Sadisa Babakala na Kuyela na Kimpeve

‘Yantika ntangu yai, beno tasimbaka bantu ya moyo.’​—LUKA 5:10.

1, 2. (a) Babakala kusalaka inki ntangu bo waka malongi ya Yezu? (b) Inki beto tatadila na disolo yai?

NTANGU Yezu mpi balongoki na yandi vandaka kusamuna na Galilea, bo kotaka na bwatu sambu na kukwenda na kisika mosi ya kingenga. Kansi, kibuka ya bantu kulandaka bo na makulu. Bantu ya kulandaka bo kilumbu yina kuvandaka ‘babakala mile tanu, kukonda kutanga bankento ti bana.’ (Mat. 14:21) Kilumbu yankaka, bantu mingi kwisaka na Yezu sambu yandi longa bo mpi kubelula bo. Bo vandaka ‘babakala mile iya, kukonda kutanga bankento ti bana.’ (Mat. 15:38) Yo kemonana pwelele nde, babakala kuvandaka mingi na kati ya bantu yina kwisaka na Yezu mpi kusepelaka na malongi na yandi. Nkutu, Yezu kuzabaka nde bantu mingi yankaka tandima nsangu na yandi, sambu na nima ya kusala kimangu yina kusalaka nde balongoki na yandi kukanga bambisi mingi, yandi zabisaka longoki na yandi Simoni nde: ‘Yantika ntangu yai, beno tasimbaka bantu ya moyo.’ (Luka 5:10) Yezu kumonisaka nde kisalu na bo ya kusamuna kufwananaka ti kisalu ya kuloba bambisi. Yandi lendaka kusadisa bo na kuzwa bantu mingi yina tandima kyeleka, mpi babakala mingi tavanda na kati ya bantu yango.

² Bubu yai, babakala kesepelaka na nsangu ya Biblia yina beto kelongaka mpi bo kendimaka yo. (Mat. 5:3) Kansi, babakala mingi kevutuka nima mpi keyela ve na kimpeve. Inki mutindu beto lenda sadisa bo? Ata Yezu kusamunaka ve na mutindu mosi ya sipesiali sambu na kusosa babakala, yandi tubilaka mambu yina vandaka kuyangisa babakala ya bilumbu na yandi. Na disolo yai, beto talonguka mutindu Yezu kusadisaka babakala mpi mutindu beto lenda landa mbandu na yandi na kutadilaka mambu tatu yina keyangisaka babakala bubu yai: (1) kuzwa bima ya kuzingila, (2) kuwa boma na mambu yina bantu yankaka tayindula, mpi (3) kumona nde yandi mefwana ve.

Kuzwa Bima ya Kuzingila

3, 4. (a) Inki mambu keyangisaka babakala mingi? (b) Sambu na nki babakala yankaka kesosaka ntete bima ya kuzingila na kisika ya kusosa mambu ya kimpeve?

³ Longi mosi ya bansiku kuzabisaka Yezu nde: ‘Longi, mono talanda nge konso kisika yina nge takwenda.’ Kansi, ntangu Yezu kuzabisaka yandi nde, “Mwana-muntu ke na kisika ve ya yandi lenda kwenda kulala” longi yango kukumaka ti mabanza yankaka. Ziku, yandi vandaka kudiyangisa sambu na kisika yandi tazinga mpi tabaka madya, sambu Biblia kemonisa ve nde yandi kumaka longoki ya Kristu.​—Mat. 8:19, 20.

⁴ Mbala mingi, babakala kesosaka ntete bima ya kinsuni na kisika ya kusosa mambu ya kimpeve. Kukota banzo-nkanda ya nda mpi kuvanda ti kisalu ya mbote kevandaka mambu ya kuluta mfunu sambu na babakala mingi. Bo keyindulaka nde, kusosa mbongo kele mfunu mingi mpi yo tanatila bo mambote mingi kuluta kulonguka Biblia mpi kuvanda na bangwisana ya mbote ti Nzambi. Ziku, bo kesepelaka ti malongi ya Biblia, kansi ‘bampasi ya luzingu yai mpi kiyeka ya kimvwama yina kekusaka’ kekatulaka dikebi na bo. (Mar. 4:18, 19) Beto tatadila mutindu Yezu kusadisaka balongoki na yandi na kuzaba mambu yina bo fwete tula na kisika ya ntete ya luzingu na bo.

5, 6. Inki kusadisaka Andre, Piere, Yakobo mpi Yoane na kuzaba kisalu yina kuvandaka mfunu sambu na bo?

⁵ Andre mpi mpangi na yandi, Simoni Piere vandaka kuloba bambisi. Yoane mpi mpangi na yandi Yakobo ti tata na bo, Zebedeo vandaka mpi kuloba bambisi. Kisalu na bo ya kuloba bambisi vandaka kutambula mbote, mpi bo bakaka babakala yankaka na kisalu. (Mar. 1:16-20) Ntangu Andre mpi Yoane kuwaka nsangu ya Yezu sambu na mbala ya ntete na Yoane Mbotiki, bo ndimaka nde bo memona Mesia. Andre kuzabisaka mpangi na yandi Simoni Piere nsangu yina, mpi ziku Yoane kuzabisaka mpi mpangi na yandi Yakobo.  (Yoa. 1:29, 35-41) Na bangonda yina kulandaka, bo yonso iya kuvandaka kumosi ti Yezu ntangu yandi vandaka kusamuna na Galilea, na Yudea mpi na Samaria. Na nima, bo yonso iya kuvutukilaka kisalu na bo ya kuloba bambisi. Bo sepelaka na malongi ya Yezu, kansi kisalu ya kusamuna kuvandaka ve dyambu yina bo vandaka kutula na kisika ya ntete.

⁶ Ntangu fyoti na nima, Yezu kubingaka Piere ti Andre na kulanda yandi mpi na kukuma “kuloba bantu.” Inki bo salaka? “Bo bikisaka babukondi na bo nswalu, ebuna bo landaka yandi.” Yakobo mpi Yoane kusalaka mutindu mosi. “Bo bikisaka bwatu ti tata na bo nswalu, ebuna bo landaka Yesu.” (Mat. 4:18-22) Inki kusadisaka babakala yai na kubaka lukanu ya kusala kisalu ya ntangu yonso? Keti lukanu na bo kuvandaka ya zulu-zulu to ya kukonda kuyindula? Ve. Mwa bangonda na ntwala, babakala yai kuwidikilaka malongi ya Yezu, kumonaka bimangu yina yandi salaka, kumonaka kikesa na yandi na mambu ya lunungu, mpi kumonaka na meso na bo mosi mutindu bantu vandaka kundima nsangu na yandi. Yo yina, lukwikilu na bo na Yehowa kukumaka ngolo mpi bo kumaka kutudila yandi ntima!

7. Inki mutindu beto lenda sadisa balongoki ya Biblia na kutula ntima na makuki yina Yehowa kele na yo ya kulungisa bampusa ya bantu na yandi?

⁷ Inki mutindu beto lenda landa mbandu ya Yezu mpi kusadisa balongoki ya Biblia na kutudila Yehowa ntima? (Bing. 3:5, 6) Beto lenda sadisa bo na mutindu na beto ya kulonga. Ntangu beto kelonga bo, beto lenda monisa pwelele nde Nzambi mesila na kusakumuna beto kana beto ketula mambote ya Kimfumu na kisika ya ntete. (Tanga Malashi 3:10; Matayo 6:33.) Ata beto lenda sadila baverse mingi sambu na kumonisa mutindu Yehowa kelungisaka bampusa ya bantu na yandi, beto fwete vila ve nde mbandu na beto mosi tasadisa bo mingi. Ntangu beto kezabisa balongoki na beto mutindu Yehowa mesadisaka beto, yo lenda sadisa bo mingi na kutudila Yehowa ntima. Beto lenda tela bo mpi masolo ya kepesa kikesa ya beto metangaka na mikanda na beto. *

8. (a) Sambu na nki longoki ya Biblia fwete ‘meka mpi kumona nde Yehowa kele mbote’? (b) Inki mutindu beto lenda sadisa balongoki na beto na kumona mambote ya Yehowa?

⁸ Sambu longoki kukuma ti lukwikilu ya ngolo, yo mefwana kaka ve nde yandi tanga Biblia mpi kuwa masolo ya bantu yina Yehowa mesakumunaka. Yandi mosi mpi fwete mona na luzingu na yandi mambote ya Yehowa. Muyimbi-bankunga kuyimbaka nde: “Beno meka, beno tala beno mosi mutindu Mfumu Nzambi kele mbote! Kiese na muntu yina ke tina na yandi!” (Nk. 34:9) Inki mutindu beto lenda sadisa longoki ya Biblia na kumona nde Yehowa kele mbote? Beto baka mbandu ya longoki yina kenyokwama sambu na kuzwa mbongo mpi kesala bikesa sambu na kununga kikalulu ya mbi, mu mbandu kunwa makaya, kubula bansaka ya mbongo, to kulutisa ndilu na kunwa malafu. (Bing. 23:20, 21; 2 Kor. 7:1; 1 Tim. 6:10) Keti kulonga yandi na kusamba Nzambi sambu na kununga kikalulu yina ya mbi, tasadisa yandi ve na kumona nde Yehowa kele mbote? Beto lenda syamisa yandi mpi na kutula mambu ya kimpeve na kisika ya ntete na kubakaka ntangu ya kulonguka Biblia konso mposo, na kuyidikaka mpi na kukwendaka na balukutakanu ya Bukristu. Ntangu yandi mosi kemona mutindu Yehowa kesakumuna bikesa na yandi, lukwikilu na yandi takuma ngolo mpenza!

 Kuwa Boma na Mambu Yina Bantu Yankaka Tayindula

9, 10. (a) Sambu na nki Nikodemo mpi Yozefi ya bwala Arimatea kumonisaka ve na meso ya bantu nde bo vandaka kusepela na malongi ya Yezu? (b) Sambu na nki babakala yankaka kekukaka ve kukuma balongoki ya Kristu bubu yai?

⁹ Babakala yankaka kewaka boma na kukuma balongoki ya Kristu sambu bo kewaka boma na mambu yina bantu yankaka tayindula. Mu mbandu, Nikodemo mpi Yozefi ya bwala Arimatea kumonisaka ve na meso ya bantu nde bo vandaka kusepela na malongi ya Yezu sambu bo vandaka kuwa boma na mambu yina Bayuda yankaka lenda tuba to kusala kana bo mona bo. (Yoa. 3:1, 2; 19:38) Bo vandaka ti kikuma ya kuwa boma. Bantwadisi ya mabundu vandaka kumenga Yezu ngolo na mpila nde, muntu yonso yina vandaka kukwikila na Yezu, bo vandaka kukula yandi na sinagoga.​—Yoa. 9:22.

¹⁰ Bubu yai, na bisika yankaka, kana bakala meyantika kusepela na mambu ya Nzambi to ya dibundu, bantu yina kesalaka ti yandi, banduku mpi bampangi na yandi lenda yantika kuvwenza yandi. Na bisika yankaka, yo lenda vanda nkutu kigonsa na kuzabisa bankaka nde nge kezola kusoba dibundu. Bantu lenda vwenza ngolo bakala yina kele soda, muntu ya politiki to muntu ya lukumu mingi na kisika yina yandi kezingaka, kana yandi meyantika kusepela na mambu ya Nzambi. Mu mbandu, bakala mosi na Allemagne kutubaka nde: “Mambu yina beno Bambangi kelongaka sambu na Biblia kele ya kyeleka. Kansi, kana mono kuma Mbangi bubu yai, mbasi bantu yonso tazaba yo. Bantu yina mono kesalaka ti bo, bamfinangani, mpi banduku na mono ti ya dibuta na mono tayindula inki? Mono lenda kuma ve Mbangi.”

11. Inki mutindu Yezu kusadisaka balongoki na kuwa ve bantu boma?

¹¹ Ata bantumwa ya Yezu kuvandaka bantu ya kikesa, bo yonso vandaka kuwa bantu boma. (Mar. 14:50, 66-72) Inki mutindu Yezu kusadisaka bo na kuyela na kimpeve ata bupusi ya banduku kuvandaka ngolo? Yezu kubongisaka bo sambu na mbangika yina bo zolaka kukutana ti yo na makwisa. Yandi tubaka nde: “Kiese na beno, kana bantu kukota beno kimbeni, kana bo buya beno na kimvuka na bo, kana bo finga beno, kana bo tuba nde beno kele bantu ya mbi, yai yonso sambu na Mwana-muntu.” (Luka 6:22) Yezu kuzabisaka bo nde bantu tafinga bo. Bantu tafinga bo “sambu na Mwana-muntu.” Yezu kuyibusaka bo nde, Nzambi tasadisa bo kana bo landa kutula ntima nde yandi tapesa bo lusadisu mpi ngolo. (Luka 12:4-12) Dyaka, Yezu kuzabisaka bantu ya mpa yina yantikaka kulanda yandi na kuvukana ti balongoki na yandi mpi kukuma banduku na bo.​—Mar. 10:29, 30.

12. Inki mutindu beto lenda sadisa bantu ya mpa na kuwa ve bantu boma?

¹² Beto mpi fwete sadisa balongoki ya Biblia na kuwa ve bantu boma. Mbala mingi, yo kevandaka pete na kununga dyambu mosi ya mpasi kana nge mekudibongisa na ntwala. (Yoa. 15:19) Mu mbandu, beto lenda sadisa longoki na kubongisa bamvutu ya pete mpi ya mbote ya mekatuka na Biblia sambu na kupesa bamvutu na bantembe mpi na bangyufula yina banduku ya kisalu ti bantu yankaka lenda yula yandi. Dyaka, katula kukuma nduku na yandi, beto lenda songisa yandi na bampangi yankaka na dibundu, mingi-mingi bayina lenda vanda ti mambu ya kiteso mosi ti yandi. Dyambu ya kuluta mfunu kele nde, beto fwete longa  yandi na kusambaka mbala na mbala mpi bisambu na yandi fwete katuka na ntima. Yo lenda sadisa yandi na kukwenda penepene na Nzambi mpi kukumisa Yehowa Kitininu mpi Ditadi na yandi.​—Tanga Nkunga 94:21-23; Yakobo 4:8.

Kumona nde Yandi Mefwana Ve

13. Inki mutindu mawi ya kudiwa nde bo mefwana ve kevutulaka babakala yankaka nima na mambu ya kimpeve?

¹³ Babakala yankaka kevutukaka nima na mambu ya kimpeve sambu bo ketangaka ve mbote to ketubaka ve mbote to bo kele bantu ya nsoni-nsoni. Babakala yankaka kekukaka ve kumonisa mabanza na bo na meso ya bantu mingi. Bo lenda mona nde, bo takuka ve kulonguka, kupesa bamvutu na balukutakanu ya Bukristu, to kuzabisa balukwikilu na bo na bantu yankaka. Mpangi-bakala mosi ketuba nde: “Ntangu mono vandaka toko, mono vandaka kukwenda ntinu na kyelo mosi, mono vandaka kusala bonso nde mono kekokula mpi na nima mono vandaka kutambula na malembe yonso ti kivuvu nde ata muntu mosi ve tawa mono to tamona mono. . . . Dibanza ya kukwenda nzo na nzo vandaka kubedisa mono.”

14. Sambu na nki balongoki kukukaka ve kubelula toko yina kuvandaka ti mpeve ya mbi?

¹⁴ Yindula mutindu balongoki ya Yezu kudiwaka ntangu bo monaka nde, bo kukuka ve kubelula toko mosi ya bakala yina kuvandaka ti bampeve ya mbi. Tata ya mwana-bakala yina kukwisaka na Yezu mpi kuzabisaka yandi nde: “[Mwana na mono] ke na maladi ya kukona, yandi ke monaka mpasi mingi. Sambu, mbala mingi, yandi ke bwaka na tiya to na masa. Mono me nata yandi na balonguki na nge, kansi bo monaka mpila ve na kubelula yandi.” Yezu kubasisaka mpeve yina ya mbi mpi kubelulaka toko yango. Na nima, balongoki ya Yezu kukwisaka na yandi mpi kuyulaka yandi nde: “Sambu na nki beto monaka mpila ve ya kubasisa mpeve yina?” Yezu kuvutudilaka bo nde: “Sambu beno ke na lukwikilu ya kulunga ve. Mono ke tubila beno mambu ya kieleka: Kana beno vandaka na mwa lukwikilu ya nene bonso kamwa-mbuma ya kamwa-nti yai mutarde, beno zolaka kutuba na ngumba yai nde: ‘Katuka awa, kwenda kubwa kuna’, yo zolaka kwenda. Beno zolaka kumona mpila ya kusala mambu yonso!” (Mat. 17:14-20) Lukwikilu na Yehowa kele mfunu sambu na kununga bampasi yina mefwanana ti ngumba. Inki lenda salama kana muntu kuvila dyambu yai mpi yantika kutula dikebi na makuki na yandi mosi? Kukonda kununga tapusa yandi na kudiwa bonso nde yandi mefwana ve na kusadila Yehowa.

15, 16. Inki mutindu beto lenda sadisa longoki ya Biblia yina kekudiwa nde yandi mefwana ve na kusadila Yehowa?

¹⁵ Mutindu ya mbote ya kusadisa muntu yina kemona nde yandi mefwana ve, kele ya kusyamisa yandi na kutula ntima na Yehowa kansi na yandi mosi ve. Piere kusonikaka nde: “Beno kudikulumusa na nsi ya diboko ya ngolo ya Nzambi, na mpila nde yandi ta tedimisa beno na kilumbu yina ya yandi me tulaka. Beno katula mabanza na beno yina yonso ke yangisaka beno, ebuna beno pesa yo na Nzambi.” (1 Pie. 5:6, 7) Sambu na kusala yo, beto fwete sadisa balongoki na beto ya Biblia na kuyela na kimpeve. Muntu ya kimpeve ketulaka dikebi na mambu ya kimpeve. Yandi kezolaka Ndinga ya Nzambi mpi kemonisaka mbuma ya mpeve na luzingu na yandi. (Gal. 5:22, 23) Yandi kesambaka mingi. (Filp. 4:6, 7) Dyaka, yandi kesambaka Nzambi sambu yandi pesa yandi kikesa mpi ngolo yina yandi kele na yo mfunu sambu na kunwana ti konso dyambu yina to kulungisa mbote-mbote mukumba mosi buna.​—Tanga 2 Timoteo 1:7, 8.

¹⁶ Sambu na balongoki yankaka, yo lenda lomba nde beto sadisa bo na kutomisa makuki na bo ya kutanga, ya kusolula ti bantu, to ya kutuba na meso ya bantu. Bankaka lenda kudiwa bonso nde bo mefwana ve na kusadila Yehowa sambu na mambu ya mbi yina bo salaka na ntwala ya  kuzaba yandi. Beto lenda sadisa balongoki yina yonso na kumonisilaka bo zola mpi ntima-nda. Yezu kutubaka nde: “Bantu yina ke na maladi ve, bo ke na mfunu ya munganga ve. Kansi bayina ke na maladi, bo bantu ke na mfunu ya munganga.”​—Mat. 9:12.

Sadisa Babakala Mingi na Kulonguka Mambu ya Yehowa

17, 18. (a) Beto lenda sala inki sambu na kukutana ti babakala mingi na kisalu ya kusamuna? (b) Inki beto talonguka na disolo yina kelanda?

¹⁷ Mpusa na beto kele nde, babakala mingi kundima nsangu ya Biblia yina kepesaka mpenza kyese. (2 Tim. 3:16, 17) Yo yina, inki mutindu beto lenda kutana ti babakala mingi na kisalu na beto ya kusamuna? Kana beto kesamuna mingi na nkokila, na Mposo ti Lumingu na nima ya midi, to na nsungi ya bafeti ntangu babakala mingi kevandaka na nzo. Mpi kana mpila kele, beto lenda lomba na kusolula ti tata ya dibuta. Beto lenda ta kimbangi ya dibaku ya mbote na babakala yina beto kesalaka ti bo kana mpila kele. Bampangi-bankento yankaka mekwelanaka ti babakala yina kele ve Bambangi, beto lenda meka kusadisa bo na kusepela ti kyeleka.

¹⁸ Ntangu beto kesamuna nsangu ya mbote na muntu yonso yina beto kekutana ti yandi, beto lenda vanda ti kivuvu nde bantu ya ntima ya mbote tandima nsangu yina. Bika beto vanda ntima-nda mpi kusadisa bantu yonso yina kemonisa dikebi ya masonga na nsangu ya mbote. Kansi, inki mutindu beto lenda sadisa babakala yina mebakaka mbotika na kulungisa malombo sambu na kubaka mikumba na dibundu? Disolo ya kelanda tapesa mvutu.

[Noti na nsi ya lutiti]

Inki Mvutu Nge Tapesa?

• Inki mutindu beto lenda sadisa babakala na kutula mambu ya kimpeve na kisika ya ntete?

• Inki mutindu beto lenda sadisa bantu ya mpa na kuwa ve bantu boma?

• Inki mutindu beto lenda sadisa bantu yankaka na kununga mawi ya kudiwa bonso nde bo mefwana ve?

[Bangyufula ya disolo ya kulonguka]

[Kifwanisu ya kele na lutiti 25]

Keti nge kesosaka mabaku ya kukutana ti babakala sambu na kuzabisa bo nsangu ya mbote?

[Kifwanisu ya kele na lutiti 26]

Inki mutindu nge lenda sadisa longoki na nge ya Biblia na kunwana ti bampasi?