1, 2. Inki ke vandaka lukanu ya konso Mukristu? Pesa mbandu.

NTANGU mama ke sumbaka bambuma na zandu, bambuma ya nki mutindu yandi ke ponaka? Ya kieleka, yandi ke ponaka ve bambuma ya kuluta nene to ya ntalu fioti. Kansi, yandi ke sosaka bambuma yina ke basisa nsudi ya kitoko, yina me pola ve, mpi yina me fwana na kudia. Yandi ke ponaka bambuma ya kutela, disongidila, bambuma ya kuyela.

² Ntangu muntu ke longuka mambu ya Yehowa mpi me baka lukanu ya kubaka mbotika, yandi ke landaka kuyedisa bangwisana na yandi ti Nzambi. Lukanu na yandi ke vandaka ya kukuma Mukristu ya kuyela. Kuyela yai kele ve ya kinsuni kansi ya kimpeve, disongidila, kukuma ti bangwisana ya ngolo kibeni ti Yehowa. Ntumwa Polo vandaka na mfunu nde Bakristu ya Efezo kuyela na kimpeve. Yo yina, yandi siamisaka bo na kuvanda na bumosi ya lukwikilu, mpi na kulanda kulonguka mambu ya me tala Yezu sambu na kukuma ‘na nkadilu ya bantu yina me yela kibeni, mpi kuyela na bo kukuma kibeni kiteso mosi ti kuyela ya Kristu.’​—Baefezo 4:13.

3. Inki mutindu Bakristu ya Efezo me fwanana ti bansadi ya Yehowa ya bilumbu na beto?

 ³ Ntangu Polo sonikilaka Bakristu ya Efezo mukanda, dibundu ya Efezo vandaka me sala dezia mwa bamvula. Bakristu mingi na dibundu yai vandaka dezia ya kuyela na kimpeve. Ata mpidina, Bakristu ya nkaka vandaka me yela ntete ve na kimpeve, yo lombaka nde bo sala bikesa sambu na kukumisa bangwisana na bo ti Yehowa ngolo. Mutindu mosi mpi bubu yai, bampangi mingi me sadilaka Yehowa banda ntama mpi bo me yelaka na kimpeve. Kansi, bampangi ya nkaka me yelaka ntete ve na kimpeve. Mu mbandu, bampangi mingi ke bakaka mbotika konso mvula, yo yina bankaka na kati na bo fwete sala diaka bikesa sambu na kuyela na kimpeve. Ebuna nge?​—Bakolosai 2:6, 7.

4, 5. Na nki mutindu Bakristu ya kuyela na kimpeve ke vandaka ve kiteso mosi, kansi nki bikalulu ya mutindu mosi bo yonso ke vandaka ti yo? (Tala kifwanisu yina kele na luyantiku ya disolo.)

⁴ Na zandu, bambuma yonso ya kuyela ke vandaka ve kibeni kiteso mosi. Ata mpidina, bambuma yonso ya kuyela ke vandaka ti mwa mambu ya mutindu mosi yina ke monisaka nde yo kele ya kuyela. Bakristu ya kuyela na kimpeve kele mpi mutindu yina. Bo ke vandaka ve kibeni kiteso mosi. Bo kele bantu ya bansi ya kuswaswana mpi luzingu na bo kele ve kiteso mosi. Ata mpidina, Bakristu yonso ya kuyela ke vandaka ti bikalulu ya nkaka ya mutindu mosi, yina ke monisaka nde bo me yelaka na kimpeve. Inki kele mwa bikalulu yango?

⁵ Mukristu yina kele ya kuyela na kimpeve ke fululaka Yezu mpi ke landaka “bitambi na yandi mbote-mbote.” (1 Piere 2:21) Yezu tubaka nde, yo kele mfunu kibeni nde muntu kuzola Yehowa na ntima na yandi ya mvimba, na moyo na yandi ya mvimba, mpi na mabanza na yandi yonso. Mpi yandi zola nkweno bonso yandi mosi. (Matayo 22:37-39) Mukristu yina kele ya kuyela na kimpeve ke salaka bikesa sambu na kulemfuka na ndongisila yai. Yandi ke monisaka na mutindu na yandi ya kuzinga nde, bangwisana na yandi ti Yehowa mpi zola na yandi ya mingi sambu na bankaka kele mfunu mingi kuluta.

6, 7. (a) Inki kele bikalulu ya nkaka yina ke monisaka nde Mukristu kele ya kuyela na kimpeve? (b) Inki bangiufula beto fwete kudiyula?

⁶ Zola kele na kati ya bikalulu mingi yina Mukristu ya kuyela na kimpeve ke monisaka. (Bagalatia 5:22, 23) Yandi ke monisaka mpi mawete, kudiyala, mpi ntima-nda. Bikalulu yai lenda sadisa yandi na kutanina kiese mpi kivuvu na yandi ata yandi ke kutana ti bampasi. Na kulonguka na yandi mosi ya Biblia, Mukristu  ya kuyela na kimpeve ke sosaka minsiku ya Biblia yina ta sadisa yandi na kuzaba mambu ya mbote mpi mambu ya mbi. Ebuna, kansansa na yandi yina me longama na Biblia, ta sadisa yandi na kubaka balukanu ya mbote. Mukristu ya kuyela na kimpeve ke vandaka muntu ya kudikulumusa, yo yina yandi ke bakisaka nde lutwadisu ya Yehowa mpi minsiku na yandi ke vandaka ntangu yonso mbote kuluta yina ya yandi mosi. * Yandi ke samunaka nsangu ya mbote ti kikesa mpi ke sadisaka dibundu na kuvanda na bumosi.

⁷ Yo vanda beto me sadilaka Yehowa bamvula ikwa, konso muntu lenda kudiyula nde: ‘Keti kele ti bansoba yina mono lenda sala sambu na kulanda mbandu ya Yezu mbote-mbote? Keti kele ti mambu yina mono lenda tomisa?’

8. Inki beto lenda tuba sambu na nzayilu ya Yezu ya Biblia?

⁸ Yezu Kristu bakisaka Masonuku mbote-mbote. Yo yina, ata ntangu Yezu vandaka ti bamvula 12, yandi sadilaka Masonuku ntangu yandi vandaka kusolula ti balongi na tempelo. “Bantu yonso yina vandaka kuwidikila yandi vandaka ntangu yonso kuyituka sambu na mayele na yandi mpi sambu  na bamvutu na yandi.” (Luka 2:46, 47) Na nima, ntangu yandi vandaka kusamuna, yandi vandaka kusadila Ndinga ya Nzambi na mayele yonso sambu na kukanga bambeni na yandi munoko.​—Matayo 22:41-46.

9. (a) Inki manaka ya kulonguka Mukristu ya kuyela na kimpeve ke vandaka ti yo? (b) Sambu na nki beto ke longukaka Biblia?

⁹ Mukristu yina ke zola kuyela na kimpeve ke landaka mbandu ya Yezu mpi ke vandaka na mfunu ya kubakisa Biblia mbote-mbote. Yandi ke salaka bansosa na Masonuku mbala na mbala sambu na kubakisa bakieleka ya mudindu sambu yandi ke bakisaka nde “madia ya ngolo kele sambu na bantu ya kuyela.” (Baebreo 5:14) Mukristu yina kele ya kuyela na kimpeve ke vandaka na mfunu ya kukuma ti “nzayilu ya sikisiki” ya Biblia. (Baefezo 4:13) Yo yina, kudiyula nde: ‘Keti mono ke tangaka Biblia konso kilumbu? Keti mono ke vandaka ti manaka ya kulonguka na mono mosi? Keti mono ke salaka lusambu ya dibuta konso mposo?’ Ntangu nge ke longuka Biblia, sosa kubakisa minsiku yina lenda sadisa nge na kuzaba mabanza mpi mawi ya Yehowa. Ebuna, sadila minsiku yina ntangu nge ke baka balukanu. Kusala mpidina ta sadisa nge na kukwenda kibeni pene-pene na Yehowa.

10. Inki mutindu Mukristu ya kuyela na kimpeve ke tadilaka bandongisila mpi minsiku ya Nzambi?

¹⁰ Mukristu ya kuyela na kimpeve fwete suka ve kaka na kuzaba mambu yina Biblia ke tubaka. Yandi fwete zola bandongisila mpi minsiku ya Nzambi. Ebuna, yandi ke monisaka zola yai na mpusa na yandi ya kusala luzolo ya Yehowa na kisika ya kusala luzolo na yandi mosi. Yandi ke sobaka nkutu mutindu na yandi ya kuzinga, ya kuyindula, mpi ya kusala mambu. Mu mbandu, yandi ke landaka mbandu ya Yezu mpi ke yedisaka kimuntu ya mpa yina “gangamaka na kuwakana ti luzolo ya Nzambi na lunungu mpi na kwikama ya kieleka.” (Tanga Baefezo 4:22-24.) Yo kele mfunu na kuyibuka nde Nzambi twadisaka bansoniki ya Biblia na nzila ya mpeve santu na yandi. Yo yina, ntangu Mukristu ke longuka Biblia, mpeve santu ya Nzambi ke sadisaka yandi na kukuma ti nzayilu mingi, kuyedisa zola, mpi kukumisa bangwisana na yandi ti Yehowa ngolo.

11. Inki mambu Yezu kutanaka ti yo ntangu yandi vandaka na ntoto?

¹¹ Yezu vandaka muntu ya kukuka. Kansi, ntangu yandi vandaka na ntoto, yandi zingaka ti bantu ya kukonda kukuka. Bibuti na yandi mpi bampangi na yandi ya babakala ti ya bankento vandaka bantu ya kukonda kukuka. Nkutu, balongoki na yandi yina kangamaka ti yandi monisaka bikalulu bonso lulendo mpi lukasi. Mu mbandu, na mpimpa yina yitaka lufwa ya Yezu, balongoki sosaka kuzaba “muntu yina bo vandaka kutadila bonso muntu ya kuluta nene na kati na bo.” (Luka 22:24) Ata ngindu ya balongoki vandaka ya mbi na dibaku yina, Yezu zabaka nde bo ta yela na kimpeve mpi ta sala dibundu mosi yina bantu na yo ta zinga na bumosi. Kaka na mpimpa yina, Yezu sambaka sambu bumosi kuvanda na kati na bo. Yandi lombaka Tata na yandi ya zulu nde balongoki na yandi yonso kuvanda muntu mosi. Yandi tubaka nde: “Mutindu nge, Tata, nge kele na bumosi ti mono mpi mono kele na bumosi ti nge.” Yandi yikaka nde: “Sambu bo vanda muntu mosi mutindu beto kele muntu mosi.”​—Yoane 17:21, 22.

12, 13. (a) Inki lukanu Bakristu ke vandaka na yo? (b) Inki mutindu mpangi mosi bakisaka mambu yina yandi fwete sala sambu bumosi kuvanda na dibundu?

¹² Mukristu ya kuyela na kimpeve ke sadisaka bampangi ya dibundu na kuzinga na bumosi.  (Tanga Baefezo 4:1-6, 15, 16) Bakristu ke vandaka ti lukanu ya kuzinga ya ‘kuvukisa,’ disongidila kusala na kimvuka mpi na bumosi. Sambu bumosi ya mutindu yai kuvanda, Mukristu fwete vanda muntu ya kudikulumusa. Ata ntangu bifu ya bampangi ya nkaka ke pesa Mukristu ya kuyela na kimpeve mpasi, yandi ke salaka bikesa sambu bumosi ya dibundu kuvanda kaka ngolo. Yo yina, kudiyula nde: ‘Inki mono ke salaka ntangu mpangi mosi me sala kifu? Inki mutindu mono ke kudiwaka ntangu mpangi mosi me sala diambu mosi yina me pesa mono mpasi? Keti mono ke vandaka ti kikalulu ya kubuya kusolula ti mpangi yango? Keti mono ke yidikaka mambu yina ke sosa kubebisa bangwisana na beto?’ Mukristu ya kuyela na kimpeve ke yidikaka mambu, kansi yandi ke basisaka ve mavwanga na kisika yina yandi kele.

¹³ Beto tadila mbandu ya mpangi-bakala Uwe. Na luyantiku, yandi vandaka kuwa makasi ntangu bampangi ya nkaka vandaka kusala bifu. Na nima, yandi bakaka lukanu ya kusala bansosa na Biblia mpi na mukanda Étude perspicace des Écritures sambu na kulonguka luzingu ya Davidi. Sambu na nki yandi ponaka Davidi? Sambu bansadi ya nkaka ya Nzambi salaka mambu yina pesaka Davidi mpasi. Mu mbandu, Ntotila Saule sosaka kufwa Davidi, bantu ya nkaka zolaka kulosila Davidi matadi, nkutu nkento ya Davidi sekaka Davidi. (1 Samuele 19:9-11; 30:1-6; 2 Samuele 6:14-22) Ata bantu ya nkaka sadilaka Davidi mambu ya mbi, yandi landaka kuzola Yehowa mpi kutudila yandi ntima. Davidi lolulaka mpi bantu yina. Mpangi Uwe monaka nde yandi mpi fwete landa mbandu ya Davidi. Kulonguka na yandi ya Biblia sadisaka yandi na kusoba mutindu na yandi ya kutadila bifu ya bampangi ya nkaka. Yandi monaka nde yandi fwete yibukaka diaka ve bifu ya bampangi kansi yandi fwete sala nde bumosi kuvanda na dibundu. Keti nge mpi me bakaka lukanu ya mutindu yai?

14. Inki mutindu Yezu ponaka banduku na yandi?

¹⁴ Yezu Kristu vandaka kuzinga mbote ti bantu. Babakala, bankento, bambuta mpi baleke ata nkutu bana ya fioti vandaka kudiwa mbote na lweka na yandi. Ata mpidina, Yezu ponaka banduku na yandi na mayele yonso. Yandi zabisaka bantumwa na yandi nde: “Beno kele banduku na mono kana beno ke sala mambu yina mono ke pesa beno ntuma.” (Yoane 15:14) Yezu ponaka banduku na yandi na kati ya bantu yina vandaka kulanda mbandu na yandi ya kwikama, vandaka kuzola Yehowa mpi kusadila yandi. Keti nge ke ponaka banduku yina ke zolaka Yehowa na ntima na bo ya mvimba? Sambu na nki yo kele mfunu nde nge pona banduku ya mutindu yina?

15. Inki mambote batoko lenda baka kana bo ke ta kinduku ti Bakristu ya kuyela na kimpeve?

¹⁵ Bambuma mingi ke telaka mbote na tiya ya ntangu. Mutindu mosi mpi, zola ya mingi ya bampangi lenda sadisa nge na kuyela na kimpeve. Keti nge kele toko yina ke sosa kubaka lukanu ya mambu yina nge ta sala na luzingu na nge? Kana mpidina, pona banduku na kati ya bampangi yina me sadilaka Yehowa bamvula mingi mpi ke salaka nde bumosi  kuvanda na dibundu. Mbala ya nkaka bo me kutanaka ti mambu ya mpasi na luzingu na bo to mbangika sambu bo ke sadilaka Yehowa. Bo lenda sadisa nge na kupona mutindu ya kuluta mbote ya kuzinga. Kana nge ke kangama ti bo, bo ta sadisa nge na kubaka balukanu ya mayele mpi kuyela na kimpeve.​—Tanga Baebreo 5:14.

16. Inki mutindu bampangi ya bambuta sadisaka mpangi-nkento mosi ntangu yandi vandaka toko?

¹⁶ Beto tadila mbandu ya mpangi-nkento Helga. Yandi ke yibuka nde, na mvula na yandi ya nsuka ya nzo-nkanda, banduku na yandi mingi ya nzo-nkanda vandaka kutubila mambu yina bo ta sala na luzingu na bo. Mingi na kati na bo vandaka na mfunu ya kukwenda na iniversite sambu na kuzwa kisalu ya mbote. Kansi, Helga solulaka ti banduku na yandi ya Bakristu ya kuyela na kimpeve. Yandi ke tuba nde: “Mingi na kati na bo vandaka bambuta na mono, mpi bo sadisaka mono mingi. Bo siamisaka mono na kusala kisalu ya ntangu yonso. Yo yina, mono salaka kisalu ya kimupasudi-nzila bamvula tanu. Bubu yai, bamvula mingi na nima, mono kele na kiese na mutindu mono kudipesaka mingi na kisalu ya Yehowa ntangu mono vandaka toko. Mono ke kudiyangisaka ve sambu na lukanu yina mono bakaka.”

17, 18. Inki lenda sadisa beto na kusadila Yehowa na mutindu ya mbote kibeni?

¹⁷ Kana beto ke landa mbandu ya Yezu, beto ta yela na kimpeve. Beto ta kwenda kibeni pene-pene ya Yehowa mpi mpusa na beto ya kusadila yandi ta kuma diaka ngolo. Kana Mukristu me yela na kimpeve, yandi ke sadilaka Yehowa diaka mbote kibeni. Yezu siamisaka balongoki na yandi nde: “Bika nde nsemo na beno kusema na ntwala ya bantu, na mpila nde bo mona bisalu na beno ya mbote mpi bo pesa nkembo na Tata na beno yina kele na zulu.”​—Matayo 5:16.

¹⁸ Beto me bakisa mutindu Mukristu ya kuyela na kimpeve ke vandaka mfunu mingi na dibundu. Mukristu ke monisaka diaka nde yandi kele ya kuyela na kimpeve na mutindu yandi ke sadilaka kansansa na yandi. Inki mutindu kansansa na beto ke sadisaka beto na kubaka balukanu ya mbote? Mpi nki mutindu beto lenda zitisa kansansa ya bantu ya nkaka? Disolo yina ke landa ta pesa bamvutu na bangiufula yai.