Nge Kele Kapita ya Kutudila Ntima!

“Beno kele bantu ya beno mosi ve.”​—1 BAK. 6:19.

INKI MVUTU NGE TA PESA?

Bakapita ya ntangu ya ntama vandaka ti nki mukumba?

Inki mikumba bakapita yonso ya Nzambi kele ti yo?

Inki mutindu beto fwete tadila mukumba na beto ya kikapita?

1. Bantu mingi ke yindulaka nki ntangu bo ke waka ngogo kimpika?

BAMVULA kiteso ya 2 500 me luta, nsoniki mosi ya Greki sonikaka nde: “Ata muntu mosi ve ke zolaka kuvanda mpika.” Bubu yai, bantu mingi ta ndima diambu yina. Ngogo kimpika ke pesaka dibanza ya bantu yina bo ke niokula, bampika, bayina ke salaka bibansa mpi bisalu ya ngolo sambu mambote na bo mosi ve, kansi ya bamfumu na bo.

2, 3. (a) Inki mukumba bampika, to bansadi ya luzolo ya Kristu kele ti yo? (b) Inki bangiufula beto ta tadila na yina me tala mukumba na beto ya kikapita?

² Kansi, Yezu monisaka nde balongoki na yandi ta vanda bansadi ya kudikulumusa to bampika. Ata mpidina, kimpika yai Yezu tubilaka ke tendula ve bampasi to kuvwenza. Bampika yai kele bantu ya lukumu, ya kutudila ntima, mpi ya luzitu. Mu mbandu, beto tadila mambu yina Yezu tubaka sambu na “mpika” mosi mwa ntangu fioti na ntwala ya lufwa na yandi. Kristu tubaka nde yandi ta pesa “mpika ya kwikama mpi ya mayele” mikumba.​—Mat. 24:45-47.

³ Zaba nde, na disolo ya nkaka ya me fwanana ti disolo yina, Yezu ke binga mpika yango “kapita.” (Tanga Luka 12:42-44.) Bakristu mingi ya kwikama yina kele na luzingu bubu yai kele ve na kati ya kimvuka ya mpika yina ya kwikama. Kansi, Masonuku ke monisa nde na mutindu mosi buna, bansadi yonso ya Nzambi kele bakapita. Inki mikumba beto kele ti yo na mukumba na beto ya kikapita? Inki mutindu beto fwete tadila mikumba yango? Sambu na kuzwa mvutu, beto tadila mukumba yina bakapita ya ntangu ya ntama vandaka ti yo.

MUKUMBA YA BAKAPITA

4, 5. Inki mikumba bakapita ya ntangu ya ntama vandaka ti yo? Pesa mbandu.

⁴ Na ntangu ya ntama, mbala mingi kapita vandaka mpika yina bo vandaka kutudila ntima mpi yandi vandaka  ti mukumba ya kutanina nzo to mumbongo ya mfumu na yandi. Bakapita vandaka ti kiyeka mingi mpi bo vandaka kutwadisa bima ya nzo, mbongo to bampika ya nkaka. Beto lenda mona diambu yai na mbandu ya Eliezere, mpika yina Abrahami pesaka mukumba ya kutanina bima ya mingi yina yandi vandaka ti yo. Yo lenda vanda nde, Abrahami tindaka Eliezere na Mezopotamia sambu na kupona nkento mosi sambu na mwana na yandi Izaki. Yo vandaka mukumba mosi ya nene mpi ya mfunu mpenza!​—Kuy. 13:2; 15:2; 24:2-4.

⁵ Yozefi, mutekolo ya Abrahami, vandaka kapita na nzo ya Potifare. (Kuy. 39:1, 2) Na nima, Yozefi kumaka mpi ti kapita, mpi pesaka yandi mukumba ya kutwadisa “nzo” na yandi. Kapita yina bakaka bangidika sambu na kuyamba bampangi kumi ya Yozefi. Na ntuma ya Yozefi, yandi yidikaka mambu yonso yina salamaka na yina me tala dikopa ya wolo yina bo ‘yibaka.’ Yo ke monisa nde, bamfumu vandaka mpenza kutudila bakapita na bo ntima.​—Kuy. 43:19-25; 44:1-12.

6. Bankuluntu kele ti nki mikumba?

⁶ Bamvu-nkama mingi na nima, ntumwa Polo sonikaka nde bankuluntu kele ‘bakapita ya Nzambi.’ (Tito 1:7) Sambu bankuluntu kele ti mukumba ya kugungula “kibuka ya Nzambi,” bo ke twadisaka dibundu. (1 Pie. 5:1, 2) Ya kieleka, bankuluntu ke vandaka ti mikumba ya kuswaswana. Mu mbandu, bubu yai bankuluntu mingi ke salaka na dibundu mosi. Bankengi-ntambudi ke twadisaka mabundu mingi. Mpi bampangi ya Komite ya Filiale ke twadisaka mabundu ya insi ya mvimba. Kansi, bankuluntu yonso fwete lungisa mikumba na bo na kwikama yonso; bo yonso ta “vutula munoko” na Nzambi.​—Baeb. 13:17.

7. Inki mutindu beto me zaba nde Bakristu yonso kele bakapita?

⁷ Kansi, nki beto lenda tuba sambu na Bakristu mingi ya kwikama yina kele ve bankuluntu? Ntumwa Piere sonikilaka Bakristu yonso mpi tubaka nde: “Na kiteso yina konso muntu me bakaka dikabu, beno sadila yo sambu na kusadilana bonso bakapita ya mbote ya ntima ya mbote ya nene ya Nzambi, yina ke monanaka na mitindu ya kuswaswana.” (1 Pie. 1:1; 4:10) Na ntima ya mbote na yandi, Nzambi me pesaka beto yonso makabu, makuki mpi mayele yina beto lenda sadila sambu na kusadisa bampangi na beto. Yo yina, bantu yonso yina ke sadilaka Nzambi kele bakapita. Yandi ke tudilaka beto ntima, ke zitisaka beto mpi ke vingilaka nde beto sadila mbote mukumba na beto.

BETO KELE BANTU YA NZAMBI

8. Inki kele diambu mosi ya mfunu yina beto fwete vila ve?

⁸ Ntangu yai, beto ta tadila mambu tatu yina beto fwete vila ve sambu beto kele bakapita. Ya ntete: Beto yonso kele bantu ya Nzambi mpi beto ta vutula munoko na yandi. Polo sonikaka nde: “Beno kele bantu ya beno mosi ve, sambu bo me sumbaka beno na ntalu mingi.” Ntalu yina kele luzingu ya Kristu pesaka kimenga sambu na masumu na beto. (1 Bak. 6:19, 20) Sambu beto kele bantu ya Yehowa, beto fwete lemfukila bansiku na yandi, yina kele kilo ve. (Bar. 14:8; 1 Yoa. 5:3) Beto kele mpi bampika ya Kristu. Bonso bakapita ya ntangu ya ntama, beto kele ti kimpwanza mingi; kansi kimpwanza na beto kele ti bandilu. Beto fwete lungisa mikumba na beto mutindu bantuma ke lombaka beto na kusala yo. Ata beto kele ti mikumba mingi na organizasio ya Nzambi, beto kele kaka bansadi ya Nzambi mpi ya Kristu.

9. Inki kingana Yezu pesaka sambu na kumonisa diambu yina mfumu ke vingilaka na mpika na yandi?

⁹ Yezu ke sadisa beto na kuzaba diambu yina mfumu ke vingilaka nde mpika na yandi kulungisa. Kilumbu mosi, yandi zabisaka balongoki na yandi kingana ya mpika mosi yina vutukaka na nzo na nima ya kusala kilumbu ya mvimba. Keti mfumu na yandi songaka yandi nde: “Kwisa nswalu awa mpi vanda na mesa”? Ve. Mfumu songaka mpika yina nde: “Yidikila mono kima sambu mono dia na nkokila, mpi lwata lele ya kisalu mpi sadila mono tii kuna mono ta dia mpi ta nwa; na nima, nge  lenda dia mpi kunwa.” Inki dilongi Yezu pesaka na kingana yina? “Yo yina beno mpi, ntangu beno me sala mambu yonso ya bo lombaka beno na kusala, beno tuba nde, ‘Beto kele bampika ya kukonda mfunu. Mambu ya beto me sala kele mambu yina yo lombaka nde beto sala.’”​—Luka 17:7-10.

10. Inki ke monisa nde Yehowa ke sepelaka na bikesa ya beto ke salaka sambu na kusadila yandi?

¹⁰ Ya kieleka, Yehowa ke sepelaka na bikesa yina beto ke salaka sambu na kusadila yandi. Biblia ke ndimisa beto nde: “Nzambi kele ve muntu ya kukonda lunungu sambu yandi vila kisalu na beno mpi zola yina beno monisaka sambu na zina na yandi.” (Baeb. 6:10) Yehowa ke lombaka beto ve ata fioti mambu yina beto lenda lungisa ve. Nkutu, mambu yonso yina yandi ke lombaka beto, ke vandaka sambu na mambote na beto mpi yo ke vandaka kilo ve ata fioti. Kansi, na kuwakana ti kingana yina Yezu pesaka, mpika ke kudisepedisaka ve, mpi ke tulaka ve mambote na yandi mosi na kisika ya ntete. Mutindu mosi, ntangu beto ke kudipesaka na Nzambi, beto ke ponaka na kutula mambote na yandi na kisika ya ntete na luzingu na beto. Mpidina ve?

MAMBU YINA YEHOWA KE LOMBAKA BETO YONSO

11, 12. Sambu beto kele bakapita, nki bikalulu beto fwete monisa mpi nki bikalulu beto fwete buya?

¹¹ Diambu ya zole: Sambu beto kele bampika, beto yonso ke zitisaka bansiku ya mfunu ya kiteso mosi. Yo ke kieleka nde, bampangi ya nkaka na dibundu ya Bukristu kele ti mikumba yina ba nkaka kele na yo ve. Kansi, na mambu mingi, Nzambi ke lombaka beto yonso mambu ya kiteso mosi. Mu mbandu, sambu beto kele balongoki ya Kristu mpi Bambangi ya Yehowa, beto ke zolanaka. Yezu tubaka nde zola kele kidimbu ya kuzabila Bakristu ya kieleka. (Yoa. 13:35) Kansi, zola na beto ke sukaka kaka ve na bampangi na beto Bakristu. Beto ke salaka bikesa sambu na kuzola bantu yina kele ve Bambangi. Yo kele diambu yina beto yonso lenda mpi fwete sala.

¹² Nzambi ke lombaka beto mpi na kuvanda ti nkadilu ya mbote. Beto fwete buya bikalulu mpi luzingu yina Ndinga ya Nzambi ke mengaka. Polo sonikaka nde: “Bantu ya ke salaka pite, bantu ya ke sambilaka biteki, bantu ya ke salaka bizumba, babakala yina ke pesaka nzila nde bo vukisa nitu ti bo na mutindu yina me fwana ve, babakala yina ke ladisaka babakala ya nkaka, miyibi, bantu ya lukasi, bantu ya ke laukaka malafu, bantu ya ke fingaka, to bantu ya ke botulaka bima ya bantu ya nkaka ta baka ve kimfumu ya Nzambi.” (1 Bak. 6:9, 10) Yo ke kieleka nde, yo ke lombaka bikesa sambu na kulemfukila minsiku ya lunungu ya Nzambi. Kansi, bikesa yina kele mfunu sambu yo ke natilaka beto mambote mingi, mu mbandu beto lenda vanda ti mavimpi ya mbote mpi bangwisana ya mbote ti ba nkaka mpi ti Nzambi.​—Tanga Yezaya 48:17, 18.

13, 14. Inki mukumba Nzambi me pesaka Bakristu yonso, mpi nki mutindu beto fwete tadila yo?

¹³ Yibuka mpi nde, mpika ke vandaka ti kisalu ya kusala. Beto mpi kele ti kisalu. Nzambi me pesaka beto dikabu mosi ya mfunu​—nzayilu ya kieleka. Nzambi ke lombaka beto na kuzabisa ba nkaka nzayilu yango. (Mat. 28:19, 20) Polo sonikaka nde: “Bika nde muntu kutadila beto bonso bansadi ya Kristu mpi bakapita ya binsweki ya santu ya Nzambi.” (1 Bak. 4:1) Polo zabaka nde kisalu na yandi ya kikapita ke tendula kutanina mbote-mbote “binsweki ya santu” to bakieleka ya Biblia, mpi kulonga yo na ba nkaka na kwikama yonso mutindu Mfumu na yandi, Yezu Kristu zolaka nde yandi sala yo.​—1 Bak. 9:16.

¹⁴ Nkutu, ntangu beto ke zabisaka ba nkaka kieleka beto ke monisaka nde beto ke zolaka bo. Ya kieleka luzingu ya konso Mukristu me swaswana. Yo yina, beto yonso lenda sala ve kiteso mosi na kisalu ya kusamuna. Yehowa ke bakisaka diambu yina. Diambu ya mfunu yina beto yonso fwete sala kele nde, beto fwete sala yonso yina beto lenda sala. Mpidina beto ta monisa zola ya kukonda bwimi sambu na Nzambi mpi bantu ya nkaka.

 MFUNU YA KUVANDA YA KWIKAMA

15-17. (a) Sambu na nki yo kele mfunu nde kapita kuvanda ya kwikama? (b) Inki mutindu Yezu monisaka mambu yina ke salamaka kana beto kele ve ya kwikama?

¹⁵ Diambu ya tatu kele na kuwakana ti mambu zole yina beto me tubila: Beto fwete vanda ya kwikama, mpi bantu yina bo lenda tudila ntima. Kapita lendaka kuvanda ti bikalulu mpi makuki mingi ya mbote, kansi mambu yina yonso zolaka kuvanda mfunu ve kana yandi vandaka kulungisa ve mukumba na yandi to vandaka ve ya kwikama na mfumu na yandi. Yo kele mfunu nde kapita kuvanda ya kwikama kana yandi ke zola kusala mbote-mbote kisalu na yandi mpi kusepedisa mfumu na yandi. Yibuka nde Polo sonikaka nde: “Kima ya bo ke lombaka na bakapita kele nde bo vanda ya kwikama.”​—1 Bak. 4:2.

¹⁶ Beto lenda ndima nde, kana beto kele ya kwikama na Nzambi ta sakumuna beto. Kana beto kele ve ya kwikama, beto ta ndimama na Nzambi ve. Kingana yina Yezu pesaka ya batalanta ke monisa pwelele diambu yai. Mfumu sikisika bampika ya kwikama yina “salaka mumbongo” ti mbongo na yandi, mpi yandi pesaka bo balusakumunu mingi. Kansi yandi bingaka mpika yina lemfukaka ve nde, “mpika ya mbi,” “ya molo,” mpi “ya kukonda mfunu.” Mfumu botulaka talanta yina bo pesaka yandi mpi losaka yandi na nganda.​—Tanga Matayo 25:14-18, 23, 26, 28-30.

¹⁷ Kilumbu ya nkaka, Yezu monisaka mambu yina ke kuminaka beto kana beto kele ve ya kwikama. Yandi tubaka nde: “Mvwama mosi vandaka ti kapita mosi yina bo fundaka nde yandi vandaka kubebisa bima na yandi. Yo yina yandi bingaka yandi mpi tubaka nde, ‘Inki mambu yai ya mono ke wa sambu na nge? Sonikila mono mutindu nge ke salaka kisalu na nge ya kikapita, sambu nge lenda twadisa diaka ve nzo.’” (Luka 16:1, 2) Sambu kapita yina bebisaka bima ya mfumu na yandi, mfumu katulaka yandi na kisalu. Yai kele dilongi mosi ya mfunu! Ntangu yonso, beto  fwete vanda ya kwikama na mambu yina Nzambi ke lombaka beto.

KETI YO KELE MBOTE NA KUDIFWANISA TI BA NKAKA?

18. Sambu na nki beto fwete kudifwanisa ve ti ba nkaka?

¹⁸ Konso muntu na kati na beto lenda kudiyula nde: ‘Inki mutindu mono ke tadilaka mukumba na mono ya kikapita?’ Kansi yo kele mbote ve na kudifwanisa ti ba nkaka. Biblia ke longisila beto nde: “Bika nde konso muntu kutadila mambu yina yandi mosi ke sala, ebuna yandi ta vanda ti kikuma ya kudikumisa sambu na yandi mosi, kansi ve na kudifwanisa ti muntu ya nkaka.” (Bag. 6:4) Na kisika ya kufwanisa kisalu na beto ti ya ba nkaka, beto fwete tula dikebi na mambu yina beto lenda sala. Kusala mpidina ta tanina beto na kukuma ve lulendo to kulemba nitu. Ntangu beto ke kuditadila, beto fwete zaba nde mambu ya luzingu ke sobaka. Ziku sambu na mavimpi, kinunu, to mikumba ya nkaka, beto lenda sala ve mambu yonso yina beto vandaka kusala ntete. To beto lenda vanda ti makuki ya kusala mingi kuluta yina beto ke sala ntangu yai. Kana yo kele mpidina, sambu na nki ve kusosa kutomisa kisalu na beto?

19. Kana beto me baka ntete ve mukumba mosi buna, sambu na nki beto fwete lemba nitu ve?

¹⁹ Diaka, beto fwete kudifwanisa ve ti bantu yina kele ti mikumba ya nkaka yina beto kele na mfunu na yo. Mu mbandu, mpangi-bakala mosi lenda vanda ti mpusa ya kukuma nkuluntu na dibundu to kusala badiskure na balukutakanu ya nene to ya distrike. Yo kele mbote na kusala bikesa sambu na kulungisa mambu yina bo ke lombaka sambu na kuzwa mikumba yina, kansi beto fwete lemba ve nitu kana beto me baka yo ve na ntangu yina beto vandaka kuvingila yo. Sambu na bikuma yina beto lenda bakisa ve, yo lenda lomba nde beto vingila ntangu mingi kuluta yina beto vandaka kuyindula. Yibuka nde, mbala ya nkaka Moize yindulaka nde yandi vandaka ya kuyilama sambu na kubasisa bantu ya Izraele na Ezipte, kansi yo lombaka nde yandi vingila bamvula 40 na ntwala ya kusala yo. Yo pesaka yandi ntangu mingi sambu na kuyedisa bikalulu yina yandi vandaka na yo mfunu sambu na kutwadisa bantu ya ntu-ngolo mpi ya kukonda bulemfu.​—Bis. 7:22-25, 30-34.

20. Inki dilongi beto lenda baka na diambu yina kuminaka Yonatani?

²⁰ Mbala ya nkaka, beto ta baka ve mukumba mosi buna. Diambu yina kuminaka na Yonatani. Yandi vandaka mwana ya Saule mpi yandi lendaka kukuma ntotila ya Izraele. Kansi Nzambi ponaka Davidi, yina vanda mpenza leki na kufwanana ti Yonatani, na kukuma ntotila. Yonatani salaka nki ntangu mambu sobaka mutindu yina? Yandi ndimaka lukanu ya Nzambi mpi pesaka Davidi maboko ata nkutu na kutulaka luzingu na yandi na kigonsa. Yandi zabisaka Davidi nde: “Nge ta vanda ntotila ya Israele, mono ta vanda muntu ya zole na nima na nge.” (1 Sam. 23:17) Keti nge ke bakisa dilongi yina nge lenda baka? Yonatani ndimaka diambu yina, mpi na kuswaswana ti tata na yandi, yandi wilaka ve Davidi kimpala. Na kisika ya kulula mikumba yina bantu ya nkaka kele ti yo, beto yonso lenda sala bikesa sambu na kulungisa mikumba yina beto kele ti yo. Beto lenda vanda ti kivuvu nde, na nsi-ntoto ya mpa, Yehowa ta lungisa bampusa ya bansadi na yandi yonso.

21. Inki mutindu beto fwete tadila mukumba na beto ya kikapita?

²¹ Beto vila ve nde sambu beto kele bakapita yina bo ke tudilaka ntima, beto ta vanda ve bampika yina bo ke niokulaka. Kansi Yehowa ke tudilaka beto ntima mpi ke pesaka beto lukumu na mutindu yandi me pesaka beto mukumba mosi ya mfunu mingi, kusamuna nsangu ya mbote na bilumbu yai ya nsuka, kisalu yina ta salama diaka ve ata fioti. Ntangu beto ke sala kisalu yango, beto kele ti kimpwanza ya mingi ya kupona mutindu yina beto ta lungisa mikumba na beto. Yo yina, bika nde beto vanda bakapita ya kwikama. Mpi beto baka na mbalu dibaku ya mbote yina beto kele ti yo ya kusadila Yehowa, muntu ya kuluta nene na luyalanganu ya mvimba.

[Bangyufula ya disolo ya kulonguka]

[Bifwanisu ya kele na lutiti 20]

Beto sala na kwikama yonso kisalu yina bo me pesaka beto