Sadisa Bantu na ‘Kutelama na Mpongi’
Sadisa Bantu na ‘Kutelama na Mpongi’
“Sambu beno zaba na nki bilumbu yai ya beto me kuma. Yai kele bilumbu ya beto fweti telama na mpongi.”—ROMA 13:11.
KETI NGE LENDA TENDULA?
Sambu na nki yo kele mfunu nde Bakristu kulanda kukangula meso na kimpeve?
Sambu na nki bansamuni yina kekangulaka meso kewidikilaka mpi ketalaka mbote-mbote?
Inki kele mfunu ya bumbote mpi mawete na kisalu na beto ya kusamuna?
1, 2. Na nki mutindu bantu mingi fwete telema na mpongi?
KONSO mvula, bantu mingi kefwaka na bisumbula sambu bo kenimbaka to kelalaka mpongi ntangu bo ketambwisaka kamio. Bo mekatulaka bantu mingi na kisalu sambu bo kwendaka na kisalu na nsukinina to sambu bo lalaka mpongi na ntangu ya kisalu. Kansi, kunimba na kimpeve lenda vanda ti malanda ya mbi kuluta. Sambu na dyambu yai ya mfunu, Biblia ketuba nde: “Kiese na muntu yina ke kangulaka meso.”—Kus. 16:14-16.
2 Mutindu kilumbu ya nene ya Yehowa mefinama, bantu mingi kelala na kimpeve. Ata bantwadisi yankaka ya mabundu ya Kikristu kendimaka nde bantu na bo ‘kele na mpongi.’ Mpongi ya kimpeve kele inki? Sambu na nki yo kele mfunu nde Bakristu ya kyeleka kulanda na kukangula meso? Inki mutindu beto lenda sadisa bantu yankaka na kutelama na mpongi ya mutindu yina?
MPONGI YA KIMPEVE KELE INKI?
3. Inki mutindu nge lenda tendula nkadilu ya muntu yina kele ya kulala na kimpeve?
3 Bantu yina kele na mpongi kesalaka ve kisalu. Kansi, bantu yina kelala na kimpeve lenda vanda ti mambu mingi ya kinsuni ya kusala kansi ya kimpeve ve. Bo lenda kudiyangisa mingi na basusi ya luzingu to na kusosa byese, lukumu to kimvwama. Ntangu bo kekudipesa na mambu yai yonso, bo ketulaka mpenza ve dikebi na bampusa na bo ya kimpeve. Kansi, bantu yina kele ya kutelema na kimpeve kebakisaka nde beto kezingaka ‘na bilumbu ya nsuka.’ Yo yina, bo kekudipesaka mpenza na kusala luzolo ya Nzambi.—2 Pie. 3:3, 4; Luka 21:34-36.
4. Inki kele mfunu ya ndongisila yai: “Beto fweti lala mpongi ve bonso bantu ya nkaka”?
4Tanga 1 Tesalonika 5:4-8. Na verse yai ntumwa Polo kesyamisa bampangi Bakristu na ‘kulala ve mpongi bonso bantu ya nkaka.’ Yandi zolaka kutuba inki? Mutindu mosi ya beto lenda ‘lala mpongi’ kele ya kuvila minsiku ya bikalulu ya mbote ya Yehowa. Mutindu yankaka ya beto lenda ‘lala mpongi’ kele ya kuvila nde ntangu yina Yehowa tafwa bantu ya mbi mefinama. Beto fwete pesa ve bantu ya mbi ya mutindu yina nzila ya kupusa beto na kukuma ti nkadilu ya kiteso mosi ti bo.
5. Bantu yina kelala na kimpeve kevandaka ti nki nkadilu?
5 Bantu yankaka kemonaka nde Nzambi yina lenda sambisa bo kele ve. (Nk. 53:2) Bankaka keyindulaka nde Nzambi kekudibanzaka ve sambu na bantu, yo yina bo kevandaka ve ti mfunu ya kuzaba yandi. Bantu yankaka dyaka kemonaka nde kuvanda muntu ya dibundu mosi buna takumisa bo banduku ya Nzambi. Bantu yai yonso kele na mpongi ya kimpeve. Bo fwete telema na mpongi. Inki mutindu beto lenda sadisa bo?
BETO FWETE TELEMA NA MPONGI
6. Sambu na nki Bakristu fwete sala bikesa sambu na kulanda kukangula meso na kimpeve?
6 Sambu na kutelemisa bantu yankaka na mpongi, beto mosi fwete vanda ya kutelama. Dyambu yai kelombaka inki? Ndinga ya Nzambi kefwanisa mpongi ya kifwani ti ‘mambu ya mbi yina bantu kesalaka na mpimpa’—bankinsi yina kesyamisaka mambu ya mbi, kulauka malafu, kusala pite, kusala mansoni, kuyiba, mpi kumenga bantu yankaka. (Tanga Roma 13:11-14.) Kubuya bifu ya mutindu yai lenda vanda mpasi. Kukangula meso kele mfunu mingi. Shofere yina kemona mpamba kigonsa yina kekatukaka na kulala mpongi ntangu yandi ketambwisa kamio, lenda tula luzingu na yandi na kigonsa. Yo kele mpenza mfunu nde Mukristu kubakisa nde kulala mpongi ya kimpeve lenda vanda kigonsa!
7. Inki mutindu bikalulu ya mbi ya bantu ya teritware na beto lenda vanda ti bupusi na kisalu na beto ya kusamuna?
7 Mumbandu, Mukristu lenda yindula nde bantu yonso ya teritware na yandi kendimaka ve nsangu ya mbote. (Bing. 6:10, 11) Yandi lenda yindula nde, ‘kana ata muntu mosi ve tandima nsangu ya mbote, sambu na nki kusala bikesa ya kukutana ti bantu mpi kusadisa bo?’ Dyaka, bantu mingi lenda vanda na mpongi ya kimpeve ntangu yai kansi mambu ya luzingu mpi bikalulu na bo lenda soba. Bantu yankaka lenda telama na mpongi mpi kundima nsangu ya mbote. Mpi beto lenda sadisa bo kana beto mosi kelanda na kukangula meso, mumbandu ntangu beto kemeka kusadila mitindu ya mpa sambu na kusamuna nsangu ya Kimfumu na mutindu ya mbote. Sambu na kulanda kukangula meso, beto fwete bakisa kikuma yina kisalu na beto ya kusamuna kele mfunu mingi.
INKI KESALAKA NDE KISALU NA BETO YA KUSAMUNA KUVANDA MFUNU?
8. Sambu na nki kisalu na beto ya kusamuna kele mfunu mingi?
8 Kuvila ve nde yo vanda konso mutindu yina bantu ketadilaka kisalu na beto ya kusamuna, Yehowa kebakaka lukumu mpi kisalu yango kele mfunu mingi na kulungana ya lukanu na yandi. Ntama mingi ve, Yehowa tafwa bantu yina kelemfuka ve na nsangu ya mbote. Nzambi tasambisa bantu na mutindu bo ketadilaka kisalu na beto ya kusamuna. (2 Tes. 1:8, 9) Dyaka, yo tavanda buzoba kana Mukristu kuyindula nde kusala bikesa sambu na kusamuna kele mfunu ve sambu “bantu ya mbote ti bantu ya mbi ta telama na lufwa.” (Bis. 24:15) Na nsadisa ya Ndinga ya Nzambi beto kebakisa nde bantu yina Biblia kebingaka “bankombo” tabaka “ndola ya mvula na mvula.” Kisalu na beto ya kusamuna kemonisaka zola ya Nzambi, yo kekangudilaka bantu nzila ya kusoba mpi ya kubaka ‘luzingu ya mvula na mvula.’ (Mat. 25:32, 41, 46; Roma 10:13-15) Kana beto samuna ve, inki mutindu bantu tazwa dibaku ya kuwa nsangu yina lenda gulusa luzingu na bo?
9. Inki mutindu kudipesa na kisalu ya kulonga nsangu ya mbote kenatilaka beto mpi bantu yankaka mambote?
9 Kusamuna nsangu ya mbote kenatilaka beto mpi mambote. (Tanga 1 Timoteo 4:16.) Keti nge mebakisaka ve nde kutubila mambu ya metala Yehowa mpi kivuvu ya Kimfumu kekumisaka ngolo lukwikilu mpi zola na nge sambu na Nzambi? Keti yo mesadisaka nge ve na kuyedisa bikalulu ya Bukristu? Keti mutindu nge kekudipesaka na Nzambi ntangu nge kesalaka kisalu ya Kimfumu kepesaka nge ve kyese? Bantu mingi yina mezwaka dibaku ya kulonga bantu yankaka kyeleka mebakaka kyese ya kumona mutindu mpeve ya Nzambi kesadisaka bantu yina na kusoba luzingu na bo.
TALAKA MBOTE-MBOTE
10, 11. (a) Inki mutindu Yezu mpi Polo monisaka nde bo vandaka kukangula meso mpi kutala mbote-mbote? (b) Pesa mbandu yina kemonisa nde kukangula meso mpi kuvanda bantu yina ketalaka mbote-mbote lenda tomisa kisalu na beto ya kusamuna.
10 Kutudila bantu yankaka dikebi ntangu beto kelonga nsangu ya mbote lenda monana na mitindu ya kuswasana. Yo yina, Bakristu fwete vanda bantu yina ketalaka mbote-mbote. Yezu kele mbandu sambu na beto. Sambu Yezu vandaka muntu ya kukuka, yandi vandaka ti makuki ya kuzaba mawa yina Mufarize mosi vandaka ti yo na ntima, mutindu nkento mosi ya masumu balulaka mpenza ntima, mpi nkadilu ya kuditambika yina mufwidi mosi vandaka ti yo. (Luka 7:37-50; 21:1-4) Yezu vandaka ti makuki ya kulungisa bampusa ya kimpeve ya konso muntu. Kansi, yo kelomba ve nde nsadi ya Nzambi kuvanda muntu ya kukuka sambu na kuvanda muntu yina ketalaka mbote-mbote. Ntumwa Polo pesaka mbandu na dyambu yina. Yandi samunaka na mitindu ya kuswasana sambu na kusadisa bantu yonso.—Bis. 17:22, 23, 34; 1 Kor. 9:19-23.
11 Ntangu beto kesala bikesa sambu na kukangula meso mpi kuvanda bantu yina ketalaka bonso Yezu mpi Polo, beto lenda bakisa mutindu ya mbote ya kutudila bantu yina beto kekutanaka ti bo dikebi. Mumbandu, ntangu nge kesolula ti bantu, sosa bidimbu ya kemonisa mambu ya luzingu na bo, mambu yina bo kezolaka to mambu ya dibuta na bo. Ziku nge lenda bakisa mambu yina bo kele na kusala ntangu beno kesolula mpi kutubila yo na luzitu yonso sambu na kuyantika disolo.
12. Ntangu beto kesala kisalu ya kusamuna, sambu na nki beto fwete keba na masolo na beto?
12 Muntu yina ketalaka mbote-mbote kesalaka kikesa sambu na kukatula ve dikebi. Ntangu beto kele na kisalu ya kusamuna, kusolula ti mpangi yina beto mebasika ti yandi lenda vanda mbote. Kansi, beto fwete yibuka nde lukanu yina kepusaka beto na kusala kisalu ya kusamuna kele ya kulonga bantu yankaka. (Lo. 3:1, 7) Yo yina, beto fwete keba nde mambu yina beto kesolula na ntwala ya kukuma na nzo yina beto talonguka ti muntu kubebisa ve kisalu na beto. Kutubila mambu yina beto tasolula ti longoki yina kele mutindu ya mbote ya kubika nde mabanza na beto kuvanda kaka na kikuma ya beto kesamuna nsangu ya mbote. Dyaka, ata telefone lenda sadisa beto bantangu yankaka sambu na kusala mbote kisalu na beto, beto fwete zikisa nde telefone yina tayangisa ve kulonguka na beto ntangu bantu tabinga.
TUDILA BANTU YANKAKA DIKEBI
13, 14. (a) Inki mutindu beto lenda bakisa mawi yina kesimba ntima ya muwi? (b) Inki lenda benda dikebi ya muwi sambu na mambu ya kimpeve?
13 Bansamuni yina kekangulaka meso kewidikilaka bantu yina bo kekutanaka ti bo na dikebi yonso. Inki bangyufula nge lenda yula muntu yina kele na teritware na nge sambu na kusengumuna mawi na yandi? Keti yandi kekudibanza-banzaka mutindu mabundu kekuma mingi, mubulu ya kesalama na bwala na beno, to mambu yina luyalu kekuka ve kusala? Keti nge lenda benda dikebi na yandi na mambu ya kimpeve ntangu nge ketubila mambu ya kitoko yina kele na lugangu to na kumonisaka mutindu bandongisila ya Biblia kele mfunu? Kisambu kebendaka dikebi ya bantu ya mitindu yonso, ata bayina ketubaka nde Nzambi kele ve. Bantu mingi kekudiyulaka kana kele ti muntu ya kewaka bisambu. Ngyufula yai kebendaka dikebi ya bantu yankaka: Keti Nzambi kewaka bisambu yonso? Kana yo kele buna ve, inki beto fwete sala sambu nde Nzambi kuwa bisambu na beto?
14 Beto lenda longuka mambu mingi na yina metala mayele ya kuyantika disolo na kulongukaka na mbandu ya bansamuni yina mesalaka mingi na kisalu ya kusamuna. Tala mutindu bo kebuyaka kupesa bamvutu na bangyufula yankaka mpi ketungululaka ve binsweki. Inki mutindu mungungu ya ndinga yina bo kesadilaka mpi bidimbu ya ilungi na bo kemonisaka mpusa yina bo kele ti yo sambu na kubakisa bangindu ya muwi?—Bing. 15:13.
VANDA MAWETE MPI MAYELE
15. Sambu na nki beto fwete vanda bantu ya mawete ntangu beto kesamuna?
15 Keti nge kezolaka nde bo tedimisa nge na mpongi ya ngolo? Bantu mingi kesepelaka ve kana bo tedimisa bo na kintulumukina. Kutedimisa muntu na mpongi na mawete kevandaka mbala mingi mbote. Yo kele kiteso mosi na yina metala bikesa ya beto kesalaka sambu na kutedimisa bantu na mpongi ya kimpeve. Mumbandu, kana muntu mosi kuwa makasi sambu nge mekwenda kutala yandi, inki nge lenda sala? Na mawete yonso, pesa yandi ntonda mutindu yandi memonisila nge mawi na yandi, mutindu yandi metuba kyeleka mpi na malembe yonso kwenda. (Bing. 15:1; 17:14; 2 Tim. 2:24) Mawete na nge lenda pusa muntu ya mutindu yina na kusala mambu na mutindu ya mbote ntangu yandi takutana ti Bambangi ya Yehowa kilumbu yankaka.
16, 17. Inki mutindu beto lenda sadila luswasukusu na kisalu na beto ya kusamuna?
16 Na ndambu yankaka, nge lenda nunga nkadilu mosi ya mbi yina muntu lenda monisa na kisalu ya kusamuna. Muntu yankaka lenda tuba nde: “Matondo mingi. Mono kele dezia ti dibundu na mono.” To “malongi na beno kesepedisaka mono ve” sambu yo kele mutindu ya kukonda mpasi ya kubuya kusolula. Kansi, na mayele yonso mpi na kukwaminaka na mawete yonso, nge lenda yula ngyufula yina lenda tedimisa mpusa ya muwi na mambu ya kimpeve.—Tanga Kolosai 4:6.
17 Bantangu yankaka kana beto kutana ti bantu yina kemonisa nde bo kele ve ti ntangu ya kuwidikila beto, yo kele mbote na kutonda bo sambu na dyambu yina kekanga bo nzila mpi kukwenda. Kansi bantangu yankaka, nge lenda bakisa nde yo kele mfunu na kutuba dyambu mosi ya mfunu na bunkufi. Bampangi yankaka kekangulaka Biblia, ketangaka verse yina kepusaka na kuyindula, mpi kebikilaka muwi ngyufula—mambu yina yonso lenda tubama na munuta mosi. Mbala mingi, bangogo na bo ya sikisiki mebendaka dikebi mingi na mpila nde muwi kubakisa nde yandi mekonda mpenza ve ntangu sambu na disolo ya nkufi. Sambu na nki ve kusala bikesa ya kusala buna ntangu beto mezwa dibaku yina?
18. Inki beto lenda sala sambu na kuvanda ya kuyilama na kuta kimbangi na dibaku ya mbote?
18 Ntangu beto kekutana ti bantu na bisalu na beto ya konso kilumbu, konso mbala beto lenda tedimisa mpusa na bo sambu na nsangu ya mbote kana beto mekudibongisaka sambu na kuta kimbangi ya dibaku ya mbote. Bampangi-babakala mpi bampangi-bankento yankaka ketulaka bazulunalu na poshe to na lupaya na bo. Mbala yankaka bo kesimbaka mukapu mosi ya sikisiki ya Biblia na ntu sambu na kutubila bantu yankaka kana dibaku memonana. Nge lenda solula ti nkengi na kisalu to bapasudi-nzila yina kele na dibundu na nge na yina metala mutindu nge lenda kudibongisa sambu na kuta kimbangi na dibaku ya mbote.
BETO SAMUNA NA MAWETE YONSO NA BAMPANGI YA DIBUTA NA BETO
19. Sambu na nki beto fwete yambula ve bikesa yina beto kesala sambu na kusadisa bampangi na beto ya dibuta?
19 Ya kyeleka, beto kele na mpusa ya kusadisa bampangi ya dibuta na beto na kundima nsangu ya mbote. (Yoz. 2:13; Bis. 10:24, 48; 16:31, 32) Kana bikesa na beto kebuta ve mbuma, dyambu yai lenda lembisa beto nitu. Beto lenda yindula nde kele na kima ve yina beto lenda sala to kutuba ya lenda soba nkadilu na bo. Kansi, mambu ya luzingu to mutindu mpangi na nge ketadilaka mambu lenda soba. To nge lenda tomisa mayele na nge ya kutendula kyeleka na mpila nde nge lenda baka mbutu yankaka.
20. Sambu na inki kutuba na mutindu ya mbote na bampangi na beto ya dibuta kele mfunu mingi?
20 Beto fwete tula dikebi na mawi ya bampangi na beto ya dibuta. (Roma 2:4) Keti beto fwete solula ve ti bo na mawete yonso mutindu beto kesalaka na bantu yina beto kekutanaka ti bo na kisalu ya kusamuna? Yo tavanda mbote na kutuba ti mawete mpi luzitu. Na kisika ya kutuba na makasi, monisa mutindu kyeleka menatilaka nge mambote. (Ef. 4:23, 24) Tendula mutindu Yehowa metomisaka luzingu na nge na mutindu yandi ‘kelongaka nge sambu na mambote na nge.’ (Yez. 48:17) Bika nde bampangi ya dibuta na nge kumona nde nge kele Mukristu ya kyeleka.
21, 22. Pesa mbandu mosi yina kemonisa mfunu ya kukwamina na kusadisa bampangi na beto ya dibuta na kimpeve.
21 Ntama mingi ve, mpangi-nkento mosi sonikaka nde: “Mono mesalaka dezia bikesa sambu na kuta kimbangi na bampangi na mono 13 ya babakala mpi ya bankento na mutindu na mono ya kutuba mpi na bikalulu na mono. Mono vandaka kubika ve nde mvula mosi kuluta kukonda kusonikila konso muntu. Kansi, na nsungi ya bamvula 30, na kati ya dibuta na beto mono vandaka kaka mono mosi Mbangi ya Yehowa.”
22 Mpangi-nkento yina yikaka nde: “Kilumbu mosi, mono bingaka mpangi na mono mosi ya nkento yina kezingaka na kitamina ya bakilometre kuluta nkama. Yandi zabisaka mono nde yandi lombaka nsamuni mosi na kulonguka Biblia ti yandi, kansi yandi longukaka ve. Ntangu mono tubaka nde mono tavanda na kyese ya kusadisa yandi, yandi tubaka nde: ‘Yo kele mbote, kansi mono kezabisa nge bubu yai nde: Mono takumaka ve Mbangi ya Yehowa.’ Na nima ya kutindila yandi mukanda Inki Biblia kelongaka mpenza? na nzila ya Internet, mono vandaka kubinga yandi mbala na mbala. Kansi, yandi zabisaka mono nde, yandi mekangulaka yo ntete ve. Nsuka-nsuka, mono lombaka yandi na kubaka mukanda na yandi mpi beto yantikaka kutanga mpi kutubila baverse yankaka ya Biblia yina bo mevutukilaka ve bangogo ya kele na mukanda yango na bunda ya minuta kiteso ya 15 na telefone. Na nima ya kubinga mbala na mbala, yandi kumaka kuzola kulonguka mingi kuluta minuta 15. Na nima, yandi yantikaka kubinga mono sambu na kulonguka na yandi, bantangu yankaka na suka na ntwala nde mono telama na mpongi mpi bantangu yankaka mbala zole na kilumbu mosi. Na nima ya mvula mosi, yandi bakaka mbotika mpi na mvula yina kulandaka yandi yantikaka kisalu ya kimupasudi-nzila.”
23. Sambu na nki beto fwete lemba ve na kusala bikesa sambu na kutedimisa bantu na mpongi ya kimpeve?
23 Kusadisa bantu na kutelama na mpongi ya kimpeve kele kisalu mpi yo kelombaka bikesa ya kyeleka. Kansi, kele ti bantu ya mbote yina kendima bikesa ya beto kesala sambu na kutelemisa bo na mpongi. Konso ngonda, kiteso ya bantu kuluta 20 000 kebakaka mbotika mpi kekumaka Bambangi ya Yehowa. Yo yina, bika beto sadila ndongisila yai ya Polo pesaka mpangi na beto Arshipe na mvu-nkama ya ntete ya ketuba nde: ‘Tula ngolo na kusala kisalu yina ya Nzambi pesaka nge na kusadila Mfumu Yesu.’ (Kol. 4:17) Disolo ya kelanda tasadisa beto yonso na kubakisa ntendula ya kusamuna kukonda kusukinina.
[Bangyufula ya disolo ya kulonguka]
[Lupangu ya kele na lutiti 13]
MUTINDU NGE LENDA LANDA KUKANGULA MESO
▪ Kudipesa na kusala luzolo ya Nzambi
▪ Buya mambu yina bantu kesalaka na mpimpa
▪ Bakisa kigonsa yina kekatukaka na mpongi ya kimpeve
▪ Landa na kuvanda ti mabanza ya mbote sambu na bantu yina kele na teritware na nge
▪ Meka mitindu ya mpa ya kulonga bantu yankaka
▪ Kuvila ve mfunu ya kisalu na nge ya kusamuna
