Bika Yehowa Kunata Nge na Kimpwanza ya Kyeleka

“Tula mpenza meso na nsiku ya kukuka ya kimpwanza.”​—YAK. 1:25, NW.

KETI NGE LENDA TENDULA?

Inki nsiku kenataka na kimpwanza ya kyeleka, mpi banani kebakilaka yo mambote?

Inki beto fwete sala sambu na kubaka kimpwanza ya kyeleka?

Bantu yonso yina kelanda kulemfukila Yehowa tabaka nki kimpwanza?

1, 2. (a) Inki mekumina kimpwanza ya bantu, mpi sambu na nki? (b) Bansadi ya Yehowa tabaka nki kimpwanza?

BETO kezinga na ntangu yina bwimi, kukonda kulemfuka na bansiku mpi mubulu kekuma kaka mingi. (2 Tim. 3:1-5) Yo yina, baluyalu kebasisa bansiku mingi, ketula bapolisi na bisika mingi mpi bakamera sambu na kutala mambu yina bantu kesala. Na bansi yankaka, sambu na kuditanina bantu ketulaka na banzo na bo apareyi mosi yina kedilaka (alarme) kana kigonsa kele, kekangaka banzo ti bansapi mingi mpi ketulaka bibaka ya nda yina kele ti kura. Bantu mingi kebuyaka kutambula na mpimpa to kebuyisaka bana na bo na kusakana na nganda ya lupangu yo vanda na ntangu to na mpimpa. Yo ke pwelele nde, kimpwanza ya bantu kemana mpi yo kemonana nde dyambu yai talanda kusalama.

² Na kilanga ya Edeni, Satana tubaka nde sambu na kubaka kimpwanza ya kyeleka, bantu fwete lemfukila ve Yehowa. Mambu yina mesalamaka memonisa nde yandi kele luvunu mpenza! Nkutu, sambu bantu kezitisa ve bansiku ya Nzambi bo kekutana ti bampasi ya mingi. Bampasi yina kenyokula mpi bansadi ya Yehowa. Kansi, beto kele ti kivuvu nde kilumbu kele bantu takatuka na kimpika ya masumu mpi ya mambi mpi bo tabaka yina Biblia kebingaka kimpwanza ya ‘lukumu ya bana ya Nzambi.’ (Roma 8:21) Nkutu, Yehowa meyantikaka dezia kuyidika bansadi na yandi sambu na kimpwanza yina. Na nki mutindu?

3. Inki nsiku Yehowa mepesaka bansadi na yandi, mpi nki bangyufula beto tatadila?

³ Mvutu kele na mambu yina Yakobo bingaka “nsiku ya kukuka ya kimpwanza.” (Yak. 1:25, NW) Ba Biblia yankaka kebingaka yo “nsiku yina kepesaka beto kimpwanza” (The New English Bible). Mbala mingi, ntangu bantu keyindulaka bansiku, bo kemonaka nde yo kebuyisaka mambu yina bo fwete sala ve kansi yo kepesaka bo ve kimpwanza. Kansi nki beto lenda tuba sambu na “nsiku  ya kukuka ya kimpwanza”? Inki mutindu nsiku yina kepesaka beto kimpwanza?

NSIKU YINA KEPESAKA BETO KIMPWANZA

4. “Nsiku ya kukuka ya kimpwanza” kele nki mpi banani kebakilaka yo mambote?

⁴ “Nsiku ya kukuka ya kimpwanza” kele ve bansiku ya Moize, sambu Nzambi pesaka bantu ya Izraele bansiku yina sambu na kumonisa nde bo vandaka bansumuki mpi Kristu lungisaka yo. (Mat. 5:17; Gal. 3:19) Kansi, nki nsiku Yakobo vandaka kutubila? Yandi vandaka kutubila “nsiku ya Kristo,” yina Biblia kebingaka mpi nsiku ya lukwikilu mpi “nsiku yina ke katulaka bantu na kimpika.” (Gal. 6:2; Roma 3:27; Yak. 2:12) Yo yina, “nsiku ya kukuka” ketadila mambu yonso yina Yehowa kelombaka beto. Bakristu bapakulami mpi “mameme ya nkaka” kebakilaka yo mambote.​—Yoa. 10:16.

5. Sambu na nki nsiku ya kimpwanza kele kilo ve?

⁵ Na luswaswanu ti bansiku ya bansi mingi, “nsiku ya kukuka” kele mpasi ve mpi yo kele kilo ve. Yo kele bansiku ya pete mpi yo kele na minsiku yina kele mpasi ve na kubakisa mpi kulemfukila. (1 Yoa. 5:3) Yezu tubaka nde: ‘Kilo na mono kele mpasi ve, sambu yo kele kilo mingi ve.’ (Mat. 11:29, 30) Dyaka, “nsiku ya kukuka” kele ve ti lisiti ya nda ya bandola, sambu yo mesimbama na zola mpi kele ya kusonika na mabanza mpi na bantima kansi ve na zulu ya matadi.​—Tanga Baebreo 8:6, 10.

MUTINDU “NSIKU YA KUKUKA” KEPESAKA BETO KIMPWANZA

6, 7. Inki beto lenda tuba na mambu yina Yehowa kelombaka beto mpi nsiku ya kimpwanza kesadisaka beto na kusala nki?

⁶ Bandilu yina Yehowa metudilaka bantu kevandaka sambu na mambote mpi lutaninu na bo. Mu mbandu, bansiku ya lugangu yina ketwadisaka bangolo mpi mambu. Bantu kekudiyangisaka ve nde bansiku yina kenyokulaka bo. Kansi, bo kesepelaka ti yo mpi kezabaka nde bansiku ya lugangu kele sambu na mambote na bo. Kiteso mosi, mambu yina Yehowa kelombaka beto, ya kele na “nsiku ya kukuka” ya Kristu kele sambu na mambote na beto.

⁷ Nsiku ya kimpwanza ketaninaka beto kansi yo kepesaka beto mpi makuki ya kulungisa bampusa na beto yonso kukonda kumonisa beto mpasi to kubebisa kimpwanza ya bantu yankaka. Sambu na kubaka kimpwanza ya kyeleka, disongidila kusala mambu yina beto kezola, beto fwete vanda ti bampusa ya mbote yina kewakana ti kimuntu ya Yehowa mpi minsiku na yandi. Na kutuba yankaka, beto fwete longuka kuzola mambu yina Yehowa kezolaka mpi kumenga yina yandi kemengaka. Mpi nsiku ya kimpwanza kesadisaka beto na kusala yo.​—Am. 5:15.

8, 9. Inki mambote bantu yina kelemfukilaka nsiku ya kimpwanza kebakaka? Pesa mbandu.

⁸ Sambu beto kele bantu ya kukonda kukuka, beto fwete sala bikesa sambu na kuyala bampusa ya mbi. Kansi, kana beto kelemfukila nsiku ya kimpwanza beto lenda baka kimpwanza ata bubu yai. Beto baka mbandu ya bakala mosi na zina ya Jay, yina vandaka mpika ya makaya. Ntangu yandi yantikaka kulonguka Biblia, yandi longukaka nde kikalulu yina vandaka kusepedisa ve Nzambi mpi yo lombaka nde yandi baka lukanu. Keti yandi talemfukila mpusa na yandi ya nitu to Yehowa? Yandi bakaka lukanu ya mayele mpi ponaka kusadila Nzambi ata nitu na yandi vandaka kupusa yandi na kunwa mbangi. Inki mutindu yandi kudiwaka ntangu yandi nungaka kifu yina? Yandi tubaka nde: “Mono bakaka kimpwanza mpi vandaka na kyese mingi.”

⁹ Mambu yina Jay kutanaka ti yo longaka yandi nde kimpwanza yina nsi-ntoto kepesaka, kepusaka bantu na kuyindula “mambu ya kimuntu,” yina kekumisaka bantu na kimpika na yo; kansi kimpwanza yina Yehowa kepesaka, ya ketendula kuvanda ti “mabanza ya kimpeve” kekatulaka bantu  na kimpika mpi kenataka “moyo ti ngemba.” (Roma 8:5, 6) Inki sadisaka Jay na kununga kifu yina ya mbi? Yandi nungaka yo na ngolo na yandi mosi ve kansi ya Nzambi. Yandi tubaka nde: “Mono vandaka kulonguka Biblia mbala na mbala, kusamba sambu na kulomba mpeve santu mpi mono sosaka lusadisu na bampangi na mono ya zola na dibundu.” Mambu yai lenda sadisa beto mpi na kuzwa kimpwanza ya kyeleka. Beto tala mutindu yo lenda sadisa beto.

TULA MESO NA NDINGA YA NZAMBI

10. ‘Kutula mpenza meso’ na nsiku ya Nzambi ketendula nki?

¹⁰ Yakobo 1:25, NW ketuba nde: “Muntu yina ke tula mpenza meso na nsiku ya kukuka, ya kimpwanza, mpi ke kwamina na yo . . . ta vanda na kiese na kusala yo.” Ngogo ya Kigreki yina bo mebalula na “tula mpenza meso” ketendula “kufukama sambu na kutala” na penepene dyambu mosi. Ya kyeleka, kana beto kezola nde nsiku ya kimpwanza kutwadisa mabanza mpi ntima na beto, beto fwete kudipesa na kulonguka Biblia mpi kuyindululaka na kisambu mambu yina beto ketanga.​—1 Tim. 4:15.

11, 12. (a) Inki mutindu Yezu monisaka mfunu ya kubika nde kyeleka kutwadisa luzingu na beto? (b) Mutindu bifwanisu yina kele na zulu kemonisa yo, nki kigonsa batoko fwete tina?

¹¹ Katula yo, beto fwete “kwamina” to kukanga-ntima na kusadila mambu yina beto kelonguka na Ndinga ya Nzambi; mpidina beto tabika nde kyeleka kutwadisa luzingu na beto. Yezu tubilaka dibanza ya kiteso mosi, ntangu yandi zabisaka bantu yina vandaka kukwikila na yandi nde: “Kana beno bikala na ndinga na mono, beno kele kibeni balongoki na mono, mpi beno ta zaba kieleka, ebuna kieleka ta pesa  beno kimpwanza.” (Yoa. 8:31, 32, NW) Beto lenda tuba nde beto “zaba” kyeleka mbote-mbote kana beto kebika nde yo twadisa luzingu na beto. Na ntangu yina, ‘ndinga ya Nzambi’ ‘tasala’ kisalu na yo na kati na beto. Yo tasadisa beto na kulanda kusala bansoba na kimuntu na beto sambu beto landa mbandu ya Tata na beto ya zulu.​—1 Tes. 2:13.

¹² Kudiyula nde: ‘Keti mono zaba mpenza kyeleka? Keti mono kebikaka nde yo twadisa luzingu na mono? To keti mono kekangamaka kaka na mwa mambu yina nsi-ntoto kepesaka “kimpwanza?”’ Ntangu yandi yindulaka buleke na yandi, mpangi-nkento mosi yina bibuti yina vandaka Bakristu, sonikaka nde: “Kana nge mebutuka na kyeleka, nge tazaba Yehowa banda bumwana na nge. Kansi, sambu na mono, mono zabaka yandi mpenza ve. Mono longukaka ve na kumenga mambu yina yandi kemengaka. Mono vandaka kundima ve nde yandi ketulaka dikebi na mambu yina mono kesalaka. Ntangu mono vandaka kukutana ti mambu ya mpasi, mono vandaka kusambila yandi ve. Mono vandaka kutula ntima na mayele na mono mosi, mpi bubu yai mono mezaba nde yo kele buzoba sambu mono zabaka kima ve.” Dyambu ya kyese kele nde, mpangi yai ya nkento bakisaka nde yandi vandaka ti mabanza ya mbi mpi yandi salaka bansoba ya ngolo. Nkutu, yandi kumaka mupasudi-nzila ya ntangu yonso.

MPEVE SANTU LENDA SADISA NGE NA KUBAKA KIMPWANZA

13. Inki mutindu mpeve santu ya Nzambi kesadisaka beto na kubaka kimpwanza?

¹³ Mukanda ya 2 Korinto 3:17 ketuba nde: ‘Kisika mpeve ya Yehowa kele, bantu kele kuna ke na kimpwanza.’ Inki mutindu mpeve santu kesadisaka beto na kubaka kimpwanza? Yo lenda longa beto na kukuna bikalulu bonso​—‘zola, kiese, ngemba, kukanga ntima, mambote, bumbote, lukwikilu, ntima ya pima, kudiyala.’ (Gal. 5:22, 23) Kana bantu kele ve ti bikalulu yai, mingi-mingi zola, bo tavanda ve na kimpwanza ya kyeleka. Mambu yina kesalama bubu yai na nsi-ntoto kemonisa pwelele dyambu yai. Na nima ya kutubila mbuma ya mpeve, ntumwa Polo tubaka nde: “Mambu yina yonso bansiku ke buyaka yo ve.” Yandi zolaka kutuba nki? Ata nsiku mosi ve lenda kanga mbuma ya mpeve ya Nzambi nzila na kuyela. (Gal. 5:18) Nkutu, inki kele mfunu ya nsiku yina? Yehowa kezolaka nde beto landa kumonisa bikalulu yai ntangu yonso mpi kimakulu.

14. Na nki mutindu mpeve ya nsi-ntoto kekumisaka bantu yina kelemfukilaka yo bampika?

¹⁴ Bantu yina kebikaka nde mpeve ya nsi-ntoto kutwadisa bo mpi bayina kelungisaka bampusa na bo ya nitu, lenda yindula nde bo kele na kimpwanza. (Tanga 2 Piere 2:18, 19.) Kansi, bo kezaba ve nde bo kele bampika. Yo kelombaka kutudila bantu bansiku mpi minsiku mingi sambu na kubuyisa bo na kulungisa bampusa ya mbi. Polo tubaka nde: “Bo ke tulaka bansiku ve sambu na bantu ya mbote, kansi bo ke tulaka yo sambu na bantu yai: bantu yina ke landaka bansiku ve ti bantu ya ntu-ngolo.” (1 Tim. 1:9, 10) Bantu yango kele bampika ya masumu mpi kesalaka ‘konso mambu yina ya nitu na bo kezolaka’ mpi nitu kele mfumu mosi ya mbi. (Ef. 2:1-3) Bo kele bonso banyama yina kedyaka malembe-malembe bwiki yina kele na dilonga. Ntangu bo kelandaka ntomo ya bwiki, bo kebwaka na kati ya dilonga mpi kekangamaka na mutambu.​—Yak. 1:14, 15.

KIMPWANZA NA KATI YA DIBUNDU YA BUKRISTU

15, 16. Inki mambote beto kebakaka na dibundu ya Bukristu, mpi nki kimpwanza beto kele ti yo?

¹⁵ Ntangu nge kotaka na dibundu ya Bukristu, nge kotaka ve na muziki mosi buna. Kansi, nge kwisaka na dibundu sambu Yehowa bendaka nge. (Yoa. 6:44) Sambu na nki Yehowa ponaka nge? Keti yandi monaka nde nge kele muntu ya lunungu  yina ketinaka Nzambi boma? Nge lenda tuba nde: “Ve!” Kansi, inki Nzambi monaka? Yandi monaka nde nge tandima kuzitisa bansiku na yandi mpi kulanda lutwadisu na yandi na luzolo yonso. Na kati ya dibundu, Yehowa yidikaka ntima na nge na mutindu yandi longaka nge mambu ya kimpeve, katulaka nge na kimpika ya malongi ya mabundu ya luvunu mpi longaka nge mutindu nge lenda landa mbandu ya Kristu. (Tanga Efezo 4:22-24.) Yo yina, ntangu yai nge kele ti dibaku ya kuvanda na kimvuka ya bantu yina kele mpenza ti kimpwanza na nsi-ntoto ya mvimba.​—Yak. 2:12.

¹⁶ Yindula ntete: Ntangu nge kevandaka na kati ya bantu yina kezolaka Yehowa na ntima na bo ya mvimba, keti nge kewaka boma? Ntangu nge kesolulaka ti bampangi-babakala mpi bankento na Nzo ya Kimfumu, keti nge kekudiyangisaka nde muntu mosi tayiba bima na nge? Ve! Nge kevandaka na kimpwanza mpi na lutaninu. Keti nge kekudiwaka mpi mutindu mosi ntangu nge kevandaka ti bantu yankaka? Ve! Kimpwanza yina nge kele na yo na kati ya bantu ya Nzambi kele kaka ya fyoti kana nge fwanisa yo ti kimpwanza ya mingi yina nge tabaka na bilumbu kekwisa.

‘KIMPWANZA YA LUKUMU YA BANA YA NZAMBI’

17. Inki kuwakana kele na kati ya ‘kumonana ya bana ya Nzambi’ mpi kimpwanza ya bantu?

¹⁷ Ntangu Polo tubilaka kimpwanza yina Yehowa tapesa bansadi na yandi awa na ntoto, yandi sonikaka nde: ‘Bima yonso ya Nzambi salaka kevingila kaka kilumbu ya kumonana ya bana ya Nzambi.’ Yandi yikaka nde: ‘Kilumbu mosi Nzambi takatula bima yonso na kimpika yina kenataka lufwa, ebuna yo tabaka kimpwanza ya lukumu ya bana ya Nzambi.’ (Roma 8:19-21) Na verse yai “bima yonso ya Nzambi salaka” ketendula bantu yina kele ti kivuvu ya kuzinga na ntoto, bayina tabaka mambote na ‘kumonana ya bana ya Nzambi’ yina mepakulamaka na mpeve. Kumonana yango tayantika ntangu Bakristu bapakulami tuka na zulu, tavukana ti Kristu sambu na kufwa bantu yonso ya mbi mpi kukotisa ‘kibuka ya nene’ na nsi-ntoto ya mpa.​—Kus. 7:9, 14.

18. Inki mutindu bantu ya bulemfu takuma malembe-malembe na kimpwanza, mpi nsukansuka bo tabaka nki kimpwanza?

¹⁸ Na ntangu yina, bantu tabaka kimpwanza ya kyeleka; bo tavanda dyaka ve na kimpika ya Satana mpi ya bademo na yandi. (Kus. 20:1-3) Yo tavanda dyambu mosi ya kyese mpenza! Na nima, bantu 144 000 tavanda bantotila mpi banganga-Nzambi mpi kumosi ti Kristu tasadila malembe-malembe mambote ya kimenga ya nkudulu ya Yezu sambu na kukatula bantu na kimpika tii ntangu disumu ya Adami mpi kukonda kukuka tamana kimakulu. (Kus. 5:9, 10) Bantu yina tabikala ya kwikama na nima ya kumekama ya nsuka, tabaka kimpwanza ya kukuka yina Yehowa mesilaka bo​—‘kimpwanza ya lukumu ya bana ya Nzambi.’ Yindula! Nge tanwana dyaka ve sambu na kusala mambu yina Nzambi kezolaka, sambu nitu na nge ya mvimba takuma ya kukuka mpi nge tavanda ti makuki ya kufulula bikalulu ya kukuka ya Nzambi.

19. Bubu yai, beto fwete landa kusala nki sambu na kubaka kimpwanza ya kyeleka?

¹⁹ Keti nge kezolaka kubaka ‘kimpwanza ya lukumu ya bana ya Nzambi’? Kana mpidina, bika nde “nsiku ya kukuka ya kimpwanza” kulanda kutwadisa mabanza mpi ntima na nge. Longuka Biblia mbote-mbote mpi mbala na mbala. Bika nde kyeleka kutwadisa luzingu na nge. Samba sambu na kulomba mpeve santu. Baka mambote na dibundu ya Bukristu mpi landa kudya madya ya kimpeve yina Yehowa kepesa. Kubika ve nde satana kukusa nge mutindu yandi kusaka Eva, nde mambu yina Nzambi kelombaka beto kele kilo mingi. Ya kyeleka, Dyabulu kele mayele mingi. Kansi mutindu beto tamona na disolo yina kelanda, beto fwete sala yonso na mpila nde yandi ‘kukusa beto ve sambu beto mezaba mayele na yandi.’​—2 Kor. 2:11.

[Bangyufula ya disolo ya kulonguka]

[Bifwanisu ya kele na lutiti 14]

Keti mono kekangamaka kaka na mambu yankaka yina nsi-ntoto kepesaka “kimpwanza”?

[Bifwanisu ya kele na lutiti 14]

Keti mono kebikaka nde kyeleka kutwadisa luzingu na mono?