Sambu na Nki Beto Fwete Tula Kisalu ya Yehowa na Kisika ya Ntete?

“Bilumbu yonso mono ta songaka bantu mutindu nge kele mbote, mutindu nge ke gulusaka bantu.”​—NK. 71:15.

INKI MVUTU NGE TAPESA?

Sambu na nki Noa, Moize, Yeremia mpi Polo tulaka kisalu ya Yehowa na kisika ya ntete?

Inki mambu tasadisa nge na kutwadisa luzingu na nge?

Sambu na nki nge kele ti lukanu ya kutula kisalu ya Yehowa na kisika ya ntete?

1, 2. (a) Ntangu muntu kekudipesaka na Yehowa yandi kemonisaka inki? (b) Inki mutindu beto lenda baka mambote na kutadila balukanu yina Noa, Moize, Yeremia mpi Polo bakaka?

NTANGU nge kudipesaka na Yehowa mpi bakaka mbotika, nge bakaka lukanu mosi ya mfunu mingi sambu na luzingu na nge. Yo kele bonso nge zabisaka Yehowa nde: ‘Mono kezola nde nge vanda Mfumu na mono na mambu yonso ya luzingu na mono. Mono kele nsadi na nge. Mono kezola nde nge zabisa mono mutindu mono fwete sadila ntangu na mono, balukanu na mono, makuki na mono mpi bima yonso yina mono kele ti yo.’

² Kana nge kele Mukristu yina mekudipesaka na Yehowa, ntembe kele ve nde yai kele mambu ya nge silaka yandi. Beto kesikisa nge sambu na lukanu yina nge bakaka; yo vandaka ya mbote mpi ya mayele. Kansi, keti mutindu nge kesadilaka ntangu na nge kemonisaka nde Yehowa kele Mfumu na nge? Mbandu ya Noa, ya Moize, ya Yeremia mpi ya ntumwa Polo lenda sadisa beto na kutadila ngyufula yai. Bo yonso vandaka bansadi yina kudipesaka na Yehowa na ntima ya mvimba. Luzingu na beto mefwanana ti luzingu na bo. Balukanu yina bo bakaka monisaka mambu yina bo vandaka kutula na kisika ya ntete mpi yo lenda syamisa beto na kutadila mutindu beto kesadila ntangu na beto.​—Mat. 28:19, 20; 2 Tim. 3:1.

NA NTWALA YA MVULA YA NGOLO

3. Inki mutindu bilumbu na beto mefwanana ti ya Noa?

³ Yezu fwanisaka bilumbu ya Noa ti bilumbu na beto. Yandi tubaka nde: “Mambu yina bwaka na ntangu ya Noa, yo ta bwa mpi mutindu mosi ntangu Mwana-muntu ta kwisa. . . . Bantu vandaka kudia, kunwa, kukwelana tii na kilumbu yina ya Noa kotaka na maswa. Bo vandaka kuzaba kima ve tii kuna masa fulukaka mingi na ntoto yonso; masa yina nataka bo  yonso na lufwa.” (Mat. 24:37-39) Bubu yai, bantu mingi kezinga kukonda kubakisa nde ntangu na beto kekwenda nswalunswalu. Bo ketula ve dikebi na balukebisu yina bansadi ya Nzambi kepesa. Nkutu bantu mingi kendima ve nde Nzambi tafwa bantu ya mbi​—kaka bonso bantu ya bilumbu ya Noa vandaka kuseka yandi. (2 Pie. 3:3-7) Kansi, nki mutindu Noa sadilaka ntangu na yandi ata bamfinangani na yandi vandaka bantu ya mbi?

4. Inki mutindu Noa sadilaka ntangu na yandi na nima ya kundima kisalu yina Yehowa pesaka yandi mpi sambu na nki?

⁴ Nzambi zabisaka Noa nde yandi tafwa bantu yonso ya mbi mpi pesaka yandi kisalu mosi ya mfunu. Noa tungaka maswa sambu na kugulusa bantu ti bambisi. (Kuy. 6:13, 14, 22) Noa zabisaka mpi bantu nde lusambisu ya Yehowa kekwisa ntama mingi ve. Ntumwa Piere tubaka nde Noa “vandaka kulonga malongi ya Nzambi,” mpi yo kemonisa nde yandi salaka kikesa sambu na kusadisa bamfinangani na yandi na kubakisa nde luzingu na bo vandaka na kigonsa. (Tanga 2 Piere 2:5.) Keti nge keyindula nde yo zolaka kuvanda mayele kana Noa mpi dibuta na yandi kudipesaka na kusala mumbongo, kukuma bantu ya nene kuluta bamfinangani na bo to kusosa luzingu ya mbote? Ata fyoti ve! Sambu bo zabaka mambu yina zolaka kusalama, bo buyaka mambu yina lendaka kukatula bo dikebi na kisalu na bo.

NSOLA YA MWANA-NTOTILA MOSI YA EZIPTE

5, 6. (a) Mayele yina Moize longukaka na Ezipte zolaka kusadisa yandi na nki? (b) Sambu na nki Moize buyaka mabaku yina yandi vandaka ti yo na Ezipte?

⁵ Bika beto tadila ntangu yai mbandu ya Moize. Mwana ya Farao ya nkento bakaka yandi mpi yandi yelaka na nzo ya ntotila ya Ezipte. Moize ‘longukaka mayele yonso ya bantu ya Ezipte.’ (Bis. 7:22; Kub. 2:9, 10) Malongi yai zolaka kusadisa yandi na kubaka mukumba mosi ya mfunu na Ezipte. Yandi zolaka kukuma muntu ya kuluta nene na luyalu ya ngolo ya bilumbu yina, kuvanda ti bima mingi ya kitoko, lukumu mpi kyese ya mingi. Kansi, keti Moize vandaka ti lukanu ya kuvanda ti bima yai yonso?

⁶ Sambu na nzayilu yina yandi bakaka na bibuti na yandi ntangu yandi vandaka leke, ntembe kele ve nde Moize zabaka mambu yina Yehowa silaka ba-nkaka na yandi Abrahami, Izaki, mpi Yakobi. Moize vandaka kukwikila na balusilu yina. Yo fwete vanda nde yandi yindulaka mbote-mbote sambu na makwisa na yandi mpi kwikama na yandi na Yehowa. Ntangu yo fwanaka nde yandi pona kuvanda mwana ya ntotila ya Ezipte to kuvanda mpika, nki desizio yandi bakaka? Moize ponaka “ve kuzinga na kiese ya masumu ata na mwa-ntangu fioti, kansi yandi zolaka kumona mpasi nzila mosi ti bantu ya Nzambi.” (Tanga Baebreo 11:24-26.) Na nima, yandi landaka lutwadisu ya Yehowa na mutindu yina yandi fwete sadila luzingu na yandi. (Kub. 3:2, 6-10) Sambu na nki Moize bakaka lukanu yina? Sambu yandi vandaka kukwikila na balusilu ya Nzambi. Yandi bakisaka nde mambote yonso  yina yandi zolaka kubaka na Ezipte zolaka kuvanda ya ntangu fyoti. Nkutu, ntangu fyoti na nima Nzambi zolaka kupesa bantu ya Ezipte bandola kumi. Keti nge kebakisa dilongi yina mbandu yai kepesa na bantu yina mekudipesaka na Yehowa bubu yai? Na kisika ya kudipesa mingi na kisalu ya kinsuni to na byese ya ngidika yai ya bima, beto fwete kudipesa na Yehowa mpi na kisalu na yandi.

YEREMIA ZABAKA MAMBU YINA ZOLAKA KUSALAMA NA MAKWISA

7. Inki mutindu luzingu ya Yeremia mefwanana ti ya beto?

⁷ Mbikudi Yeremia vandaka mpi na kati ya bantu yina tulaka kisalu ya Yehowa na kisika ya ntete. Yehowa pesaka Yeremia mukumba ya kuvanda mbikudi na yandi sambu na kuzabisa nsangu ya lusambisu na bantu ya Yeruzalemi mpi ya Yuda yina vandaka kusambila banzambi ya luvunu. Na kutuba yankaka, Yeremia vandaka kuzinga na bilumbu ya nsuka ya ntangu na yandi. (Yer. 23:19, 20) Yandi zabaka mbote-mbote nde ngidika yina yandi vandaka kuzinga zolaka kufwa.

8, 9. (a) Sambu na nki yo lombaka nde Baruki kusungika mabanza na yandi? (b) Ntangu beto kebaka balukanu, nki beto fwete vila ve?

⁸ Inki mambu Yeremia buyaka sambu na lukwikilu na yandi? Yandi sosaka ve kuvanda ti luzingu ya mbote na ngidika yina zolaka kufwa. Yo zolaka kuvanda mpenza buzoba kana yandi sala buna. Kansi, Baruki sekretere ya Yeremia bakisaka ve mambu pwelele. Yo yina Nzambi pemisaka Yeremia na kuzabisa yandi nde: ‘Mono Mfumu Nzambi ke panza bima ya mono tungaka, mono ke tumuna bima ya mono kunaka. Mono ta sala yo na nsi-ntoto ya mvimba. Nge, nge ke sosa bima ya nene sambu na nge mosi. Kusosa yo ve. Mono ketindila bantu yonso bampasi, mono ta pesa nge nzila nge tina konso ndambu nge tazola.’​—Yer. 45:4, 5.

⁹ Beto mezaba mpenza ve ‘bima ya nene’ yina Baruki vandaka kusosa. * Kansi, beto kezaba nde yo vandaka bima ya kukonda mfunu yina vandaka ve sambu na ntangu ya nda, bima yina zolaka kufwa ntangu bantu ya Babilone zolaka kufwa Yeruzalemi na mvu 607 N.T.B. Inki dilongi beto kebaka? Kuvanda ti bima ya kinsuni kelombaka nde muntu kusala bangidika sambu na makwisa. (Bing. 6:6-11) Kansi, keti yo tavanda mayele kana beto lutisa ntangu mpi ngolo mingi na kusosa bima yina tavanda sambu na ntangu fyoti? Ya kyeleka, organizasio ya Yehowa kelanda kusala bangidika sambu na kutunga Banzo ya mpa ya Kimfumu, babiro ya filiale mpi bisalu yankaka. Kansi, bisalu yai tavanda sambu na ntangu ya nda, sambu lukanu na yo kele ya kunata mambote ya Kimfumu na ntwala. Yo tavanda mbote nde bansadi yonso ya mekudipesaka na Yehowa kutula Kimfumu ya Nzambi na kisika ya ntete ntangu bo kesala balukanu na bo. Keti nge kendima nde nge kelanda na “kusosa ntete Kimfumu ti lunungu [ya Yehowa]”?​—Mat. 6:33, NW.

‘MONO KE MONAKA YO BONSO MVINDU’

10, 11. (a) Inki mambu Polo tulaka na kisika ya ntete ntangu yandi kumaka Mukristu? (b) Sambu na nki yandi sobaka mbala mosi lukanu na yandi?

¹⁰ Ntangu yai, bika beto tadila mbandu ya Polo. Na ntwala ya kukuma Mukristu, yandi vandaka ti luzingu yina vandaka kumonana bonso ya mbote na bilumbu kekwisa. Yandi longukaka bansiku ya Bayuda na longi mosi ya lukumu mingi ya bilumbu na yandi. Nganga-Nzambi ya nene ya Bayuda pesaka yandi kiyeka. Yandi kumaka muntu ya nene na dibundu ya Bayuda kuluta bantu ya bilumbu na yandi. (Bis. 9:1, 2; 22:3; 26:10; Gal. 1:13, 14) Kansi, mambu yai yonso sobaka ntangu Polo bakisaka nde Yehowa yambulaka kusakumuna dikanda ya Bayuda.

¹¹ Polo bakisaka nde kudipesa mingi na  ngidika ya Bayuda vandaka ve mfunu na meso ya Yehowa; yo vandaka sambu na ntangu fyoti. (Mat. 24:2) Mufarize yai ya ntama tubaka nkutu nde kana yandi fwanisa nzayilu na yandi ya mpa ya balukanu ya Nzambi mpi mukumba ya kisalu ya kusamuna, mambu yina yandi vandaka kumona mfunu yandi kumaka kumona yo “bonso mvindu” ntangu yai. Polo yambulaka balukanu yina yandi vandaka ti yo na dibundu ya Bayuda mpi kudipesaka na kusamuna nsangu ya mbote tii na nsuka ya luzingu na yandi.​—Tanga Filipi 3:4-8, 15; Bis. 9:15.

TADILA MAMBU YINA NGE KETULAKA NA KISIKA YA NTETE

12. Na nki Yezu kudipesaka mingi na nima ya kubaka mbotika?

¹² Noa, Moize, Yeremia, Polo mpi bantu yankaka yina mefwanana ti bo sadilaka ntangu mpi ngolo na bo sambu na kisalu ya Yehowa. Bo kele bambandu ya mbote sambu na beto. Ya kyeleka, Yezu kele mbandu ya kuluta nene sambu na bansadi yonso ya mekudipesaka na Yehowa. (1 Pie. 2:21) Na nima ya kubaka mbotika, Yezu longaka nsangu ya mbote mpi pesaka Yehowa lukumu tii na nsuka ya luzingu na yandi. Lukanu ya Mukristu yina kebakisa nde Yehowa kele Mfumu na yandi fwete vanda ya kusadila Yehowa na luzingu na yandi. Keti yo kele mpi lukanu na nge? Mpi nki mutindu beto lenda landa kusala mingi na kisalu ya Yehowa mpi kusala bisalu na beto yankaka?​—Tanga Nkunga 71:15; 145:2.

13, 14. (a) Bo kesyamisa Bakristu yonso ya mekudipesaka na kuyindulula na nki? (b) Inki kyese bantu ya Nzambi lenda vanda ti yo?

¹³ Tuka bamvula mingi, organizasio ya Yehowa kesyamisaka mbala na mbala Bakristu na kuyindulula na kisambu kana bo lenda sala kisalu ya kimupasudi-nzila. Sambu na bikuma ya kuswaswana, luzingu ya bansadi yankaka ya kwikama ya Yehowa kepesaka bo ve nzila ya kusamuna bangunga 70 konso ngonda. Bo fwete kudiyangisa ve sambu na yo. (1 Tim. 5:8) Ebuna nge? Keti nge lenda sala kisalu ya kimupasudi-nzila?

¹⁴ Yindula kyese yina bansadi mingi ya Nzambi bakaka na nsungi ya Lusungiminu ya mvula yai. Na ngonda ya Marsi, ngidika mosi ya sipesiali pesaka bapasudi-nzila nsadisi dibaku ya kupona na kupesa bangunga 30 to 50 na kisalu ya kusamuna. (Nk. 110:3) Bamilio ya bantu salaka kisalu ya kimupasudi-nzila nsadisi mpi yo kemonana nde mabundu vandaka na kyese ya mingi. Keti nge lenda yidika mambu na nge sambu na kuwa kyese ya mutindu mosi? Na nsuka ya konso kilumbu, mupasudi-nzila kevandaka na kyese ya mingi mpi yandi lenda tuba nde: “Yehowa, mono mesala mambu yonso yina mono lendaka kusala na kisalu na nge.”

15. Na yina metala banzo-nkanda ya kinsuni, inki fwete vanda lukanu ya leke yina kele Mukristu?

¹⁵ Kana nge kezola kumanisa nzo-nkanda, ziku nge tavanda na mavimpi ya mbote mpi ti mikumba fyoti. Keti nge metadilaka mbote-mbote dibaku ya kukuma mupasudi-nzila? Ntembe kele ve nde, balongi yina kele na mabanza ya mbote lenda syamisa nge na kusala banzo-nkanda ya nda mpi kusosa kisalu mosi ya mbote. Ata mpidina, bo ketulaka kivuvu na bo na baluyalu ya bantu mpi na mbongo, bima yina kele sambu na ntangu fyoti. Kansi, kana nge kudipesa mingi na kisalu ya Nzambi, nge tavanda ti balukanu yina tanatila nge mambote yina tavanda sambu na ntangu ya nda. Mpidina, nge talanda mbote-mbote mbandu ya Yezu. Lukanu ya mayele ya mutindu yina tanatila nge kyese mpi lutaninu. Dyaka, yo tamonisa nde nge kele ti lukanu ya kuzinga na kuwakana ti kudipesa na nge na Yehowa.​—Mat. 6:19-21; 1 Tim. 6:9-12.

16, 17. Inki bangyufula beto lenda kudiyula na yina metala kisalu ya kinsuni mpi balukanu yankaka?

¹⁶ Bubu yai, bansadi mingi ya Nzambi kelutisaka bangunga mingi sambu na kulungisa  bampusa ya mabuta na bo. Kansi, bankaka kelutisaka bangunga mingi kuluta yina bo fwete sala. (1 Tim. 6:8) Nsi-ntoto kesalaka yonso sambu na kundimisa beto nde beto fwete sumba bima yonso ya mpa sambu beto lenda zinga ve kukonda bima yina. Kansi Bakristu ya kyeleka kezolaka ve nde nsi-ntoto ya Satana kutwadisa balukanu na bo. (1 Yoa. 2:15-17) Sambu na bampangi yina kesalaka dyaka ve, keti yo tavanda ve mbote nde bo sadila ntangu na bo na kisalu ya kimupasudi-nzila sambu na kutula kisalu ya Yehowa na kisika ya ntete?

¹⁷ Bansadi yonso ya mekudipesaka na Yehowa lenda kudiyula nde: Inki mambu kele mfunu mingi na luzingu na mono? Keti mono ketulaka mambote ya Kimfumu na kisika ya ntete? Keti mono kelandaka nkadilu ya Yezu ya kuditambika? Keti mono ketulaka dikebi na ndongisila ya Yezu ya kufula na kulanda yandi? Keti mono lenda yidika manaka na mono sambu na kulutisa ntangu mingi na kisalu ya kusamuna to na bisalu yankaka na kisalu ya Yehowa? Ata luzingu na mono kepesaka mono ve nzila ya kulutisa ntangu mingi na kisalu ya kusamuna, keti mono kelanda kuyedisa mpeve ya kuditambika?

‘KUVANDA TI LUZOLO MPI KUSALA’

18, 19. Nge lenda samba sambu na kulomba nki mpi sambu na nki kulomba dyambu yina tasepedisa Yehowa?

¹⁸ Yo kevandaka kyese na kumona kikesa ya bantu ya Nzambi. Kansi, ziku bantu yankaka lenda mona nde bo mefwana ve na kusala kisalu ya kimupasudi-nzila​—ata luzingu na bo kepesa bo nzila ya kusala yo. (Kub. 4:10; Yer. 1:6) Inki bo fwete sala? Bo fwete tubila yo na kisambu. Polo zabisaka bampangi na yandi Bakristu nde Yehowa “ke salaka na beno na mpila nde beno kuzola mambu yina ya yandi ke zolaka, mpi nde beno kumona mpila ya kusala yo.” (Filp. 2:13) Kana nge kele ve ti luzolo ya kusala mingi na kisalu ya kusamuna, lomba Yehowa na kupesa nge luzolo mpi makuki ya kusala yo.​—2 Pie. 3:9, 11.

¹⁹ Noa, Moize, Yeremia, Polo mpi Yezu vandaka bantu yina mekudipesaka na Nzambi. Bo sadilaka ntangu mpi ngolo na bo sambu na kuzabisa balukebisu ya Yehowa. Bo pesaka ve nzila nde konso kima yina kukatula dikebi na bo. Nsuka ya ngidika yai ya bima mekuma penepene; yo yina beto yonso ya mekudipesaka na Nzambi fwete zikisa nde beto kelanda kusala yonso yina beto lenda sala sambu na kulanda bambandu yai ya mbote ya kele na Masonuku. (Mat. 24:42; 2 Tim. 2:15) Kana beto sala buna, beto lenda sepedisa Yehowa mpi kubaka balusakumunu mingi.​—Tanga Malashi 3:10.

[Noti na nsi ya lutiti]

[Bangyufula ya disolo ya kulonguka]

[Kifwanisu ya kele na lutiti 22]

Bantu tulaka ve dikebi na balukebisu ya Noa

[Kifwanisu ya kele na lutiti 25]

Keti nge meyindula mbote-mbote kana nge lenda kuma mupasudi-nzila ya ntangu yonso?