‘Zabisa Nsangu ya Nzambi na Kikesa Yonso’

“Bo . . . fulukaka na mpeve ya Nzambi, ebuna bo yantikaka kuzabisa nsangu ya Nzambi na kikesa yonso.”​—BIS. 4:31.

1, 2. Sambu na nki beto fwete sala ngolo na kusala mbote kisalu na beto ya kusamuna?

BILUMBU tatu na ntwala ya lufwa na yandi, Yezu kusongaka balongoki na yandi nde: “Bo ta longaka nsangu yai ya mbote ya Kimfumu na nsi-ntoto ya mvimba, na mpila nde bantu ya makanda yonso kuwa yo. Ebuna na nima, nsuka ya ntoto ta kwisa.” Na ntwala ya kutombuka na zulu, Yezu yina kufutumukaka kutindaka balongoki na yandi na ‘kukumisa bantu yonso balonguki na yandi mpi na kulonga bo na kulanda mambu yonso ya yandi vandaka kusonga bo na kusala.’ Yandi silaka bo nde yandi tavanda ti bo “bilumbu yonso tii na nsuka ya ntoto.”​—Mat. 24:14; 26:1, 2; 28:19, 20.

² Sambu beto kele Bambangi ya Yehowa, beto kesalaka ti kikesa kisalu yina kuyantikaka na mvu-nkama ya ntete. Kele ve ti kisalu yankaka yina kele mfunu kiteso mosi ti kisalu ya kusamuna Kimfumu yina kegulusaka luzingu mpi kekumisaka bantu balongoki. Yo yina, yo kele mfunu mpenza nde beto sala mbote kisalu na beto ya kusamuna! Na disolo yai, beto tatadila mutindu kutwadisama na mpeve santu kesadisaka beto na kutuba ti kikesa ntangu beto kesala kisalu ya kusamuna. Masolo zole yina kelanda tamonisa mutindu mpeve ya Yehowa lenda twadisa beto na kulonga ti mayele mpi kusamuna mbala na mbala.

Beto Kele ti Mfunu ya Kikesa

3. Sambu na nki kusala kisalu ya kusamuna Kimfumu kelombaka kikesa?

³ Kisalu ya kusamuna Kimfumu yina Nzambi mepesaka beto kele dibaku ya nene kibeni. Kansi, yo kevandaka mpasi bantangu yankaka. Ata bantu yankaka kendimaka nsangu ya mbote ya Kimfumu ya Nzambi kukonda mpasi, bantu mingi kele bonso bantu yina kuzingaka na bilumbu ya Noa. Yezu kutubaka nde bo “vandaka kuzaba kima ve tii kuna masa fulukaka mingi na ntoto yonso; masa yina nataka bo yonso na lufwa.” (Mat. 24:38, 39) Kele mpi ti bantu yina kesekaka beto to kemengaka beto. (2 Pie. 3:3) Kimbeni lenda katuka na bantu yina kele ti kiyeka, na banduku ya nzo-nkanda to banduku ya kisalu, to nkutu na bantu ya dibuta. Katula kimbeni, beto kenwanaka mpi ti balebakanu na beto mosi, bonso kuvanda nsoni-nsoni mpi ti boma nde bo tabuya beto. Mambu mingi lenda sala nde yo vandila beto mpasi na kutuba ti masonga yonso mpi kuzabisa Ndinga ya Nzambi na “kikesa.” (Ef. 6:19, 20) Kukwamina na kuzabisa Ndinga ya Nzambi kelombaka kikesa. Inki lenda sadisa beto na kubaka yo?

4. (a) Kikesa kele inki? (b) Inki mutindu ntumwa Polo kubakaka kikesa ya kuzabisa nsangu na bantu ya Tesalonika?

⁴ Ngogo ya Kigreki ya bo mebalula nde “kikesa” ketendula “kutuba ti masonga, mpi pwelele.” Ngogo yina kepesa ngindu ya “kuvanda ngolo, kutula ntima, . . . kukonda boma.” Kikesa ketendula ve kingolo-ngolo to kukonda luzitu. (Kol. 4:6) Ata yo kelomba nde beto vanda kikesa, beto fwete vanda mpi na ngemba ti bantu yonso. (Roma 12:18) Dyaka, ntangu beto kelonga nsangu ya mbote ya Kimfumu ya Nzambi, yo kele mfunu na kusala ti kikesa mpi kumonisa mayele na mpila nde beto lwadisa ve bantu kukonda kukana. Ya kyeleka, sambu na kuyedisa kikesa beto fwete kuna bikalulu yankaka yina kelombaka kikesa. Kikesa ya mutindu yai kekatukaka ve na kati na beto to na kuditudila ntima. Ntangu bo ‘fingaka ntumwa Polo ti banduku  na yandi na bwala Filipi,’ inki mutindu bo bakaka “kikesa” ya kuzabisa nsangu ya mbote na bantu ya Tesalonika? Polo kusonikaka nde, “Nzambi pesaka beto kikesa.” (Tanga 1 Tesalonika 2:2.) Yehowa Nzambi lenda katula boma na beto mpi kupesa beto kikesa ya mutindu mosi.

5. Inki mutindu Yehowa kupesaka kikesa na Piere, Yoane, mpi balongoki yankaka?

⁵ Ntangu “bamfumu ya Bayuda, bambuta na bo ti balongi na bo ya Bansiku” kumonisaka bo mpasi, ntumwa Piere mpi ntumwa Yoane kutubaka nde: “Beno yindula ntete; na meso ya Nzambi beto fweti sala nki? Beto fweti lemfuka na beno to na Nzambi? Kansi beto, beto lenda bikisa ve na kutuba sambu na mambu yina ya beto monaka ti ya beto waka.” Na kisika ya kusamba Nzambi nde munyokudi kusuka, bo ti bampangi-Bakristu kubondilaka Nzambi mpi kutubaka nde: “Mfumu, tala mutindu bo ke bangika beto, ebuna pesa beto bantu yina ke sadilaka nge kikesa yonso ya kuzabisa bantu nsangu na nge.” (Bis. 4:5, 19, 20, 29) Inki mvutu Yehowa kupesaka na bisambu na bo? (Tanga Bisalu 4:31.) Yehowa kusadisaka bo na kubaka kikesa na nzila ya mpeve na yandi. Mpeve ya Nzambi lenda sala mutindu mosi sambu na beto. Ebuna, inki mutindu beto lenda baka mpeve ya Nzambi mpi kubika nde yo twadisa beto na kisalu na beto ya kusamuna?

Baka Kikesa

6, 7. Inki kele mutindu ya kuluta mbote ya kubaka mpeve santu ya Nzambi? Pesa bambandu.

⁶ Mutindu ya kuluta mbote ya kubaka mpeve santu ya Nzambi kele kulomba yo. Yezu kusongaka bawi na yandi nde: “Ebuna beno bantu ya mbi, kana beno zaba kupesa makabu ya mbote na bana na beno, zaba nde Tata yina kele na zulu ta pesa mpenza mpeve na yandi na bantu yina ke lombaka yandi mpeve!” (Luka 11:13) Ya kyeleka, beto fwete samba ntangu yonso sambu na kulomba mpeve santu. Kana bitini yankaka ya kisalu ya kusamuna bonso kuta kimbangi na babalabala, kusamuna na mabaku ya mbote, to na teritware ya mumbongo kepesa beto boma, beto lenda samba Yehowa sambu na kulomba mpeve na yandi mpi lusadisu sambu na kubaka kikesa ya beto kele na yo mfunu.​—1 Tes. 5:17.

⁷ Yai kele dyambu ya mpangi-nkento mosi na zina ya Rosa kusalaka. * Kilumbu mosi ntangu Rosa vandaka na kisika na yandi ya kisalu, longi mosi ya bo vandaka kusala ti yandi vandaka kutanga lapolo mosi ya kukatukaka na ekole yankaka yina vandaka kutubila mutindu bo kenyokulaka bana. Mambu yina longi yango kutangaka kuyangisaka yandi mingi mpenza na mpila nde yandi bokaka, “Nsi-ntoto yai kekwenda na wapi?” Rosa lendaka ve kulutisa dibaku ya mutindu yina sambu na kuta kimbangi. Inki yandi salaka sambu na kubaka kikesa ya kuyantika disolo? Rosa ketuba nde: “Mu sambaka Yehowa mpi kulombaka yandi mpeve santu sambu yo sadisa mono.” Yandi taka kimbangi ya mbote mpi kubakaka bangidika sambu na kwenda kutala yandi dyaka. Beto tadila mpi mbandu ya Milane, leke mosi ya nkento ya bamvula tanu yina kezingaka na mbanza ya New York. Milane ketuba nde: “Na ntwala ya kukwenda na nzo-nkanda, munu ti mama na mono beto kesambaka Yehowa ntangu yonso.” Inki bo kelombaka na bisambu? Bo kelombaka kikesa sambu Milane kukangama ngolo mpi kutubila mambu ya metala Nzambi na yandi! Mama na yandi ketuba nde: “Yo mesadisaka Milane na kutendula mutindu yandi ketadilaka bafeti ya bilumbu ya kubutuka mpi bafeti yankaka mpi na kubuya kuvukana ti bankaka ntangu bo kesalaka bafeti yango.” Keti bambandu yai kemonisa ve nde kisambu kesadisaka na kubaka kikesa?

8. Inki dilongi beto lenda baka na profete Yeremia na yina metala kubaka kikesa?

⁸ Yindulula mpi mambu yina kusadisaka profete Yeremia na kubaka kikesa. Ntangu Yehowa kuponaka yandi bonso profete ya makanda, Yeremia kuvutulaka nde: “A Mfumu, mono zaba kutuba ve, mono kele ka mono mwana.” (Yer. 1:4-6) Kansi, na nima, Yeremia kuyambulaka ve kisalu na yandi ya kusamuna mpi kukumaka ngolo mpenza na mpila nde  bantu mingi kumaka kumona yandi bonso profete yina vandaka kuzabisa kaka bansangu ya mpasi. (Yer. 38:4) Bamvula kuluta 65, yandi zabisaka na kikesa yonso bandola ya Yehowa. Yandi zabanaka mingi mpenza na Israele sambu yandi vandaka kusamuna kukonda boma mpi ti kikesa yonso na mpila nde bamvula kiteso ya 600 na nima ntangu Yezu kutubaka na kikesa, bantu yankaka kuyindulaka nde yandi vandaka Yeremia yina kuvutukaka na luzingu. (Mat. 16:13, 14) Inki mutindu profete Yeremia, yina kuvandaka ti keti-keti na luyantiku, kunungaka nsoni na yandi? Yandi ketuba nde: “Mambu na nge [ndinga ya Nzambi] ke pela na ntima na mono bonso tiya, yo me kota mono tii na mikwa. Mono me lemba na kubumba yo na ntima.” (Yer. 20:9) Ee, ndinga ya Yehowa kupesaka Yeremia ngolo mpi kupusaka yandi na kutuba.

9. Sambu na nki ndinga ya Nzambi lenda vanda ti bupusi na luzingu na beto mutindu yo vandaka ti bupusi na luzingu ya Yeremia?

⁹ Na mukanda yina yandi sonikilaka Baebreo, ntumwa Polo kusonikaka nde: “Nsangu ya Nzambi kele ya moyo, yo ke salaka konso ntangu. Makasi na yo me luta makasi ya mbele ya makasi zole. Makasi yina ke kotaka tii na kisika ya moyo ti mpeve kele, tii na kisika madikulu ti nluka kele. Nsangu yina yo ke sambisaka nzala ya ntima na beto ti mabanza ya ntima na beto.” (Baeb. 4:12) Nsangu, to ndinga, ya Nzambi lenda vanda ti bupusi na luzingu na beto mutindu yo vandaka ti bupusi na luzingu ya Yeremia. Yibuka nde ata Nzambi kusadilaka bantu sambu na kusonika Biblia, yo kele ve kimvuka ya mayele ya bantu, sambu yo pemamaka na Nzambi. Na 2 Piere 1:21, beto ketanga nde: “Ata profete mosi ve me tubaka ntete na luzolo ya kimuntu, kansi bo vandaka kutuba na zina ya Nzambi sambu mpeve-santu vandaka kusonga bo mambu yonso ya bo vandaka kutuba.” Kana beto kebaka ntangu ya kulonguka Biblia na mudindu, mabanza na beto tafuluka ti nsangu yina mepemamaka na mpeve santu. (Tanga 1 Korinto 2:10.) Nsangu yina lenda vanda bonso ‘tiya ya kepela’ na kati na beto, na mpila nde beto takuka ve kubumba yo na kati na beto.

10, 11. (a) Inki fwete vanda bikalulu na beto ya kulonguka kana beto kezola kubaka kikesa na kuzabisa nsangu? (b) Tanga ata dyambu mosi yina nge kekana kusala sambu na kutomisa mutindu na nge ya kulonguka.

¹⁰ Sambu kulonguka ya Biblia ya beto mosi kuvanda ti bupusi ya ngolo na luzingu na beto, beto fwete sala yo na mpila nde nsangu ya Biblia kukota mpenza na kati na beto, mpi yo simba kimuntu na beto ya kati. Mu mbandu, profete Ezekiele kubakaka mbona-meso mosi mpi na mbona-meso yina bo lombaka yandi na kudya rulo ya mukanda mosi yina kuvandaka ti nsangu mosi ya ngolo yina yo lombaka nde yandi zabisa na bantu yina vandaka kuzola ve kundima. Yo lombaka nde Ezekiele kudya nsangu yina yonso mpi kukumisa yo kitini ya nitu na yandi. Kusala mutindu yina zolaka  kukumisa kisalu ya kuzabisa nsangu yina kitoko bonso ntomo ya bwiki.​—Tanga Ezekiele 2:8–3:4, 7-9.

¹¹ Mambu ya beto kekutana ti yo kele mutindu mosi ti ya Ezekiele. Bubu yai, bantu mingi kezolaka ve kuwa mambu yina Biblia ketuba. Sambu na kukwamina na kuzabisa ndinga ya Nzambi, yo kele mfunu nde beto longuka Masonuku na mutindu yina kepesa beto nzila ya kudya nsangu na yo yonso. Beto fwete vanda ti kikalulu ya kulonguka mbala na mbala, kansi kaka ve kana dibaku kumonana. Mpusa na beto fwete vanda bonso ya muyimbi-bankunga yina kuyimbaka nde: “Mfumu Nzambi, mbote nge ndima mambu ya mono ke tubaka ti ya mono ke yindulaka; nge kele dikunzi na mono, kisika ya mono ke tininaka, nge kele Ngulusi na mono.” (Nk. 19:15) Yo kele mfunu mpenza nde beto baka ntangu ya kuyindulula mambu ya beto ketanga, na mpila nde bakyeleka ya Biblia kukota mpenza na ntima na beto! Ya kyeleka, beto fwete sala ngolo na kutomisa mutindu na beto ya kulonguka. *

12. Sambu na nki balukutakanu ya Bukristu kesadisaka beto na kubika nde mpeve santu kutwadisa beto?

¹² Mutindu yankaka ya kubaka mambote ya kekatuka na mpeve santu ya Yehowa kele ya kutalana “beto na beto sambu na kupusana na zola mpi na bisalu ya mbote, kukonda kuyambula lukutakanu na beto.” (Baeb. 10:24, 25, NW) Kusala ngolo na kukwenda mbala na mbala na balukutakanu ya Bukristu, kuwidikila na dikebi yonso, mpi kusadila mambu yina beto kelonguka kele mitindu ya mbote ya kubika nde mpeve kutwadisa beto. Nkutu, keti mpeve ya Yehowa kepesaka ve lutwadisu na nzila ya dibundu?​—Tanga Kusonga 3:6.

Mambote ya Kekatukaka na Kubaka Kikesa

13. Inki dilongi beto lenda baka na kisalu yina Bakristu ya mvu-nkama ya ntete kusalaka na kisalu ya kusamuna?

¹³ Mpeve santu kele ngolo ya kuluta bangolo yonso ya lugangu, mpi yo lenda pesa bantu ngolo ya kusala luzolo ya Yehowa. Na nsi ya bupusi na yo, Bakristu ya mvu-nkama ya ntete kusalaka kisalu mosi ya nene ya kusamuna. Bo samunaka nsangu ya mbote na lugangu yonso yina kele na nsi ya zulu. (Kol. 1:23) Kana beto yindula nde mingi na kati na bo kuvandaka bantu ‘ya mfunu mingi ve mpi ya me longukaka ve,’ yo kemonana pwelele nde ngolo mosi ya meluta bangolo yonso vandaka kupusa bo na kusala mambu.​—Bis. 4:13.

14. Inki lenda sadisa beto na kuvanda “ya kupela na mpeve”?

¹⁴ Kuzinga na mutindu yina kepesa mpeve santu nzila ya kutwadisa luzingu na beto lenda pusa beto mpi na kusala kisalu na beto ya kusamuna na kikesa yonso. Mambote ya beto  kebakaka na kusamba ntangu yonso sambu na kulomba mpeve, na kulonguka na mudindu mpi na kikesa yonso, na kuyindulula na kisambu mambu ya beto ketanga, mpi na kukwenda mbala na mbala na balukutakanu ya Bukristu lenda sadisa beto na ‘kuvanda ya kupela na mpeve.’ (Roma 12:11, NW) Sambu na yina metala “Muyuda mosi, zina na yandi Apolo, [yina] kwisaka kukuma na bwala Efezo,” Biblia ketuba nde: “Yandi vandaka kudipesa mpenza na kuzabisa ti kulonga mbote-mbote mambu yina me tadila Yesu.” (Bis. 18:24, 25) Kana beto kele “ya kupela na mpeve,” beto lenda monisa kikesa mingi na kisalu na beto ya kusamuna nzo na nzo mpi na ntangu beto keta kimbangi ya dibaku ya mbote.​—Roma 12:11, NW.

15. Inki mambote beto kebakaka na kuvanda ti kikesa mingi na ntangu beto kezabisa nsangu?

¹⁵ Kuvanda ti kikesa mingi na ntangu beto keta kimbangi kevandaka ti bupusi ya mbote na luzingu na beto. Bikalulu na beto ketomaka sambu beto kebakisaka mbote-mbote mfunu mpi mambote ya kisalu na beto. Beto kekumaka ti tiya mingi sambu beto kebakaka kyese mingi ntangu beto kesalaka mbote kisalu ya kusamuna. Mpi kikesa na beto kekumaka ngolo sambu beto kebakisaka mpenza nde beto fwete sala kisalu ya kusamuna kukonda kusukinina.

16. Inki beto fwete sala kana kikesa na beto sambu na kisalu ya kusamuna mekuma fyoti?

¹⁶ Inki beto lenda sala kana beto mevidisa kikesa na beto sambu na kisalu ya kusamuna to kana tiya na beto kele dyaka ve mutindu yo vandaka ntete? Yo kele mfunu na kuditadila na masonga yonso. Polo kusonikaka nde: “Beno meka mambu yina ya beno ke salaka, beno tala yo mbote-mbote na kuzaba kana beno ke zingaka na lukwikilu.” (2 Kor. 13:5) Kudiyula nde: ‘Keti mu kele kaka ya kupela na mpeve? Keti mu kesambaka Yehowa sambu na kulomba mpeve na yandi? Keti bisambu na mono kemonisaka nde mu ketudilaka yandi ntima sambu na kusala luzolo na yandi? Keti yo kevandaka ti bangogo ya kemonisa ntonda sambu na kisalu ya kusamuna yina yandi mepesaka beto? Inki kele bikalulu na mono ya kulonguka? Ntangu ikwa mu kebakaka na kuyindulula mambu ya mu ketangaka mpi kewaka? Na nki kiteso mu kekudipesaka na balukutakanu ya dibundu?’ Kuyindulula bangyufula ya mutindu yai lenda sadisa nge na kuzaba bisika yina nge kele ti bifu mpi kubaka bangidika sambu na kusungika mambu.

Bika Mpeve ya Nzambi Kupesa Nge Kikesa

17, 18. (a) Na nki kiteso kisalu ya kusamuna kele na kusalama bubu yai? (b) Inki mutindu beto lenda tuba ti masonga yonso na ntangu beto kezabisa nsangu ya mbote ya Kimfumu ya Nzambi?

¹⁷ Yezu yina kufutumukaka kusongaka balongoki na yandi nde: “Beno ta baka ngolo ntangu mpeve ya Nzambi ta kwisa kukulumuka na zulu ya ntu na beno. Ebuna beno ta zabisa nsangu na mono na bwala Yeruzalemi, na ntoto ya Yudea yonso, na ntoto ya Samaria yonso, tii na nsuka ya ntoto.” (Bis. 1:8) Kisalu ya kuyantikaka na ntangu yina kesalama bubu yai na kiteso yina yo mesalamaka ntete ve. Bambangi ya Yehowa kiteso ya bamilio nsambwadi kele na kuzabisa nsangu ya Kimfumu na bansi kuluta 230, bo kesalaka bangunga kiteso ya 1,5 miliare konso mvula na kisalu ya kusamuna. Yo kele kyese mpenza na kusala na kikesa yonso kisalu yai ya tasalama dyaka ve!

¹⁸ Bonso na mvu-nkama ya ntete, kisalu ya kusamuna ya kesalama na nsi-ntoto ya mvimba bubu yai kesalama na nsi ya lutwadisu ya mpeve ya Nzambi. Kana beto kendima lutwadisu ya mpeve, beto tatubaka ti masonga yonso na kisalu na beto ya kusamuna. (Bis. 28:31) Yo yina, beto bika nde mpeve kutwadisa beto na ntangu beto kezabisa nsangu ya mbote ya Kimfumu ya Nzambi!

[Banoti na nsi ya lutiti]

Inki Mambu Nge Melonguka?

• Sambu na nki beto fwete vanda kikesa ntangu beto kezabisa ndinga ya Nzambi?

• Inki kusadisaka balongoki ya ntete na kuzabisa nsangu ti kikesa yonso?

• Inki mutindu beto lenda baka kikesa?

• Inki mambote kubaka kikesa kenatilaka beto?

[Bangyufula ya Disolo ya Kulonguka]

[Kifwanisu ya kele na lutiti 16]

Inki mutindu bibuti lenda sadisa bana na bo na kubaka kikesa?

[Bifwanisu ya kele na lutiti 17]

Kisambu mosi ya nkufi lenda sadisa nge na kubaka kikesa na kisalu ya kusamuna