1. (a) Inki kuminaka Piere na Nzadi-Mungwa ya Galilea ntangu mupepe vandaka ngolo? (Tala kifwanisu yina kele na luyantiku ya disolo.) (b) Sambu na nki Piere yantikaka kudinda?

NA MPIMPA mosi, ntumwa Piere ti balongoki ya nkaka vandaka kusabuka Nzadi-Mungwa ya Galilea na maswa, mupepe vandaka ngolo kibeni. Na mbala mosi, bo monaka Yezu ke tambula na zulu ya masa. Piere bingaka Yezu mpi yulaka yandi kana yandi mpi lenda tambula na zulu ya masa sambu na kukwenda na kisika yina Yezu vandaka. Yezu ndimaka, ebuna Piere basikaka na maswa mpi yantikaka kutambula. Kansi ntangu fioti na nima, yandi yantikaka kudinda. Sambu na nki? Sambu yandi talaka mupepe mpi kitembo, ebuna yandi waka boma. Piere lombaka Yezu na kusadisa yandi, mpi Yezu bendaka yandi nswalu mpi tubaka nde: “Nge muntu ya kele na lukwikilu ya fioti, sambu na nki nge me bika nde keti-keti kununga nge?”​—Matayo 14:24-32.

2. Inki beto ta tadila na disolo yai?

² Bika beto tadila mambu tatu ya me tala lukwikilu, yina beto lenda longuka na mbandu ya Piere: (1) mutindu Piere ndimaka ntete nde Yehowa ta sadisa yandi, (2) kikuma yina pusaka Piere  na kuvidisa lukwikilu na yandi, mpi (3) mambu yina sadisaka Piere na kumonisa diaka lukwikilu. Kutadila mambu yai lenda sadisa beto na ‘kutelama ngolo na lukwikilu.’​—1 Bakorinto 16:13.

3. Sambu na nki Piere basikaka na maswa, mpi na nki mutindu beto me salaka diambu mosi yina me fwanana ti yina Piere salaka?

³ Piere vandaka ti lukwikilu ya ngolo. Sambu na nki beto ke tuba mutindu yina? Ntangu Yezu bingaka yandi, yandi basikaka na maswa mpi tambulaka na zulu ya masa. Yandi kwikilaka nde Nzambi ta pesa yandi ngolo ya kutambula na zulu ya masa kaka mutindu yandi pesaka Yezu. Mutindu mosi mpi, ntangu Yezu bingaka beto na kulanda yandi, beto kudipesaka na Yehowa mpi beto bakaka mbotika. Sambu na nki? Sambu beto kwikilaka na Yehowa mpi na Yezu mpi sambu beto ndimaka nde bo ta sadisa beto.​—Yoane 14:1; tanga 1 Piere 2:21.

4, 5. Sambu na nki lukwikilu kele diambu mosi ya mbalu?

⁴ Lukwikilu kele kima mosi ya mbalu. Lukwikilu ya Piere pesaka yandi ngolo ya kutambula na zulu ya masa, diambu mosi yina monanaka nde muntu lenda sala ve. Lukwikilu lenda sadisa beto mpi na kusala mambu yina ke monana nde bantu lenda sala yo ve. (Matayo 21:21, 22) Bampangi mingi na kati na beto me sobaka kibeni bikalulu na bo, yo me salaka nde bantu yina zabaka bo na ntwala ke zabaka bo diaka ve. Beto me salaka bansoba yai sambu beto ke zolaka Yehowa mpi sambu yandi me sadisaka beto na kusala yo. (Tanga Bakolosai 3:5-10.) Lukwikilu pusaka beto na kudipesa na Yehowa mpi beto me kumaka banduku na yandi, diambu mosi yina beto zolaka ve ata fioti kusala kukonda lusadisu na yandi.​—Baefezo 2:8.

⁵ Lukwikilu ke kumisaka beto ngolo. Mu mbandu, yo ke sadisaka beto na kunwanisa Diabulu, mbeni na beto yina kele ngolo mingi. (Baefezo 6:16) Diaka, sambu beto ke tulaka ntima na Yehowa, beto ke kudiyangisaka mingi ve ntangu beto ke kutanaka ti bampasi. Yehowa me silaka nde, kana beto ke kwikila na yandi mpi ke tula Kimfumu na yandi na kisika ya ntete, yandi ta pesa beto bima yina beto kele na yo mfunu. (Matayo 6:30-34) Diambu ya kuluta mbote kele nde, Yehowa ta pesa beto dikabu mosi ya kitoko, luzingu ya mvula na mvula, sambu beto ke kwikilaka na yandi.​—Yoane 3:16.

6, 7. (a) Inki beto lenda fwanisa ti mupepe mpi kitembo yina pesaka Piere boma? (b) Sambu na nki beto fwete bakisa nde beto lenda vidisa lukwikilu na beto kukonda mpasi?

⁶ Piere waka boma ntangu yandi tambulaka na Nzadi-Mungwa ya Galilea. Sambu na nki? Sambu yandi talaka mupepe mpi kitembo. Beto lenda fwanisa yo ti bampasi mpi mimekamu yina Bakristu ke kutanaka ti yo bubu yai. Ata mambu yai ke vandaka mpasi mingi, Yehowa lenda sadisa beto na kununga yo. Kansi, yibuka diambu yina kuminaka Piere. Yandi dindaka ve sambu mupepe mpi kitembo bulaka yandi. Kansi Biblia ke monisa nde: “Ntangu [Piere] talaka mupepe ya ngolo,  yandi waka boma.” (Matayo 14:30) Piere yambulaka kutula dikebi na Yezu mpi yandi tulaka dikebi na mupepe yina ya ngolo. Yo yina lukwikilu na yandi vandaka diaka ngolo ve. Mutindu mosi mpi, kana beto ke tula dikebi na bampasi ya luzingu, beto lenda vidisa lukwikilu nde Yehowa ta sadisa beto.

⁷ Beto fwete bakisa nde beto lenda vidisa lukwikilu kukonda mpasi. Sambu na nki? Sambu Biblia ke tuba nde kuvidisa lukwikilu kele “disumu yina ke kangaka beto kukonda mpasi.” (Baebreo 12:1) Bonso Piere, kana beto ke tula dikebi na mambu ya mbi yina ke salama, lukwikilu na beto ta vanda diaka ngolo ve. Kana diambu ya mutindu yai ke zola kukumina beto, inki mutindu beto lenda zaba? Bangiufula yina ke landa ta sadisa beto na kuditadila.

8. Inki lenda pusa beto na kuvidisa lukwikilu na balusilu ya Nzambi?

⁸ Keti bubu yai mono ke kwikilaka na balusilu ya Nzambi mutindu mono vandaka kukwikila ntete? Mu mbandu, Nzambi me silaka nde yandi ta fwa nsi-ntoto ya Satana. Keti bansaka ya kulutisila ntangu ya nsi-ntoto yai ya Satana ke katulaka dikebi na beto na lusilu yai ya Nzambi? Kana mpidina, beto lenda kuma kubuya kundima nde nsuka ya ngidika yai me finama. (Habakuki 2:3) Beto tadila diaka mbandu ya nkaka. Yehowa me pesaka nkudulu mpi yandi me silaka na kulolula masumu na beto. Kansi, kana beto ke landa kaka kutula dikebi na masumu yina beto salaka ntama, beto lenda kuma kubuya kundima nde Yehowa me lolulaka beto kibeni. (Bisalu 3:19) Ebuna, beto lenda vidisa kiese na beto na kisalu ya Nzambi mpi kuyambula kusamuna.

9. Inki lenda kumina beto kana beto ke tula dikebi kaka na mambote na beto mosi?

⁹ Keti mono ke sadilaka Yehowa na kiteso ya ngolo na mono? Kana beto ke sala mingi na kisalu ya Yehowa, yo ta sadisa beto na kutula dikebi na kivuvu na beto ya bilumbu ke kwisa. Kansi nki ta kumina beto kana beto ke tula dikebi ya mingi kaka na mambote na beto mosi? Mu mbandu, beto lenda ndima kisalu yina ke pesa beto mbongo mingi kansi yina ke bikila beto ntangu fioti sambu na kusala kisalu ya Yehowa. Lukwikilu na beto ta vanda diaka ngolo ve mpi beto lenda ‘kuma bamolo’ disongidila beto ta kuma kusala fioti na kisalu ya Yehowa.​—Baebreo 6:10-12.

10. Na nki mutindu beto ke monisaka lukwikilu na Yehowa ntangu beto ke lolulaka bantu ya nkaka?

¹⁰ Keti mono ke salaka bikesa sambu na kulolula bantu ya nkaka? Kana bantu ya nkaka me sala beto mbi, keti beto ke wilaka bo makasi to ke buyaka kusolula ti bo? Kusala mpidina ta monisa nde beto ke tulaka dikebi kaka na mawi na beto mosi. Ntangu beto ke lolulaka bantu ya nkaka, beto ke monisaka lukwikilu na Yehowa. Na nki mutindu? Kana muntu me sala beto mbi, yandi ke kumaka ti mfuka na beto. Ntangu beto ke salaka disumu, beto ke kumaka ti mfuka ya Yehowa. (Luka 11:4)  Yo yina, ntangu beto ke lolulaka bantu ya nkaka, beto ke monisaka lukwikilu na Yehowa. Beto ke ndimaka nde yandi ta sakumuna kikalulu na beto yina mpi lusakumunu na yandi kele na mbalu mingi kuluta kuvutula mbi na muntu yina me sala beto mbi. Balongoki ya Yezu bakisaka nde yo ke lombaka lukwikilu sambu na kulolula bantu ya nkaka. Ntangu Yezu zabisaka bo na kulolula ata bantu yina salaka bo mbi mbala mingi, balongoki bondilaka yandi nde: “Pesa beto lukwikilu mingi.”​—Luka 17:1-5.

11. Inki lenda sala nde beto baka ve mambote ya ndongisila yina bo me pesa beto?

¹¹ Keti mono ke waka makasi ntangu bo ke longisilaka mono? Na kisika ya kutula dikebi na bangogo ya mbi yina muntu ya me pesa nge ndongisila me sadila to na bifu na yandi, sosa mutindu ya kubaka mambote na ndongisila yina yandi me pesa nge. (Bingana 19:20) Sala bikesa na kuyindula kibeni mutindu Yehowa ke yindulaka!

12. Sambu na nki yo kele mbi na kubokutila mbala na mbala bampangi yina ke twadisa?

¹² Keti mono ke bokutilaka bampangi yina ke twadisaka na dibundu? Ntangu bantu ya Izraele tulaka dikebi na mambu yina mineki kumi tubaka, bo bokutilaka Moize ti Aroni. Yo yina, Yehowa yulaka Moize nde: “Keti bo ta buyaka kaka konso ntangu na [kutudila] mono ntima?” (Kutanga 14:2-4, 11) Ya kieleka, Yehowa bakisaka nde bantu ya Izraele tudilaka yandi ve ntima sambu bo bokutilaka Moize ti Aroni, bantu yina yandi ponaka. Mutindu mosi mpi, kana beto ke bokutila bampangi yina Yehowa ke sadila sambu na kutwadisa bansadi na yandi bubu yai, yo ta monisa nde lukwikilu na beto na Nzambi kele diaka ngolo ve.

13. Sambu na nki beto fwete lemba nitu ve kana beto ke mona nde lukwikilu na beto kele diaka ngolo ve?

¹³ Na nima ya kutadila bangiufula yai, kulemba nitu ve kana nge me mona nde lukwikilu na nge kele diaka ve ngolo. Yibuka nde ntumwa  Piere mpi waka boma, nkutu yandi vidisaka lukwikilu. Bantangu ya nkaka, Yezu longisilaka bantumwa yonso sambu bo monisaka “lukwikilu ya fioti.” (Matayo 16:8) Ya kieleka, beto lenda baka dilongi ya mfunu na mbandu ya Piere. Beto tadila mambu yina yandi salaka na nima ya kuvidisa lukwikilu mpi ntangu yandi yantikaka kudinda.

14, 15. (a) Inki Piere salaka ntangu yandi yantikaka kudinda? (b) Inki mutindu beto lenda “tula meso na beto kaka” na Yezu?

¹⁴ Inki Piere salaka ntangu yandi yantikaka kudinda? Piere zabaka mbote kukasa na masa, mpi yandi lendaka kukasa sambu na kuvutuka na maswa. (Yoane 21:7) Kansi sambu na nki yandi salaka yo ve? Sambu yandi tulaka ve ntima na ngolo na yandi mosi. Yandi tulaka diaka dikebi na yandi na Yezu mpi ndimaka nde Yezu kusadisa yandi. Kana beto me mona nde lukwikilu na beto kele diaka ngolo ve, beto fwete landa mbandu ya Piere. Kansi nki mutindu beto lenda sala yo?

¹⁵ Kaka mutindu Piere tulaka diaka dikebi na Yezu sambu na kusosa lusadisu, beto mpi fwete “tula meso na beto kaka” na Yezu. (Tanga Baebreo 12:2, 3.) Ata mpidina, beto ta mona Yezu ve mutindu Piere monaka yandi. Kansi, inki mutindu beto lenda “tula meso na beto kaka” na Yezu? Beto lenda longuka mambu yina yandi longaka ti yina yandi salaka, mpi kulanda mbandu na yandi mbote-mbote. Kusala mpidina ta sadisa beto na kukumisa lukwikilu na beto ngolo. Bika beto tadila mitindu ya nkaka ya kulanda mbandu ya Yezu.

16. Inki mutindu Biblia lenda sadisa beto na kukumisa lukwikilu na beto ngolo?

¹⁶ Kumisa ngolo lukwikilu na nge na Biblia. Yezu vandaka kundima nde Biblia kele Ndinga ya Nzambi mpi nde yo ke pesaka bantu bandongisila ya kuluta mbote. (Yoane 17:17) Sambu na kulanda mbandu ya Yezu, beto fwete tangaka Biblia konso kilumbu, kulonguka yo mpi kuyindulula mambu yina beto ke longuka. Beto fwete sosa mpi bamvutu na bangiufula yina beto ke kudiyulaka. Mu mbandu, keti nge ke ndimaka kibeni nde beto ke zinga na bilumbu ya nsuka? Kulonguka bambikudulu ya Biblia yina ke monisa nde beto ke zinga na bilumbu ya nsuka ta kumisa lukwikilu na nge ngolo mpi ta ndimisa nge nde nsuka me finama. Keti nge ke zola kukumisa lukwikilu na nge ngolo na balusilu ya Nzambi ya me tala bilumbu ke kwisa? Kana mpidina, longuka bambikudulu ya Biblia yina me lunganaka. Keti nge ke ndimaka nde bubu yai, yo me fwana kibeni nde bantu kusadila Biblia? Nge lenda tanga masolo ya bampangi-babakala mpi bankento yina sobaka luzingu na bo na nsadisa ya Biblia. *​—1 Batesalonika 2:13.

17. Inki sadisaka Yezu na kukanga ntima na mimekamu ya ngolo, mpi nki mutindu nge lenda landa mbandu na yandi?

¹⁷ Tula dikebi na balusakumunu yina Yehowa me silaka. Yezu tulaka dikebi na balusakumunu yina vandaka na ntwala na yandi mpi yo sadisaka yandi na kukanga ntima na mimekamu ya ngolo. (Baebreo 12:2) Mambu ya nsi-ntoto yai katulaka ve ata fioti dikebi na yandi. (Matayo 4:8-10) Inki mutindu beto lenda landa mbandu ya Yezu? Beto fwete yindulula mambu ya kitoko yina Yehowa me silaka. Kudimona na nsi-ntoto ya mpa. Sonika to sala bifwanisu ya mambu yina nge ta sala na Paladisu. To, sala lisiti ya bantu yina ta futumuka, yina nge ta zola kusolula ti bo mpi mambu yina nge ta solula ti bo. Tadila mambu yai bonso balusilu ya Nzambi ya me tadila nge kibeni, kutadila yo ve kaka bonso mambu yina me tadila bantu yonso.

18. Inki mutindu kisambu lenda sadisa nge na kukumisa lukwikilu na nge ngolo?

 ¹⁸ Samba sambu nge kuma ti lukwikilu mingi. Yezu zabisaka balongoki na kulomba Yehowa mpeve santu. (Luka 11:9, 13) Ntangu nge ke lomba mpeve santu, samba mpi sambu nge kuma ti lukwikilu mingi. Lukwikilu kele kitini ya mbuma ya mpeve santu. Ntangu nge ke samba, monisa pwelele mambu yina nge kele na yo mfunu. Mu mbandu, kana nge ke mona nde nge ke kukaka ve kulolula bantu ya nkaka, lomba Yehowa na kukumisa lukwikilu na nge ngolo mpi kusadisa nge na kulolula bantu ya nkaka.

19. Banduku na beto fwete vanda bantu ya nki mutindu?

¹⁹ Pona banduku yina kele ti lukwikilu ya ngolo. Yezu ponaka banduku na yandi na mayele yonso. Bantumwa, yina vandaka banduku na yandi ya ngolo vandaka bantu ya lukwikilu, ya kwikama mpi bo vandaka kulemfukila yandi. (Tanga Yoane 15:14, 15.) Landa mbandu ya Yezu mpi pona banduku na nge na mayele yonso. Bo fwete vanda bantu ya lukwikilu ya ngolo, yina ke lemfukilaka Yezu. Banduku ya kieleka kele bantu yina ke tubaka masonga, ata ntangu bo ke pesa muntu ya nkaka ndongisila to ntangu muntu ya nkaka ke longisila bo.​—Bingana 27:9.

20. Inki mambote beto ta baka kana beto ke sadisa bantu na kukumisa lukwikilu na bo ngolo?

²⁰ Sadisa bantu ya nkaka na kukumisa lukwikilu na bo ngolo. Mambu yina Yezu tubaka mpi salaka, sadisaka balongoki na yandi na kukumisa lukwikilu na bo ngolo. (Marko 11:20-24) Beto mpi fwete landa mbandu ya Yezu. Kana beto me sala mpidina, beto ta kumisa lukwikilu na beto mosi mpi ya bantu ya nkaka ngolo. (Bingana 11:25) Inki mutindu nge lenda sadisa bantu ya teritware na nge na diambu yai? Ntangu nge ke longa bantu Biblia, pesa bo banzikisa yina ke monisa nde Nzambi kele, yandi ke kudibanzaka sambu na beto mpi nde Biblia kele Ndinga ya Nzambi. Inki mutindu nge lenda sadisa bampangi-Bakristu na kukumisa lukwikilu na bo ngolo? Kana nge me mona mpangi mosi ke bokutila bampangi yina ke twadisaka, kusosa ve kutina yandi nswalu. Na mayele yonso, sadisa yandi na kutanina lukwikilu na yandi. (Yude 22, 23) Kana nge kele mwana ya nzo-nkanda mpi longi na nge ke longa dilongi ya evolisio, monisa kikesa mpi tubila balukwikilu na nge na yina me tala lugangu. Mambu yina longi to banduku na nge ta tuba na nima ya kuwa mambu yina nge me tuba, lenda yitukisa nge kibeni.

21. Inki Yehowa me sila beto yonso?

²¹ Yehowa mpi Yezu sadisaka Piere na kununga mambu yina sosaka kuvidisa lukwikilu na yandi mpi yina pesaka yandi boma. Na nima, Piere kumaka mbandu ya ngolo ya lukwikilu sambu na bantu ya nkaka. Mutindu mosi mpi, Yehowa ke sadisaka konso muntu na kati na beto na kuvanda ngolo na lukwikilu. (Tanga 1 Piere 5:9, 10.) Yo ke lombaka bikesa sambu na kukuma ti lukwikilu ya ngolo, kansi kana beto ke sala bikesa, Yehowa ta sakumuna beto.