Kulonga 28:1-68

  • Balusakumunu sambu na bulemfu (1-14)

  • Bo fwete singa muntu sambu na kukonda bulemfu (15-68)

28  “Kana nge wa kibeni ndinga ya Yehowa Nzambi na nge mpi nge zitisa bantuma na yandi yonso yina mono ke pesa nge bubu yai, Yehowa Nzambi na nge ta tula nge kibeni na zulu ya makanda yonso ya nkaka ya ntoto.+  Nge ta baka balusakumunu yai yonso mpi yo ta kumina nge,+ sambu nge ke landa na kuwa ndinga ya Yehowa Nzambi na nge:  Nge ta baka lusakumunu na mbanza, mpi nge ta baka lusakumunu na nseke.+  Bana na nge,* mbuma ya ntoto na nge, bana ya bitwisi na nge, mpi bana ya bangombe ti ya mameme na nge+ ta baka lusakumunu.+  Kitunga na nge+ mpi bolo na nge ya kubudila pate+ ta baka lusakumunu.  Nge ta baka lusakumunu ntangu nge ta kwisa kukota, mpi nge ta baka lusakumunu ntangu nge ta basika.  Yehowa ta sala nde bambeni na nge yina ke telama sambu na kunwanisa nge kubela na ntwala na nge.+ Bo ta basika na ndambu mosi sambu na kunwanisa nge, kansi bo ta tina nge na bandambu nsambwadi.+  Yehowa ta tuba nde lusakumunu kuvanda na banzo na nge ya kubumbila bima+ mpi na bisalu na nge yonso, mpi yandi ta sakumuna nge kibeni na insi yina Yehowa Nzambi na nge ke pesa nge.  Yehowa ta tula beno na kuvanda bantu ya santu sambu na yandi mosi,+ kaka mutindu yandi zengaka kieleka na ntwala na nge,+ sambu nge ke landa na kuzitisa bantuma ya Yehowa Nzambi na nge mpi ke tambula na banzila na yandi. 10  Bantu yonso ya ntoto ta mona nde zina ya Yehowa kele na zulu na nge,+ ebuna bo ta wa nge boma.+ 11  “Yehowa ta sala nde nge fuluka ti bana mingi, bitwisi mingi, mpi ntoto kubuta mingi+ na insi yina Yehowa zengaka kieleka na ba-nkaka na nge sambu na kupesa nge.+ 12  Yehowa ta kangudila nge nzo na yandi ya me fuluka ti bima, zulu, sambu na kupesa insi na nge mvula na nsungi na yo+ mpi sambu na kusakumuna mambu yonso ya nge ke sala. Nge ta defisa makanda mingi, kansi nge mosi ta vanda ve ti mfunu ya kudefa.+ 13  Kana nge landa kulemfukila bantuma ya Yehowa Nzambi na nge yina mono ke pesa nge bubu yai na kuzitisa mpi na kusadila, Yehowa ta kumisa nge ntu kansi mukila ve; mpi nge ta vanda na zulu+ kansi na nsi ve. 14  Nge fwete yambula ve mambu yonso ya mono ke songa beno bubu yai sambu na kukwenda na diboko ya kitata to na diboko ya kimama,+ sambu na kulanda banzambi ya nkaka mpi kusadila bo.+ 15  “Kansi kana nge wa ve ndinga ya Yehowa Nzambi na nge mpi nge sala yonso sambu na kuzitisa bantuma na yandi yonso ti bansiku na yandi yonso ya mono ke pesa nge bubu yai, kusinga yai yonso ta kwisila nge mpi nge ta tina yo ve:+ 16  “Bo ta singa nge na mbanza, mpi bo ta singa nge na nseke.+ 17  “Bo ta singa kitunga+ na nge mpi bolo+ na nge ya kubudila pate. 18  “Bo ta singa bana na nge,*+ mbuma ya ntoto na nge, mpi bana ya bangombe na nge ti ya mameme na nge.+ 19  “Bo ta singa nge ntangu nge ta kwisa kukota, mpi bo ta singa nge ntangu nge ta basika. 20  “Yehowa ta singa nge, ta kumisa nge kisaka-saka, mpi ta pesa nge ndola na bisalu yonso ya nge ke sala, tii kuna nge ta mana mpi ta fwa nswalu, sambu na bisalu na nge ya mbi mpi sambu nge me yambula mono.+ 21  Yehowa ta sala nde maladi kukangama nge tii kuna yandi ta manisa nge na insi yina nge ke kwenda kubaka.+ 22  Yehowa ta pesa nge maladi ya kosu-kosu, fievre ya ngolo,+ bivimbu, tiya ya fievre, mbele ya bitumba,+ mwini ya ngolo, maladi ya banti;+ ebuna yo ta landa nge tii kuna nge ta fwa. 23  Zulu ta kuma kwivre, mpi ntoto ta kuma kibende.+ 24  Yehowa ta kumisa mvula ya insi na nge mfututu mpi putulu yina ta nokila nge katuka na zulu tii kuna nge ta mana. 25  Yehowa ta sala nde nge bela na ntwala ya bambeni+ na nge. Nge ta basika na ndambu mosi sambu na kunwanisa bo, kansi nge ta tina bo na bandambu nsambwadi; ebuna nge ta kuma kima ya ke pesa boma na bimfumu yonso ya ntoto.+ 26  Bamvumbi na nge ta kuma madia sambu na bandeke yonso ya zulu mpi sambu na bambisi yonso ya ntoto, mpi ata muntu mosi ve ta tinisa bo na boma.+ 27  “Yehowa ta pesa nge bivimbu ya Ezipte, mputa-divumu, maladi ya mpusu, bamputa na mpusu, bamaladi yina nge lenda beluka ve. 28  Yehowa ta pesa nge maladi ya kilawu, yandi ta fwa meso na nge,+ mpi ta kumisa nge kisaka-saka.* 29  Nge ta tambula kisaka-saka na midi, kaka mutindu kifwa-meso ke tambulaka kisaka-saka na mpimpa,+ mpi mambu yonso yina nge ta sala ta nunga ve; ntangu yonso bo ta kusaka nge mpi ta yibaka nge, mpi ata muntu mosi ve ta sadisa nge.+ 30  Nge ta sila nkento mosi makwela, kansi bakala ya nkaka ta ladisa yandi na kingolo-ngolo. Nge ta tunga nzo, kansi nge ta zinga muna ve.+ Nge ta kuna kilanga ya vinu, kansi nge ta yantika ve kusadila yo.+ 31  Bo ta fwa ngombe na nge na meso na nge, kansi nge ta dia ve ata ndambu ya musuni na yo. Bo ta yiba mpunda na nge na meso na nge, kansi yo ta vutukila nge ve. Bambeni na nge ta baka mameme na nge, kansi ata muntu mosi ve ta gulusa nge. 32  Bantu ya nkaka ta baka+ bana na nge ya babakala ti ya bankento na ntangu nge ke tala, mpi nge ta waka ntangu yonso nzala ya ngolo ya kumona bo, kansi nge ta kuka kusala kima ve. 33  Bantu yina nge zabaka ve+ ta dia bambuma ya ntoto na nge mpi bima yonso yina nge ke kuna, ebuna bo ta kusaka nge mpi ta bedisaka nge ntangu yonso. 34  Mambu yina meso na nge ke mona ta kumisa nge kilawu. 35  “Yehowa ta pesa nge bivimbu ya mpasi kibeni mpi ya ke belukaka ve, na mabolongo mpi na makulu na nge, katuka na makulu tii na ntu. 36  Yehowa ta nata nge ti ntotila yina nge ta tula na zulu na nge na dikanda yina nge ti ba-nkaka na nge zabaka ve,+ mpi kuna nge ta sadila banzambi ya nkaka, banzambi ya banti mpi ya matadi.+ 37  Ebuna nge ta kuma kima yina bantu ke wa boma mpi ke vweza, mpi kima yina bantu yonso yina Yehowa ta kula na ntwala na nge ta sekaka.+ 38  “Nge ta kuna bankeni mingi na kilanga, kansi nge ta katula kaka bima ndambu,+ sambu bampasu ta dia yo. 39  Nge ta kuna bilanga ya vinu mpi ta keba yo, kansi nge ta nwa ve vinu mpi ta katula ve ata kima mosi,+ sambu musobi ta dia-dia yo. 40  Nge ta vanda ti banti ya olive na teritware na nge ya mvimba, kansi nge ta pakula ve mafuta na yo, sambu bambuma na nge ya olive ta bwa-bwa. 41  Nge ta buta bana-babakala mpi bana-bankento, kansi bo ta landa ve kuvanda bana na nge, sambu bo ta kwenda na kimpika.+ 42  Bimvuka ya baniama* ta dia banti na nge yonso mpi bambuma ya ntoto na nge. 43  Munzenza yina kele na kati na beno ta landa kaka kumata, kansi nge, nge ta landa kaka kukulumuka. 44  Yandi ta defisa nge, kansi nge ta defisa yandi ve.+ Yandi ta kuma ntu, kansi nge ta kuma mukila.+ 45  “Kusinga yai yonso+ ta kwisila nge, yo ta landa nge mpi ta kanga nge tii kuna nge ta mana,+ sambu nge waka ve ndinga ya Yehowa Nzambi na nge na kulandaka bantuma na yandi mpi bansiku na yandi yina yandi pesaka nge.+ 46  Yo ta landa kuvanda na zulu na nge ti na zulu ya bana na nge bonso kidimbu ya ntangu yonso mpi lukebisu,+ 47  sambu nge sadilaka ve Yehowa Nzambi na nge ti kuyangalala mpi kiese na ntima ntangu nge vandaka ti bima yonso mpi nge vandaka na yo mingi.+ 48  Yehowa ta tinda bambeni na nge sambu na kunwanisa nge, mpi nge ta sadila bo+ ntangu nge ta vanda na nzala,+ na nzala ya masa, ta lwata bilele ya kubeba, mpi ta konda bima yonso. Yandi ta tula vangu ya kibende na nkingu na nge tii kuna yandi ta manisa nge. 49  “Yehowa ta tinda dikanda mosi yina ta katuka ntama+ sambu na kunwanisa nge, tuka na nsongi ya ntoto; yo ta bwila nge bonso ngo-zulu,+ dikanda yina nge ta bakisa ve ndinga na yo,+ 50  dikanda mosi ya ke monana nku, yina ta monisa ve luzitu sambu na mbuta to mawa sambu na leke.+ 51  Bo ta dia bana ya bitwisi na nge mpi bambuma ya ntoto na nge tii kuna nge ta mana. Bo ta bikila nge ve ata mbuma mosi, vinu ya mpa to mafuta, bana ya bangombe to ya mameme, tii kuna bo ta fwa nge.+ 52  Bo ta ziunga nge, bo ta kanga nge na kati ya bambanza* na nge yonso na insi na nge ya mvimba tii kuna bibaka na nge ya nda mpi ya ngolo yina nge ke tudilaka ntima ta bwa. Ee, bo ta ziunga nge kibeni na kati ya bambanza na nge yonso na insi na nge ya mvimba yina Yehowa Nzambi na nge me pesa nge.+ 53  Ebuna nge ta dia bana na nge mosi,* nsuni ya bana na nge ya babakala mpi ya bana na nge ya bankento+ bayina Yehowa Nzambi na nge me pesaka nge, sambu kuziunga yina bo ta ziunga nge ta vanda ngolo mpi sambu na mpasi yina mbeni na nge ta monisa nge. 54  “Ata muntu ya kuluta mawete mpi ya kuluta mbote na kati na beno ta wa ve mawa sambu na mpangi na yandi, sambu na nkento na yandi yina yandi ke zolaka mingi, to sambu na bana na yandi yina me bikala, 55  mpi yandi ta pesa bo ve nsuni ya bana na yandi yina yandi ta dia, sambu yandi ta vanda ve ti kima ya nkaka sambu kuziunga yina bo ta ziunga nge ta vanda ngolo mpi sambu na mpasi yina mbeni na nge ta monisa bambanza na nge.+ 56  Mpi nkento ya mawete ti ya mbote na kati na beno yina lenda yindula nkutu ve kutula dikulu na yandi na ntoto sambu yandi kele mawete mingi+ ta monisa ve mawa sambu na bakala na yandi yina yandi ke zolaka mingi, sambu na mwana na yandi ya bakala to sambu na mwana na yandi ya nkento, 57  ata sambu na kibu yina ke basikaka na divumu na yandi mpi sambu na bana yina yandi me buta, sambu yandi ta dia bo na kinsweki sambu kuziunga yina bo ta ziunga nge ta vanda ngolo mpi sambu na mpasi yina mbeni na nge ta monisa bambanza na nge. 58  “Kana nge zitisa ve mbote-mbote mambu yonso ya Nsiku yai ya bo me sonika na mukanda yai+ mpi nge wa ve boma ya zina yai ya nkembo mpi ya ke pesa boma,+ zina ya Yehowa+ Nzambi na nge, 59  Yehowa ta tindila nge ti bana na nge bampasi ya ngolo kibeni, bampasi ya nene mpi ya ke manaka ve,+ mpi bamaladi ya ngolo mpi ya ke manaka ve. 60  Yandi ta tindila nge diaka bamaladi yonso ya Ezipte yina nge vandaka kuwa boma, ebuna yo ta kangama nge kibeni. 61  Diaka, Yehowa ta natila nge nkutu maladi ya mutindu na mutindu mpi mpasi yina bo me sonikaka ve na mukanda ya Nsiku yai, tii kuna nge ta mana. 62  Ata beno me kuma mingi bonso bambwetete ya zulu,+ bantu fioti mpamba na kati na beno ta bikala,+ sambu nge waka ve ndinga ya Yehowa Nzambi na nge. 63  “Kaka mutindu Yehowa waka ntete kiese na kusala nde beno toma mpi beno kuma mingi, mutindu yo yina mpi Yehowa ta wa kiese na kufwa beno mpi kumanisa beno; ebuna bo ta katula beno na ntoto yina nge ke zola kubaka. 64  “Yehowa ta panza nge na kati ya makanda yonso, katuka na nsongi mosi ya ntoto tii na nsongi ya nkaka ya ntoto,+ mpi kuna nge ta sadila banzambi ya nkaka ya banti mpi ya matadi, banzambi yina nge ti ba-nkaka na nge zabaka ve.+ 65  Nge ta vanda ve na ngemba na kati ya makanda yina,+ mpi dikulu na nge ta vanda ve ti kisika ya kupema. Kansi kuna, Yehowa ta pesa nge ntima ya ke kudiyangisa,+ meso ya ke lemba, mpi mawi ya kukonda kivuvu.*+ 66  Luzingu na nge ta vanda na kigonsa ya ngolo, mpi nge ta waka boma mpimpa ti mwini; ebuna nge ta vanda na keti-keti sambu na luguluku na nge. 67  Na suka nge ta tuba nde, ‘A kana yo vandaka mpimpa!’ mpi na mpimpa nge ta tuba nde, ‘A kana yo vandaka suka!’ sambu na boma yina nge ta wa na ntima na nge mpi sambu na mambu yina meso na nge ta mona. 68  Ebuna Yehowa ta vutula nge na Ezipte na maswa na nzila yina mono songaka nge nde, ‘Nge ta mona yo diaka ve,’ mpi kuna beno ta kuditeka na bambeni na beno bonso bampika ya babakala mpi bampika ya bankento, kansi ata muntu mosi ve ta vanda sambu na kusumba nge.”

Banoti na nsi ya lutiti

Na kisina, “Mbuma ya divumu na nge.”
Na kisina, “mbuma ya divumu na nge.”
To “ta kumisa nge ntima kisaka-saka.”
To “Baniama ya ke tulaka makelele.”
Na kisina, “bakielo.”
Na kisina, “mbuma ya divumu na nge.”
To “mpi moyo ya kukonda kivuvu.”