Sambu na Nki Kulanda “Kristu”?

“Kana muntu zola kwisa kulanda mono, [bika yandi kudibuya . . . mpi yandi kufula na, NW] kulanda mono.”​—LUKA 9:23.

1, 2. Sambu na nki yo kele mfunu nde beto tadila bikuma yina fwete pusa beto na kulanda “Kristu”?

YO FWETE vanda nde Yehowa kuwaka mpenza kyese na kumona beno bantu ya mpa ya kesepelaka na kyeleka mpi baleke na kati ya kibuka ya bansambidi na yandi ya kele na ntoto! Ntangu nge kelanda na kulonguka Biblia, na kukwenda mbala na mbala na balukutakanu, mpi na kuyela na nzayilu ya kyeleka ya kepesaka luzingu ya kele na Ndinga ya Nzambi, nge fwete yindula mbote-mbote emvitasio yai ya Yezu: “Kana muntu zola kwisa kulanda mono, [bika yandi kudibuya mpi yandi kubaka nti na yandi ya mpasi lumbu na lumbu mpi yandi kufula na, NW] kulanda mono.” (Luka 9:23) Yezu ketuba nde kudibuya mpi kukuma longoki na yandi kele dyambu yina nge fwete zola kusala. Yo yina, yo kele mfunu nde beto tadila sambu na nki beto fwete landa “Kristu.”​—Mat. 16:13-16.

² Inki beto lenda tuba sambu na bampangi na beto yina kelandaka dezia bitambi ya Yezu Kristu? Biblia kelongisila bo na kulanda ‘kusala’ yo mbote-mbote. (1 Tes. 4:1, 2) Ata beto mendimaka kyeleka ntama mingi ve to bamvula mingi meluta, kuyindulula bikuma yina beto fwete landa Kristu tasadisa beto na kusadila ndongisila ya Polo mpi na kulanda Yezu mbote-mbote na luzingu na beto ya konso kilumbu. Bika beto tadila bikuma tanu ya fwete pusa beto na kulanda Kristu.

Sambu na Kutomisa Bangwisana na Beto ti Yehowa

3. Na nki mitindu zole beto lenda zaba Yehowa?

³ Ntangu ntumwa Polo vandaka kusolula ti bantu ya Atene, yandi “telamaka na kati ya kimvuka ya Areopage” mpi yandi tubaka nde: “[Nzambi] me tulaka na ntwala ntangu ya kufwana ti bisika ya ntoto ya bo fweti zingila. Nzambi salaka mpidina sambu yandi zolaka nde bantu kusosa yandi, ebuna ntangu bo ke sosa yandi, ziku bo ta mona yandi. Kansi na kutuba ya mbote yandi kele ntama ve na konso  muntu awa na kati na beto.” (Bis. 17:22, 26, 27) Beto lenda sosa Nzambi mpi kuzaba yandi mbote-mbote. Mu mbandu, lugangu kelongaka beto mambu mingi ya metala bikalulu mpi mayele ya Nzambi. Kuyindulula na ntonda yonso bisalu na yandi ya lugangu lenda longa beto mambu mingi ya metala Ngangi. (Roma 1:20) Yehowa mezabisaka beto mpi mambu mingi ya ketadila yandi mosi na Biblia, Ndinga na yandi ya kusonama. (2 Tim. 3:16, 17) Kana beto keyindulula mingi ‘mambu yonso ya yandi mesalaka,’ beto lenda zaba Yehowa mbote-mbote.​—Nk. 77:13.

4. Inki mutindu kulanda Kristu lenda sadisa beto na kukuma ti bangwisana ya ngolo ti Yehowa?

⁴ Mutindu mosi ya kuluta mbote ya kukuma mpenza ti bangwisana ya ngolo ti Yehowa kele kulanda Kristu. Yindula nkembo yina Yezu kuvandaka na yo na lweka ya Tata na yandi ntangu “ntoto vandaka me salama ntete ve”! (Yoa. 17:5) Yandi kele “kisina ya bima yonso ya Nzambi salaka.” (Kus. 3:14) Sambu yandi kele “mbuta ya bantu yonso ti ya bima yonso ya Nzambi salaka,” yandi zingaka bamvula mingi na zulu ti Tata na yandi, Yehowa. Na nsungi ya luzingu na yandi na ntwala ya kukuma muntu, Yezu kusukaka ve kaka na kulutisa ntangu ti Tata na yandi. Yandi vandaka nduku ya ngolo ya Nzambi, mpi yandi vandaka kusala na kyese yonso ti Nkwa-Ngolo Yonso, ebuna bo salaka bangwisana ya zola ya ngolo mpenza. Yezu kutalaka kaka ve mutindu Tata na yandi vandaka kusala mambu, kusukaka ve kaka na kumona mawi mpi bikalulu na yandi, kansi yandi bakisaka mpi kulandaka mambu yonso yina yandi longukaka na yina metala Tata na yandi. Ebuna, Mwana yai ya bulemfu kukumaka mpenza bonso Tata na yandi, yo yina Biblia ketubaka nde yandi “me fwanana” mpenza na Nzambi yina kemonanaka ve. (Kol. 1:15) Kana beto kelanda mbote-mbote Kristu, beto lenda kuma ti bangwisana ya ngolo mpenza ti Yehowa.

Sambu na Kulanda Mbote-Mbote Mbandu ya Yehowa

5. Inki tasadisa beto na kulanda mbandu ya Yehowa mbote-mbote, mpi sambu na inki?

⁵ Nzambi mesalaka beto na kifwani na yandi, yo yina beto lenda monisa bikalulu na yandi. (Kuy. 1:26) Ntumwa Polo kulongisilaka Bakristu nde: “Beno kele bana yina ya Nzambi ke zolaka; yo yina beno fweti meka na kusala bonso yandi.” (Ef. 5:1) Kulanda Kristu kesadisaka beto na kulanda mbandu ya Tata na beto ya zulu. Yo kele mutindu yina sambu Yezu kumonisaka mbote kibeni mabanza, mawi, mpi kimuntu ya Nzambi mpi kutendulaka Nzambi mbote-mbote kuluta konso muntu yankaka. Ntangu yandi vandaka na ntoto, Yezu kusukaka kaka ve na kuzabisa zina ya Yehowa. Kansi, yandi tendulaka Muntu yina zina yango kemonisa. (Tanga Matayo 11:27.) Yezu kusalaka yo na bangogo, na bisalu, na malongi mpi na mbandu na yandi.

6. Malongi ya Yezu kemonisa nki na yina metala Yehowa?

⁶ Na malongi na yandi, Yezu kutendulaka mambu yina Nzambi kelombaka beto mpi mutindu yandi ketadilaka bansambidi na yandi. (Mat. 22:36-40; Luka 12:6, 7; 15:4-7) Mu mbandu, na nima ya kuvutukila nsiku mosi na kati ya Bansiku Kumi​—“nge bakala, kulala na nkento  ya nkaka ve; nge nkento, kulala na bakala ya nkaka ve”​—Yezu kutendulaka mutindu Nzambi ketadilaka mambu yina kelutaka na ntima ya muntu na ntwala ya kusala dyambu yina. Yandi tubaka nde: “Konso muntu yina ke tala nkento ya ngani ti nzala ya kuladisa yandi, yandi me sala pite ti yandi na ntima na yandi na ntangu yina.” (Kub. 20:14; Mat. 5:27, 28) Na nima ya kutubila mutindu Bafarize vandaka kutendula nsa mosi ya Nsiku​—“zola mpangi na nge, kansi menga mbeni na nge”​—Yezu kumonisaka mabanza ya Yehowa na bangogo yai: “Beno zola bambeni na beno, [beno] samba Nzambi sambu na bantu yina ke monisaka beno mpasi.” (Mat. 5:43, 44; Kub. 23:4; Levi 19:18) Kubakisa mabanza ti mawi ya Nzambi mpi mambu yina yandi kelombaka beto tasadisa beto na kulanda mbandu na yandi mbote-mbote.

7, 8. Mbandu ya Yezu kelonga beto nki na yina metala Yehowa?

⁷ Na mbandu na yandi, Yezu kumonisaka mpi mutindu Tata na yandi kele. Ntangu beto ketangaka na Baevanzile nde Yezu kuwilaka bansukami mawa, kuditulaka na kisika ya bantu ya kenyokwama, kumonaka mbi mutindu balongoki na yandi kunganinaka baleke, keti beto kemonaka ve nde Tata mpi kemonisaka mawi ya mutindu mosi? (Mar. 1:40-42; 10:13, 14; Yoa. 11:32-35) Yindula mutindu mambu ya Yezu kusalaka kesadisa beto na kubakisa bikalulu ya nene ya Nzambi. Keti bimangu ya Kristu kemonisa ve ngolo ya nene yina yandi vandaka na yo? Ata mpidina, yandi sadilaka ve ngolo yina sambu na mambote na yandi mosi to ti lukanu ya kusala bankaka mbi. (Luka 4:1-4) Mutindu yandi kulaka bateki ya bwimi na tempelo kemonisa pwelele mpenza kikalulu na yandi ya lunungu! (Mar. 11:15-17; Yoa. 2:13-16) Malongi na yandi mpi mambu ya kitoko ya yandi vandaka kutuba sambu na kusimba ntima ya bantu kemonisa nde yandi vandaka “muntu mosi me luta Salomo” na mayele. (Mat. 12:42) Biblia ketendula mbote kibeni zola yina Yezu kumonisaka na kupesaka luzingu na yandi sambu na mambote ya bantu yankaka, na ntangu yo ketuba nde ata muntu mosi ve lenda vanda ti “kuzola ya kuluta nene” ya mutindu yai.​—Yoa. 15:13.

⁸ Mwana ya Yehowa kumonisaka yandi na mutindu ya kukuka mpenza na mambu yonso ya yandi tubaka mpi kusalaka, yo yina yandi lendaka kutuba nde: “Muntu yina me mona mono yandi me mona mpi Tata.” (Tanga Yoane 14:9-11.) Kulanda mbandu ya Kristu kele mutindu mosi ti kulanda mbandu ya Yehowa.

Yezu Kele Mupakulami ya Yehowa

9. Inki ntangu mpi nki mutindu Yezu kukumaka Mupakulami ya Nzambi?

⁹ Beto tadila mambu yina kusalamaka na kisiwu ya mvu 29 T.B. ntangu Yezu, yina kuvandaka ti bamvula 30, kukwendaka na Yoane-Mbotiki. “Ntangu yandi botikaka Yesu imene, Yesu basikaka na masa. Ebuna zulu kangukaka sambu na yandi, yandi monaka mpeve ya Nzambi ke kwisa kukulumuka bonso pizio na zulu ya ntu na yandi.” Na ntangu yina, yandi kumaka Kristu, to Mesia. Na ntangu yango, Yehowa yandi mosi kumonisaka nde Yezu vandaka Mupakulami na yandi, ebuna yandi tubaka nde: “Yai kele Mwana na mono ya mono ke zolaka mingi. Mono ke na kiese mingi sambu na yandi.” (Mat. 3:13-17) Yai kele mpenza kikuma ya mbote ya fwete pusa beto na kulanda Kristu!

10, 11. (a) Na nki mitindu bo kesadilaka titre “Kristu” sambu na kutubila Yezu? (b) Sambu na nki beto fwete landa mpenza Yezu Kristu?

¹⁰ Na Biblia, bo kesadilaka titre “Kristu” sambu na kutubila Yezu na mitindu ya kuswaswana, mu mbandu Yezu Kristu, Kristu Yezu, mpi Kristu. Yezu yandi mosi muntu kusadilaka ntete bangogo “Yezu Kristu”​—zina yina kele na ntwala ya titre. Na kisambu mosi ya  yandi salaka na Tata na yandi, yandi tubaka nde: “Luzingu ya mvula na mvula ketendula nde: bo longuka na kuzaba nge, Nzambi mosi kaka ya kyeleka, mpi muntu yina ya nge tindaka, Yezu Kristu.” (Yoa. 17:3, NW) Bangogo “Yezu Kristu” kebenda mpenza dikebi na muntu yina Nzambi kutindaka mpi kukumaka Mupakulami na yandi. Ntangu titre kele na ntwala ya zina, disongidila “Kristu Yezu,” yo kebenda dikebi na pozisio to na kisalu na yandi kansi ve na muntu. (2 Kor. 4:5) Kusadila ngogo “Kristu,” kele mutindu yankaka ya kubenda dikebi na kisalu ya Yezu bonso Mesia.​—Bis. 5:42.

¹¹ Ata bo mesadila titre “Kristu” sambu na kutubila Yezu na konso mutindu yina, yo kemonisa pwelele kyeleka yai ya mfunu: Ata Mwana ya Nzambi kukwisaka na ntoto bonso muntu mpi kuzabisaka luzolo ya Tata na yandi, yandi vandaka ve kaka muntu bonso bantu yonso to kaka profete; yandi vandaka Mupakulami ya Yehowa. Yandi kele muntu ya beto fwete landa mpenza.

Yezu Kele Nzila Mosi Kaka ya Kenataka na Luguluku

12. Inki bangogo Yezu kuzabisaka ntumwa Toma ya kele mfunu sambu na beto?

¹² Beto kekuta kikuma yankaka ya mfunu ya kufula na kulanda Mesia na bangogo yina Yezu kuzabisaka bantumwa na yandi ya kwikama, bangunga fyoti na ntwala ya lufwa na yandi. Sambu na kupesa mvutu na ngyufula yina Toma kuyulaka yandi na yina metala bangogo ya yandi zabisaka bo nde yandi fwete kwenda mpi kuyidikila bo kisika, Yezu kutubaka nde: “Mono kele nzila, mono kele kieleka, mono kele moyo. Ata muntu mosi ve lenda kwenda na Tata na nzila ya nkaka kana yandi kwisa na mono nzila ve.” (Yoa. 14:1-6) Na ntangu yina yandi vandaka kutubila bantumwa 11 ya kwikama. Yandi silaka na kupesa bo bisika na zulu, kansi bangogo na yandi kele mpi mfunu sambu na bantu yina kele ti kivuvu ya kubaka luzingu ya mvula na mvula na ntoto. (Kus. 7:9, 10; 21:1-4) Na nki mutindu?

13. Na nki mutindu Yezu kele “nzila”?

¹³ Yezu Kristu kele “nzila.” Disongidila nde, yandi kele muntu mosi kaka yina na nzila na yandi beto lenda kwenda penepene ya Nzambi. Dyambu yai kele kyeleka na mambu ya metala kisambu, sambu na ntangu beto kesamba, sambu beto tula kivuvu nde Tata tapesa beto konso mambu yina beto lenda lomba na kuwakana ti luzolo na yandi, beto fwete samba kaka na zina ya Yezu. (Yoa. 15:16) Kansi, Yezu kele mpi “nzila” na mutindu yankaka. Masumu kusalaka nde bantu kukabwana ti Nzambi. (Yez. 59:2) Yezu kupesaka “moyo na yandi bonso mbongo ya kukatula bantu mingi na kimpika ya masumu.” (Mat. 20:28) Yo yina, Biblia ketendula nde: “Menga ya [Yezu] . . . ke katulaka masumu na beto yonso.” (1 Yoa. 1:7) Na mutindu yina, Mwana mekangulaka nzila sambu bantu kuwakana dyaka ti Nzambi. (Roma 5:8-10) Sambu na kuvanda ti bangwisana ya mbote ti Nzambi, beto fwete kwikila na Yezu mpi kulemfukila yandi.​—Yoa. 3:36.

14. Inki mutindu Yezu kele “kieleka”?

¹⁴ Yezu kele “kieleka” kaka ve sambu yandi ketubaka mpi kezingaka ntangu yonso na kuwakana ti kyeleka kansi mpi sambu bambikudulu yonso ya bo mesonikaka sambu na Mesia​—mingi na kati na yo​—kulunganaka na yandi. Ntumwa Polo kusonikaka nde: “Na yandi, Nzambi lungisaka mambu yonso ya yandi silaka.” (2 Kor. 1:20) Ata “kifwanisu ya mambote ke kwisa na ntwala” yina kele na Nsiku ya Moize kukumaka ya kyeleka na Kristu Yezu. (Baeb. 10:1; Kol. 2:17) Bambikudulu yonso kebendaka dikebi na Yezu, mpi yo kesadisaka beto na kubakisa mukumba na yandi ya nene na kulungana ya lukanu ya Yehowa.  (Kus. 19:10) Sambu na kubaka mambote na kulungana ya mambu yina Nzambi meyidikaka sambu na beto, beto fwete landa Mesia.

15. Na nki mutindu Yezu kele “moyo”?

¹⁵ Yezu kele “moyo” sambu yandi mesumbaka bantu na menga na yandi, mpi luzingu ya mvula na mvula kele dikabu yina Nzambi kepesaka na nzila ya “Mfumu na beto Yesu Kristo.” (Roma 6:23) Yezu kele mpi “moyo” sambu na bantu yina mefwaka. (Yoa. 5:28, 29) Dyaka, yindula mpi mambu yina yandi tasala bonso Nganga-Nzambi ya Nene na Luyalu na yandi ya Bamvula Funda. Yandi tagulusa bantu na yandi ya kele na ntoto kimakulu na masumu mpi na lufwa!​—Baeb. 9:11, 12, 28.

16. Inki kikuma beto kele na yo sambu na kulanda Yezu?

¹⁶ Yo yina, mvutu yina Yezu kupesaka Toma kele mfunu mingi sambu na beto. Yezu kele nzila mpi kieleka mpi moyo. Yandi kele muntu yina Nzambi kutindaka na ntoto sambu bantu ya kele na ntoto kuguluka na nzila na yandi. (Yoa. 3:17) Mpi sambu na kukwenda na Tata, bantu yonso fwete luta kaka na nzila ya Yezu. Biblia ketuba pwelele nde: “Bantu lenda guluka kaka na yandi, sambu Nzambi me pesaka bantu zina ya muntu ya nkaka ve awa na nsi-ntoto yina lenda gulusa bo.” (Bis. 4:12) Yo yina, ata beto vandaka kukwikila na konso mambu yina, yo kele mayele nde beto kwikila na Yezu, kulanda yandi, ebuna yo tanata beto na luzingu.​—Yoa. 20:31.

Bo Kesyamisa Beto na Kuwila Kristu

17. Sambu na nki yo kele mfunu nde beto wila Mwana ya Nzambi?

¹⁷ Piere, Yoane, mpi Yakobo kumonaka lukituku. Na ntangu yina, bo waka ndinga mosi ya katukaka na zulu mpi kutubaka nde: “Yai kele Mwana na mono ya mono me solaka. Beno wila yandi!” (Luka 9:28, 29, 35) Yo kele mfunu nde beto zitisa ntuma ya kuwila Mesia.​—Tanga Bisalu 3:22, 23.

18. Inki mutindu beto lenda wila Yezu Kristu?

¹⁸ Kuwila Yezu ketendula mpi ‘kutula meso na beto kaka na yandi’ mpi kutadila mbandu na yandi mbote-mbote. (Baeb. 12:2, 3) Yo yina, beto fwete “tula dikebi kuluta yina ya beto ketulaka ntete na mambu yina” ya metala yandi ya beto ketangaka na Biblia mpi na mikanda ya “mpika ya kwikama mpi ya mayele,” mpi ya beto kewaka na balukutakanu ya Bukristu. (Baeb. 2:1, NW; Mat. 24:45, NW) Sambu beto kele mameme na yandi, bika beto sala ngolo na kuwila Yezu mpi kulanda yandi.​—Yoa. 10:27.

19. Inki tasadisa beto na kufula na kulanda Kristu?

¹⁹ Keti beto lenda nunga na kufula na kulanda Kristu, ata beto kekutana ti konso mambu yina? Ya kyeleka, beto lenda nunga, kaka kana beto ‘kelanda mbandu ya mambu ya kieleka’ na kusadilaka mambu yina beto kelongukaka “na lukwikilu ti na kuzola yina ya beto ke zolanaka na kimvuka ti Yesu Kristo.”​—2 Tim. 1:13.

Inki Mambu Nge Melonguka?

• Sambu na nki kulanda “Kristu” ketomisaka bangwisana na beto ti Yehowa?

• Sambu na nki kulanda mbandu ya Yezu kele mutindu mosi ti kulanda mbandu ya Yehowa?

• Inki mutindu Yezu kele ‘nzila mpi kieleka mpi moyo’?

• Sambu na nki beto fwete wila Mupakulami ya Yehowa?

[Bangyufula ya disolo ya kulonguka]

[Kifwanisu ya kele na lutiti 28]

Malongi ya Yezu kemonisa mabanza ya kuzanguka ya Yehowa

[Kifwanisu ya kele na lutiti 29]

Beto fwete landa Mupakulami ya Yehowa na kwikama yonso

[Kifwanisu ya kele na lutiti 31]

Yehowa kutubaka nde: ‘Yai kele Mwana na mono, beno wila yandi’