Mono butukaka na Székesfehérvár na Hongrie, mbanza yina istware na yo yantikaka bamvula 1 000 me luta. Mono ke yibuka diaka bidimbu ya mbi yina mvita ya zole ya nsi-ntoto ya mvimba bikaka na mbanza yai.

Ba-nkaka bantu sansaka mono ntangu mono vandaka leke. Mono ke yibukaka bo diaka, mingi-mingi nkaka ya nkento Elisabeth. Yandi sadisaka mono na kukuma ti lukwikilu ya ngolo na Nzambi. Ntangu mono vandaka ti bamvula tatu, konso nkokila mono vandaka kusamba ti nkaka mbala na mbala kisambu ya bantu ke bingaka nde Kisambu ya Mfumu. Ata mpidina, mono bakisaka ntendula ya kisambu yai na ntwala nde mono lungisa bamvula 30.

Ba-nkaka sansaka mono na buleke sambu bibuti na mono vandaka kusala kisalu mpimpa ntangu mpi bo vandaka ti lukanu ya kubumba mbongo mingi sambu na kusumba nzo mosi ya kitoko. Na konso Sabala ya zole ya ngonda, dibuta ya mvimba vandaka kuvukana sambu na kudia kisika mosi. Mono vandaka kusepela mutindu beto vandaka kuvukana na bantangu ya mutindu yina.

Na mvu 1958, lukanu ya bibuti na mono lunganaka mpi bo sumbaka nzo sambu na beto tatu. Nsuka-nsuka, mono vandaka na kiese ya kuzinga ti bibuti na mono! Kansi bangonda sambanu na nima, kiese na mono manaka sambu papa fwaka ti kansere.

Mono vandaka ti basusi mingi. Mono ke yibuka diaka mutindu mono vandaka kusamba nde: “Nzambi, mono ke bondila nge na kutanina papa. Mono kele na mfunu na yandi. Sambu na nki nge ke pesa ve mvutu na bisambu na mono?” Mono vandaka kudiyangisa sambu na kuzaba kisika papa vandaka. Mono vandaka kudiyula nde: ‘Keti yandi me kwendaka na zulu to yandi me fwaka kimakulu?’ Mono vandaka kulula bana yina vandaka ti bapapa na bo.

Na nsungi ya bamvula mingi, mono vandaka kukwenda na maziamu konso kilumbu. Mono vandaka kufukama na maziamu ya papa mpi kusamba nde: “Nzambi pardo, mono ke zola kuzaba  kisika papa na mono kele.” Mono vandaka kusamba mpi sambu na kuzaba mfunu ya luzingu.

Ntangu mono lungisaka bamvula 13, mono bakaka lukanu ya kulonguka ndinga ya bantu ya Allemagne. Mono yindulaka nde mono lenda zwa bamvutu na bangiufula na mono na mikanda na bo. Na mvu 1967, mono yantikaka kulonguka na mbanza Iéna, na Allemagne ya Esti. Mono vandaka kutanga na mpusa yonso mikanda ya filozofi ya bantu ya Allemagne, mingi-mingi mikanda ya vandaka kutubila mfunu ya luzingu. Mono sengumunaka bangindu ya nkaka ya mfunu, kansi, ata ngindu mosi ve lungisaka bampusa na mono. Mono landaka kusamba Nzambi sambu na kuzwa bamvutu.

Na mvu 1970, mono vutukaka na Hongrie kisika ya mono kutanaka ti Rose. Na ntangu yina, Bakoministe vandaka kuyala Hongrie. Ntangu fioti na nima, mono kwelaka Rose mpi beto kwendaka na Autriche. Beto vandaka ti lukanu ya kukatuka na Autriche mpi kukwenda kuzinga kimakulu na Sydney na Australie, kisika ngwashi na mono vandaka kuzinga.

Ntangu fioti na nima, mono zwaka kisalu na Autriche. Kilumbu mosi, nduku na mono ya kisalu zabisaka mono nde Biblia lenda pesa bamvutu na bangiufula na mono yonso. Yandi pesaka mono mikanda zole yina vandaka kutendula Biblia. Ebuna mono tangaka mikanda yango mpi mono vandaka ti nzala ya kuzaba mambu mingi. Yo yina, mono sonikilaka Bambangi ya Yehowa, bansoniki ya mikanda yango sambu na kulomba mikanda mingi.

Na kilumbu ya aniversere ya ntete ya makwela na beto, Mbangi mosi ya Yehowa ya Autriche kwisaka kutala beto. Yandi natilaka mono mikanda ya mono lombaka mpi yandi lombaka mono na kulonguka Biblia. Sambu mono vandaka ti nzala ya ngolo ya kulonguka, beto vandaka kulonguka mbala zole na mposo mpi konso mbala beto vandaka kulutisa bangunga iya!

Mono sepelaka ti malongi ya Biblia yina Bambangi ya Yehowa vandaka kulonga mono. Ntangu bo songaka mono zina ya Nzambi, Yehowa na Biblia ya bantu ya Hongrie, mono yitukaka. Tii kuna ya mono lungisaka bamvula 27 na dibundu na beto, mono waka ve bo ke tanga zina ya Nzambi ata mbala mosi. Bamvutu ya mbote mpi ya pwelele ya Biblia yitukisaka mono. Mu mbandu, mono longukaka nde bafwa ke zabaka ve ata kima mosi bonso muntu me lala mpongi ya ngolo. (Longi 9:5, 10; Yoane 11:11-15) Mono longukaka mpi lusilu ya Biblia sambu na nsi-ntoto ya mpa, kisika yina “lufwa ta vandaka diaka ve.” (Kusonga 21:3, 4) Mono ke vandaka ti kivuvu ya kumona diaka papa sambu “bantu . . . ta futumuka” na nsi-ntoto ya mpa.—Bisalu 24:15.

Rose mpi yantikaka kulonguka Biblia. Beto yelaka nswalu na kimpeve mpi manisaka mukanda ya kulonguka na bangonda zole mpamba! Beto vandaka kukwenda na balukutakanu yonso ya Bambangi na Nzo ya Kimfumu. Zola, lusadisu, mpi bumosi ya Bambangi ya Yehowa yitukisaka mono mingi.—Yoane 13:34, 35.

Na mvu 1976, beto kwendaka na Australie ti Rose. Beto sosaka mbala mosi kisika yina Bambangi ya Yehowa vandaka. Bambangi ya nsi yai yambaka beto mbote. Na mvu 1978, beto kumaka Bambangi ya Yehowa.

Nsuka-nsuka, mono zwaka bamvutu na bangiufula ya vandaka kuyangisa mono banda ntama. Sambu mono me kwendaka pene-pene na Yehowa Nzambi, mono me zwaka Tata mosi ya mbote. (Yakobo 4:8) Kivuvu ya kumona diaka papa na nsi-ntoto ya mpa ke vandaka mfunu mingi sambu na mono.—Yoane 5:28, 29.

Na mvu 1989, beto bakaka lukanu ya kuvutuka na Hongrie sambu na kuzabisa banduku, bantu ya dibuta mpi bantu ya nkaka balukwikilu na beto. Beto me zwaka dibaku ya kulonga bantu mingi Biblia. Mama kele mpi na kati ya bantu kuluta 70 ya me kumaka kusadila Yehowa.

Mono sambaka bamvula 17 sambu na kubaka bamvutu na bangiufula na mono. Bamvula 39 me luta, mono ke landaka kusamba mpi ntangu yai, mono lenda tuba nde: “Matondo mingi Tata na mono ya zulu sambu nge me pesaka mvutu na bisambu na mono.”