“Beto yonso ke zola luzingu kuvutuka mpila yo vandaka.”—Angela Merkel, Premier-Ministre ya Allemagne.

 Sambu maladi ya COVID-19 ke landa kumonisa bantu mpasi na ntoto ya mvimba, ziku beno ke ndima mambu yina yandi tubaka. Kansi, bangogo “mpila yo vandaka” ke tendula inki? Bantu ke vingila nde bo ta sala inki?

•   Kukuma kuzinga mutindu bo vandaka kuzinga ntete. Bantu ke zola nde bo lutisa diaka ntangu ti bantu ya nkaka, bo yambana, bo pesana mbote na maboko, mpi bo sala diaka ba-voyage. Doktere Anthony Fauci a tubaka nde, bantu ke yindula nde “kuvutukila mambu mpila yo vandaka” ke tendula kukwenda na “ba restaurant, na bisika ya kutala teyatre, [mpi] kusala mambu ya mutindu yina.”

•   Kutomisa luzingu na bo. Bantu ya nkaka ke mona yo bonso dibaku ya kusoba luzingu na bo sambu yo kuma mbote kuluta mpila yo vandaka ntete. Bo ke yindula nde mambu ya nkaka fwete soba, mu mbandu bisalu yina ke lombaka ntangu mpi ngolo mingi, kusadila bantu mambu na mutindu ya kuswaswana sambu na mpusu ya nitu to luzingu na bo, mpi mutindu bantu mingi ke bela maladi ya ntu. Klaus Schwab, yina salaka kimvuka mosi (Forum économique mondial) ke tuba nde: “Kipupa ke pesa beto dibaku ya mbote ya kuyindula luzingu na beto mpi mutindu beto ke zola nde nsi-ntoto kuvanda, mpi mutindu ya kusala bansoba na nsi-ntoto. Beto ta vanda ve ti dibaku yai kimakulu.”

 Kipupa yai me natila bantu ya nkaka bampasi mingi yo yina bo ke yindula nde luzingu ta vutukaka diaka ve mpila yo vandaka. Mu mbandu, bantu mingi kele diaka ve ti kisalu, nzo, bo me kuma kubela, to kima ya mbi kuluta, bantu ya bo vandaka kuzola me fwaka.

 Ya kieleka, muntu mosi ve lenda tuba na ntwala mutindu luzingu ta vanda ntangu kipupa yai ta mana. (Longi 9:11) Kansi, Biblia lenda sadisa beto na kuvanda ti bangindu ya mbote na yina me tala mutindu luzingu ta vanda na bilumbu ke kwisa mpi na kunwana ti konso mambu yina ta salama. Diaka, Biblia ke tubila luzingu mosi ya mbote na bilumbu ke kwisa, luzingu yina mbala ya nkaka nge me yindulaka ntete ve.

 Banda ntama, Biblia tubaka nde maladi ya ke panzanaka to “kipupa” ta vanda na “nsukilu ya ngidika ya bima” to na bilumbu ya nsuka. (Luka 21:11; Matayo 24:3) Biblia tubaka na ntwala nde mambu mingi ya nene ta salama, mu mbandu bitumba, kuninaka ya ngolo ya ntoto mpi nzala, ebuna kana beto tadila maladi ya coronavirus COVID-19 na mutindu yina, beto ta mona nde yo kele na kati ya mambu yina ya Bible tubilaka.

 Inki mutindu kuzaba yo ke sadisa beto?: Ata bampasi yina kipupa yai me nata lenda soba to kumana, Biblia ke songa beto nde beto ke zinga na “bantangu ya mpasi mpi ya nku.” (2 Timoteo 3:1) Kuzaba diambu yai lenda sadisa beto na kuvanda ti bangindu ya mbote na yina me tala mutindu luzingu ta vanda na bantangu yai ya mpasi.

 Biblia ke songa beto mutindu ya mbote ya kutadila mambu: Nsi-ntoto ya beto ke zinga, yina luzingu ke landa kukuma mpasi, ta soba mingi ntama mingi ve. Inki mambu ta soba?

 Biblia tubilaka kaka ve bampasi ya beto ke kutana ti yo sesepi kansi yo ke tubila bantangu ya mbote yina beto ta kutana ti yo ntama mingi ve. Yo ke tubila luzingu ya mbote na bilumbu ke kwisa, luzingu yina baluyalu ya bantu lenda kuka ve ata fioti na kupesa bantu, kansi Nzambi mpamba lenda pesa yo. Biblia ke tuba nde: “Yandi ta kusula mansanga yonso na meso na bo, lufwa ta vandaka diaka ve; mawa, bidilu, mpi mpasi ta vandaka diaka ve.”—Kusonga 21:4.

 Yehowa b Nzambi ke sila nde: “Tala! Mono ke sala bima yonso ya mpa.” (Kusonga 21:5) Yandi ta manisa bampasi ya nsi-ntoto yai, ata bampasi yina kipupa yai me kumisa ngolo kuluta. Yandi ta pesa beto mambu ya me landa:

•   Sante ya kukuka na nitu mpi na mabanza, mpi maladi ti lufwa ta vanda diaka ve.—Yezaya 25:8; 33:24.

•   Kisalu ya mbote yina ta pesa beto kiese, kansi ve bisalu ya mpasi yina ke manisa bantu ngolo na bo.—Yezaya 65:22, 23.

•   Bantu yonso ta vanda na kimvwama, mpi yandi ta sukisa kinsukami ti nzala.—Nkunga 72:12, 13; 145:16.

•   Beto ta beluka na bampasi ya beto ke vandaka ti yo na ntima sambu na mambu ya me salamaka ntama; beto ta vanda ti kivuvu nde bampangi na beto ya me fwaka ta futumuka.—Yezaya 65:17; Bisalu 24:15.

 Inki mutindu kuzaba yo ke sadisa beto?: Biblia ke tuba nde: “Beto kele ti kivuvu yai bonso longo sambu na luzingu na beto.” (Baebreo 6:19, noti na nsi ya lutiti) Kundima nde mambu ta bonga na bilumbu ke kwisa lenda bwisa beto ntima. Yo lenda sadisa beto na kunwana ti bampasi ya bilumbu yai, na kudiyangisa ve mingi, na kuvanda pima mpi na kiese.

 Keti beto lenda tula mpenza ntima na mambu yina Biblia ke silaka? Tala disolo “Biblia—Mukanda Yina Kele ti Bansangu ya Kieleka.”

•   Baka luzingu na valere

   Verse: “Mayele ke taninaka luzingu ya muntu yina kele na yo.”—Longi 7:12.

   Mambu yina yo ke tendula sambu na nge: Baka balukanu ya mayele sambu nge bela ve mingi. Tadila bigonsa ya kele na kisika ya nge ke zinga. Tadila bansiku ya me tala sante mpi kuditanina, ntalu ya bantu ya ke baka maladi na kisika ya nge ke zinga, mpi ntalu ya bantu yina me baka mangwele yonso.

•   Vanda mayele

   Verse: “Muntu ya mayele kele ngangu mpi ke tinaka mambu ya mbi, kansi zoba kele mafu-mafu mpi ke kuditudilaka ntima kuluta ndilu.”—Bingana 14:16.

   Mambu yina yo ke tendula sambu na nge: Landa kusala mambu yina kele mfunu sambu na kutanina sante na nge. Minganga ke tuba nde maladi ya corona ta mana ve nswalu.

•   Baka bansangu na kisika ya mbote

   Verse: “Muntu ya kukonda mayele ke ndimaka mambu yonso, kansi muntu ya mayele ke tadilaka konso kitambi na yandi.”—Bingana 14:15.

   Mambu yina yo ke tendula sambu na nge: Pona na mayele bandongisila yina nge ta landa. Mambu ya nge ke pona ke mfunu mingi sambu nge lenda bebisa sante na nge kana nge ke baka badesizio na kulanda bansangu ya luvunu.

•   Vanda ti bangindu ya mbote

   Verse: “Kutuba ve nde, ‘Sambu na nki bilumbu ya ntama vandaka mbote kuluta bilumbu yai?’ sambu yo kele ve mayele ke pusa nge na kuyula ngiufula yai.”—Longi 7:10.

   Mambu yina yo ke tendula sambu na nge: Vanda ti lukanu ya kusadila mbote luzingu na nge ya sesepi yai. Kuyindula ve nde luzingu vandaka mbote na ntwala ya maladi yai kuluta mutindu yo vandaka kibeni; mpi kulanda ve kuyindula mambu yina nge ke kuka ve kusala sambu na maladi yai.

•   Zitisa bantu ya nkaka

   Verse: “Beno pesa bantu ya mitindu yonso lukumu.”—1 Piere 2:17.

   Mambu yina yo ke tendula sambu na nge: Bantu me sala mambu ya kuswaswana sambu na maladi yai mpi bampasi yina yo me nata. Zitisa bangindu na bo, kansi kusoba ve badesizio ya mbote ya nge me baka. Tula dikebi na bampusa ya bantu yina me baka ve mangwele, ya minunu, mpi ya bantu yina kele ti maladi ya ke manaka ve.

•   Vanda ntima-nda

   Verse: “Zola kele ntima-nda mpi ntima-mbote.”—1 Bakorinto 13:4.

   Mambu yina yo ke tendula sambu na nge: Vanda ntima mbote ntangu bantu ke tubila basusi na bo na yina me tala kuvutukila bisalu yina bo vandaka kusala ntete kukonda kudiyangisa. Ntangu nge ke sala manaka ya kusala bisalu na nge, vanda ntima-nda na kulanda mutindu bo ke katula bansiku ya me tala maladi yai.

 Bambangi ya Yehowa ke bakaka kikesa sambu Biblia ke sila nde na bilumbu ke kwisa beto ta vanda ti luzingu ya mbote, mpi yo ke sadisaka bo na kutula ve dikebi kaka na kipupa yai. Bo ke sadisanaka mpi mutindu bo ke zitisaka ntuma ya Biblia ke pesa bo ya kuvukana mbala na mbala sambu na kusambila Nzambi. (Baebreo 10:24, 25) Konso muntu lenda kwisa na balukutakanu ya Bambangi ya Yehowa; na nsungi ya maladi yai beto ke sala yo na nzila ya video.

 Bantu ya nkaka ke ndimaka nde kukwenda na balukutakanu ya Bambangi ya Yehowa ke sadisa bo na bantangu yai ya mpasi. Mu mbandu, nkento mosi yina vandaka na coronavirus ndimaka kulanda balukutakanu ya Bambangi ya Yehowa na video. Balukutakanu yai sadisaka yandi ata yandi ke bela ngolo sambu na virisi yai. Na nima, yandi tubaka nde: “Mono ke mona nde mono me kuma mpi muntu ya dibuta yai. Kutanga Biblia ke pesaka mono ngemba ya mabanza mpi ke bwisaka mono ntima. Yo ke sadisaka mono na kutula dikebi na kivuvu ya mono kele ti yo nde mambu ta bonga na bilumbu ke kwisa olie ya kutula yo na bampasi ya mono ke kutana ti yo. Mersi mutindu beno me sadisaka mono na kukwenda pene-pene ya Nzambi, kima yina mono vandaka kusosa luzingu na mono ya mvimba.”