Ntangu bo manisaka kulosa babombi, mono kwendaka ti mama sambu na kusosa nduku na yandi mosi ya ngolo. Beto vandaka na mawa mingi ya kuzaba nde yandi fwaka na ntangu bo losaka babombi yina. Ntangu bo losaka babombi ya nkaka mwa bilumbu na nima, papa bakaka mono, tulaka mono na ntwala na yandi, mpi pusaka velo ntinu kibeni sambu na kubasika na mbanza.

 Mvita ya Zole ya Ntoto ya Mvimba niokulaka bantu na Italie, mpi mono me vilaka ve mambu yina salamaka na ntangu yina. Kansi, kima me vandaka ti bupusi ya mingi na luzingu na mono kele, mutindu banda na kileke mono me vandaka pene-pene ya bantu yina me zaba Yehowa mpi yina ke zolaka yandi mingi.

Dikabu ya Kieleka

 Na nsungi ya madidi ya mvu 1936, bangonda fioti na ntwala nde mono butuka, papa vandaka kusala na nzila ya train ti muntu mosi, zina na yandi Vincenzo Artusi. Vincenzo bakaka ntete ve mbotika, kansi yandi vandaka kuzola mingi bakieleka ya Biblia. Ntangu bo vandaka kukatula baneige na banzila ya train, Vincenzo songaka papa mambu yina yandi vandaka kulonguka.

 Papa bakisaka nswalu nde mambu yina vandaka kieleka. Yandi ti bantu ya nkaka ya bwala na beto, Faenza, vandaka kuzola kuzaba mambu mingi. Na bilumbu yina, na ntangu ya mbangika ya bafasiste, Bambangi ya Yehowa lendaka ve kusala balukutakanu na bisika yina bantu ke mona bo mpi bo lendaka kukanga muntu kana yandi kele ti mikanda ya ke tendulaka Biblia. Bambangi ya Yehowa ya nkaka vandaka na boloko. Yo yina, papa ti banduku na yandi vandaka kuvukana na banzo ya bantu na balweka ya bwala sambu na kutanga Biblia mpi kulonguka mikanda yina bo vandaka ti yo. Diaka, konso mposo, papa vandaka kuvukisa dibuta na beto sambu na kulonguka Biblia na nkokila.

Dikabu ya Bambandu ya Mbote

 Na 1943, bo basisaka na boloko Bambangi ya Yehowa mingi yina bo kangaka sambu na mambu ya Nzambi. Mpangi-nkento Maria Pizzato, yina vandaka yandi me kwela ve, vandaka na kati na bo. Ntangu yandi vandaka kuvutuka na bwala na bo na nord ya Italie, mpangi Maria lalaka na nzo na beto kilumbu mosi. Yandi salaka kisalu ya mfunu sambu na kusadisa Bambangi ya Yehowa na kuzwa mikanda mpi na kulanda kusolula ti Betele ya Suisse; Betele yina bantu vandaka kutwadisa kisalu na Italie na ntangu yina. Ata yandi vandaka kumonana ya kulemba, mpangi Maria vandaka nkento ya kikesa mpi ya ngolo. Na nima ya mvita, yandi vandaka kukwisa bantangu ya nkaka ya Faenza, mpi beto vandaka ntangu yonso na kiese ya kumona yandi.

 Mpangi ya nkaka ya nkento ya mono ke yibuka kele Albina Cuminetti. Ntangu mono vandaka leke, mpangi-nkento yai ya mununu mpi ya mufwidi vandaka kuzinga na nzo yina beto vandaka kusala balukutakanu. Yandi vandaka kusala kisalu ya kulonga ya ntangu yonso na Italie banda na luyantiku ya bamvu 1920. Albina teleka mono masolo mingi ya kitoko ya me tala kisalu ya kulonga na bamvula yina ya luyantiku!

 Mpangi Albina vandaka ti mikanda na beto mpi bima ya nkaka ya mfunu. Kilumbu mosi, mono monaka epingle mosi ti nkulunsi mpi couronne yina Balongoki ya Biblia (mutindu bo vandaka kubinga Bambangi ya Yehowa na ntangu yina) vandaka kulwata. Sambu mono zabaka nde nkulunsi katukaka na mimpani, mono yitukaka mpi sekaka mwa fioti. Ebuna mpangi Albina tubaka kima mosi yina mono ta vilaka ve. Yandi vutukilaka mambu ya kele na Zekaria 4:10; yandi tubaka nde: “Kuvweza ve kilumbu ya luyantiku ya fioti!”

 Mambu yina pesaka mono dilongi mosi ya mfunu mingi. Ata Balongoki ya Biblia ya luyantiku vandaka kubakisa ve kieleka mbote-mbote, yo me fwana nde beto zitisa bo. Diaka, sambu mikanda ya nkaka vandaka ve na ndinga ya Italie, yo lombaka mwa ntangu na ntwala nde bampangi kuzaba bansoba yina bo salaka na mutindu beto vandaka kubakisa mambu. Ata mpidina, Yehowa sepelaka ti bikesa na bo, mpi beto fwete sala mutindu mosi.

 Ata beto vandaka ve mvula mosi, mono vandaka kusepela kusolula ti mpangi Albina. Yandi, Maria, mpi bampangi-bankento ya nkaka ya kikesa yina sadilaka Yehowa na kwikama yonso ata bo kutanaka ti bampasi ya ngolo kumaka bambandu sambu na mono. Mono ke pesa mersi sambu na mabaku ya mono me zwaka ya kusala ti bo.

Dikabu ya Kusala na Betele

 Na musibu ya 1955, mono kwendaka na Rome sambu na kulanda Lukutakanu ya Nene “ Le Royaume triomphant ”. Na lukutakanu yina, mono kwendaka kutala Betele ti bampangi yina katukaka na bansi ya nkaka. Mono kuditubilaka nde, ’Yo ta vanda mbote mpenza kana mono ke sala awa!’

 Mono bakaka mbotika na le 18 decembre 1955. Mono vandaka ntete na nzo-nkanda, kansi mono vandaka ti lukanu ya kuyantika kisau ya ntangu yonso. Na 1956, na lukutakanu mosi ya nene ya beto salaka na mbanza Genoa, bo pesaka luzayisu nde bo kele ti mfunu ya bansadi ya luzolo ya mbote na Betele. Kansi, mumonisi ya Betele tubaka nde bo vandaka ve ti mfunu ya bampangi ya bankento na Betele.

 Na nima, mono solulaka ti nkengi ya nziunga na beto, mpangi Piero Gatti, a sambu na balukanu na mono. Nsamuni yai ya kikesa mingi songaka mono nde, “Mono ta zola nge kwenda kusala bonso mupasudi-nzila ya nene.”

 Na nima, Betele tindilaka mono mukanda. Mono vandaka kuyindula nde bo me tinda mono na kukwenda kusala bonso mupasudi-nzila ya nene, kansi yo vandaka ve mutindu yina. Bo bingaka mono na kukwenda kusala na Betele!

 Mono kumaka na Betele na janvier 1958. Na ntangu yina, dibuta ya Betele vandaka ti bantu na kati ya 10 mpi 12. Bo pesaka mono kisalu ya kusadisa bampangi zole yina vandaka kubalula mikanda na Betele. Kisalu vandaka mingi, mpi mono zabaka ve mutindu ya kubalula mikanda. Kansi Yehowa sadisaka mono yo yina mono kumaka kusepela ti kisalu yina.

 Kansi, bangonda 20 na nima, bo yidikaka diaka kisalu ya kubalula mikanda ebuna bo tindaka mono na nganda ya Betele bonso mupasudi-nzila. Mono yitukaka sambu na ntangu yina mono yikanaka ti luzingu ya Betele. Kansi na nima, mono kumaka kumona kisalu yina ya mpa bonso dikabu ya me katuka na Yehowa.

Dikabu ya Banduku ya Kisalu ya Kikesa

 Na le 1 septembre 1959, mono yantikaka kisalu ya kimupasudi-nzila ya nene na mbanza Crémone. Doris Meyer vandaka nduku na mono ya mupasudi-nzila; yandi katukaka na Danemark. Yandi vandaka yaya na mono ya bamvula fioti, kansi yandi vandaka ti eksperiansi mingi na kisalu ya kimupasudi-nzila mpi mono vandaka kusepela ti yandi. Doris vandaka kikesa, vandaka ve kuwa boma mpamba-mpamba mpi vandaka ti lukanu ya ngolo. Beto zole vandaka ti mfunu ya bikalulu yina sambu na kulonga na teritware na beto, sambu beto zole mpamba bantu vandaka Bambangi ya Yehowa na mbanza ya mvimba.

 Doris kumaka na Crémone na ntwala na mono, mpi yandi yidikaka mambu sambu beto banda kusala balukutakanu na nzo mosi ya beto vandaka kufutila. Ntango fioti na nima, banganga-nzambi ya dibundu ya Katolika ya mbanza yina zabaka kisalu na beto mpi bo waka makasi ebuna na badiskure na bo, bo vandaka kukebisa bantu sambu na beto.

 Kilumbu mosi, bo bingaka beto na biro ya polisi. Bapolisi kangaka beto ve, kansi bo songaka beto pwelele nde sambu Doris kele munzenza, yandi fwete katuka na mbanza Crémone. Nsuka-nsuka, yandi vutukaka na Danemark; yandi landaka kusadila Yehowa mbote-mbote kuna.

 Ntangu fioti na nima, bo tindaka Brunilde Marchi, mpangi-nkento ya nkaka ya me kwelaka ve na Crémone. Brunilde vandaka mawete mpi vandaka kuzola kisalu ya kulonga. Yandi yantikaka kulonguka Biblia ti bantu mingi, bankaka yelaka mpenza mbote.

 Mono ke pesa Yehowa mersi mutindu yandi pesaka mono dibaku ya kuvukana na luyantiku ya kisalu ya kulonga na mbanza Crémone. Bubu yai, mabundu kele tanu na mbanza yai!

Diambu ya Kuyituka

 Betele bingaka mono na ntwala nde mono lungisa bamvula zole na Crémone. Yo vandaka kulomba kubalula mambu mingi sambu na lukutakanu ya bilumbu sambanu ya vandaka ti ntu-diambu “ Les adorateurs unis ”, yina beto salaka na juillet 1961. Bo bingaka mono na kuvutuka na Betele. Mono vandaka na kiese mingi yo yina mono pumbukaka! Mono vutukaka na Betele na le 1 février 1961.

 Beto vandaka kusala bangunga mingi konso kilumbu, kansi yo vandaka dibaku ya mbote na kuvanda ti bisalu mingi ya kusala konso kilumbu sambu na kubasisa mikanda ya ke tendulaka Biblia. Bangonda yina lutaka nswalu mpenza, mpi ntangu fioti na nima, ntangu ya lukutakanu ya nene lungaka.

 Na lukutakanu yina ya nene, bo pesaka luzayisu nde bo ta balula na ndinga ya Italie Biblia-Mbalula ya Nsi-Ntoto ya Mpa (Matayo-Kusonga). Mono kuditubilaka nde, ‘Yo ke tendula nde beto ta vanda ti kisalu mingi na bilumbu ke kwisa.’ Mono kudikusaka ve. Bampangi songaka mono nde mono ta sala bilumbu mingi na Betele. Ya kieleka, mono kele kaka kuna bubu yai, bamvula kuluta 60 na nima!

Makabu ya Nkaka ya Kitoko ya Yehowa

 Dikabu ya nkaka ya mono ke bakaka na valeur mingi kele mutindu mono me kwelaka ve. Mono ke tuba ve nde mono me vandaka ntete ve ti ngindu ya kukwela. Na kutuba masonga, na ntangu mosi buna, dibanza ya kubikala kaka mutindu yai kukonda kukwela vandaka kuyangisa mono mingi. Yo yina mono sambaka Yehowa sambu na yo. Yandi me zaba mono mbote kuluta bantu yonso. Mono lombaka yandi na kusadisa mono na kubakisa nki kele kima ya kuluta mbote ya mono fwete sala.

 Mono kumaka kusepela mingi ti baverse ya Biblia bonso Matayo 19:11, 12 mpi 1 Bakorinto 7:8, 38, mpi mono pesaka Yehowa mersi sambu yandi sadisaka mono na kubakisa mambu mbote mpi sambu yandi pesaka mono ngemba ya kati. Mono ke vandaka ve ata fioti na mawa sambu na lukanu yai, mpi mono kele na kiese sambu mono me sadilaka luzingu na mono ya muntu yina me kwelaka ve sambu na kusadila Yehowa mbote-mbote.

 Na nsungi ya bamvula, mono me monaka bansoba mingi na mutindu ya kusala kisalu na Departema ya Kubalula Mikanda, mutindu organisation ya Yehowa me bandaka malembe-malembe kusadila bateknologie ya mpa mpi ‘bimvwama ya nkaka ya makanda.’ (Yezaya 60:5) Bansoba yai me kumisaka ngolo bumosi ya dibuta ya bampangi ya ntoto ya mvimba. Mu mbandu, na 1985 bo kumaka kubasisa Nzozulu ya Nkengi na ndinga ya Italie mpi na Anglais na mbala mosi. Bubu yai, masolo mpi bavideo kele na site jw.org na bandinga mingi, mpi mingi ke basikaka nzila mosi ti Anglais. Yo kele pwelele nde Yehowa ke salaka yonso sambu bansadi na yandi kuvanda na bumosi mpi kuzwa madia ya kimpeve na ntangu ya me fwana.

 Yehowa me kabilaka mono bima mingi kibeni. Yandi me pesaka mono nzila ya kuvanda mupasudi-nzila ya nene mpi ya kusadisa bantu mingi na kukuma banduku na yandi. Yandi me lungisaka mpusa na mono ya kusala na Betele; kuna mono me salaka kinduku ti bantu ya bamvula ya kuswaswana mpi ya me katukaka na bisika ya mutindu na mutindu. Diaka, lusakumunu mosi ya mfunu mingi ya mono bakaka kele kumona mama ke baka mbotika mpi ke kuma nsadi ya Yehowa ntangu yandi vandaka ti bamvula 68. Mono kele ti nzala ya ngolo ya kumona yandi mpi ya kumona bantu ya nkaka ya dibuta na mono ntangu bantu yina kele na maziamu ta futumuka.—Yoane 5:28, 29.

 Mono ke vingila ti nzala ya ngolo na kumona mambu yina Yehowa ta sala sambu na bansadi na yandi na bilumbu ke kwisa, ntangu yandi ta kumisa “bima yonso ya mpa.” (Kusonga 21:5) Mono ke ndima diambu yai: Yehowa ta yambula ve ata fioti kupesa beto “konso dikabu ya mbote mpi konso kado ya kukuka.”—Yakobo 1:17.