Zwa Lutaninu na Kati ya Bantu ya Nzambi

“Mono ta kumisa nge na meso ya bantu mingi.”​—NK. 35:18.

1-3. (a) Inki lenda pusa Bakristu yankaka na kutula kimpeve na bo na kigonsa? (b) Inki kisika bantu ya Nzambi lenda zwa lutaninu?

NTANGU bo vandaka na konzie, Joe ti nkento na yandi kulwataka bamasque mpi kukwendaka na nsi ya masa sambu na kutala bambisi ya mikubu mpi ya nene ya mutindu na mutindu mpi bima ya kitoko yina kevandaka na nsi ya nzadi (récif corallien). Bo kitaka na nsi mpenza sambu na kusepela na bima yango. Ntangu bo kumaka na kisika mosi yina vandaka mudindu mingi, nkento ya Joe kutubaka nde, “Mu keyindula nde beto kekwenda ntama mingi kuluta.” Joe kuvutulaka nde: “Kudiyangisa ve. Mu mezaba kima ya mu kesala.” Joe keyibuka nde ntangu fyoti na nima yandi kudiyulaka nde, ‘Bambisi yonso mekwenda na wapi?’ Na boma yonso, yandi bakisaka kikuma. Kuna na nsi ya masa, requin mosi vandaka kukwisa kisika yandi vandaka. Na kisika yina, mbisi yango lendaka kufwa yandi kukonda mpasi. Ntangu requin kukumaka penepene na yandi, yo balukaka mpi yo kwendaka na ndambu yankaka.

² Mukristu mosi lenda kudipesa mingi na bima ya ngidika ya bima ya Satana yina kebendaka bantu​—bansaka ya kulutisila ntangu, kisalu, bima ya kinsuni—​na mpila nde yandi kebakisa ve nde yandi kekota na masa ya mudindu. Joe, yina kele nkuluntu ketuba nde: “Eksperiansi na mono kupusaka mono na kuyindula na yina metala bantu ya beto kevukanaka ti bo. Kasa kisika yina kele na lutaninu mpi mbote​—na kati ya dibundu!” Kukasa ve na kisika ya mudindu, kisika nge lenda vanda ya kukabwana na kimpeve ti bampangi na nge mpi kuvanda na kigonsa. Kana yo mekumina nge, kusukinina ve na kuvutuka na ‘masa ya lutaninu.’ Kana ve, nge lenda tula kimpeve na nge na kigonsa.

³ Bubu yai, nsi-ntoto kele kisika ya kigonsa sambu na Bakristu. (2 Tim. 3:1-5) Satana mezaba nde bilumbu na yandi kele ya kutanga, mpi yandi kesosa kudya muntu yina kele ya kukonda dikebi. (1 Pie. 5:8; Kus. 12:12, 17) Kansi, beto mekonda ve lutaninu. Yehowa mepesaka bantu na yandi kisika mosi ya lutaninu ya kimpeve​—dibundu ya Bukristu.

4, 5. Inki bantu mingi keyindulaka na yina metala makwisa na bo, mpi sambu na inki?

⁴ Nsi-ntoto kepesaka bantu lutaninu ya fyoti mpamba​—yo vanda na kinsuni to na mawi. Bantu mingi kemonaka nde mubulu, nku, kumata ya ntalu ya bima, mpi nkutu mambu ya metala ntoto, masa, mupepe, banti, mpi bambisi ketulaka lutaninu na bo ya kinsuni na kigonsa. Bantu yonso kekutana ti mambu ya metala kimununu mpi maladi. Mpi bantu yankaka yina kele ti bisalu, banzo, mbongo ya mefwana, mpi mavimpi ya mwa mbote lenda kudiyula kana bima yai tazinga ntangu ikwa.

⁵ Bantu mingi menungaka mpi ve na kuvanda na lutaninu ya mawi. Yo kele mawa na kumona nde, bantu mingi yina metulaka kivuvu ya kuzwa ngemba ti kyese na makwela mpi na dibuta memonaka nde mambu ya bo vandaka kuvingila melunganaka ve. Na kimpeve, bantu mingi ya kekwendaka na banzo-Nzambi mekumaka kisakasaka, ebuna bo kevandaka na keti-keti sambu na yina metala mbalu ya lutwadisu yina bo kebakaka. Bantu yai kekudiwaka mutindu yai mingimingi ntangu bo ketadilaka bikalulu ya mbi ya bantwadisi ya mabundu na bo mpi malongi na bo yina kewakanaka ve ti Masonuku. Yo yina, bantu mingi keyindulaka nde nsola mosi kaka ya bo kele na yo kele ya kutula ntima na siansi to na luzolo mpi bangindu ya mbote ya bantu yankaka. Yo yina, yo keyitukisa ve na kumona nde bantu ya kele na nzyunga na beto kemonaka nde bo mekonda mpenza  lutaninu to nde bo kezolaka ve kuyindula mingi na yina metala makwisa na bo.

6, 7. (a) Inki kesalaka nde mutindu bansadi ya Nzambi ketadilaka mambu kuswaswana ti ya bantu yina kesadilaka yandi ve? (b) Inki beto tatadila?

⁶ Mutindu bantu ya kele na dibundu ya Bukristu ketadilaka mambu meswaswana mpenza ti mutindu bantu ya kele na nganda na yo ketadilaka mambu! Ata beto Bambangi ya Yehowa kekutanaka ti mambu mpi bampasi mingi ya mutindu mosi ti yina bamfinangani na beto kekutanaka na yo, mutindu na beto ya kutadila mambu yango meswaswana mpenza. (Tanga Yezaya 65:13, 14; Malashi 3:18.) Sambu na inki? Sambu Biblia kepesaka beto ntendula ya mbote ya mambu yina bantu kekutana na yo, mpi beto kele ya kuyilama sambu na kunwana ti bampasi mpi makambu ya luzingu. Yo yina, beto kekudiyangisaka ve kuluta ndilu sambu na makwisa. Kuvanda bansadi ya Yehowa ketaninaka beto na bangindu ya mbi yina kewakanaka ve ti Masonuku, na mansoni, mpi na malanda ya mambu yai. Yo yina, bantu ya dibundu ya Bukristu kevandaka na ngemba yina bantu yankaka mezaba ve.​—Yez. 48:17, 18; Filp. 4:6, 7.

⁷ Kele ti mwa bambandu ya lenda sadisa beto na kuyindulula lutaninu yina bansadi ya Yehowa kevandaka na yo na kuswaswana ti bantu yina kesadilaka yandi ve. Bambandu yai lenda pusa beto na kutadila mutindu na beto ya kuyindula, mambu ya beto kesalaka, mpi kutadila kana beto lenda sadila mingi kibeni bandongisila ya Nzambi, yina yandi mepesaka sambu na kutanina beto.​—Yez. 30:21.

‘Kubika Fioti Makulu na Mono Zolaka Kukatuka na Nzila’

8. Yo kelombaka nde bansadi ya Yehowa kusala nki ntangu yonso?

⁸ Banda na luyantiku ya disolo ya luzingu ya bantu, bantu yina kuponaka na kusadila mpi kulemfukila Yehowa vandaka kubuya kusala bangwisana ya ngolo ti bantu yina kusalaka yo ve. Nkutu, Yehowa kumonisaka nde kimbeni zolaka kuvanda na kati ya bansadi na yandi mpi bantu yina zolaka kulanda Satana. (Kuy. 3:15) Sambu na lukanu na bo ya ngolo ya kuzitisa minsiku ya kupemama ya Nzambi, bantu ya Nzambi mesalaka mambu na mutindu ya kuswaswana ti bantu ya nzyunga na bo. (Yoa. 17:15, 16; 1 Yoa. 2:15-17) Kubaka lukanu ya mutindu yai kevandaka ve pete ntangu yonso. Nkutu, yo  mekuminaka bansadi yankaka ya Yehowa na kudiyula kana yo kele mayele na kuvanda na luzingu ya kuditambika.

9. Tendula dyambu ya mpasi yina nsoniki ya Nkunga ya 73 vandaka kunwana ti yo.

⁹ Nsadi ya Yehowa mosi yina kumaka kudiyula kana yandi bakaka badesizio ya mayele kele nsoniki ya Nkunga ya 73, ziku ntekolo mosi ya Azafi. Muyimbi-bankunga yai kuyulaka sambu na nki mbala mingi yo kemonanaka nde bantu ya mbi kenungaka, kevandaka na kyese, mpi kevwamaka, na ntangu yina bantu ya kesalaka ngolo na kusadila Nzambi kekutanaka ti mimekamu mpi bampasi.​—Tanga Nkunga 73:1-13.

10. Sambu na nki bangyufula yina muyimbi-bankunga kubasisaka kele mfunu sambu na nge?

¹⁰ Keti nge mekudiyulaka dezia bangyufula bonso yina ya muyimbi-bankunga kuyulaka? Kana mpidina, yo kele ve mfunu na kuyindula kuluta ndilu nde nge mesala mbi to nde nge ke na kuvidisa lukwikilu. Ya kyeleka, bansadi mingi ya Yehowa, tanga mpi bankaka yina Yehowa kusadilaka sambu na kusonika Biblia, kuvandaka na bangindu ya mutindu mosi. (Yobi 21:7-13; Nk. 37:1; Yer. 12:1; Hab. 1:1-4, 13) Ya kyeleka, bantu yonso yina kezola kusadila Yehowa fwete yindula mbote-mbote mpi kundima mvutu ya ngyufula yai: Keti kusadila mpi kulemfukila Nzambi kele kima ya kuluta mbote ya kusala? Ngyufula yai kemonisa ntembe yina Satana kubasisaka na masamba ya Edeni. Yo kele na kuwakana ya ngolo na ntembe ya metala luyalu ya Nzambi ya luyalanganu ya mvimba. (Kuy. 3:4, 5) Yo yina, beto yonso fwete tadila dyambu yai ya muyimbi-bankunga kubasisaka. Keti beto fwete vanda na kimpala sambu na bantu ya mbi yina kekudinangula mpi ya kemonana bonso nde bo kele na luzingu ya mbote? Keti beto fwete ‘katuka na nzila,’ kuyambula kusadila Yehowa, mpi kulanda bo? Ya kyeleka, yai kele mpenza mambu yina Satana kezolaka nde beto sala.

11, 12. (a) Inki mutindu muyimbi-bankunga kunungaka baketiketi na yandi, mpi yo kelonga beto inki? (b) Inki mesadisaka nge na kukuma kuyindula mutindu mosi ti muyimbi-bankunga?

¹¹ Inki kusadisaka muyimbi-bankunga na kununga baketiketi na yandi? Ata yandi ndimaka nde kubikaka fyoti yandi katuka na nzila ya lunungu, mabanza na yandi kusobaka ntangu yandi kotaka na “nzo” ya nene ya Nzambi, disongidila ntangu yandi vukanaka ti bantu ya kimpeve na nzo ya ntenta ya Nzambi to tempelo mpi kuyindululaka lukanu ya Nzambi. Na nima muyimbi-bankunga kubakisaka pwelele nde yandi zolaka ve kusuka bonso bantu ya mbi. Yandi lendaka kumona nde nzila yina bo vandaka kulanda mpi bansola na bo na luzingu vandaka kutula bo na “bisika ya butesi.” Muyimbi-bankunga kubakisaka nde nsukansuka bantu yonso yina kebikisaka Yehowa sambu na mansoni ‘tafwa na mbala mosi,’ kansi Yehowa tasadisa bantu yina kesadilaka yandi. (Tanga Nkunga 73:16-19, 27, 28.) Ntembe kele ve nde nge memonaka bukyeleka ya bangogo yai. Sambu na bantu mingi, yo lenda monana nde kuzinga sambu na bo mosi kukonda kutadila bansiku ya Nzambi kele mbote, kansi bo lenda tina ve malanda ya mbi ya luzingu ya mutindu yina.​—Gal. 6:7-9.

¹² Inki dyambu yankaka beto kelonguka na mambu yina muyimbi-bankunga kukutanaka ti yo? Yandi zwaka lutaninu mpi mayele na kati ya bantu ya Nzambi. Yandi yantikaka kuyindula mbote mpi na ndonga ntangu yandi kwendaka kisika yina bo vandaka kusambila Yehowa. Mutindu mosi bubu yai, na balukutakanu ya dibundu beto lenda kuta bantu ya mayele ya kepesaka bandongisila mpi kuzwa madya ya mbote ya kimpeve. Yo yina, Yehowa kele ti bikuma ya mbote ya kuzabisa bansadi na yandi na kukwenda na balukutakanu ya Bukristu. Kuna bo tabaka kikesa mpi bo tazwa ngolo ya kusala mambu na mayele yonso.​—Yez. 32:1, 2; Baeb. 10:24, 25.

Pona Banduku na Nge na Mayele Yonso

13-15. (a) Inki mambu Dina kukutanaka ti yo, mpi yo kemonisa inki? (b) Sambu na nki kusala kinduku ti bampangi-Bakristu kele lutaninu?

¹³ Dina, mwana-nkento ya Yakobi, kele mbandu ya muntu yina kukutanaka ti bampasi mingi sambu yandi salaka kinduku ti bantu ya nsi-ntoto. Disolo ya mukanda ya Kuyantika yina ketubila yandi kesonga beto nde yandi vandaka ti kikalulu ya kuvukana ti bana-bankento ya Kanana ya kisika yina dibuta na yandi vandaka kuzinga. Bantu ya Kanana kuvandaka ve ti minsiku ya kuzanguka ya bikalulu ya mbote bonso bansadi  ya Yehowa. Kansi, mambu yina bantu ya arkeolozi mesengumunaka kemonisa nde bikalulu ya bantu ya Kanana kusalaka nde insi na bo kufuluka ti lusambu ya biteki, mansoni, lusambu ya mbi ya binama ya kuvukisila nitu, mpi mubulu. (Kub. 23:23; Levi 18:2-25; Kul. 18:9-12) Yibuka mambu yina Dina kukutanaka ti yo sambu yandi vukanaka ti bantu yai.

¹⁴ Sikemi, bakala mosi ya bwala yina, yina bantu vandaka kutuba nde yandi vandaka “muntu mosi ya bo vandaka kuzitisa mingi na dikanda na yandi,” kumonaka Dina mpi yandi “simbaka yandi, ebuna yandi lalaka na yandi na kingolo-ngolo.” (Kuy. 34:1, 2, 19) Yo kele mawa mpenza! Keti nge kebanza nde Dina kuyindulaka dezia nde dyambu ya mutindu yina lendaka kukumina yandi? Ziku yandi vandaka kaka kusosa kinduku ya baleke ya bwala yina, yina yandi monaka nde bo kele mbi ve. Kansi, Dina kudikusaka mpenza.

¹⁵ Disolo yai kelonga beto inki? Yo kelonga beto nde beto lenda vukana ve ti bantu yina kele ve Bakristu mpi kutula kivuvu nde beto takutana ve ti malanda ya mbi. Masonuku ketuba nde “banduku ya mbi ke bebisaka bikalulu ya mbote.” (1 Kor. 15:33) Kansi, kuvukana ti bantu yina nge kele ti bo lukwikilu, minsiku ya kuzanguka ya bikalulu ya mbote, mpi zola sambu na Yehowa ya mutindu mosi kele lutaninu. Banduku ya mbote ya mutindu yai tasyamisa nge na kusala mambu na mayele yonso.​—Bing. 13:20.

“Beno Me Sukulaka Ntima na Beno”

16. Inki mambu ntumwa Polo kutubaka na yina metala bantu yankaka ya dibundu ya Korinto?

¹⁶ Dibundu ya Bukristu mesadisaka bantu mingi na kuyambula bikalulu na bo ya mbi. Ntangu ntumwa Polo kusonikaka mukanda na yandi ya ntete na dibundu ya Korinto, yandi tubilaka bansoba yina Bakristu ya dibundu yina kusalaka sambu na kuzinga na kuwakana ti minsiku ya Nzambi. Bantu yankaka kuvandaka ntete kusala pite, kusambila banzambi ya biteki, kusala bizumba, babakala yina keladisaka babakala yankaka, bamiyibi, bantu ya kelaukaka malafu, mpi buna na buna. Polo kuzabisaka bo nde: “Kansi beno me sukulaka ntima na beno.”​—Tanga 1 Korinto 6:9-11.

17. Inki mutindu kuzinga na kuwakana ti minsiku ya Biblia mesobaka luzingu ya bantu mingi?

¹⁷ Bantu yina kele ve ti lukwikilu kevandaka ve ti minsiku ya mbote yina fwete twadisa bo. Bo kekuditudilaka bansiku bo mosi, to bo lenda kaka kudipesa na luzingu ya mansoni ya bantu yina kele na nzyunga na bo, mutindu bantu yankaka ya Korinto ya ntama vandaka kusala na ntwala ya kukuma Bakristu. (Ef. 4:14) Kansi, nzayilu ya sikisiki ya Ndinga ya Nzambi mpi ya balukanu na yandi kele na ngolo ya kutomisa luzingu ya bantu yonso yina kesadilaka Masonuku. (Kol. 3:5-10; Baeb. 4:12) Bantu mingi yina kele na dibundu ya Bukristu bubu yai lenda tela nge nde na ntwala ya kulonguka mpi kundima minsiku ya lunungu ya Yehowa, bo vandaka kuzinga kukonda kuzitisa minsiku ya bikalulu ya mbote. Ata mpidina, bo vandaka ve na kyese. Bo zwaka ngemba kaka ntangu bo yantikaka kuvukana ti bantu ya Nzambi mpi kuzinga na kuwakana ti minsiku ya Biblia.

18. Inki mambu leke mosi kukutanaka ti yo, mpi yo kemonisa inki?

¹⁸ Kansi, bantu yankaka yina kuponaka na kuyambula ‘masa ya lutaninu’ ya dibundu ya Bukristu kebokutaka ntangu yai sambu na desizio yina bo bakaka. Mpangi-nkento mosi yina beto tabinga Tanya ketendula nde yandi “yelaka na kyeleka,” kansi ntangu yandi kumaka na bamvula 16, yandi bikisaka dibundu sambu na “kulanda byese ya nsi-ntoto.” Na kati ya malanda ya mbi yina yandi kutanaka na yo, yandi bakaka divumu yina yandi zolaka ve mpi yandi basisaka yo. Ntangu yai yandi ketuba nde: “Bamvula tatu yina mu lutisaka na nganda ya dibundu mebikaka mono ti bampasi na mawi yina takatukaka ve. Kima mosi ya kelandaka kuyangisa mono  kele mutindu mu fwaka mwana na mono yina kubutukaka ve. . . . Mu kezola kusonga baleke yonso yina keyindula nde bo lenda ‘meka’ nsi-ntoto ata sambu na mwa ntangu fyoti nde: ‘Beno meka ve! Yo lenda vanda mbote na luyantiku, kansi yo kesukaka mbi kibeni. Kima yina nsi-ntoto lenda pesa beto kele kaka mpasi. Mu mezaba yo. Mu mekaka yo. Beno bikala na kati ya organizasio ya Yehowa! Yo kele mutindu mosi kaka ya luzingu yina kenataka kyese.”

19, 20. Inki lutaninu dibundu ya Bukristu kepesaka, mpi nki mutindu?

¹⁹ Yindula mambu yina takumina nge kana nge yambula dibundu ya Bukristu, yina kele kisika ya lutaninu. Ntangu bo keyibukaka luzingu ya mpamba yina bo vandaka na yo na ntwala ya kundima kyeleka, bantu mingi kezolaka nkutu ve kuyindula yo. (Yoa. 6:68, 69) Nge lenda landa na kuzwa lutaninu na mawa mpi bampasi yina kele mingi na nsi-ntoto ya Satana kana nge kangama ngolo ti bampangi na nge Bakristu ya babakala mpi ya bankento. Kuvukana ti bo mpi kukwenda mbala na mbala na balukutakanu ya dibundu tayibusaka nge mbala na mbala nde minsiku ya lunungu ya Yehowa kele mayele mpi yo tasyamisa nge na kuzitisa yo. Nge kele ti bikuma mingi ya ‘kukumisa Yehowa na meso ya bantu mingi,’ kaka mutindu muyimbi-bankunga kusalaka.​—Nk. 35:18.

²⁰ Ya kyeleka, sambu na bikuma mingi, Bakristu yonso kekutanaka ti bantangu yina bo kemonaka bonso nde yo kele mpasi na kutanina kwikama na bo ya Bukristu. Bo lenda vanda kaka ti mfunu nde muntu mosi kusonga bo nzila ya mbote. Nge ti dibundu ya mvimba, inki beno lenda sala sambu na kusadisa bampangi-Bakristu na bantangu ya mutindu yina? Disolo yina kelanda tatadila mutindu nge lenda landa na ‘kupesa kikesa mpi kusadisa’ bampangi na nge Bakristu.​—1 Tes. 5:11.

Inki Mvutu Nge Tapesa?

• Inki beto kelonguka na mambu yina nsoniki ya Nkunga ya 73 kukutanaka na yo?

• Mambu yina Dina kukutanaka na yo kelonga beto inki?

• Sambu na nki nge lenda zwa lutaninu na dibundu ya Bukristu?

[Bangyufula ya Disolo ya Kulonguka]

[Bifwanisu ya kele na lutiti 9]

Kasa kisika yina kele na lutaninu; bikala na kati ya dibundu!