1. Inki mutindu beto ke sadilaka kisambu yina kele na Matayo 6:9-13 na kisalu ya kusamuna?

BANTU mingi me zabaka mbote bangogo ya Kisambu ya Mfumu mpi ke vutukilaka yo kukonda kutanga na Biblia. Ntangu beto ke samunaka nzo na nzo, mbala mingi beto ke tubilaka kisambu yai sambu na kusadisa bantu na kubakisa nde Kimfumu ya Nzambi kele luyalu mosi ya kieleka yina ta natila bantu mambote. Diaka, beto ke tubilaka diambu ya ntete yina kele na kisambu yango sambu na kumonisa nde Nzambi kele ti zina yina fwete santisama to yina bantu fwete tadila bonso kima mosi ya santu.—Mat. 6:9.

2. Inki ke ndimisa nde Yezu zolaka ve kumonisa nde ntangu bantu ke samba bo fwete vutukila konso ngogo ya kisambu ya mbandu?

² Keti Yezu zolaka kumonisa nde bantu fwete vutukila konso ngogo ya kisambu yai ntangu bo ke samba, mutindu bantu mingi ya mabundu ya Kikristu ke salaka yo? Ve. Na ntwala nde Yezu kutubila kisambu yai yandi tubaka nde: “Ntangu nge ke samba, kuvutukila ve mambu ya mutindu mosi mbala na mbala.” (Mat. 6:7) Na dibaku ya nkaka, yandi vutukilaka kisambu yai kansi na bangogo ya nkaka. (Luka 11:1-4) Yezu sadisaka beto na kuzaba mambu yina beto fwete lomba mpi ndonga na yo, disongidila kuyantika  ntete na mambu ya kuluta mfunu. Yo yina, yo me fwana kibeni nde beto binga kisambu yai, kisambu ya mbandu.

3. Na nki bangiufula beto fwete yindulula ntangu beto ke longuka kisambu ya mbandu?

³ Na disolo yai mpi na yina ke landa beto ta longuka mambu yina kele na kati ya kisambu ya mbandu. Ntangu beto ke longuka masolo yai, kudiyula nde, ‘Inki mutindu kisambu yai ya mbandu lenda sadisa mono na kutomisa mutindu na mono ya kusamba? Ngiufula ya kuluta mfunu kele nde, keti mono ke zingaka na kuwakana ti kisambu yai?’

4. Bangogo “Tata na beto” ke yibusa beto nki, mpi nki ntangu Yehowa ta kuma kibeni “Tata” ya bantu yina kele ti kivuvu ya kuzinga na ntoto?

⁴ Yezu zabisaka beto na kusadila bangogo “Tata na beto,” na kisika ya kusadila “Tata na mono.” Yo ke yibusa beto nde, beto kele na kati ya ‘kimvuka ya bampangi’ yina ke zolanaka mingi. (1 Pie. 2:17) Yo kele dibaku mosi ya mbalu kibeni! Bakristu yina bo me tulaka mafuta yina Yehowa me ndimaka bonso bana na yandi, yina ta kwenda kuzinga na zulu ke bingaka yandi, “Tata” na mutindu ya me fwana kibeni. (Bar. 8:15-17) Bakristu yina kele ti dibaku ya kuzinga na ntoto, lenda binga Yehowa mpi, “Tata.” Sambu, yandi muntu pesaka bo luzingu mpi ke lungisaka na zola yonso bampusa na bo yonso. Mameme yai ya nkaka ta kuma kibeni bana ya Nzambi ntangu bo ta kuma ya kukuka mpi ta monisa kwikama na bo na kumekama ya nsuka.—Bar. 8:21; Kus. 20:7, 8.

5, 6. Inki dikabu ya mbote bibuti fwete pesa bana na bo mpi konso mwana fwete sala nki sambu na dikabu yai ya mbalu? (Tala kifwanisu yina kele na luyantiku ya disolo.)

⁵ Ntangu bibuti ke longaka bana na bo mutindu ya kusamba mpi ke sadisaka bo na kubakisa nde Yehowa kele Tata yina ke tudilaka bo dikebi, bo ke pesaka bana na bo dikabu ya kitoko. Nkengi mosi ya nziunga na Afrique du Sud ke tuba nde: “Banda kilumbu bana na beto ya bankento butukaka, mono vandaka kusamba ti bo konso mpimpa katula kaka kana mono kele ve na nzo. Mbala mingi bo ke tubaka nde, bo ke yibukaka ve bangogo yina mono vandaka kusadila na bisambu yina. Kansi, bo ke yibukaka kiese yina beto vandaka na yo, luzitu yina beto vandaka kumonisa ntangu beto vandaka kusolula ti Tata na beto Yehowa, mawi ya ngemba mpi ya lutaninu yina beto vandaka na yo. Ntangu bo yelaka, mono siamisaka bo na kusamba na ndinga ya ngolo sambu mono wa mutindu bo ke zabisa Yehowa bangindu mpi mawi na bo. Mabaku ya mutindu yai vandaka kusadisa mono na kubakisa mambu yina kele na bantima na bo. Na mawete yonso, mono vandaka kusonga bo na kutubila mambu ya mfunu yina kele na kisambu ya mbandu ntangu bo ke samba, sambu na kutomisa bisambu na bo.”

⁶ Bana-bankento yai yelaka mbote na kimpeve. Bubu yai, bo ke zinga na kiese na makwela ti babakala na bo mpi bo kele na kisalu ya ntangu yonso. Dikabu ya kuluta nene yina bibuti fwete pesa bana na bo kele, kusadisa bana na bo na kukuma ti bangwisana ya mbote ti Yehowa. Ya kieleka, konso mwana kele ti mukumba ya kubaka lukanu ya kutanina bangwisana na yandi ti Yehowa. Sambu na kusala yo, bo fwete longuka na kuzola zina ya Nzambi mpi kumonisa luzitu ya mingi sambu na zina yango.—Nk. 5:11, 12; 91:14.

7. Inki dibaku bansadi ya Nzambi ke vandaka ti yo, mpi dibaku yina ke pesa bo nki mukumba?

⁷ Beto kele kaka ve ti dibaku ya kuzaba zina ya Nzambi, kansi mpi ya “kunata zina na yandi.” (Bis. 15:14; Yez. 43:10) Beto ke sambaka Tata na beto ya zulu nde: “Bika nde zina na nge kusantisama.” Kusamba mutindu yina lenda pusa nge na kulomba Yehowa na kusadisa nge na kusala ve to kutuba ve  mambu yina ta fingisa zina na yandi ya santu. Beto ke zolaka ve kuvanda bonso Bakristu ya nkaka ya mvu-nkama ya ntete yina vandaka kusadila ve mambu yina bo mosi vandaka kulonga. Ntumwa Polo sonikilaka bo nde: “Bo ke vweza zina ya Nzambi na kati ya makanda sambu na beno.”—Bar. 2:21-24.

8, 9. Pesa mbandu mosi ya ke monisa mutindu Yehowa ke sakumunaka bantu yina ke santisaka zina na yandi.

⁸ Beto ke zolaka kusantisa zina ya Nzambi. Mpangi-nkento mosi yina ke zingaka na Norvège fwilaka bakala na yandi. Bakala na yandi bikisaka yandi ti mwana mosi ya bakala ya bamvula zole. Yandi ke tuba nde: “Yo vandaka nsungi mosi ya kuluta mpasi na luzingu na mono. Mono vandaka kusamba mbala na mbala na nima ya ngunga mosi, sambu Nzambi kupesa mono ngolo ya kuyala mawi yina ya mpasi na mpila nde mono baka ve balukanu ya mbi yina ta pesa Satana dibaku ya kusosila yandi. Mono bakaka lukanu ya kusantisa zina ya Yehowa mpi mono vandaka kuzola nde mwana na mono kumona diaka tata na yandi na Paladisu.”—Bing. 27:11.

⁹ Keti Yehowa pesaka mvutu na bisambu yina ya kukonda bwimi? Ee. Mpangi-nkento yai bakaka lusadisu ya bampangi-Bakristu yina vandaka kukwenda kutala yandi mbala na mbala. Bamvula tanu na nima, nkuluntu mosi kwelaka yandi. Bubu yai, mwana na yandi me lungisa bamvula 20, mpi yandi me bakaka mbotika. Mpangi-nkento ke tuba nde: “Mono kele na kiese sambu bakala na mono me sadisa mono na kusansa yandi.”

10. Nzambi ta sala nki sambu na kusantisa zina na yandi kimakulu?

¹⁰ Inki Nzambi fwete sala sambu na kusantisa zina na yandi kimakulu mpi kukatula mambu yonso yina ke vwezaka yo? Yehowa fwete fwa bantu yonso yina ke buyaka na luzolo yonso luyalu na yandi. (Tanga Ezekiele 38:22, 23.) Malembe-malembe, bantu ya bulemfu ta kuma ya kukuka. Beto ke vingila na mpusa yonso nsungi yina bigangwa yonso ya mayele, disongidila bantu mpi bawanzio, ta tadilaka zina ya Nzambi bonso kima mosi ya santu! Na nima, Tata na beto ya zola ta vanda “bima yonso sambu na bantu yonso.”—1 Bak. 15:28.

11, 12. Na 1876, inki diambu Bakristu ya kieleka bakisaka?

¹¹ Na ntwala nde Yezu kuvutuka na zulu, bantumwa na yandi yulaka yandi nde: “Mfumu, keti nge ke vutula kimfumu na Izraele na ntangu yai?” Mvutu yina Yezu pesaka bo monisaka nde ntangu lungaka ntete ve sambu bo zaba mvula yina Kimfumu ya Nzambi ta yantika kuyala. Yandi zabisaka balongoki na yandi na kutula dikebi na kisalu ya mfunu ya kuta kimbangi yina yandi pesaka bo. (Tanga Bisalu 1:6-8.) Kansi, Yezu longaka balongoki na yandi na kusamba sambu Kimfumu kukwisa mpi kutula dikebi na bo na Kimfumu ya Nzambi. Yo yina, banda na bilumbu ya bantumwa, Bakristu ke sambaka sambu Kimfumu ya Nzambi kukwisa.

¹² Ntangu ngunga kumaka pene-pene sambu Yezu, Ntotila ya Kimfumu ya Nzambi, kuyantika kuyala na zulu, Yehowa sadisaka bansadi na yandi na kubakisa mvula yina yandi ta yantika kuyala. Na 1876, Charles Taze Russell sonikaka disolo mosi yina basikaka na zulunalu mosi (Le Scrutateur de la Bible). Disolo yina vandaka ti ntu-diambu: “Ntangu ya Mimpani: Inki Ntangu Yo Ta Suka?” Yo monisaka nde 1914 ta vanda mvula mosi ya mfunu. Disolo yango monisaka nde “bantangu ya bo me tulaka ya makanda” yina Yezu tubilaka kele “bamvula nsambwadi” yina mbikudulu ya Daniele ke tubila. *—Dan. 4:13; Luka 21:24.

13. Inki mambu salamaka na 1914, mpi nki diambu bantu me bakisaka banda na mvula yina?

 ¹³ Na 1914, bantu ya Eropa nwanaka mvita mosi yina bantu ya ntoto ya mvimba kudikotisaka. Na 1918, mvita yina manaka, ebuna, nzala mosi ya ngolo kotaka mpi kimbefo mosi ya ngolo fwaka bantu mingi kuluta ntalu ya bantu yina fwaka na mvita. “Kidimbu” yina Yezu pesaka sambu na kumonisa nde yandi me yantika kuyala bonso Ntotila na zulu monanaka pwelele. (Mat. 24:3-8; Luka 21:10, 11) Banzikisa me monisaka nde Mfumu Yezu Kristu bakaka “mpu ya kimfumu” na 1914. Yandi “basikaka sambu na kununga mpi kununga tii na nsuka.” (Kus. 6:2) Yandi tulaka bunkete na zulu ntangu yandi nwanaka mvita ti Satana mpi bademo na yandi; ebuna, yandi losaka bo na ntoto. Banda na ntangu yina, bantu me monaka kieleka ya bangogo yai ya kupemama: “Mawa na ntoto mpi na nzadi-mungwa, sambu Diabulu me kulumuka kuna na beno, yandi kele ti makasi mingi, sambu yandi me zaba nde yandi kele ti ntangu fioti.”—Kus. 12:7-12.

14. (a) Sambu na nki beto fwete landa na kusamba sambu Kimfumu ya Nzambi kukwisa? (b) Inki dibaku beto kele na yo?

¹⁴ Mbikudulu yina kele na Kusonga 12:7-12 ke monisaka kikuma yina me salaka nde kubutuka ya Kimfumu ya Nzambi kuvanda luyantiku ya bampasi yina ke landa kaka kuniokula bantu. Yezu, Ntotila ya Kimfumu ya Nzambi yantikaka kuyala na kati ya bambeni na yandi. Bisambu yina beto ke sambaka sambu Kimfumu ya Nzambi kukwisa ta suka ntangu Yezu ta manisa mvita mpi mambu yonso ya mbi. Na bilumbu yai, beto fwete zinga na kuwakana ti bisambu na beto  mpi kulungisa diambu ya nene yina kele na kati ya “kidimbu” yina Yezu pesaka. Yandi tubaka nde: “Bo ta samuna nsangu yai ya mbote ya Kimfumu na ntoto ya mvimba sambu na kuta kimbangi na makanda yonso, mpi na nima nsuka ta kwisa.”—Mat. 24:14.

15, 16. Inki mutindu beto lenda zinga na kuwakana ti kisambu yina beto ke sambaka nde luzolo ya Nzambi kusalama na ntoto?

¹⁵ Bamvula kiteso ya 6 000 me luta, luzolo ya Nzambi vandaka kusalama na ntoto na mutindu ya kukuka. Yo yina, ntangu Yehowa talaka mambu yonso yina yandi salaka sambu na bantu, yandi tubaka nde: “Yo kele mbote mpenza.” (Kuy. 1:31) Na nima, Satana kolamaka, mpi banda ntangu yina, bantu fioti mpamba vandaka kusala luzolo ya Nzambi na ntoto. Kansi bubu yai, beto kele ti dibaku ya kuzinga na nsungi yina bantu kiteso ya bamilio nana ke zingaka na kuwakana ti kisambu ya mbandu mpi ke sambaka sambu luzolo ya Nzambi kusalama na ntoto. Bo ke monisaka yo na mutindu na bo ya kuzinga mpi na bikesa yina bo ke salaka na kisalu ya kukumisa bantu balongoki.

¹⁶ Mu mbandu, mpangi-nkento mosi yina bakaka mbotika na 1948 mpi kumaka misionere na Afrika ke tuba nde: “Na kuwakana ti bangogo ya kisambu ya mbandu, mbala mingi mono ke sambaka nde bantu yonso ya ntima ya mbote kubaka lusadisu ya kuzaba Yehowa na ntwala nde nsuka kukwisa. Diaka, na ntwala ya kuta kimbangi, mono ke sambaka Yehowa sambu na kulomba mayele ya kusimba ntima ya muwi. Mono ke sambaka mpi sambu Yehowa kusakumuna bikesa yina beto ke salaka sambu na kutudila bantu yina me ndimaka nsangu dikebi.” Mpangi-nkento yai ya bamvula 80 ke salaka kisalu na yandi ya kusamuna mbote, mpi ti lusadisu ya bampangi ya nkaka, yandi me sadisaka bantu mingi na kukuma Bambangi ya Yehowa. Ntembe kele ve nde, mbandu yai ke yibusa nge bambandu ya nkaka ya mbote ya bampangi yina ke kudipesaka na kusala luzolo ya Nzambi ata bo me kumaka bambuta.—Tanga Bafilipi 2:17.

17. Inki kele mawi na nge na mutindu nge me zaba mambu yina Yehowa ta sala sambu na kupesa mvutu na kisambu yina beto ke sambaka nde luzolo na yandi kusalama na ntoto?

¹⁷ Beto ta bika kusamba nde luzolo ya Nzambi kusalama na ntoto ntangu Nzambi ta fwa bambeni na yandi yonso. Ebuna, beto ta mono mutindu luzolo ya Nzambi ta salama na mutindu ya me fwana kibeni ntangu bamilio ya bantu ta futumuka sambu na kuzinga na paladisu na ntoto. Yezu tubaka nde: “Beno yituka ve na diambu yai, sambu ngunga ke kwisa ntangu bantu yonso ya kele na maziamu ya mbambukilu ta wa ndinga na [mono] mpi ta basika.” (Yoa. 5:28, 29) Yo ta vanda kiese mingi na kumona ntangu yina bantu ta yamba bantu yina ta futumuka! Nzambi “ta kusula mansanga yonso na meso na [beto].” (Kus. 21:4) Bantu mingi yina ta futumuka ta vanda “bantu ya kukonda lunungu,” yina fwaka kukonda kuzaba kieleka na yina me tala Yehowa Nzambi mpi Mwana na yandi. Beto ta vanda ti dibaku ya nene ya kulonga bantu yina ta futumuka luzolo ya Yehowa mpi lukanu na yandi; beto ta sadisa bo mpi na kutomisa kimuntu na bo sambu bo baka “luzingu ya mvula na mvula.”—Bis. 24:15; Yoa. 17:3.

18. Inki kele mpusa ya bantu yonso?

¹⁸ Na ntoto ya mvimba, bantu ta zinga na ngemba mpi na bumosi ntangu zina ya Yehowa ta santisama na nzila ya Kimfumu na yandi. Yo yina, mvutu yina Nzambi ta pesa na mambu tatu ya ntete yina kele na kisambu ya mbandu ta lungisa bampusa ya bantu yonso. Katula mambu yai tatu, beto ke lombaka mpi mambu iya ya nkaka ya mfunu yina kele na kisambu ya mbandu ya Yezu. Disolo ya ke landa ta tubila yo.