1, 2. Inki mutindu Masonuku ke monisa mfunu ya zola?

ZOLA kele kikalulu ya ntete ya Yehowa Nzambi. (1 Yoane 4:16) Yezu Kristu, kigangwa ya ntete ya Nzambi, lutisaka bamilio ya bamvula na zulu ti Tata na yandi mpi yandi bakisaka nde Yehowa kele Nzambi ya zola. (Bakolosai 1:15) Yezu me monisaka mpi zola ya Tata na yandi na luzingu na yandi ya mvimba, yo vanda na zulu to na ntoto. Yo yina, beto ke ndima nde Yehowa ti Yezu ta yalaka ntangu yonso na mutindu ya zola.

² Ntangu muntu mosi yulaka Yezu nsiku ya kuluta nene, Yezu vutulaka nde: “‘Nge fwete zola Yehowa Nzambi na nge na ntima na nge ya mvimba, na moyo na nge ya mvimba, mpi na mabanza na nge yonso.’ Yai nsiku ya kuluta nene mpi ya ntete. Ya zole, ya me fwanana ti yo, yo yai: ‘Nge fwete zola nkweno na nge bonso nge mosi.’”​—Matayo 22:37-39.

3. Nani kele “nkweno” na beto?

 ³ Yo kele mfunu na kuzola bantu yonso yina beto kele na bangwisana ti bo. Yezu tubaka nde beto fwete zola Yehowa mpi nkweno na beto. Kansi nani kele “nkweno” na beto? Kana nge me kwelaka, nkweno na nge ya ntete kele nkwelani na nge. Bampangi na dibundu mpi bantu yina nge ke kutanaka ti bo na kisalu ya kusamuna kele mpi bankweno na nge. Na disolo yai, beto ta longuka mutindu beto lenda monisila nkweno zola.

4. Inki mutindu bankwelani lenda nunga na makwela na bo ata bo kele bantu ya kukonda kukuka?

⁴ Na nima ya kuganga Adami ti Eva, Yehowa vukisaka bo. Yai vandaka makwela ya ntete. Nzambi zolaka nde bo zinga na makwela ya kiese mpi bo fulusa ntoto ti bana yina bo ta buta. (Kuyantika 1:27, 28) Kansi, na nima ya kukolama, makwela na bo bebaka, bo me bikilaka beto disumu mpi lufwa. (Baroma 5:12) Ata mpidina, bankwelani lenda zinga na makwela ya kiese bubu yai. Na Biblia, Yehowa, Ngangi ya makwela, me pesaka babakala mpi bankento bandongisila ya kuluta mbote.​—Tanga 2 Timoteo 3:16, 17.

5. Sambu na nki zola kele mfunu na kati ya makwela?

⁵ Biblia ke monisa nde zola ya kieleka kele kikalulu ya mfunu mingi yina ke sadisaka bantu na kuvanda ti bangwisana ya mbote. Yo kele mpi mutindu mosi na kati ya makwela. Ntumwa Polo tendulaka zola ya kieleka; yandi tubaka nde: “Zola kele ntima-nda mpi ntima-mbote. Zola kele na kimpala ve. Yo ke kudisikisaka ve, yo ke fulukaka ve na lulendo, yo ke salaka ve mambu ya nsoni, yo ke sosaka ve mambote na yo mosi, yo ke waka makasi ve. Yo ke bumbaka ve mbi yina bo me sala yo. Yo ke waka ve kiese sambu na kukonda lunungu, kansi yo ke waka kiese ti kieleka. Yo ke fikaka mambu yonso, ke kwikilaka mambu yonso, ke tulaka ntima na mambu yonso, ke kangaka ntima na mambu yonso. Zola ke sukaka ve.” (1 Bakorinto 13:4-8) Kana beto ke yindulula mambu yai ya Polo tubaka mpi ke sadila yo, makwela na beto lenda kuma ya kiese.

6, 7. (a) Inki Biblia ke tuba sambu na mfumu ya dibuta? (b) Inki mutindu bakala fwete zinga ti nkento na yandi?

⁶ Yehowa monisaka muntu yina kele mfumu ya dibuta. Polo tendulaka nde: “Mono ke zola beno zaba nde mfumu ya konso bakala kele Kristu; mpi mfumu ya nkento kele bakala; ebuna mfumu ya Kristu kele Nzambi.” (1 Bakorinto 11:3) Yehowa ke zolaka nde bakala kuvanda mfumu mosi ya zola, kansi ve muntu ya makasi to ya nku. Yehowa yandi mosi kele Mfumu ya mawete mpi ya kukonda bwimi. Bikalulu yai me pusaka Yezu na kuzitisa kiyeka ya Nzambi. Yezu tubaka nde: “Mono ke zolaka Tata.” (Yoane 14:31) Kana Yehowa vandaka ve ti bikalulu yai ya mbote, Yezu zolaka ve kuzola yandi mutindu yai.

⁷ Ata bakala kele mfumu ya nkento, Biblia ke lomba yandi na kupesa nkento na yandi lukumu. (1 Piere 3:7) Inki mutindu bakala lenda pesa nkento na yandi lukumu? Yandi lenda tula dikebi na bampusa ya nkento na yandi mpi kundima mambu yina nkento na yandi ke zola. Biblia ke tuba nde: “Babakala,  beno landa kuzola bankento na beno, mutindu Kristu mpi zolaka dibundu mpi pesaka luzingu na yandi sambu na yo.” (Baefezo 5:25) Ee, Yezu pesaka luzingu na yandi sambu na balongoki na yandi. Kana bakala kele mfumu mosi ya zola bonso Yezu, nkento na yandi ta lemfukilaka yandi mpi ta ndimaka balukanu na yandi kukonda mpasi.​—Tanga Tito 2:3-5.

8. Inki mutindu beto fwete tadila bampangi na beto Bakristu?

⁸ Bubu yai, bamilio ya bantu na ntoto ya mvimba ke sambilaka Yehowa. Bo kele bampangi na beto. Inki mutindu beto fwete tadila bo? Biblia ke tuba nde: “Beto sala mambu ya mbote na bantu yonso, kansi mingi-mingi na bantu yina kele bampangi na beto na lukwikilu.” (Bagalatia 6:10; tanga Baroma 12:10.) Ntumwa Piere sonikaka nde ‘bulemfu na beto na kieleka’ fwete pusa beto na kukuma ti “zola ya kieleka ya kimpangi.” Diaka, Piere zabisaka Bakristu nde: “Kuluta yonso, beno zolana ngolo.”​—1 Piere 1:22; 4:8.

9, 10. Sambu na nki bansadi ya Nzambi ke zingaka na bumosi?

⁹ Dibundu mosi ve lenda fwanana ti dibundu na beto ya kele na nsi-ntoto ya mvimba.  Sambu na nki? Beto ke zolanaka mingi mpi zola na beto kele ya kieleka. Diambu ya kuluta mfunu kele nde, beto ke zolaka Yehowa mpi beto ke lemfukaka na bansiku na yandi, yo yina yandi ke sadisaka beto na nsadisa ya mpeve santu, ngolo yina me luta bangolo yonso. Mpeve ya Nzambi ke sadisaka dibuta ya bampangi ya ntoto ya mvimba na kuzinga na bumosi.​—Tanga 1 Yoane 4:20, 21.

¹⁰ Polo monisaka kikuma yina bampangi fwete zolana, yandi tubaka nde: “Beno lwata mawa ya ngolo, ntima ya mbote, kudikulumusa, mawete, mpi ntima ya nda. Beno landa kukanga-ntima na mambu ya bantu ya nkaka mpi beno landa kulolulana na ntima ya mvimba ata muntu mosi kele na makambu ti muntu ya nkaka. Mutindu Yehowa lolulaka beno na ntima ya mvimba, beno fwete sala mpi mutindu mosi. Kansi katula mambu yai yonso, beno lwata zola, sambu yo ke vukisaka beto na mutindu ya kukuka.” (Bakolosai 3:12-14) Zola kele kikalulu yina “ke vukisaka beto na mutindu ya kukuka” ata beto ke zingaka na bisika ya kuswaswana; yo yina, beto kele na ntonda kibeni mutindu beto ke zolanaka!

11. Inki ke sadisaka bantu na kuzaba dibundu ya Nzambi?

¹¹ Zola ya kieleka mpi bumosi ya bansadi ya Nzambi ke monisaka nde bo kele na dibundu ya kieleka. Yezu tubaka nde: “Bantu yonso ta zaba nde beno kele balongoki na mono—kana beno ke zolana beno na beno.” (Yoane 13:34, 35) Diaka, ntumwa Yoane sonikaka nde: “Bana ya Nzambi mpi bana ya Diabulu ke monanaka na diambu yai: Konso muntu yina ke salaka ve mambu ya lunungu mpi muntu yina ke zolaka ve mpangi na yandi me katukaka ve na Nzambi. Sambu nsangu ya beno me waka katuka luyantiku yo yai, nde beto fwete zolana.” (1 Yoane 3:10, 11) Zola mpi bumosi ya Bambangi ya Yehowa ke monisaka nde bo kele balongoki ya kieleka ya Yezu, bantu yina Nzambi ke sadilaka sambu na kulonga nsangu ya mbote ya Kimfumu na ntoto ya mvimba.​—Matayo 24:14

12, 13. Bantu ya ‘kimvuka ya nene’ ke salaka nki bubu yai, mpi nki mambu bo ta kutana ti yo ntama mingi ve?

¹² Bansadi mingi ya Nzambi bubu yai kele na kati ya ‘kimvuka ya nene,’ yina me vukisa bantu ya bisika ya kuswaswana ya nsi-ntoto, bantu yango ke pesaka maboko na Kimfumu ya Nzambi. Bo kele bantu yina “me katuka na mpasi ya nene; bo me yobisaka bamvwela na bo mpi bo me kumisaka yo mpembe na menga ya Mwana-Dimeme,” na mutindu bo ke monisaka lukwikilu na nkudulu ya kimenga ya Yezu. Bantu yai ya ‘kimvuka ya nene’ ke zolaka Yehowa ti Mwana na yandi, mpi bo ke sambilaka Yehowa “mpimpa ti mwini.”​—Kusonga 7:9, 14, 15.

¹³ Ntama mingi ve, Yehowa ta fwa nsi-ntoto  ya mbi ya Satana na “mpasi ya nene.” (Matayo 24:21; tanga Yeremia 25:32, 33.) Kansi yandi ta tanina bansadi na yandi mpi ta twadisa bo na nsi-ntoto ya mpa sambu yandi ke zolaka bo. Yandi ta lungisa mambu yina yandi silaka bamvula kiteso ya 2 000 me luta: “Yandi ta kusula mansanga yonso na meso na bo, lufwa ta vandaka diaka ve; mawa, bidilu, mpi mpasi ta vandaka diaka ve.” Keti nge ke vingila na kiese yonso kuzinga na nsungi yina mambi, mpasi mpi lufwa ta vanda diaka ve?​—Kusonga 21:4.

14. Kimvuka ya nene me yela na nki kiteso?

¹⁴ Na 1914, mvula yina bilumbu ya nsuka yantikaka, bansadi ya Nzambi na ntoto vandaka kaka ndambu. Zola ya nkweno mpi mpeve santu ya Nzambi pusaka Bakristu yai, babakala mpi bankento, yina bo me tulaka mafuta na kusamuna nsangu ya mbote ya Kimfumu ata bo kutanaka ti bampasi. Inki mbuma yo me butaka? Bubu yai, bantu yina kele ti kivuvu ya kuzinga na ntoto mvula na mvula me vukana na kimvuka mosi ya nene. Bambangi ya Yehowa kele kiteso ya 8 000 000 na mabundu kuluta 115 400 mpi ntalu na bo ke kuma kaka mingi. Mu mbandu na 2014, bampangi kuluta 275 500 bakaka mbotika. Ntalu yai ke monisa nde bantu kiteso ya 5 300 vandaka kubaka mbotika konso mposo.

15. Inki mutindu bantu mingi ke wa nsangu ya mbote bubu yai?

¹⁵ Kumona mutindu bantu mingi ke wa nsangu ya mbote ya Kimfumu ke yitukisa kibeni. Bubu yai mikanda na beto ke basikaka na bandinga kuluta 700. Na bazulunalu yonso yina bantu ke kabulaka na nsi-ntoto ya mvimba, Nzozulu ya Nkengi kele zulunalu ya ntete yina bantu ke bakaka mingi. Konso ngonda, beto ke basisaka bakopi na yo kuluta 52 000 000 na bandinga 247. Beto me balulaka mpi mukanda Inki Biblia Kelongaka Mpenza? na bandinga kuluta 250, sambu na kulonguka Biblia ti bantu. Banda beto me balulaka yo, beto me basisaka bakopi kuluta 200 000 000.

16. Sambu na nki organizasio ya Yehowa ke kuma kaka nene?

¹⁶ Dibundu ya Yehowa ke landa kukuma nene sambu beto ke kwikilaka na Nzambi mpi beto ke ndimaka nde Biblia kele Ndinga ya Nzambi. (1 Batesalonika 2:13) Yehowa ke landa kusakumuna beto ata Satana ke menga beto mpi ke bangika beto.​—2 Bakorinto 4:4.

17, 18. Inki mutindu beto fwete tadila bantu yina ke sambilaka ve Yehowa?

¹⁷ Bantu yonso ve ke sepelaka ti nsangu yina beto ke samunaka. Bantu ya nkaka ke ndimaka kansi bankaka ke buyaka yo. Inki mutindu beto fwete tadila bantu yina ke sambilaka ve Yehowa? Ata bantu kundima to kubuya nsangu yina beto ke samuna, beto fwete zitisa bandongisila yina Yehowa ke pesa. Biblia ke tuba nde: “Mambu ya beno ke tuba kuvanda ntangu yonso ya mbote mpi ya bo me kumisa ntomo ti mungwa, ebuna beno ta zaba mutindu beno fwete pesa konso muntu mvutu.” (Bakolosai 4:6) Ntangu yonso yina beto ke nwanina balukwikilu na beto, beto fwete sala yo “ti mawete mpi luzitu ya mingi” sambu beto ke zolaka nkweno.​—1 Piere 3:15.

¹⁸ Ata ntangu bantu ke wilaka beto makasi mpi ke buyaka nsangu yina beto ke samunaka, beto ke monisaka nde beto ke zolaka nkweno mpi ke landaka mbandu ya Yezu. Ntangu bantu vandaka “kufinga [Yezu], yandi vutulaka mafingu ve. Ntangu yandi  vandaka kumona mpasi, yandi bangikaka ve.” Kansi yandi tudilaka Yehowa ntima. (1 Piere 2:23) Yo yina, beto ke monisaka kudikulumusa ntangu yonso mpi beto ke sadilaka ndongisila yai ya Biblia: “Beno vutula ve mbi na mbi to mafingu na mafingu. Kansi, beno sakumuna.”​—1 Piere 3:8, 9.

19. Inki mutindu beto fwete zinga ti bambeni na beto?

¹⁹ Kudikulumusa ke sadisaka beto na kulemfuka na munsiku ya mfunu yina Yezu tubilaka; yandi tubaka nde: “Beno waka bo tubaka nde: ‘Nge fwete zola nkweno na nge mpi kumenga mbeni na nge.’ Kansi mono ke tubila beno nde: Beno landa na kuzola bambeni na beno mpi na kusamba sambu na bantu yina ke monisa beno mpasi, na mpila nde beno kudimonisa bana ya Tata na beno yina kele na zulu, sambu yandi ke basisaka ntangu na yandi sambu na bantu ya mbi mpi bantu ya mbote mpi yandi ke nokisaka mvula sambu na bantu ya lunungu mpi bantu ya kukonda lunungu.” (Matayo 5:43-45) Beto bansadi ya Nzambi, beto fwete zola bambeni na beto ata bo ke sadila beto mambu ya nki mutindu.

20. Inki mutindu beto me zaba nde bantu ya ntoto ya mvimba ta zolaka Yehowa mpi nkweno? (Tala kifwanisu yina kele na luyantiku ya disolo.)

²⁰ Ntangu yonso, beto fwete monisa nde beto ke zolaka Yehowa mpi nkweno. Ata bantu ke telamina beto mpi nsangu yina beto ke samunaka, beto ke sadisaka bo ntangu bo kele na mfunu ya lusadisu. Ntumwa Polo sonikaka nde: “Beno vanda ve ti mfuka ata ya muntu mosi, katula kaka mfuka ya kuzolana beno na beno; sambu muntu yina ke zolaka nkweno na yandi me lungisaka nsiku. Sambu bansiku yai, ‘Nge fwete sala ve bizumba, nge fwete fwa ve muntu, nge fwete yiba ve, nge fwete yuma ntima ve,’ mpi bansiku yonso ya nkaka, ke sala kaka nsiku yai mosi: ‘Nge fwete zola nkweno na nge bonso nge mosi.’ Zola ke salaka nkweno mbi ve; yo yina zola kele kulungana ya nsiku.” (Baroma 13:8-10) Na nsi-ntoto yai ya nku ya Satana ke yala, bansadi ya Nzambi ke monisaka zola ya kieleka sambu na nkweno na bo. (1 Yoane 5:19) Ntangu Yehowa ta fwa Satana, bademo, mpi nsi-ntoto yai ya mbi, bantu na ntoto ya mvimba ta monisaka zola. Kumona bantu ya ntoto ya mvimba ke zola Yehowa mpi nkweno na bo ta vanda lusakumunu kibeni!