi ntangu Moize bondilaka yandi na kusala ve diambu ya mutindu yina, Nzambi sobaka dibanza na yandi.—Kub. 32:7-14.

Ntumwa Polo landaka mbandu ya Yehowa mpi ya Yezu. Na ntangu mosi buna, Polo monaka nde yo vandaka ve mbote na kusala banzietelo ya kimisionere ti Yoane-Marko; sambu na nzietelo ya ntete, yandi yambulaka Polo ti Barnabasi. Ntembe kele ve nde na nima, Polo bakisaka nde Marko tomisaka kimuntu na yandi mpi kumaka mfunu mingi sambu na yandi. Yo yina, yandi zabisaka Timoteo nde: “Baka Marko mpi beno kwisa nzila mosi, sambu yandi sadisa mono na kisalu.”—2 Tim. 4:11.

Inki dilongi beto me baka na bambandu yai yonso? Kana beto ke fulula Yehowa, Tata na beto ya zulu yina kele Nzambi ya mawa, ya  ntima-nda, mpi ya zola, beto ta mono nde bantangu ya nkaka, yo me fwana nde beto soba mabanza na beto. Mu mbandu, dibanza na beto lenda swaswana ti ya bantu ya nkaka. Kansi, beto vila ve nde beto kele bantu ya kukonda kukuka. Kana Yehowa mpi Yezu yina kele ya kukuka, ke vandaka ti luzolo ya kusoba mabanza na bo, yo me fwana kibeni nde bantangu ya nkaka beto soba mpi mabanza na beto.

Kusoba mabanza na beto lenda vanda diambu ya mbote ntangu yo ke lomba nde beto kuditudila balukanu ya kimpeve. Bantu ya nkaka yina ke longukaka Biblia mpi ke kwisaka na balukutakanu na beto lenda yindula nde, bo fwete vingila diaka mwa bamvula na ntwala ya kubaka mbotika. Bampangi ya nkaka mpi lenda vanda ti baketi-keti na kuyantika kisalu ya kimupasudi-nzila, ata bo kele ti makuki ya kusala mingi na kisalu ya kusamuna. Bampangi-babakala ya nkaka lenda sepela ve kubaka mikumba na dibundu. (1 Tim. 3:1) Keti mawi ya mutindu yai me kuminaka nge mpi? Yehowa ke zola nde nge lungisa mikumba yai mpi yandi ke bingisa nge na zola yonso na kusepela ti mabaku yina mpi kuvanda na kiese ya kusadila yandi mpi bantu ya nkaka.

Ella ke tuba bangogo yai sambu na kisalu yina yandi salaka na filiale mosi ya Bambangi ya Yehowa na Afrika: “Ntangu mono kotaka na Betele, mono ndimaka ve nde mono ta sala bamvula mingi. Mono vandaka na mpusa ya kusadila Yehowa na ntima ya mvimba, kansi mono vandaka mpi na zola ya mingi ya dibuta na mono. Na luyantiku, mono vandaka kuwa susi mingi ya dibuta na mono! Kansi, mpangi mosi yina vandaka suku mosi ti mono pesaka mono kikesa; yo yina, mono bakaka lukanu ya kulanda kusala na Betele. Na nima ya kulutisa bamvula kumi na Betele, mono kumaka ti mpusa ya kulanda kusadila bampangi na Betele.”

Keti nge ke yibuka diambu yina kuminaka Kaini ntangu yandi wilaka mpangi na yandi kimpala mpi kumaka ti makasi mingi na ntima? Nzambi zabisaka Kaini nde yandi ta ndima  yandi kana yandi me soba mpi me sala mambu ya mbote. Nzambi pesaka Kaini ndongisila ya kuyala disumu yina ‘bumbanaka na kielo.’ Yo lombaka nde Kaini kusoba mabanza na yandi, kansi yandi lemfukaka ve na ndongisila yina Nzambi pesaka yandi. Diambu ya mawa kele nde Kaini fwaka mpangi na yandi mpi kumaka muntu ya ntete yina fwaka muntu!—Kuy. 4:2-8.

Tadila mpi mbandu ya Ntotila Oziasi.Na luyantiku, yandi vandaka kusala mambu ya mbote yina vandaka kusepedisa Yehowa; diaka, yandi vandaka kulanda kusosa Nzambi. Diambu ya mawa kele nde, Ntotila Oziasi kumaka muntu ya lulendo. Yandi kotaka na tempelo sambu na kutambika ndumbu, kansi yandi vandaka ve nganga-nzambi. Ntangu banganga-nzambi zabisaka yandi na kusala ve diambu yina ya lulendo, yandi buyaka kusoba mabanza na yandi. Oziasi ‘waka makasi’ mpi lemfukaka ve na lukebisu na bo. Yo yina, Yehowa losilaka yandi maladi ya lepre.—2 Bans. 26:3-5, 16-20.

Ya kieleka, bantangu ya nkaka beto fwete soba mabanza na beto. Beto tadila mbandu mosi ya bilumbu na beto. Joachim bakaka mbotika na 1955, kansi na 1978, bo basisaka yandi na dibundu. Na nima ya bamvula 20, yandi balulaka ntima mpi bo vutulaka yandi na dibundu. Na bilumbu me katuka kuluta, nkuluntu mosi yulaka yandi sambu na nki yandi lutisaka bamvula mingi na ntwala ya kuvutuka na dibundu. Joachim tubaka nde: “Mono waka makasi mpi kumaka lulendo. Mono ke waka mpasi na mutindu mono lutisaka bamvula mingi. Ntangu bo basisaka mono na dibundu, mono bakisaka nde Bambangi ya Yehowa ke longaka kieleka.” Yandi bakisaka nde yandi fwete soba mabanza na yandi mpi kubalula ntima.

Beto lenda kutana ti diambu yina ke lomba nde beto soba mabanza na beto mpi mutindu na beto ya kusala mambu. Bika nde beto yonso kuvanda ti luzolo ya kusala mutindu yina sambu Yehowa kundima beto.—Nk. 34:9.