Kuvanda Muntu ya Yehowa Kele Mambote ya Bantu Mefwana Ve na Kubaka

‘Beto kele bantu ya Yehowa.’​—ROMA 14:8.

1, 2.(a) Inki dibaku ya mbote beto kele na yo? (b) Inki bangyufula beto tatadila?

YEHOWA kupesaka dikanda ya Izraele dibaku mosi ya mbote mpenza ntangu yandi zabisaka bo nde: “Beno ta vanda bantu na mono mosi mpenza.” (Kub. 19:5) Bubu yai, bantu ya dibundu ya Bukristu kele mpi ti dibaku ya mbote ya kuvanda bantu ya Yehowa. (1 Pie. 2:9; Kus. 7:9, 14, 15) Yo kele dibaku ya mbote yina lenda natila beto mambote kimakulu.

² Kuvanda bantu ya Yehowa kele ve kaka dibaku ya mbote kansi yo kele mpi mukumba. Bantu yankaka lenda kudiyula nde: ‘Keti mu takuka kusala mambu yina Yehowa kelomba sambu na mono? Ebuna kana mono sala disumu, keti yandi talosa mono? Keti kuvanda muntu ya Yehowa takatula kimpwanza na mono?’ Yo mefwana kutadila mbote-mbote basusi ya mutindu yai. Kansi, yo mefwana kutula ntete dikebi ya mingi na ngyufula yankaka: Inki kele mambote ya kuvanda muntu ya Yehowa?

Kuvanda Muntu ya Yehowa Kenataka Kyese

3. Inki mutindu lukanu ya Rahabi ya kusadila Yehowa kunatilaka yandi mambote?

³ Keti bantu yina kevandaka bantu ya Yehowa kebakilaka yo mambote? Beto tadila mbandu ya Rahabi, nkento mosi ya ndumba yina vandaka kuzinga na Yeriko ya ntama. Ntembe kele ve nde bo sansaka yandi sambu yandi sadila lusambu ya mbi ya banzambi ya Kanana. Ata mpidina, ntangu yandi waka mutindu Yehowa vandaka kunungisa bantu ya Izraele, yandi bakisaka nde Yehowa kele Nzambi ya kyeleka. Yo yina, yandi tulaka  luzingu na yandi na kigonsa na kutaninaka bantu yina Nzambi kuponaka mpi na mutindu yina yandi tulaka makwisa na yandi na maboko na bo. Biblia ketuba nde: “Yo vandaka mpi kiteso mosi sambu na nkento yina ya ndumba, zina na yandi Rahabi. Yandi muntu yambaka bantu yina ya Israele tindaka, yandi mpi sadisaka bo na kubaka nzila ya nkaka sambu na kuvutuka na bwala na bo, ebuna Nzambi ndimaka yandi sambu na mambu ya mbote ya yandi salaka.” (Yak. 2:25) Yindula mambote yina yandi bakaka ntangu yandi kumaka na kati ya bantu ya bunkete ya Nzambi, bantu yina bo longaka na nsadisa ya Nsiku ya Nzambi na banzila ya zola mpi ya lunungu. Yo fwete vanda nde yandi bakaka kyese mingi kibeni na mutindu yandi yambulaka luzingu na yandi ya ntama! Yandi kwelaka bakala mosi ya Izraele mpi kubutaka mwana-mosi ya bakala, Bozi, yina kukumaka nsadi ya Nzambi ya lukumu.​—Yoz. 6:25; Ruti 2:4-12; Mat. 1:5, 6.

4. Inki mutindu Ruti kubakaka mambote na lukanu na yandi ya kusadila Yehowa?

⁴ Ruti, mwana-nkento mosi ya Moabi, kubakaka mpi lukanu ya kusadila Yehowa. Ntangu yandi vandaka leke, ziku yandi sambilaka nzambi Kemoshi mpi banzambi yankaka ya Moabi, kansi na nima yandi zabaka Nzambi ya kyeleka, Yehowa, mpi yandi kwelaka bakala mosi ya Izraele yina kwendaka kuzinga na bwala na bo. (Tanga Ruti 1:1-6.) Na nima, ntangu Ruti ti mbanda na yandi Orpa, vandaka kukwenda na Betelemi ti Noemi, bokilo na bo, Noemi kusyamisaka bana-bankento zole yina na kuvutuka na banzo na bo. Yo zolaka kuvanda mpasi sambu na bo na kuzinga na Izraele. Ya kyeleka, Orpa ‘kuvutukaka na bwala na bo, kisika vandaka dikanda na yandi ti banzambi na yandi,’ kansi Ruti kuvutukaka ve. Yandi salaka mambu na kuwakana ti lukwikilu na yandi mpi yandi zabaka nde yandi zolaka kuvanda muntu ya Yehowa. Yandi zabisaka Noemi nde: “Kupusa mono ve na ngolo na kubika nge, kukangisa mono nzila ve na kwenda ti nge. Konso kisika ya nge ta kwenda, mono mpi ta kwenda ti nge; konso kisika ya nge ta kwenda kuvanda, mono mpi ta kwenda kuvanda ti nge. Bantu ya dikanda na nge [takuma] bantu ya dikanda na mono; Nzambi na nge [takuma] Nzambi na mono.” (Ruti 1:15, 16) Sambu na nsola na yandi ya kusadila Yehowa, Ruti kubakaka mambote na Nsiku ya Nzambi, yina vandaka na ngidika ya sipesiali sambu na mifwidi mpi bansukami mpi bantu yina kele ve na ntoto. Na nsi ya mapapu ya Yehowa, yandi bakaka kyese mpi lutaninu.

5. Inki nge memonaka na bantu yina kesadilaka Yehowa na kwikama yonso?

⁵ Nge lenda zaba mwa bantu yina mesadilaka Yehowa na kwikama yonso na nsungi ya bamvula mingi na nima ya kudipesa na yandi. Yufula bo mutindu bo mebakaka mambote sambu bo kesadilaka yandi. Ata bantu yonso kekutanaka ti bampasi, banzikisa mingi mpenza kendimisa bangogo yai ya muyimbi-bankunga: “Kiese na bantu yina” Nzambi na bo kele Yehowa.​—Nk. 144:15.

Mambu ya Bukatikati ya Yehowa Kelombaka

6. Sambu na nki beto fwete wa ve boma nde beto takuka ve kusala mambu yina Yehowa kelomba beto?

⁶ Ziku nge mekudiyulaka kana nge takuka kusala mambu yina Yehowa kelombaka sambu na nge. Ntangu nge ketadila dibanza ya kuvanda nsadi ya Nzambi, ya kuzinga na kuwakana ti nsiku na yandi, mpi ya kutuba mambu na zina na yandi, yo kele mpasi ve na kumona nde yo kele kizitu. Mu mbandu, Moize kumonaka nde yandi mefwana ve ntangu Nzambi kutindaka yandi na kuzabisa bantu ya Izraele mpi ntotila ya Ezipte mambu. Kansi Nzambi kuvandaka na bukatikati na mambu yina yandi lombaka Moize. Yehowa ‘kusongaka yandi mambu ya yandi fweti sala.’ (Tanga Kubasika 3:11; 4:1, 10, 13-15.) Sambu Moize kundimaka lusadisu yina bo pesaka yandi, yandi monaka kyese ya kulungisa luzolo ya Nzambi. Na mutindu mosi, Yehowa kele na bukatikati na mambu yina yandi kelombaka beto. Yandi kebakisaka kukonda kukuka na beto, mpi kezolaka kusadisa beto. (Nk. 103:14) Kusadila Nzambi bonso longoki ya Yezu kele ve kizitu kansi yo kepesaka kikesa, sambu luzingu ya mutindu yina kenatilaka bantu yankaka mambote mpi yo kesepedisaka ntima ya Yehowa. Yezu kutubaka nde: “Beno kwisa na mono, . . . ebuna mono ta pesa beno ntangu ya kupema. Beno baka kilo na mono, beno nata yo; beno vanda balonguki na mono, sambu mono kele muntu ya pima, mono kele muntu ya ntima ya mbote.”​—Mat. 11:28, 29.

7. Sambu na nki nge lenda tula ntima nde Yehowa tasadisa nge na kusala mambu yina yandi kelombaka nge?

⁷ Yehowa tapesaka beto ntangu yonso kikesa  yina beto kele na yo mfunu, kana beto kelanda kutula ntima na yandi sambu na kulomba kikesa. Mu mbandu, yo kemonana nde Yeremia kuvandaka madidi-madidi. Yo yina, ntangu Yehowa kusolaka yandi sambu na kuvanda profete na yandi, Yeremia kutubaka nde: “Mfumu, mono zaba kutuba ve, mono kele ka mono mwana.” Na nima, yandi tubaka nkutu nde: “Mono ta tuba diaka na zina na yandi ve.” (Yer. 1:6; 20:9) Kansi, na kikesa yina Yehowa kupesaka yandi, Yeremia kukukaka na kusamuna na nsungi ya bamvula 40 nsangu mosi ya bantu vandaka kuzola ve kuwa. Yehowa kubwisaka yandi ntima mbala na mbala na bangogo yai: “Mono ta vanda na nge sambu na kukeba nge.”​—Yer. 1:8, 19; 15:20.

8. Inki mutindu beto kemonisaka nde beto ketulaka ntima na Yehowa?

⁸ Kaka mutindu Yehowa kupesaka Moize ti Yeremia kikesa, yandi lenda sadisa beto na kusala mambu yina yandi kelombaka Bakristu bubu yai. Kima ya mfunu ya tasadisa beto kele kutula ntima na Nzambi. Biblia ketuba nde: “Tula ntima na nge yonso na Mfumu Nzambi; kutula ntima ve na mambu ya nge mosi ke yindulaka nde nge zaba. Yindula Mfumu Nzambi na mambu yonso ya nge ke salaka, yandi ta songa nge nzila ya mbote.” (Bing. 3:5, 6) Beto kemonisaka nde beto ketulaka ntima na Yehowa ntangu beto kebakaka mambote na lusadisu yina yandi kepesaka na nzila ya Ndinga na yandi mpi ya dibundu. Kana beto bika nde Yehowa kutwadisa luzingu na beto, ata kima mosi ve takanga beto nzila ya kuvanda ya kwikama na yandi.

Yehowa Kekebaka Konso Muntu na Yandi

9, 10. Nkunga ya 91 kesila lutaninu ya nki mutindu?

⁹ Ntangu bo keyindulaka na yina metala desizio ya kudipesa na Yehowa, ziku bantu yankaka kekudiyangisaka nde bo lenda sala disumu, kukuma kukonda mfunu, mpi nde Yehowa lenda buya bo. Kansi yo kele kyese sambu Yehowa kepesaka beto yonso lutaninu yina beto kele na yo mfunu sambu na kutanina bangwisana na beto ya mfunu ti yandi. Bika beto tala mutindu yo kemonana na Nkunga 91.

¹⁰ Muyimbi-bankunga keyantika ti bangogo yai: “Konso muntu yina kezingaka na kisika ya kinsweki ya Muntu ya Kuluta Kuzanguka tazwa kisika ya kuzinga na kivudi ya Nkwa-Ngolo Yonso. Mono tasonga Yehowa nde: ‘Nge kele kisika na mono ya kubumbanina mpi kisika na mono ya lutaninu, Nzambi na mono yina mono ketulaka ntima.’ Yandi muntu takatula nge na mutambu ya muntu ya kekangaka bandeke, na maladi ya kenataka kimbeni.” (Nk. 91:1-3, NW) Simba nde Nzambi kesila na kutanina bantu yina kezolaka yandi mpi ketulaka ntima na yandi. (Tanga Nkunga 91:9, 14.) Yandi kesila lutaninu ya nki mutindu? Ya kyeleka, Yehowa kutaninaka bansadi na yandi yankaka ya ntama na kinsuni​—na bambandu yankaka sambu na kutanina ndonga ya bantu yina kenata na Nkuna ya lusilu. Kansi, bantu kunyokulaka, mpi kumonisaka babakala yankaka ya kwikama mpasi, mpi kufwaka bo na mutindu ya nku mpenza sambu na kusosa kupusa bo na kuyambula kwikama na bo na Nzambi. (Baeb. 11:34-39) Bo zwaka kikesa yina bo vandaka na yo mfunu sambu na kukanga ntima sambu Yehowa kutaninaka bo na kimpeve na kigonsa ya kufwa kwikama na bo. Yo yina, beto kebakisa nde Nkunga ya 91 kele lusilu ya lutaninu ya kimpeve.

11. Inki kele “kisika ya kinsweki ya Muntu ya Kuluta Kuzanguka,” mpi banani Nzambi ketaninaka na kati na yo?

 ¹¹ Yo yina, “kisika ya kinsweki ya Muntu ya Kuluta Kuzanguka” yina muyimbi-bankunga kutubilaka kele kisika ya kifwani ya lutaninu ya kimpeve. Na kisika yina, bantu yina kezingaka ti Nzambi bonso banzenza na yandi kevandaka na lutaninu na konso kima mpi konso muntu yina kesosaka kubebisa lukwikilu mpi zola na bo sambu na Nzambi. (Nk. 15:1, 2; 121:5) Yo kele kisika ya kinsweki sambu bantu yina kele ve Bakristu lenda bakisa yo ve. Kuna, Yehowa ketaninaka bantu yina ketubaka mpenza nde: ‘Nge kele Nzambi na mono yina mono ketudilaka ntima.’ Kana beto bikala na kisika yai ya kubumbanina, beto takudiyangisa ve mingi na yina metala kuvidisa kundimama ya Nzambi na kubwaka na mutambu mosi ya Satana, “muntu ya kekangaka bandeke.”

12. Inki bigonsa lenda bebisa bangwisana na beto ti Nzambi?

¹² Inki bigonsa lenda bebisa bangwisana na beto ya mfunu ti Nzambi? Muyimbi-bankunga ketubila bigonsa mingi, bonso “maladi yina ke bwilaka bantu na mpimpa [mpi] bampasi yina ke fwaka bantu na mwini.” (Nk. 91:5, 6) “Muntu ya kekangaka bandeke” mekangaka bantu mingi na mpusa ya bwimi ya kuvanda na dipanda. (2 Kor. 11:3) Yandi kekangaka bankaka na kusyamisaka lukasi, lulendo, mpi mpusa ya kuvanda na bima mingi ya kinsuni. Yandi kekusaka bankaka dyaka na nzila ya bafilozofi bonso zola ya insi, evolisio, mpi lusambu ya luvunu. (Kol. 2:8) Mpi bantu yankaka mekangamaka na mutambu ya mpusa ya mbi ya kuvukisa nitu. Bamaladi ya mbi ya kimpeve ya mutindu yai mesalaka nde bamilio ya bantu kuvidisa zola na bo sambu na Nzambi.​—Tanga Nkunga 91:7-10; Mat. 24:12.

Tanina Zola na Nge Sambu na Nzambi

13. Inki mutindu Yehowa ketaninaka beto na bigonsa yina lenda bebisa mambote na beto ya kimpeve?

¹³ Inki mutindu Yehowa ketaninaka bantu na yandi na bigonsa yai ya kimpeve? Muyimbi-bankunga ketuba nde: “Nzambi ta songa bawanzio na yandi na kutanina nge na banzila na nge yonso.” (Nk. 91:11) Bawanzyo ya zulu ketwadisaka mpi ketaninaka beto na mpila nde beto lenda samuna nsangu ya mbote. (Kus. 14:6) Katula bawanzyo, bankuluntu, na kulandaka kaka Masonuku na malongi na bo, ketaninaka beto sambu beto kusama ve na bangindu ya luvunu. Bo lenda pesa lusadisu na konso muntu yina kenwana sambu na kununga bikalulu ya nsi-ntoto. (Tito 1:9; 1 Pie. 5:2) Dyaka, “mpika ya kwikama mpi ya mayele” kepesaka madya ya kimpeve sambu na kutanina beto na malongi ya evolisio, na mpukumuna ya bampusa ya mansoni, na kusosa kukuma mvwama mpi muntu ya nene, mpi na bampusa ti bupusi mingi yankaka ya mbi. (Mat. 24:45, NW) Inki mesadisaka nge na kutelamina bigonsa yankaka na kati ya bigonsa yai?

14. Inki mutindu beto lenda baka mambote ya lutaninu yina Nzambi kepesaka?

¹⁴ Inki beto fwete sala sambu na kubikala na “kisika ya kinsweki” ya Nzambi, yina ketaninaka beto? Kaka mutindu yo kelombaka nde beto kuditanina konso ntangu na bigonsa ya kinsuni, bonso bisumbula, bangondi, to maladi, mutindu mosi beto fwete landa na kusala ngolo sambu na kuditanina ntangu yonso na bigonsa ya kimpeve. Yo yina, beto fwete baka mbala na mbala mambote na lutwadisu yina Yehowa kepesaka beto na mikanda na beto mpi na balukutakanu ya dibundu  ti ya nene. Beto kesosaka bandongisila ya bankuluntu. Mpi keti beto kebakaka ve mambote na bikalulu ya kuswaswana yina bampangi-Bakristu ya babakala ti ya bankento kemonisaka? Ya kyeleka, kuvukana na beto ti dibundu kesadisaka beto na kukuma mayele.​—Bing. 13:20; tanga 1 Piere 4:10.

15. Sambu na nki nge lenda tula ntima nde Yehowa lenda tanina nge na konso kima yina lenda sala nde yandi ndima nge dyaka ve?

¹⁵ Beto kele ve na kikuma ya kutula ntembe nde Yehowa lenda tanina beto na konso kima yina lenda sala nde yandi ndima beto dyaka ve. (Roma 8:38, 39) Yandi metaninaka dibundu na bambeni ya ngolo ya lusambu mpi ya politiki yina lukanu na bo kevandaka ntangu yonso ya kukabula beto ti Nzambi na beto ya santu, kansi ve ya kufwa beto. Lusilu yai ya Yehowa melunganaka: “Batolotolo ya bo ta sala sambu na kufwa nge; yo ta sala nge kima ve.”​—Yez. 54:17.

Nani Kepesaka Beto Kimpwanza?

16. Sambu na nki nsi-ntoto lenda pesa beto ve kimpwanza?

¹⁶ Keti kuvanda muntu ya Yehowa kekatulaka kimpwanza na beto? Ve, kansi kuvanda bantu ya nsi-ntoto kekatulaka kimpwanza na beto. Nsi-ntoto mekabwanaka ti Yehowa, mpi nzambi mosi ya nku yina kekumisaka bantu bampika muntu keyalaka yo. (Yoa. 14:30) Mu mbandu, ngidika ya bima ya Satana kesadilaka mpasi ya mbongo sambu na kukatula bantu kimpwanza na bo. (Fwanisa ti Kusonga 13:16, 17.) Disumu kele mpi ti ngolo ya luvunu ya kukumisa bantu bampika. (Yoa. 8:34; Baeb. 3:13) Yo yina ata bantu yina kele ve Bakristu lenda pesa kivuvu ya kimpwanza ntangu bo kesyamisaka mutindu ya luzingu yina kewakana ve ti malongi ya Yehowa, konso muntu yina kewidikilaka bo tasukinina ve na kukuma mpika ya luzingu mosi ya masumu mpi ya mbi.​—Roma 1:24-32.

17. Inki kimpwanza Yehowa kepesaka beto?

¹⁷ Na ndambu yankaka, Yehowa takatula beto na kimpika ya mambu yonso yina lenda pesa beto mpasi kana beto ketudila yandi ntima. Na mambu yankaka, luzingu na beto mefwanana ti ya muntu yina kepesa luzingu na yandi na maboko ya doktere mosi ya mayele yina lenda katula yandi na dyambu mosi ya ketula luzingu na yandi na kigonsa. Beto yonso kele ti dyambu mosi ya ketula luzingu na beto na kigonsa​—disumu ya kisina. Beto lenda vanda na kivuvu ya kutina malanda ya disumu mpi kuzinga mvula na mvula kaka kana beto ketula ntima na Yehowa, na nsadisa ya kimenga ya Kristu. (Yoa. 3:36) Kaka mutindu beto kekumaka kutula ntima mingi na doktere mosi ntangu beto kezabaka mutindu yandi kesansaka, mutindu mosi beto takuma kutula ntima mingi na Yehowa ntangu beto kelanda kulonguka mambu ya metala yandi. Yo yina, beto kelandaka kulonguka na dikebi yonso Ndinga ya Nzambi sambu yo tasadisa beto na kuzola yandi na mutindu yina takatula konso boma ya kuvanda bantu na yandi.​—1 Yoa. 4:18.

18. Bantu yina kele bantu ya Yehowa tazwa inki?

¹⁸ Yehowa kepesaka bantu yonso kimpwanza ya kupona. Ndinga na yandi ketuba nde: “Beno sola luzingu sambu beno zinga, beno ti bana na beno. Beno zola Mfumu Nzambi, Nzambi na beno.” (Kul. 30:19, 20) Yandi kezolaka nde beto monisila yandi zola na kusolaka na luzolo yonso na kusadila yandi. Na kisika ya kukatula kimpwanza na beto, kuvanda bantu ya Nzambi yina beto kezolaka tasala nde beto vanda kaka na kyese mpenza.

19. Sambu na nki kuvanda muntu ya Yehowa kele mambote ya bantu mefwana ve na kubaka?

¹⁹ Sambu beto kele bantu ya masumu, beto mefwana ve na kuvanda bantu ya Nzambi ya kukuka. Kima kesadisaka beto na kuvanda bantu ya Nzambi kele mambote na yandi yina bantu mefwana ve na kubaka. (2 Tim. 1:9) Yo yina, Polo kusonikaka nde: “Kana beto ta fwa, beto ke fwaka sambu na [Yehowa, NW]. Ebuna, ata beto ke zinga ata beto ke fwa, beto kele kaka bantu ya” Yehowa. (Roma 14:8) Ntembe kele ve nde beto tabokutaka ve sambu beto meponaka na kuvanda bantu ya Yehowa.

Inki Mvutu Nge Tapesa?

• Inki kele mambote ya kuvanda muntu ya Yehowa?

• Sambu na nki beto kekukaka na kusala mambu yina Nzambi kelombaka beto?

• Inki mutindu Yehowa ketaninaka bansadi na yandi?

[Bangyufula ya Disolo ya Kulonguka]

[Bifwanisu ya kele na lutiti 15]

Yula bantu yankaka mutindu bo mebakaka mambote sambu bo kele bantu ya Yehowa

[Kifwanisu ya kele na lutiti 16]

Inki kele mwa mitindu yina Yehowa ketaninaka beto?