Tanina Kyese na Bantangu ya Mpasi

“Bantu yina ke tulaka [Yehowa] ntima bo ta vandaka kiese, bo ta yimbaka na kiese konso ntangu.”​—NK. 5:12.

1, 2. (a) Inki kele mwa mambu yina kenataka mpasi mingi bubu yai? (b) Katula bampasi yina kebwilaka bantu yonso, na nki bampasi Bakristu ya kyeleka fwete kanga ntima?

 BAMPASI yina kebwilaka bantu yonso kebwilaka mpi Bambangi ya Yehowa. Bantu mingi ya Nzambi mekutanaka ti mambu ya nku, mvita, mpi mambu yankaka ya kukonda lunungu. Bisumbula ya lugangu, kinsukami, maladi, mpi lufwa kenataka mpasi mingi. Yo yina ntumwa Polo kusonikaka nde: “Beto zaba nde, tii ntangu yai bima yonso ya Nzambi salaka ke dila ngolo, yo ke mona mpasi bonso nkento yina ke zola kubuta.” (Roma 8:22) Beto kemonaka mpi mpasi sambu na kukonda kukuka na beto. Bonso Ntotila Davidi, beto lenda tuba nde: “Mono ke fwa na masumu bonso muntu ke dinda na masa, kilo na yo melutila mono.”​—Nk. 38:5.

² Katula bampasi yina kebwilaka bantu yonso, Bakristu ya kyeleka kenataka nti ya mpasi ya kifwani. (Luka 14:27, NW) Ya kyeleka, bonso Yezu, bo kemengaka mpi kemonisaka balongoki na yandi mpasi. (Mat. 10:22, 23; Yoa. 15:20; 16:2) Yo yina, yo kelombaka kutula ngolo mpi kukanga ntima sambu na kulanda Kristu na ntangu beto kevingila balusakumunu ya nsi-ntoto ya mpa.​—Mat. 7:13, 14; Luka 13:24.

3. Inki mutindu beto kezaba nde Bakristu fwete vanda ve ti luzingu ya mpasi sambu na kupesa Nzambi kyese?

³ Keti yo ketendula nde Bakristu ya kyeleka kezingaka luzingu ya kukonda kyese? Keti luzingu na beto fwete vanda kaka ya mawa mpi ya mpasi tii kuna nsuka takwisa? Yo kele pwelele nde Yehowa kezolaka nde beto vanda na kyese na ntangu beto kevingila kulungana ya balusilu na yandi. Mbala mingi, Biblia ketubaka nde  bansambidi ya kyeleka kele bantu ya kyese. (Tanga Yezaya 65:13, 14.) Nkunga 5:12 ketuba nde: “Bantu yina ke tulaka [Yehowa] ntima bo ta vandaka kiese, bo ta yimbaka na kiese konso ntangu.” Ee, beto lenda vanda na kyese mingi, na ngemba ya mabanza, mpi kusepela ti bima yina beto kele na yo ata na kati ya bampasi. Bika beto tadila dyaka mutindu Biblia lenda sadisa beto na kunwana ti bampasi na beto mpi kulanda na kuvanda na kyese.

Yehowa Kele ‘Nzambi ya Kiese’

4. Inki Nzambi kewaka ntangu bigangwa na yandi kebuyaka kusala luzolo na yandi?

⁴ Beto tadila mbandu ya Yehowa. Bonso Nzambi Nkwa-Ngolo Yonso, luyalanganu ya mvimba kele na nsi ya kiyeka na yandi. Yandi mekonda ve ata kima mosi mpi yandi kele ve ti mfunu ya muntu. Kansi, ata yandi kele ti ngolo ya kuluta nene, yo fwete vanda nde yo pesaka Yehowa mawa ntangu mwana na yandi mosi ya kimpeve kukolamaka mpi kukumaka Satana. Na nima, yo pesaka mpi Nzambi mawa ntangu bawanzyo yankaka kuvukanaka na kukolama yina. Yindula mpi mpasi yina Nzambi kuwaka ntangu Adami ti Eva, bigangwa ya kuluta kitoko yina yandi salaka, kupesaka yandi mukongo. Banda na ntangu yina, bamilio ya bantu kebuyaka kiyeka ya Yehowa.​—Roma 3:23.

5. Inki kepesaka mpenza Yehowa mpasi mingi?

⁵ Kukolama ya Satana kelanda kaka na kukuma ngolo. Bamvula kiteso ya 6 000 meluta banda Yehowa kemonaka bisalu ya lusambu ya biteki, nku, kufwa bantu, mpi kuvukisa nitu na mutindu ya mbi. (Kuy. 6:5, 6, 11, 12) Dyaka, yandi mewaka luvunu mpi kuvweza ya kuluta mbi. Ata nkutu bansambidi na yandi ya kyeleka mepesaka yandi mpasi na mawi. Biblia ketendula dyambu mosi ya mutindu yai ti bangogo yai: “Mbala mingi bo vandaka kutombukila Nzambi na ntoto ya zelo na zelo, mbala mingi bo vandaka kumonisa yandi mawa; mbala mingi bo vandaka kumeka [Yehowa], Nzambi na bo, mbala mingi bo vandaka kupesa yandi makasi.” (Nk. 78:40, 41) Mpasi yina Yehowa kewaka ntangu bantu na yandi kebuyaka yandi kevandaka nene mpenza. (Yer. 3:1-10) Yo kele pwelele nde mambu ya mbi kesalamaka, mpi Yehowa kewaka mpasi mingi ntangu yo kesalamaka.​—Tanga Yezaya 63:9, 10.

6. Inki mutindu Nzambi keyidikaka mambu ya mpasi?

⁶ Kansi, mpasi mpi mawa kekangisaka ve Yehowa nzila ya kusala mambu. Ntangu mambu ya mpasi kubasikaka, Yehowa kubakaka mbala mosi bangidika sambu na kufyotuna malanda ya mbi ya mambu yina kusalamaka. Yandi bakaka mpi bangidika ya kebaka ntangu mingi na mpila nde na nsuka lukanu na yandi kulungana. Na nsadisa ya mambu yai ya mbote, Yehowa  kevingila ti kyese yonso na kunwanina kimfumu na yandi mpi kupesa bansambidi na yandi ya kwikama balusakumunu yina yo tanata. (Nk. 104:31) Ya kyeleka, ata bo mepesaka yandi nsoni, Yehowa kele kaka ‘Nzambi ya kiese.’​—1 Tim. 1:11; Nk. 16:11.

7, 8. Ntangu mambu ketambulaka ve mbote, inki mutindu beto lenda landa mbandu ya Yehowa?

⁷ Ya kyeleka, beto lenda kudifwanisa ve ti Yehowa na yina metala makuki na beto ya kuyidika makambu. Kansi, beto lenda landa mbandu ya Yehowa ntangu beto kenwana ti bampasi. Yo kele mbi ve na kuwa mwa mawa ntangu mambu ketambula mbote ve, kansi beto fwete bikala ve ti mawa yina ntangu mingi. Sambu Yehowa kugangaka beto na kifwani na yandi, beto kele ti makuki ya kuyindula mpi mayele ya kemonanaka na bisalu yina kesadisaka beto na kutadila mbote-mbote bampasi na beto mpi kusala mambu ya mbote konso ntangu yina yo kele mfunu.

⁸ Dyambu mosi ya mfunu yina lenda sadisa beto na kunwana ti bampasi na beto ya luzingu kele kubakisa nde beto kele ve ti kiyeka na zulu ya mambu yankaka. Kudiyangisa mingi na mambu ya mutindu yai lenda natila beto dyaka kiseku mpi kukatula beto kyese mingi ya beto kebakaka na lusambu ya kyeleka. Na nima ya kubaka bangidika ya mefwana sambu na kumanisa dyambu mosi ya mpasi, yo meluta mbote na kukwenda na ntwala mpi kutula dikebi na bisalu yina lenda buta mbuma mingi. Masolo ya Biblia yina kelanda kemonisa mbote dyambu yai.

Bukatikati Kele Mfunu

9. Inki mutindu Ana kumonisaka bukatikati?

⁹ Beto tadila mbandu ya Ana, yina kukumaka mama ya profete Samuele. Yandi lembaka nitu sambu yandi vandaka kubuta ve. Bo vandaka kuseka mpi kusosila yandi sambu yandi vandaka mukobo. Bantangu yankaka, Ana kulembaka nitu mingi mpenza na mpila nde yandi vandaka kudila mpi kudya ve. (1 Sam. 1:2-7) Kilumbu mosi ya yandi kwendaka na tenta ya Yehowa, Ana kukumaka “mawa mingi na ntima; yandi sambaka Mfumu Nzambi ti kudila.” (1 Sam. 1:10) Ntangu Ana kumonisaka mawi na yandi na Yehowa, Eli, yina kuvandaka nganga-Nzambi ya nene, kukwendaka penepene na yandi mpi kutubaka nde: “Kwenda mbote. Nzambi ya Israele kupesa nge kima ya nge me lomba yandi.” (1 Sam. 1:17) Na ntangu yina, Ana kubakisaka mpenza nde yandi salaka yonso yina yandi lendaka kusala. Yandi lendaka kusala ve ata kima sambu na kimukobo na yandi. Ana kumonisaka bukatikati. Ebuna yandi “kwendaka ka yandi. Yandi yantikaka kudia, mawa mpi katukaka yandi.”​—1 Sam. 1:18.

10. Inki dibanza ya mbote Polo kumonisaka ntangu yandi kutanaka ti dyambu mosi ya mpasi yina yandi lendaka ve kumanisa?

¹⁰ Ntumwa Polo kumonisaka dibanza ya mutindu mosi ntangu yandi kutanaka ti mpasi. Kuvandaka ti dyambu mosi yina vandaka kupesa yandi mpasi mingi. Yandi bingaka yo nde “nsende mosi na nitu.” (2 Kor. 12:7, NW) Ata yo vandaka inki, Polo salaka yonso yina yandi lendaka kusala sambu na kukatula mpasi yina, yandi sambaka Yehowa sambu na kubaka ndembikilu. Mbala ikwa Polo kubondilaka Yehowa sambu na dyambu yina? Mbala tatu. Na nima ya mbala ya tatu, Nzambi kumonisaka na Polo nde ‘nsende na nitu’ zolaka ve kukatuka na mutindu ya kuyituka. Polo kundimaka dyambu yai mpi kutulaka dikebi na kusadila Yehowa mingi.​—Tanga 2 Korinto 12:8-10.

11. Inki kisalu kisambu mpi kubondila kesalaka na ntangu beto kenwana ti bampasi?

¹¹ Bambandu yai ketendula ve nde beto fwete yambula kusamba Yehowa sambu na mambu yina kepesa beto mpasi. (Nk. 86:7) Kansi, Ndinga ya Nzambi kesyamisa beto nde: “Beno kumona mpasi ve na ntima sambu na konso mambu yina; kansi konso ntangu ya beno ke samba Nzambi, beno lomba yandi konso mambu yina ya beno ke na yo mfunu; ntangu beno ke lomba yandi yo, beno pesa yandi mersi.” Inki mutindu Yehowa tapesa mvutu na bisambu ya mutindu yai ya beto kesalaka sambu na kubondila mpi kulomba? Biblia keyika nde: “Ebuna ngemba ya Nzambi, ngemba yina me luta mambu yonso ya bantu ke yindulaka, yo ta keba ntima na beno ti mabanza na beno sambu na kimvuka yina ya beno kele ti Yesu Kristo.” (Filp. 4:6, 7) Ee, mbala yankaka Yehowa tamanisa ve dyambu ya mpasi  ya beto kekutana ti yo, kansi yandi lenda pesa mvutu na bisambu na beto na kutaninaka mabanza na beto. Na nima ya kusamba sambu na dyambu mosi, beto lenda bakisa nde yo kele kigonsa na kubika nde susi kulutila beto.

Baka Kyese na Kusala Luzolo ya Nzambi

12. Sambu na nki kulemba nitu ya kezinga ntangu mingi lenda vanda mbi?

¹² Bingana 24:10 ketuba nde: “Kana nge kele kikesa ve na ntangu ya mpasi, [ngolo na nge tavanda fyoti, NW].” Kingana yankaka ketuba nde: “Kana kiese kele ve, yandi ke vanda mawa-mawa.” (Bing. 15:13) Bakristu yankaka kelembaka nitu mpi keyambulaka kusala lutangu na bo ya Biblia mpi keyindululaka dyaka ve Ndinga ya Nzambi. Bisambu na bo kekumaka ya zuluzulu, mpi bo kezolaka dyaka ve kuvanda kisika mosi ti bampangi Bakristu. Yo kele pwelele nde kubikala ti mawa ntangu mingi lenda vanda mbi.​—Bing. 18:1, 14.

13. Inki kele mwa bisalu yina lenda sadisa na kukatula kulemba mpi kupesa beto mwa kyese?

¹³ Kansi, kuvanda ti mabanza ya mbote tasadisa beto na kutula dikebi na mambu ya luzingu yina lenda pesa beto kyese. Davidi kusonikaka nde: “Nzambi na mono, mono ke zolaka mingi kusala mambu ya nge zola.” (Nk. 40:9) Ntangu mambu ketambulaka ve mbote na luzingu na beto, beto fwete yambula ve bikalulu na beto ya mbote ya lusambu. Ya kyeleka, nkisi ya mawa kele kusala bisalu yina kepesaka kyese. Yehowa kesonga beto nde beto lenda baka kyese kana beto ketanga Ndinga na yandi mpi ketala na kati na yo mbala na mbala. (Nk. 1:1, 2; Yak. 1:25) Yo vanda na Masonuku ya Santu mpi na balukutakanu ya Bukristu, beto kebakaka “mambu ya mbote” yina lenda pesa beto kikesa mpi kusepedisa bantima na beto.​—Bing. 12:25; 16:24.

14. Inki lusilu ya Yehowa kepesa beto kyese ntangu yai?

¹⁴ Nzambi kepesa beto bikuma mingi ya kuvanda na kyese. Ya kyeleka, lusilu na yandi ya kugulusa beto kele mpenza nto ya nene ya kyese. (Nk. 13:6) Beto kezaba nde ata konso mpasi yina kebwila beto bubu yai, na nsuka Nzambi tasakumuna bantu yina kesosaka yandi na masonga yonso. (Tanga Longi 8:12.) Profete Habakuki kumonisaka kundima yai na mutindu mosi ya kitoko ntangu yandi sonikaka nde: “Banti ya bafige ke buta diaka ve, banti ya vinu ke basisa diaka bambuma ve, banti ya baolive ke buta diaka ve, bilanga ke pesa diaka bima ya  kudia ve, mameme yonso me mana na kufwa, lupangu ya bangombe me bika ya mpamba. Kansi mono, mono kele kaka na kiese, mono ke sepela, sambu Mfumu Nzambi kele Ngulusi na mono.”​—Hab. 3:17, 18.

‘Kiese na Bantu Yina Yehowa Kele Nzambi na Bo’

15, 16. Tanga mwa makabu ya Nzambi yina lenda pesa beto kyese ntangu beto kevingila balusakumunu yina kekwisa.

¹⁵ Na ntangu beto kevingila makwisa ya kitoko yina bo mebumbilaka beto, luzolo ya Yehowa kele nde beto sepela ti bima ya mbote yina yandi kepesaka beto. Biblia ketuba nde: “Mono kwisaka kuzaba nde mambu yonso ya muntu lenda sala kele kaka kuvanda kiese ti [kusala, NW] mbote ntangu yandi ke zinga. Ebuna kana muntu kudia ti kunwa ti kumona kiese sambu na bima ya yandi me zwa na kisalu na yandi, yo kele matabisi ya Nzambi.” (Lo. 3:12, 13) ‘Kusala mbote’ ketadila mpi kusala bisalu ya mbote sambu na mambote ya bantu yankaka. Yezu kutubaka nde kyese kevandaka mingi na kupesa, kansi na kubaka kyese kevandaka fyoti. Mambote ya beto kesadilaka bankwelani, bana, bibuti, mpi bantu yankaka ya dibuta na beto kepesaka kyese mingi. (Bing. 3:27) Kuvanda mawete, kuvanda ti kikalulu ya kuyamba banzenza, mpi kulolula bampangi na beto ya kimpeve ya babakala ti ya bankento kenataka mpi kyese mingi mpi kepesaka Yehowa kyese. (Gal. 6:10; Kol. 3:12-14; 1 Pie. 4:8, 9) Mpi kusala kisalu na beto ya kusamuna ti mpeve ya kuditambika kenatilaka beto balusakumunu mpenza.

¹⁶ Bangogo ya mukanda ya Longi ya beto mevutukila awa na zulu ketubila byese ya kukonda mpasi ya luzingu, bonso kudya mpi kunwa. Ee, ata ntangu beto kekutanaka ti bampasi, beto lenda baka kyese na konso makabu ya kinsuni yina Yehowa mepesaka beto. Dyaka, yo kelombaka ve kubasisa mbongo sambu na kutala kudinda ya kitoko ya ntangu, bamfinda to banseke ya kitoko, bansaka ya bana-bambisi, mpi bima yankaka ya kuyituka ya lugangu, kansi yo lenda fulusa beto ti boma mpi kupesa beto kyese. Ntangu beto keyindululaka bima ya mutindu yai, zola na beto sambu na Yehowa kekumaka mingi, sambu yandi kele Muntu yina kepesaka bima yonso ya mbote.

17. Inki talembika beto mpenza na bampasi, mpi na ntangu beto kevingila, inki kepesa beto kikesa?

¹⁷ Nsuka-nsuka, zola na beto sambu na Nzambi, bulemfu na beto sambu na bansiku na yandi, mpi lukwikilu na kimenga ya nkudulu talembika beto mpenza na bampasi ya luzingu ya kukonda kukuka mpi tanata beto na kyese ya kukonda nsuka. (1 Yoa. 5:3) Na ntangu beto kevingila, beto kebakaka kikesa na kuzaba nde Yehowa mezaba mbote mambu yonso yina kepesaka beto mpasi. Davidi kusonikaka nde: “Mono ta kina na kiese mpenza sambu nge zolaka mono mingi. Nge me monaka bampasi na mono, nge zaba yo mpi.” (Nk. 31:8) Zola ya Yehowa sambu na beto tapusa yandi na kugulusa beto na bampasi.​—Nk. 34:19.

18. Sambu na nki kyese fwete vanda mingi na kati ya bantu ya Nzambi?

¹⁸ Na ntangu beto kevingila kulungana ya balusilu na yandi, bika beto landa mbandu ya Yehowa, Nzambi ya kyese. Beto bika ve nde bangindu ya mbi kulembisa beto na kimpeve. Kana bampasi kubasika, bika nde makuki na beto ya kuyindula mpi mayele ya kemonanaka na bisalu kutwadisa beto. Yehowa tasadisa beto na kuyala mawi na beto mpi kusala konso mambu yina kele mfunu sambu na kufyotuna malanda ya mbi ya bampasi. Bika beto baka kyese na mambu ya mbote yina yandi kepesaka beto, yo vanda na kinsuni to na kimpeve. Kana beto bikala penepene ya Nzambi, beto takuka kusepela sambu ‘bantu yina Yehowa kele Nzambi na bo kevandaka na kiese.’​—Nk. 144:15.

Inki Nge Melonguka?

• Ntangu beto kenwanaka ti bampasi, inki mutindu beto lenda landa mbandu ya Yehowa?

• Inki mutindu bukatikati lenda sadisa beto na kunwana ti bampasi?

• Na bantangu ya mpasi, inki mutindu beto lenda baka kyese na kusala luzolo ya Nzambi?

[Bangyufula ya disolo ya kulonguka]

[Bifwanisu ya kele na lutiti 16]

Yehowa kewaka mpasi sambu na mambu ya mbi yina kesalamaka

[Bangogo ya kemonisa kisina ya foto]

© G.M.B. Akash/Panos Pictures

[Bifwanisu ya kele na lutiti 18]

Yehowa mepesaka beto mwaye ya kutanina kyese