Nzambi Ke na Kusala Inki?

“Mfumu Nzambi, sambu na nki nge kele ntama? sambu na nki nge ke bumbana na ntangu ya mpasi?”​—NKUNGA 10:1.

KUTALA bantu-dyambu ya bazulunalu kendimisa nde beto kezinga na “ntangu ya mpasi.” Mpi ntangu mpasi kebwilaka beto​—mu mbandu nku, aksida mosi ya nene, to lufwa ya muntu mosi ya beto kezolaka—​beto lenda yula nde, Keti Nzambi kemona? Keti yandi kekudibanzaka sambu na beto? Keti yandi kele nkutu pana?

Kansi, keti nge meyindulaka dezia kana mambu ya beto kevingilaka nde Nzambi kusala mesimbamaka na bangindu ya mbi? Mu mbandu: Yindula mwana mosi ya fyoti yina kesepela ve sambu tata na yandi mekwenda na kisalu. Mwana kele ti mpusa ya tata na yandi mpi yandi kezola nde tata na yandi kuvutuka na nzo. Mwana yango kekudiwa bonso nde bo meyambula yandi. Kilumbu ya mvimba, yandi keyula mbala na mbala nde, “Tata ke na wapi?”

Beto lenda mona kukonda mpasi kifu ya kele na mabanza ya mwana yai. Na kutuba ya mbote, na ntangu yina mpenza, tata na yandi ke na kusala sambu na kulungisa bampusa ya dibuta ya mvimba. Keti mabanza na beto mpi lenda vanda ti kifu na ntangu beto kebokaka nde, “Nzambi ke na wapi”?

Mu mbandu, bantu yankaka lenda zola nde Nzambi kuvanda muntu yina kisalu na yandi ya ntetentete kele ya kupesa ndola nswalu-nswalu na muntu yina mesala mbi. Bankaka ketadilaka Nzambi kaka bonso Père Noël ya zulu, yina mukumba na yandi kele ya kupesa makabu​—kisalu, nkwelani, to nkutu kusadisa na kununga na nsaka ya loteri.

Mitindu yai zole ya kutadila mambu kemonisa nde kana Nzambi kepesa ve ndola mbala mosi to kana yandi kepesa ve bima ya beto kelomba yandi, pana yo fwete vanda nde yandi kekudibanzaka ve sambu na bampasi na beto mpi kezabaka ve bampusa na beto. Kansi, yo kele ve mutindu yina ata fyoti! Kyeleka kele nde, kaka na ntangu yai Yehowa ke na kusala sambu na kulungisa bampusa ya dibuta ya mvimba ya bantu, kansi ve na mutindu yina bantu mingi kevingila.

Kana mpidina, Nzambi ke na kusala inki? Sambu na kupesa mvutu na ngyufula yai, beto fwete vutuka na luyantiku ya disolo ya luzingu ya bantu ntangu bangwisana ya bantu ti Nzambi kubebaka mpenza​—kansi na kiteso yina bo lenda yidika.

Malanda ya Mbi ya Disumu

Yindula nzo mosi yina bo mebikisaka kisakasaka na nsungi ya bamvula mingi. Ludi na yo mebwaka, bakyelo mekatukaka na ba charnière na yo, mpi nganda na yo mebebaka mpenza. Na ntangu mosi buna, nzo yai kuvandaka mbote, kansi ntangu yai yo kele ya kubeba. Na kutadila kiteso yina nzo yango mebeba, kisalu ya kuyidika yo tavanda ve pete; yo tasalama ve na kilumbu mosi.

Ntangu yai beto tadila kiteso yina bantu mebebaka banda bamvula kiteso ya 6 000 meluta,  ntangu mpeve mosi ya kemonanaka ve, Satana, kupusaka Adami ti Eva na kukolama na Nzambi. Na ntwala nde dyambu yai kusalama, bankwelani ya ntete kuvandaka ti mavimpi ya kukuka mpi kivuvu ya kuzinga kimakulu ti bana yina bo zolaka kubuta. (Kuyantika 1:28) Kansi, ntangu Adami ti Eva kusalaka disumu, yo vandaka bonso nde bo bebisaka dibuta ya bantu yina zolaka kubutuka na nima.

Kumona ve mpamba malanda ya mbi ya kukolama yina. Biblia ketuba nde: “Masumu me kotaka na nsi-ntoto sambu na mbi ya muntu mosi yai Adami, ebuna masumu me kwisaka kunata lufwa.” (Roma 5:12) Katula lufwa yina yo menataka, disumu mebebisaka mpi bangwisana na beto ti Ngangi na beto mpi yo kele na bupusi ya mbi na nitu, na mabanza, mpi na mawi na beto. Nsukansuka, luzingu na beto mekumaka mutindu mosi ti nzo yina ya kubeba. Na pwelele yonso, muntu ya lunungu Yobi kutubilaka luzingu na beto na bunkufi ntangu yandi tubaka nde muntu ‘ke na luzingu mosi ya nkufi ti ya mpasi.’​—Yobi 14:1.

Kansi, keti Nzambi kuyambulaka bantu na nima ya disumu ya Adami ti Eva? Ata fyoti ve! Nkutu, banda na ntangu yina, Tata na beto ya zulu kesalaka sambu na mambote ya dibuta ya bantu. Sambu na kubakisa mbote mambu yina yandi ke na kusala sambu na beto, beto tadila mambu tatu yina kele mfunu sambu na kuyidika nzo mosi mpi mutindu konso dyambu kewakana ti mambu yina Nzambi mesalaka sambu na kutomisa luzingu ya bantu.

1 Na nima ya kutala nzo ya mebeba, munkwa na yo fwete baka lukanu kana yandi fwete yidika to kupanza yo.

Mbala mosi na nima ya kukolama yina kusalamaka na Edeni, Yehowa Nzambi kumonisaka lukanu na yandi ya kubongisa luzingu ya bantu. Yandi zabisaka mpeve ya kemonanaka ve yina kuvandaka na kisina ya kukolama yina nde: “Mono tatula kimbeni na kati na nge ti nkento mpi na kati ya nkuna na nge ti nkuna na yandi. Yandi tatatika nge na ntu, ebuna nge tatatika yandi na kisingini.”​—Kuyantika 3:15, NW.

Ti bangogo yai, Yehowa kusilaka na kufwa bantu yina kuyantikisaka kukolama na Edeni. (Roma 16:20; Kusonga 12:9) Dyaka, Yehowa kutubaka nde “nkuna” yina tabutuka na makwisa tasumba bantu na disumu. * (1 Yoane 3:8) Na mutindu yai, Yehowa kusilaka pwelele nde: Yandi tayidika lugangu na yandi, kansi yandi tafwa yo ve. Ata mpidina, kutomisa luzingu ya bantu zolaka kubaka ntangu mingi.

2 Arshitekte keyidika bapula yina kemonisa na pwelele yonso mambu yina kisalu ya kuyidika nzo tasala.

Yehowa Nzambi kupesaka bantu ya Izraele bansiku mpi kusalaka pula ya tempelo kisika yo lombaka nde bo sambila yandi. Biblia ketuba nde: “Mambu yina yonso me fwanana kaka fioti na mambu yina ke kwisa.” (Kolosai 2:17) Bonso bapula, mambu yango kemonisa kima mosi ya kuluta nene.

Mu mbandu, bantu ya Izraele vandaka kupesa makabu ya bambisi sambu na kubaka ndolula ya  masumu. (Levi 17:11) Kikalulu yina vandaka kifwani ya kimenga mosi ya kuluta nene yina bo zolaka kupesa bamvu-nkama mingi na nima​—kimenga yina zolaka kusumba dyaka bantu. * Mutindu bo tungaka nzo ya ntenta mpi tempelo, kisika bantu ya Izraele vandaka kusambila, kuvandaka kifwani ya mambu yina Mesia zolaka kusala na bilumbu kekwisa, banda na lufwa na yandi ya kimenga tii na kutombuka na yandi na zulu.​—Tala  karte na lutiti 7.

3 Bo mepona mutungi-nzo yina talanda bapula mpi kusala kisalu ya kuyidika nzo.

Yezu kuvandaka Mesia ya lusilu yina zolaka kulanda mbandu ya mambu yina bimenga ya bantu ya Izraele vandaka kupesa mpi yandi zolaka kupesa luzingu na yandi sambu na kusumba bantu. Ya kyeleka, Yoane-Mbotiki kubingaka Yezu nde “Mwana-dimeme ya Nzambi, yina ke katulaka masumu ya bantu yonso!” (Yoane 1:29) Yezu kundimaka na luzolo yonso mukumba yina. Yandi tubaka nde: “Mono katukaka na zulu sambu na kwisa kusala luzolo na mono mosi ve, kansi sambu na kwisa kusala luzolo ya muntu yina tindaka mono.”​—Yoane 6:38.

Luzolo ya Nzambi sambu na Yezu kuvandaka kaka ve nde yandi kupesa moyo na yandi bonso nkudulu sambu na “kukatula bantu mingi na kimpika ya masumu,” kansi mpi sambu na kusala kuwakana ti balongoki na yandi sambu na Kimfumu. (Matayo 20:28; Luka 22:29, 30) Kimfumu yina kele nzila ya Nzambi tasadila sambu na kulungisa lukanu na yandi sambu na bantu. Biblia kebingaka nsangu ya metala Kimfumu ya Nzambi nde ‘nsangu ya mbote’ sambu yo ketendulaka nde Nzambi metulaka guvernema mosi na zulu sambu na kuyala mambu ya ntoto.​—Matayo 24:14; Daniele 2:44. *

Kisalu ya Kuyidika Kelanda na Kusalama

Na ntwala ya kutombuka na zulu, Yezu kuzabisaka balongoki na yandi nde: “Beno kwenda kukumisa bantu yonso balonguki na mono: Beno botika bo na zina ya Tata ti ya Mwana ti ya mpeve-santu . . . Beno fweti zaba mbote nde mono ta vandaka ti beno bilumbu yonso tii na nsuka ya [ngidika ya bima, NW].”​—Matayo 28:19, 20.

Yo yina, kisalu ya kuyidika bantu zolaka ve kusuka na lufwa ya Yezu. Yo zolaka kulanda na kusalama tii na “nsuka ya ngidika ya bima”​—ntangu yina Kimfumu ya Nzambi zolaka kuyantika na kuyala ntoto na beto. Ntangu yai beto kezinga na ntangu yango. Beto mezaba yo sambu kidimbu yina Yezu kutubilaka na yina metala “nsuka ya ngidika ya bima” ke na kulungana ntangu yai. *​—Matayo 24:3-14; Luka 21:7-11; 2 Timoteo 3:1-5.

Bubu yai, na bansi 236, Bambangi ya Yehowa kelemfukaka na ntuma ya Yezu ya kusamuna nsangu ya mbote ya Kimfumu ya Nzambi. Ya kyeleka, lukanu ya zulunalu yai ya nge kele na kutanga kele ya kusadisa nge na kulonguka mambu mingi ya metala Kimfumu ya Nzambi mpi mambu yina yo talungisa. Na lutiti ya 2 ya konso nimero ya Nzozulu ya Nkengi, nge takuta mambu yai: “Zulunalu yai . . . kepesa bantu kikesa ti nsangu ya mbote ya kemonisa nde kubika fyoti Kimfumu ya Nzambi, yina kele guvernema ya kyeleka na zulu, takatula mambi yonso mpi takitula ntoto paladisu. Yo kesyamisa batangi na yo na kukwikila na Yezu Kristu, yina kufwaka sambu beto kubaka luzingu ya mvula na mvula, mpi yina keyala ntangu yai bonso Ntotila ya Kimfumu ya Nzambi.”

Yo ke kyeleka nde, ntangu yai nge lenda landa na kuwa bansangu ya mambu ya mbi yina bateroriste kesala to ya bisumbula ya lugangu, to nge lenda kutana ti dyambu mosi ya mpasi. Kansi kulonguka Biblia tandimisa nge nde Nzambi meyambulaka ve bantu. Na ndambu yankaka, “yandi kele ntama ve na konso muntu awa na kati na beto.” (Bisalu 17:27) Mpi lusilu na yandi ya kuvutula mambu yina bibuti na beto ya ntete kuvidisaka ta nunga.​—Yezaya 55:10, 11.

[Banoti na Nsi ya Lutiti]

 [Tablo/Bifwanisu ya kele na lutiti 7]

(Sambu na kumona mambu yonso, tala mukanda)

 ‘Mbandu ya Mambu ya Kieleka’​—Mambu Yina Nzo ya Ntenta Vandaka Kumonisa

MESA-KIMENGA

Luzolo ya Nzambi ya kundima kimenga ya Yezu.​—BAEBREO 13:10-12.

NGANGA-NZAMBI YA NENE

Yezu.​—BAEBREO 9:11.

1 Na Kilumbu ya Ndolula, nganga-Nzambi ya nene vandaka kupesa kimenga mosi sambu na masumu ya bantu.​—LEVI 16:15, 29-31.

1 Na Nisani 14, 33 T.B., Yezu kutambikaka luzingu na yandi sambu na mambote na beto.​—BAEBREO 10:5-10; 1 YOANE 2:1, 2.

KISIKA YA SANTU

Mutindu Yezu kele Mwana ya kubutuka na mpeve.​—MATAYO 3:16, 17; ROMA 8:14-17; BAEBREO 5:4-6.

RIDO

Nitu ya Yezu ya kinsuni, kibaka yina vandaka kukabula luzingu ya ntoto mpi luzingu ya zulu.​—1 KORINTO 15:44, 50; BAEBREO 6:19, 20; 10:19, 20.

2 Nganga-Nzambi ya nene vandaka kukwenda na lweka yankaka ya rido ya vandaka kukabula Kisika ya Santu ti Kisika ya Kuluta Santu.

2 Na nima ya lufutumuku na yandi, Yezu ‘lutaka na ndambu yankaka ya rido’ na kukotaka na zulu sambu na kumonika “na meso ya Nzambi sambu na beto.”​—BAEBREO 9:24-28.

KISIKA YA KULUTA SANTU

Zulu.​—BAEBREO 9:24.

3 Ntangu yandi vandaka na Kisika ya Kuluta Santu, nganga-Nzambi ya nene vandaka kutyamuna ndambu ya menga ya kimenga na ntwala ya sanduku ya kuwakana.​—LEVI 16:12-14.

3 Na kupesaka valere ya menga na yandi yina kutyamukaka, Yezu kusadisaka mpenza na kulolula masumu na beto.​—BAEBREO 9:12, 24; 1 PIERE 3:21, 22.