‘Mpeve ti Nkento ya Makwela Kelanda na Kutuba nde: “Kwisa!”’
‘Mpeve ti Nkento ya Makwela Kelanda na Kutuba nde: “Kwisa!”’
“[Mpeve ti nkento ya makwela kelanda na kutuba, NW] nde: ‘Kwisa!’ . . . Konso muntu yina ke na nzala ya masa, yandi kwisa. Konso muntu yina ke zola kunwa masa ya moyo, yandi baka yo ya mpamba.”—KUS. 22:17.
1, 2. Bima yonso ya kele na ntoto ya ketadila Kimfumu fwete baka inki kisika na luzingu na beto, mpi sambu na nki?
BIMA yonso ya kele na ntoto ya ketadila Kimfumu fwete baka inki kisika na luzingu na beto? Yezu kulongisilaka balongoki na yandi na ‘kulanda na kusosa ntete Kimfumu,’ mpi yandi ndimisaka bo nde kana bo sala mutindu yina, Nzambi zolaka kupesa bo bima yina bo vandaka na yo mfunu. (Mat. 6:25-33) Yandi fwanisaka Kimfumu ya Nzambi ti diyaka mosi ya ntalu mingi mpenza, na mpila nde komersa yina kuzwaka yo ‘kutekaka bima na yandi yonso, ebuna yandi sumbaka yo.’ (Mat. 13:45, 46) Keti beto fwete pesa ve mfunu mingi kuluta na kisalu ya kusamuna Kimfumu mpi ya kukumisa bantu balongoki?
2 Mutindu beto monaka yo na masolo zole ya mekatuka kuluta, ntangu beto kezabisaka nsangu ti kikesa yonso mpi kesadilaka Ndinga ya Nzambi na mayele yonso na kisalu ya kusamuna, beto kemonisaka nde mpeve ya Nzambi ketwadisaka beto. Mpeve yina kesalaka mpi kisalu ya nene ntangu beto kesalaka mbala na mbala kisalu na beto ya kusamuna Kimfumu. Bika beto tala mutindu mpeve kesalaka yo.
Emvitasio Mosi ya Mepesama na Bantu Yonso!
3. Bo kebinga bantu na “kwisa” kunwa masa ya inki mutindu?
3 Emvitasio mosi mepesama na bantu na nzila ya mpeve santu. (Tanga Kusonga 22:17.) Emvitasio yango kele ya “kwisa” mpi kumanisa mpusa na beto ya masa ti masa mosi ya sipesiali mpenza. Yo kele ve masa bonso masa yonso yina kevandaka ti bitini zole ya hydrogène mpi kitini mosi ya oxygène. Ata masa ya kyeleka kele mfunu sambu na kutanina luzingu na ntoto, Yezu vandaka kutubila masa ya mutindu yankaka ntangu yandi songaka nkento mosi ya Musamaria na dibulu ya masa nde: “Muntu yina ta nwa masa ya mono ta pesa yandi, yandi ta vanda na nzala ya masa diaka ve. Sambu masa yina ya mono ta pesa yandi yo ta kituka nto ya masa na kati ya ntima na yandi, yo ta pesaka yandi moyo ya mvula na mvula.” (Yoa. 4:14) Masa ya kuyituka yina bo kebinga bantu na kunwa kepesaka luzingu ya mvula na mvula.
4. Inki mutindu mfunu ya masa ya luzingu kubasikaka, mpi masa yina kemonisa inki?
4 Mfunu ya masa yai ya luzingu kubasikaka ntangu bakala ya ntete, Adami, kuvukanaka ti nkento na yandi, Eva, sambu na kukolama na muntu yina kugangaka bo: Yehowa Nzambi. (Kuy. 2:16, 17; 3:1-6) Nzambi kukulaka bankwelani yina ya ntete na kilanga yina kuvandaka nzo na bo na mpila nde Adami kutandula ve diboko na yandi sambu “na kubaka ti kudia bambuma ya nti yina ke pesaka moyo, mbaimbai yandi ta zingaka mvula na mvula.” (Kuy. 3:22) Sambu yandi kele nkaka ya bantu, nsuka-nsuka Adami kukotisaka lufwa na dibuta ya mvimba ya bantu. (Roma 5:12) Masa ya luzingu kemonisa bangidika yonso yina Nzambi mebakaka sambu na kukatula bantu ya bulemfu na masumu ti lufwa mpi kupesa bo luzingu ya kukuka ya kukonda nsuka na Paladisu ya ntoto. Bangidika yai yonso talungana na nzila ya kimenga ya nkudulu ya Yezu Kristu.—Mat. 20:28; Yoa. 3:16; 1 Yoa. 4:9, 10.
5. Emvitasio ya kukwisa mpi ‘kubaka masa ya moyo ya mpamba’ kekatuka na nani? Tendula.
5 Nani muntu kele na kisina ya emvitasio ya kukwisa mpi ‘kubaka masa ya moyo ya mpamba’? Biblia kemonisa bangidika yonso ya luzingu yina bantu tabaka na nzila ya Yezu na Luyalu ya Kristu ya Bamvula Funda bonso ‘nzadi ya masa ya moyo, ya kepela bonso ditadi ya Kristale.’ Mbona-meso kemonisa nde nzadi yango ‘kebasika na kiti ya kimfumu ya Nzambi ti ya Mwana-Dimeme.’ (Kus. 22:1) Yo yina, Yehowa, Mupesi-Luzingu, muntu kele Nto ya masa yina kepesaka luzingu. (Nk. 36:10) Yandi muntu kepesa masa yina na nzila ya “Mwana-Dimeme,” Yezu Kristu. (Yoa. 1:29) Masa yai ya kifwani kele nzila yina Yehowa tasadila sambu na kukatula mambi yonso yina kukolama ya Adami menatilaka bantu. Ee, Yehowa Nzambi muntu kele na kisina ya emvitasio ya ketuba nde “kwisa.”
6. Inki ntangu ‘nzadi ya masa ya moyo’ yantikaka kubasika?
6 Ata ‘nzadi ya masa ya moyo’ tabasika na mutindu ya kukuka na nsungi ya Luyalu ya Bamvula Funda ya Kristu, yo meyantikaka kubasika na “kilumbu ya Mfumu,” yina kuyantikaka ti kutulama ya “Mwana-Dimeme” na kiti ya kimfumu na mvu 1914. (Kus. 1:10) Yo yina, bangidika yankaka ya luzingu kupesamaka na nima ya ntangu yina. Yo vandaka kutadila Ndinga ya Nzambi, Biblia, sambu bo kebingaka nsangu na yo nde “masa.” (Ef. 5:26) Emvitasio ya ‘kubaka masa ya moyo’ kepesamaka na bantu yonso ntangu bo kewaka mpi kendimaka nsangu ya mbote ya Kimfumu. Kansi nani kepesa emvitasio yango na kilumbu ya Mfumu?
“Nkento ya Makwela” Ketuba nde, “Kwisa!”
7. Banani kuvandaka bantu ya ntete yina kupesaka emvitasio ya ‘kukwisa’ na “kilumbu ya Mfumu,” mpi na nani?
7 Bantu ya kesala kimvuka ya nkento ya makwela—Bakristu ya kupakulama na mpeve—kele bantu ya ntete yina kepesaka emvitasio nde, “kwisa.” Na nani? Ya kyeleka, nkento ya makwela kekuditubila ve nde “Kwisa!” Yandi ketuba bangogo yina na bantu yina kele ti kivuvu ya kubaka luzingu ya mvula na mvula na ntoto na nima ya “bitumba ya kilumbu ya nene ya Nzambi.”—Tanga Kusonga 16:14, 16.
8. Inki kemonisa nde Bakristu ya kupakulama kepesaka emvitasio ya Yehowa banda na mvu 1918?
8 Balongoki ya kupakulama ya Kristu kepesaka emvitasio yango banda na mvu 1918. Na mvula yina, diskure mosi ya bantu yonso ya kuvandaka ti ntu-dyambu “Bamilio ya Bantu ya Kele na Luzingu Bubu Yai Lenda Fwa Ve” kupesaka kivuvu nde bantu mingi tabaka luzingu na paladisu ya ntoto na nima ya bitumba ya Armagedoni. Diskure mosi ya bo salaka na lukutakanu ya distrike ya Balongoki ya Biblia na Cédar Point, Ohio, na États-Unis, na mvu 1922, kusyamisaka bawi na ‘kusamuna Ntotila ti kimfumu na yandi.’ Yo sadisaka bantu ya kimvuka ya nkento ya makwela yina mebikalaka na kupesa bantu mingi emvitasio. Na mvu 1929, Nzozulu ya Nkengi ya Kingelesi ya Marsi 15 kuvandaka ti disolo mosi ya kuvandaka ti ntu-dyambu “Emvitasio ya Zola,” mpi mukapu ya ntu-dyambu ya disolo yina kuvandaka Kusonga 22:17. Kitini mosi ya disolo yango kutubaka nde: “Kimvuka ya bantu ya kwikama yina mebikalaka kevukana [ti Muntu ya Kuluta Kuzanguka] na emvitasio ya zola mpi ketuba nde, ‘Kwisa.’ Beto fwete zabisa nsangu yai na bantu yina kele ti mpusa ya lunungu mpi ya kyeleka. Yo fwete salama ntangu yai.” Tii bubu yai, kimvuka ya nkento ya makwela kelanda na kupesa emvitasio yina.
“Konso Muntu Yina Ke Wa Mambu Yai, Yandi mpi Kutuba nde: ‘Kwisa!’”
9, 10. Inki mutindu bo kebinga bantu yina kewa emvitasio na kutuba mpi nde, “Kwisa!”?
9 Bantu yina kewa emvitasio nde “kwisa” fwete sala inki? Bo kebinga bo mpi na kutuba nde “Kwisa!” Mu mbandu, Nzozulu ya Nkengi ya Kingelesi ya Augusti 1, 1932, kutubaka na lutiti 232 nde: “Bika nde bapakulami kusyamisa bantu yonso yina tazola na kusala kisalu ya kuzabisa nsangu ya mbote ya kimfumu. Yo kelomba ve nde bo vanda bapakulami ya Mfumu sambu na kuzabisa nsangu ya Mfumu. Yo kepesa kikesa mpenza na Bambangi ya Yehowa na kuzaba ntangu yai nde bo mepesa bo nswa ya kunata masa ya luzingu na kimvuka mosi ya bantu yina lenda guluka na Armagedoni mpi kubaka luzingu ya mvula na mvula na ntoto.”
10 Sambu na kumonisa nde muntu yina kewa kele ti mukumba ya kutuba nde, “Kwisa!” Nzozulu ya Nkengi ya Kingelesi ya Augusti 15, 1934, lutiti 2499, kutubaka nde: “Ata bo kele ve bambangi ya Yehowa ya kupakulama na mpeve, bantu ya kimvuka ya Yonadabi fwete kwenda kumosi ti bantu ya kimvuka ya Yehu ya kifwani, disongidila bapakulami, sambu na kuzabisa nsangu ya kimfumu.” Na mvu 1935, “kibuka ya nene” (NW) ya bo ketubila na Kusonga 7:9-17 kuzabanaka pwelele. Yo pesaka bantu ngolo mpenza ya kusala kisalu ya kupesa emvitasio ya Nzambi. Banda ntangu yina, ntalu mosi ya kelanda kaka na kuyela ya kibuka ya nene ya bansambidi ya kyeleka—bamilio kuluta nsambwadi ntangu yai—mendimaka emvitasio yango. Ntangu bo waka nsangu ti ntonda yonso, bo kudipesaka na Nzambi, kubakaka mbotika na masa, mpi kuvukanaka ti kimvuka ya nkento ya makwela sambu na kubinga bantu yankaka ti kikesa yonso na ‘kwisa mpi na kunwa masa ya moyo ya mpamba.’
“Mpeve” Ketuba nde, “Kwisa!”
11. Na mvu-nkama ya ntete T.B., inki kuvandaka kisalu ya mpeve santu na kisalu ya kusamuna?
11 Ntangu yandi vandaka kulonga na sinagoga mosi na Nazareti, Yezu kukangulaka rulo ya profete Yezaya mpi kutangaka nde: “Mpeve ya Mfumu Nzambi kele na mono. Yandi solaka mono sambu na kuzabisa nsangu ya mbote na bansukami, yandi tindaka mono na kuzabisa bantu yina ya bo kangaka na bitumba nde bo ta bikisa bo, mpi na kuzabisa bantu ya kufwa-meso nde bo ta mona diaka. Yandi tindaka mono mpi na bantu yina ya bo ke monisaka mpasi, sambu na kukatula bo na mpasi yina, mpi sambu na kuzabisa bantu nde na mvula yai Mfumu Nzambi ta tala bantu na yandi na disu ya mbote!” Na nima, Yezu kumonisaka nde bangogo yai kulunganaka na yandi mosi, mpi kutubaka nde: “Mambu yai . . . yo me lunga bubu, awa ya beno me wa yo.” (Luka 4:17-21) Na ntwala ya kutombuka na zulu, Yezu kusongaka balongoki na yandi nde: “Beno ta baka ngolo ntangu mpeve ya Nzambi ta kwisa kukulumuka na zulu ya ntu na beno. Ebuna beno ta zabisa nsangu na mono . . . tii na nsuka ya ntoto.” (Bis. 1:8) Na mvu-nkama ya ntete, mpeve santu kusalaka kisalu ya nene mpenza na yina metala kisalu ya kusamuna.
12. Inki kele kisalu ya mpeve ya Nzambi na kisalu ya kupesa emvitasio na bilumbu na beto?
12 Inki kele kisalu ya mpeve santu ya Nzambi na kisalu ya kupesa bantu emvitasio na bilumbu na beto? Yehowa kele Nto ya mpeve santu. Yandi kesadilaka mpeve sambu na kukangula ntima ti mabanza ya bantu ya kimvuka ya nkento ya makwela sambu bo bakisa Ndinga na yandi, Biblia. Mpeve kepusaka bo na kupesa emvitasio mpi kutendula bakyeleka ya Masonuku na bantu yina kele ti kivuvu ya kuzinga kimakulu na Paladisu ya ntoto. Inki beto lenda tuba sambu na bantu yina kendimaka emvitasio yina, kekumaka balongoki ya Yezu Kristu, mpi kepesaka emvitasio na bantu yankaka dyaka? Mpeve kesalaka mpi na zulu na bo. Sambu bo kebakaka mbotika ‘na zina ya mpeve-santu,’ bo kesalaka na kuwakana ti mpeve mpi ketulaka ntima na mpeve sambu yo sadisa bo. (Mat. 28:19) Yindula mpi nsangu yina bapakulami mpi kibuka ya nene ya kelanda kaka na kuyela kelongaka. Yo kekatuka na Biblia—mukanda yina bantu kusonikaka na ngolo ya mpeve ya Nzambi. Yo yina, beto lenda tuba nde emvitasio kepesama na nzila ya mpeve santu. Nkutu, mpeve yina ketwadisaka beto. Inki mutindu dyambu yai fwete vanda na bupusi na kiteso yina beto kesalaka kisalu ya kupesa emvitasio?
Bo “Kelanda na Kutuba nde: ‘Kwisa!’”
13. Nsa yai “mpeve ti nkento ya makwela kelanda na kutuba nde: ‘Kwisa!’” kemonisa inki?
13 “Mpeve ti nkento ya makwela” ketuba kaka ve nde, “Kwisa!” Kisongi-dyambu ya ndinga ya kisina ya bo mesadila awa kemonisa dyambu mosi ya kelanda na kusalama. Na kutadilaka dyambu yai, Traduction du monde nouveau ketuba nde: “Mpeve ti nkento ya makwela kelanda na kutuba nde: ‘Kwisa!’” Dyambu yai kemonisa nde emvitasio ya Nzambi fwete pesama mbala na mbala. Inki beto lenda tuba sambu na bantu yina kewa mpi kendima emvitasio yina? Bo mpi ketuba nde, “Kwisa!” Biblia ketuba nde kibuka ya nene ya bansambidi ya kyeleka “ke sadilaka Nzambi mpimpa ti mwini” na tempelo na yandi. (Kus. 7:9, 15) Na nki mutindu bo “ke sadilaka Nzambi mpimpa ti mwini”? (Tanga Luka 2:36, 37; Bisalu 20:31; 2 Tesalonika 3:8.) Mbandu ya Ana, profete ya nkento ya mununu, mpi ya ntumwa Polo, kemonisa nde ‘kusadila Nzambi mpimpa ti mwini’ ketendula kusadila yandi ntangu yonso mpi kusala bikesa ya masonga na kisalu ya kusamuna.
14, 15. Inki mutindu Daniele kumonisaka mfunu ya kusala lusambu ya Nzambi mbala na mbala?
14 Profete Daniele mpi kumonisaka mfunu ya kusala lusambu ya Nzambi mbala na mbala. (Tanga Daniele 6:5-11, 17.) Yandi sobaka ve bikalulu na yandi ya kimpeve—kikalulu na yandi ya “kusamba Nzambi mbala tatu konso kilumbu”—ata sambu na ngonda mosi, ata nkutu yo tendulaka nde bo losa yandi na dibulu ya bantambu. Mambu ya yandi salaka kumonisaka pwelele na bantu yina vandaka kutala yandi nde kele ve ti kima meluta kusala lusambu ya Yehowa mbala na mbala!—Mat. 5:16.
15 Na nima ya kulutisa mpimpa ya mvimba na dibulu ya bantambu, ntotila yandi mosi kukwendaka kuna mpi kubingaka Daniele na ndinga ya ngolo nde: “Daniele, muntu ya Nzambi ya moyo! Keti Nzambi yina ya nge ke sadilaka ntangu yonso kukaka kugulusa nge na bantambu?” Na mbala mosi, Daniele kuvutulaka nde: “Mfumu, kimfumu na nge kuzinga tii kuna! Nzambi tindaka wanzio na yandi, yandi kangaka minoko ya bantambu sambu bo sala mono kima ve. Yandi salaka mpidina sambu yandi zabaka nde mono ke na mambu ve, mono salaka nge mfumu mbi ve.” Yehowa kusakumunaka Daniele sambu yandi vandaka kusadila yandi “ntangu yonso.”—Dan. 6:20-23.
16. Inki bangyufula mbandu ya Daniele fwete pusa beto na kudiyula na yina metala kudipesa na beto na kisalu ya kusamuna?
16 Daniele kundimaka na luzolo yonso na kufwa na kisika ya kuyambula bikalulu na yandi ya kimpeve. Ebuna beto? Inki bibansa beto kele na kusala to beto kele na luzolo ya kusala sambu na kuzabisa ntangu yonso nsangu ya mbote ya Kimfumu ya Nzambi? Ya kyeleka, beto fwete bika ve ngonda ya mvimba kuluta kukonda kutubila bankaka mambu ya metala Yehowa! Kana mpila kele, keti beto fwete sala ve kikesa sambu na kusala kisalu ya kusamuna konso mposo? Ata beto kele ve ti mavimpi ya mbote mpi ziku beto lenda ta kimbangi kaka mwa minuta 15 na ngonda ya mvimba, beto fwete pesa rapore ya ntangu yina. Sambu na nki? Sambu kumosi ti mpeve mpi nkento ya makwela, beto kele ti mpusa ya kulanda na kutuba nde “Kwisa!” Ee, beto kezola kusala yonso yina beto lenda sala sambu na kubikala bansamuni ya Kimfumu ya kepesaka rapore mbala na mbala.
17. Inki mabaku ya kupesa emvitasio ya Yehowa beto fwete lutisa ve?
17 Beto fwete sosa na kupesa emvitasio ya Yehowa na konso dibaku, kaka ve na bantangu yina beto metulaka sambu na kisalu ya kusamuna. Yo kele dibaku ya nene mpenza ya kubinga bantu yina kele na nzala ya masa na ‘kwisa kunwa masa ya moyo ya mpamba’ na bantangu yankaka, mu mbandu na ntangu beto kekwendaka kusumba bima, kesalaka nzyetelo, kevandaka na konzie, kesalaka kisalu, to kekwendaka na nzo-nkanda! Ata kana bamfumu ya leta kubuyisa kisalu ya kusamuna, beto kelandaka kusamuna na mayele yonso—ziku na kukokulaka ve na bakyelo yonso na kilumbu mosi na ntangu beto kesala kisalu ya nzo na nzo to na kusalaka mingi kisalu ya kuta kimbangi ya mabaku ya mbote.
Landa na Kutuba nde, “Kwisa!”
18, 19. Inki mutindu nge kemonisaka nde nge kebakaka na mbalu mingi dibaku ya kuvanda nduku ya kisalu ya Nzambi?
18 Bamvula kuluta makumi uvwa ntangu yai, mpeve ti nkento ya makwela ketubaka nde, “Kwisa!” na konso muntu yina kele na nzala ya masa ya moyo. Keti nge mewaka emvitasio na bo ya kyese? Ebuna, beto kelongisila nge na kupesa mpi emvitasio yai na bankaka.
19 Beto mezaba ve tii nki ntangu beto talanda na kupesa emvitasio ya zola ya Yehowa, kansi kundima yo na kutubaka nde “Kwisa!” kekumisaka beto banduku ya kisalu ya Nzambi. (1 Kor. 3:6, 9) Yo kele dibaku ya nene mpenza! Bika beto monisa nde beto kebakaka dibaku yina na mbalu mingi mpi beto pesa ntangu yonso “lukumu na Nzambi; lukumu yina kele bonso makabu ya beto ke pesa Nzambi” na kusamunaka mbala na mbala. (Baeb. 13:15) Bika nde bayina kele ti kivuvu ya kuzinga na ntoto kulanda na kutuba kumosi ti kimvuka ya nkento ya makwela nde, “Kwisa!” Mpi bika nde bantu mingi dyaka ‘kubaka masa ya moyo ya mpamba’!
Inki Mambu Nge Melonguka?
• Na nani bo kepesa emvitasio nde, “kwisa”?
• Sambu na nki beto lenda tuba nde emvitasio ya ketuba nde “kwisa” mekatuka na Yehowa?
• Inki kele kisalu ya mpeve santu na kisalu ya kupesa emvitasio nde, “kwisa”?
• Sambu na nki beto fwete sala ngolo sambu na kusala mbala na mbala kisalu ya kusamuna?
[Bangyufula ya Disolo ya Kulonguka]
[Tablo/Bifwanisu ya kele na lutiti 25]
(Sambu na kumona mambu yonso, tala mukanda)
Landa na Kutuba nde, “Kwisa!”
1914
Bansamuni 5 100
1918
Bantu mingi tabaka luzingu na Paladisu na ntoto
1922
“Beno samuna, beno samuna, beno samuna, Ntotila ti kimfumu na yandi”
1929
Bantu ya kwikama yina mebikalaka ketuba nde, “Kwisa!”
1932
Emvitasio ya kutuba nde, “Kwisa!” mepesama na bayina kele ve bapakulami
1934
Bo mebinga kimvuka ya Yonadabi na kusamuna
1935
“Kibuka ya nene” mezabana
2009
Bansamuni 7 313 173