1, 2. Sambu na nki Yezu vandaka kuzola Marta, kansi nki diambu Marta salaka yina monisaka nde yandi vandaka muntu ya kukonda kukuka?

NTANGU nge ke yindulaka Marta, mpangi ya Lazare, nge ke monaka nde yandi vandaka muntu ya nki mutindu? Biblia ke monisa nde Marta vandaka nduku ya Yezu ya ngolo mpi Yezu vandaka kuzola yandi mingi. Katula Marta, Yezu vandaka kuzola mpi kuzitisa bankento ya nkaka. Mu mbandu, Maria mpangi ya Marta vandaka mpi nduku ya Yezu ya ngolo. Yezu vandaka mpi kuzola Maria, mama na yandi. (Yoane 11:5; 19:25-27) Sambu na nki Yezu vandaka kuzola Marta?

² Yezu vandaka kuzola Marta sambu yandi vandaka ti bikalulu ya mbote, yandi vandaka ti kikalulu ya kukaba mpi yandi vandaka ngolo na bisalu. Kansi diambu ya kuluta mfunu kele nde, Yezu vandaka kuzola yandi sambu yandi vandaka ti lukwikilu ya ngolo. Marta vandaka kukwikila malongi yonso ya Yezu mpi yo kele pwelele nde yandi vandaka kukwikila nde Yezu kele Mesia ya lusilu. (Yoane 11:21-27) Ata mpidina, Marta vandaka ve muntu ya kukuka. Yandi vandaka mpi kusala bifu bonso bantu yonso. Mu mbandu, na dibaku mosi yina Yezu kwendaka kutala bo, Marta  wilaka mpangi na yandi Maria makasi mpi yandi zabisaka Yezu na kusungika Maria. Marta tubaka nde: “Mfumu, keti yo ke sala nge ata kima ve mutindu mpangi na mono ya nkento me bikisa mono mono mosi na kusala bisalu? Songa yandi na kwisa kusadisa mono.” (Tanga Luka 10:38-42.) Sambu na nki Marta tubaka mutindu yina, mpi nki dilongi beto lenda baka na mvutu yina Yezu pesaka yandi?

3, 4. Inki mambu Maria salaka yina sepedisaka Yezu mpi nki dilongi Marta bakaka? (Tala kifwanisu yina kele na luyantiku ya disolo.)

³ Yezu vandaka na ntonda na mutindu Marta mpi Maria yambaka yandi na nzo na bo, mpi yandi sadilaka dibaku yina sambu na kulonga bo bakieleka ya mfunu. Na mbala mosi, Maria kwendaka kuvanda na lweka ya Yezu sambu na ‘kuwidikila mambu yina Yezu vandaka kutuba.’ Maria vandaka ti mfunu ya kulonguka mambu mingi na Longi ya Nene. Marta mpi lendaka kubaka lukanu ya kuwidikila Yezu. Yezu zolaka mpi kusikisa yandi kana yandi yambulaka bisalu yina yandi vandaka kusala sambu na kutula dikebi na mambu yina Yezu vandaka kutuba.

⁴ Kansi Marta tulaka mabanza na mambu ya nkaka. Yandi kudipesaka na kulambila Yezu madia ya kitoko mpi kusala mambu mingi ya nkaka sambu na kuyamba yandi mbote. Ntangu Marta monaka nde Maria ke sadisa yandi ve, yandi waka makasi mpi zabisaka Yezu diambu yango. Ntangu Yezu bakisaka nde Marta kudipesaka na kusala mambu mingi, Yezu tubilaka yandi na mawete yonso nde: “Marta, Marta, nge ke kudiyangisa mpi ke mona mpasi sambu na mambu mingi.” Yezu longisilaka yandi nde madia fioti, disongidila, ya kukonda mindondo lenda fwana. Yo yina Yezu sikisaka Maria sambu yandi widikilaka yandi na dikebi yonso. Yezu tubaka nde: “Maria me sola kima ya mbote, mpi bo ta botula yandi yo ve.” Maria lendaka kuvila madia yina bo diaka kilumbu yina; kansi, ntembe kele ve nde yandi vilaka ve ata fioti mambu yina Yezu longaka yandi kilumbu yina mpi mutindu Yezu sikisaka yandi. Bamvula kuluta 60 na nima, ntumwa Yoane sonikaka nde: “Yezu vandaka kuzola Marta mpi mpangi na yandi ya nkento.” (Yoane 11:5) Bangogo yai ke monisa nde Marta ndimaka ndongisila ya zola yina Yezu pesaka yandi, mpi yandi sadilaka Yehowa na kwikama yonso luzingu na yandi ya mvimba.

5. Sambu na nki yo kele mpasi bubu yai na kutula dikebi kaka na mambu ya mfunu, mpi disolo yai ta pesa mvutu na nki ngiufula?

⁵ Kana beto fwanisa luzingu na beto ti ya bantu ya ntangu ya ntama, beto ke bakisa nde bubu yai mambu yina lenda katula dikebi na beto na kisalu ya Yehowa kele mingi. Nzozulu ya Nkengi ya Septembri 15, 1958 kebisaka bampangi na kubika ve nde teknolozi kukatula dikebi na bo na kisalu ya Yehowa. Yo ke monana nde, na ntangu yina mpi, konso kilumbu bima ya mpa vandaka kubasika. Mu mbandu bazulunalu, baradio, bafilme, mpi batelevizio kumaka mingi. Nzozulu ya Nkengi yina tubaka nde, sambu nsuka ya ngidika yai me finama, “bima ya ke katulaka dikebi ya bantu na mambu ya mfunu ta kuma mingi.” Bubu yai, bima ya ke katulaka dikebi ya bantu na mambu ya mfunu kele mingi kuluta na ntangu ya ntama. Inki beto lenda sala sambu na kulanda mbandu ya Maria ya kutula dikebi kaka na kusambila Yehowa?

6. Inki mutindu bansadi ya Nzambi me sadilaka teknolozi?

⁶ Bansadi ya Yehowa me sadilaka teknolozi sambu na kusamuna nsangu ya mbote. Mu  mbandu, na ntwala ya Mvita ya Ntete ya Nsi-Ntoto ya Mvimba, mpi na nsungi ya mvita yai, bo songaka “Photo-Drame de la Création.” Bampangi sadilaka filme yai ya vandaka ti ndinga mpi bifwanisu ya kulere, sambu na kusamuna na bamilio ya bantu ya bansi mingi. Kitini ya nsuka ya “Photo-Drame de la Création” vandaka kumonisa ngemba yina ta vanda na ntoto na nsungi ya luyalu ya Yezu Kristu. Na nima, bansadi ya Yehowa sadilaka radio sambu na kuzabisa nsangu ya Kimfumu na bamilio ya bantu na ntoto ya mvimba. Bubu yai, beto ke sadilaka batelefone, baordinatere mpi Internet sambu na kusamuna na bantu ya bisika yonso, ata na bisika ya ntama.

7. (a) Sambu na nki kusadila nsi-ntoto na mambu yonso kele kigonsa? (b) Beto fwete keba na nki diambu? (Tala noti na nsi ya lutiti.)

⁷ Biblia ke kebisa beto na kusadila ve nsi-ntoto na mambu yonso. Lukebisu yai ke tadila mpi kulutisa ntangu mingi na bima ya nkaka ya nsi-ntoto. (Tanga 1 Bakorinto 7:29-31.) Mambu ya nkaka ya nsi-ntoto kele mbi ve, kansi yo lenda bebisa ntangu na beto. Mu mbandu, beto lenda sepela ti bansaka ya kulutisila ntangu, kutanga mikanda, kutala televizio, kukwenda kutala bisika ya kitoko, kusumba bima na zandu, mpi kusadila ba-apareyi ya mpa yina ke basika. Bantu mingi ke sepelaka kutala mambu yina kele na Internet, kutindila bantu ba message, to kutanga bansangu ya nkweso. Kansi bantu ya nkaka me kumaka kibeni bampika ya mambu yai. * (Longi 3:1, 6) Kana beto ke lutisa ntangu mingi na mambu yina kele kibeni mfunu ve, beto ta vanda ve ti ntangu mingi ya kudipesa na mambu ya kuluta mfunu: lusambu ya Yehowa.—Tanga Baefezo 5:15-17.

8. Sambu na nki beto fwete zola ve bima ya nsi-ntoto?

⁸ Satana ke salaka yonso sambu na kubenda dikebi na beto na mambu ya nsi-ntoto yai mpi kukatula dikebi na beto na kusadila Yehowa. Satana sadilaka mayele na yandi yai na mvu-nkama ya ntete, bubu yai yandi ke sadilaka yo diaka mingi kuluta. (2 Timoteo 4:10) Yo yina,  beto fwete tadila mbala na mbala mutindu beto ke tadilaka bima ya nsi-ntoto mpi kusala bansoba yina me fwana. Biblia ke tuba nde beto fwete zola ve bima ya nsi-ntoto. Kansi, beto fwete landa na kuzola Yehowa mingi. Kana beto ke sala mpidina, beto ta lemfukilaka Yehowa mpi beto ta bikala ya kukangama na yandi.—1 Yoane 2:15-17.

9. Yezu longaka balongoki na yandi na kutula dikebi na nki mambu, mpi nki mutindu yandi mosi pesaka mbandu?

⁹ Yezu zabisaka Marta na mawete yonso nde yandi fwete bika ve bima mingi kukatula dikebi na yandi, Yezu zabisaka mpi balongoki na yandi na kutula ve dikebi na mambu ya nkaka. Yandi siamisaka bo na kulanda kutula mabanza na bo na kisalu ya Nzambi mpi na Kimfumu na yandi. (Tanga Matayo 6:22, 33.) Yezu yandi mosi pesaka mbandu ya kuluta mbote. Yandi vandaka ve ti bima mingi, nkutu yandi vandaka ve ti nzo.—Luka 9:58; 19:33-35.

10. Inki mbandu ya mbote Yezu me bikilaka beto?

¹⁰ Yezu bikaka ve nde ata kima mosi kukatula dikebi na yandi na kisalu ya kusamuna. Mu mbandu, ntangu yandi yantikaka kisalu ya kusamuna, kibuka mosi ya bantu na Kapernaumi lombaka yandi na kubikala diaka ntangu mingi na mbanza yina. Inki Yezu salaka? Yandi tulaka dikebi kaka na kisalu na yandi ya kusamuna. Yandi tubaka nde: “Mono fwete zabisa mpi nsangu ya mbote ya Kimfumu ya Nzambi na bambanza ya nkaka, sambu bo tindaka mono sambu na yo.” (Luka 4:42-44) Yezu tambulaka na bisika mingi sambu na kusamuna nsangu ya mbote mpi kulonga bantu mingi. Yandi vandaka muntu ya kukuka, kansi bantangu ya nkaka, na nima ya kusala mingi, yandi vandaka kulemba mpi vandaka kupema.—Luka 8:23; Yoane 4:6.

11. Inki Yezu salaka ntangu muntu mosi lombaka yandi lusadisu na mambu na yandi mosi? Mpi nki dilongi yandi longaka balongoki na yandi?

¹¹ Na dibaku ya nkaka, ntangu Yezu vandaka kulonga balongoki na yandi mutindu ya kununga mbangika, muntu mosi zengaka yandi ndinga mpi lombaka yandi nde: “Longi, songa mpangi na mono na kukabisa difwa ti mono.” Kansi Yezu kudikotisaka ve na mambu ya muntu yina sambu na kusadisa yandi na kuyidika yo. Yezu bikaka ve nde mambu ya muntu yina kukatula dikebi na yandi, yandi landaka kulonga balongoki na yandi. Yo pesaka Yezu dibaku ya kulonga balongoki na yandi nde kana bo ke kudipesa sambu na kuzwa bima mingi ya kinsuni, yo lenda katula dikebi na bo na kisalu ya Nzambi.—Luka 12:13-15.

12, 13. (a) Inki diambu Yezu salaka yina yitukisaka bantu ya Grese yina vandaka na Yeruzalemi? (b) Inki Yezu salaka ntangu Filipo lombaka yandi na kusolula ti bantu ya Grese?

¹² Yezu kutanaka ti mambu mingi ya mpasi na bilumbu ya nsuka ya luzingu na yandi awa na ntoto. (Matayo 26:38; Yoane 12:27) Yandi zabaka nde bo ta niokula yandi mpi ta fwa yandi. Yandi zabaka mpi nde yandi vandaka ti mambu mingi ya kusala na ntwala ya kufwa. Mu mbandu, na Lumingu, Nisani 9,  Yezu kotaka na Yeruzalemi na zulu ya mpunda, mpi bantu yambaka yandi bonso Ntotila. (Luka 19:38) Na kilumbu yina landaka, Yezu kwendaka na tempelo mpi kulaka ti kikesa yonso bantu ya lukasi yina vandaka kuteka bima na ntalu ya zulu sambu na kuyiba bantu.—Luka 19:45, 46.

¹³ Bantu ya Grese, yina kwisaka na Yeruzalemi sambu na nkinsi ya Paki, yitukaka diambu yina Yezu salaka. Yo yina, bo yulaka ntumwa Filipo kana bo lenda solula ti Yezu. Kansi, Yezu vandaka ve kusosa bantu yina lenda pesa yandi maboko mpi kutanina yandi na ntwala ya bambeni na yandi. Yandi zabaka diambu yina vandaka mfunu mingi. Yandi tulaka dikebi kaka na kulungisa luzolo ya Yehowa, disongidila, kupesa luzingu na yandi bonso kimenga. Yo yina, yandi yibusaka balongoki na yandi nde ntama mingi ve yandi ta fwa mpi nde, bantu yonso yina ke ndima yandi fwete tambika mpi luzingu na bo. Yandi tubaka nde: “Muntu yina ke zola moyo na yandi ke fwa yo, kansi muntu yina ke menga moyo na yandi na nsi-ntoto yai ta tanina yo sambu na luzingu ya mvula na mvula.” Yezu tubaka mpi nde ‘Tata ta pesa balongoki na yandi lukumu’ mpi luzingu ya mvula na mvula. Ziku, Filipo zabisaka bantu yina ya Grese nsangu yai ya ke pesa kikesa.—Yoane 12:20-26.

14. Ata Yezu tulaka kisalu ya kusamuna na kisika ya ntete, inki mambu ya nkaka yandi salaka?

¹⁴ Ntangu Yezu vandaka na ntoto, kusamuna nsangu ya mbote vandaka kisalu ya ntete-ntete ya luzingu na yandi. Ata mpidina, yandi salaka mpi mambu ya nkaka. Mu mbandu, yandi kwendaka na nkinsi ya makwela, kisika yandi kitulaka masa malafu ya kitoko. (Yoane 2:2, 6-10) Yandi vandaka mpi kudia na banzo ya banduku na yandi, mpi ya bantu yina vandaka kusepela ti nsangu ya mbote. (Luka 5:29; Yoane 12:2) Diambu ya mfunu kele nde, mbala mingi Yezu vandaka kubumba ntangu ya kusamba, ya kuyindulula mpi ya kupema.—Matayo 14:23; Marko 1:35; 6:31, 32.

15. Polo monisaka nde Bakristu fwete sala nki, mpi nki mbandu ya mbote yandi mosi pesaka?

¹⁵ Ntumwa Polo fwanisaka Bakristu ti bantu yina ke salaka nsaka ya kubaka ntinu na kitamina ya nda. Sambu na kununga, bo fwete katula konso kima yina lenda lembisa bo to kukanga bo nzila na kubaka ntinu. (Tanga Baebreo 12:1.) Polo yandi mosi pesaka mbandu ya mbote. Yandi vandaka ti dibaku ya kukuma mvwama mpi muntu ya lukumu sambu yandi vandaka mfumu na dibundu ya Bayuda, kansi yandi yambulaka kisalu na yandi yina sambu na kudipesa na “mambu ya kuluta mfunu.” Yandi samunaka mingi mpi salaka banzietelo na bisika mingi, mu mbandu na Siria, na Asie Mineure, na Masedonia mpi na Yudea. Polo tulaka dikebi na yandi na lufutu ya luzingu ya mvula na mvula na zulu. Yandi tubaka nde: “Na ntangu mono ke vila mambu yina kele na nima mpi ke landa mambu yina kele na ntwala, mono ke sala ngolo sambu na kulungisa lukanu na mono, disongidila, kubaka nsendo.” (Bafilipi 1:10; 3:8, 13, 14) Polo kwelaka ve, yo sadisaka yandi na “kudipesa ntangu yonso na Mfumu kukonda kutula mabanza na mambu ya nkaka.”—1 Bakorinto 7:32-35.

16, 17. Inki mutindu bankwelani mpi bampumpa lenda landa mbandu ya Polo? Inki mutindu Mark ti Claire landaka mbandu ya Polo?

 ¹⁶ Bonso Polo, bubu yai bansadi ya Nzambi ya nkaka ke bakaka lukanu ya kukwela ve sambu na kudipesa mingi na kisalu ya Yehowa. (Matayo 19:11, 12) Bampumpa ke vandaka ti mikumba fioti na luzingu na bo; kansi, bankwelani ke vandaka ti mikumba mingi ya kulungisa na mabuta na bo. Yo vanda beto me kwelaka to ve, beto yonso fwete ‘katula konso kizitu’ yina lenda katula dikebi na beto na kisalu ya Yehowa. Ziku, beto fwete yambula mambu ya nkaka yina beto ke salaka sambu na kuzwa ntangu ya kudipesa mingi na kisalu ya Yehowa.

¹⁷ Mu mbandu, Mark ti Claire, yina yelaka na Pays de Galles (Grande-Bretagne) kumaka bapasudi-nzila ntangu bo manisaka nzo-nkanda. Na nima ya makwela na bo, bo landaka kusala kisalu ya kimupasudi-nzila. Kansi, bo vandaka ti mpusa ya kusala diaka mingi. Mark ke tuba nde: “Na nima, beto yambulaka mambu ya nkaka ya luzingu na beto; beto tekaka nzo na beto yina vandaka ti bashambre tatu mpi beto fiotunaka kisalu na beto sambu na kusala kisalu ya kutunga yina ke salama na ntoto ya mvimba.” Na bamvula 20 yai ya me katuka kuluta, Mark ti Claire tambulaka bisika mingi na Afrika sambu na kupesa maboko na kisalu ya kutunga Banzo ya Kimfumu. Bantangu ya nkaka, bo vandaka ti mbongo fioti mpamba; kansi ntangu yonso Yehowa vandaka kulungisa bampusa na bo. Claire ke tuba nde: “Kudipesa konso kilumbu na kisalu ya Yehowa ke pesaka beto kiese mingi. Beto me zwaka banduku mingi na bisika yina beto ke kwendaka, mpi beto ke kondaka ata kima mosi ve. Kisalu ya beto ke salaka kele fioti kana beto fwanisa yo ti balusakumunu mingi yina beto ke bakaka na kisalu ya ntangu yonso.” Bampangi mingi yina kele na kisalu ya ntangu yonso ke tubaka mpi kaka mutindu yina. *

18. Inki bangiufula beto lenda kudiyula?

¹⁸ Keti nge ke monaka nde nge lenda sala diaka bikesa mingi na kisalu ya Yehowa? Keti kele ti mambu ya nkaka yina ke katulaka dikebi na nge na mambu ya kuluta mfunu? Kana mpidina, inki nge lenda sala? Mbala ya nkaka, yo ke lomba nde nge soba mutindu na nge ya kutanga mpi kulonguka Biblia. Disolo yina ke landa ta tendula mutindu beto lenda sala yo.