Yehowa​—Nzambi Yina Bantu Fwete Zaba

KETI nge ke yindulaka nde nge me konda kima mosi ya mfunu na luzingu na nge? Kana nge ke zaba kaka mambu fioti sambu na Nzambi, zaba nde nge me konda kibeni kima mosi ya kuluta mfunu. Sambu na nki? Sambu bantu mingi me bakisaka nde kuzaba Nzambi yina Biblia ke tubilaka, ke nataka mambote mingi na luzingu. Yo ke nataka mambote banda bubu mpi mvula na mvula.

Yehowa Nzambi, Munkwa ya Biblia, ke zolaka nde beto zaba yandi. Muntu mosi na kati ya bantu ya sonikaka mukanda ya Bankunga tubaka nde: “Bika bantu kuzaba nde nge, yina zina na nge kele Yehowa, nge mpamba kele Muntu ya Kuluta Zulu na ntoto ya mvimba.” Yandi bakisaka nde beto ta baka mambote kana beto me zaba Nzambi. Biblia ke tubaka nde: “Mono, Yehowa, mono kele Nzambi na nge, Muntu yina ke longa nge sambu na mambote na nge mosi.” Inki mambote beto ta baka kana beto me zaba Yehowa Nzambi, Muntu ya Kuluta Zulu?—Nkunga 83:18; Yezaya 48:17.

Ntete, beto ta baka bandongisila yina ta sadisa beto na kukanga ntima na bampasi ya konso kilumbu, beto ta kuma ti kivuvu ya ngolo sambu na bilumbu ke kwisa mpi ngemba ya mabanza. Diaka, kuzaba Yehowa mbote ta sadisa beto na kubaka bamvutu na bangiufula ya kuluta mfunu yina bantu ke kudiyulaka bubu yai na ntoto ya mvimba. Nki kele bangiufula yango?

Sambu na Nki Beto Kele na Luzingu?

Ata mambu ya teknolozi ke landa kutoma, tii bubu yai bantu ke kudiyulaka kaka bangiufula yai ya mfunu: ‘Sambu na nki beto kele na ntoto? Beto ke kwendaka na wapi? Sambu na nki beto ke zingaka?’ Kana beto me baka ve bamvutu ya mbote na bangiufula yai, beto ta zaba mpenza ve sambu na nki beto ke zingaka. Keti bantu mingi ke zabaka ve sambu na nki beto ke zingaka? Na Allemagne na nsuka ya bamvu 1990, ntangu bo yulaka bantu mingi bangiufula sambu na kusosa kuzaba kana bo ke zabaka to ve sambu na nki beto ke zingaka, kati-kati ya bantu na kati na bo tubaka nde mbala mingi to mpi bantangu ya nkaka bo ke zabaka ve sambu na nki bo kele na luzingu. Ziku mambu ya mutindu yai ke salamaka mpi na kisika ya nge ke zingaka.

Kana muntu mosi ke zaba ve sambu na nki yandi ke zingaka, yo ta vanda mpasi sambu yandi kuditudila balukanu na luzingu. Sambu bantu mingi ke zabaka ve sambu na nki beto ke zingaka, bo ke yindulaka nde bo ta vanda na kiese kana bo ke kudipesa na kusosa bisalu ya kinsuni ya mbote to bimvwama mingi. Kansi kana bo ke zaba kaka ve sambu na nki beto ke zingaka, yo lenda sala nde bo kuma mawa-mawa, bo kuma kudiyangisa mingi mpi bo vanda diaka ve ti nzala ya kuzinga. Yai mambu ya kuminaka toko mosi ya nkento ya kitoko yina bo tubilaka na zulunalu mosi (International Herald Tribune). Yandi “yelaka na dibuta mosi ya vandaka ti mbongo mingi mpi yina vandaka ti nswa ya kusala mambu mingi mpenza.” Ata bo vandaka bamvwama, yandi vandaka kudiwa yandi mosi mpi yandi vandaka kumona nde luzingu na yandi vandaka ve mfunu. Yo yina, yandi nwaka bankisi ya mpongi mpi yandi fwaka. Mbala ya nkaka nge me zaba mpi bantu ya nkaka yina me fwaka lufwa mosi ya mpasi sambu bo vandaka kudiwa bo mosi.

Keti nge me waka dezia bantu ke tuba nde siansi lenda songa beto mambu yonso ya luzingu? Zulunalu mosi (Die Woche) ya Allemagne ke tuba nde: “Ata siansi lenda tuba mambu ya kieleka, yo ke tubilaka ve mbote mambu ya Nzambi. Dilongi ya evolisio ke tendulaka ve mambu pwelele mpi nkutu ata siansi yina ke longukaka ngolo yina ke vandaka na kati ya bima (physique quantique) lenda zabisa beto ve mambu yina lenda sala nde beto kudiwa mbote mpi na lutaninu.” Mambu ya mpa yina bantu ya siansi kele na kuzaba, me sadisaka bo mingi na kutendula mambu ya mutindu na mutindu ya luzingu mpi mambu yina ke taninaka yo. Ata mpidina, siansi lenda zabisa beto ve sambu na nki beto kele na ntoto mpi beto ke kwendaka na wapi. Kana beto ke landa kaka mambu ya siansi, beto ta zaba ve ata fioti sambu na nki beto ke zingaka. Yo yina, mutindu zulunalu mosi (Süddeutsche Zeitung) monisaka yo, “beto kele mpenza na mfunu ya lutwadisu.”

Kele ve ti muntu yina me fwana na kupesa beto lutwadisu yai ya mbote kuluta Ngangi! Yandi mpamba me fwana na kuzaba sambu na nki beto kele na ntoto sambu yandi muntu salaka beto. Biblia ke tubaka nde Yehowa salaka bantu sambu bo fulusa ntoto ti bantu, bo keba yo mpi bo tanina yo. Na bisalu yonso yina bo zolaka kusala, bantu zolaka kumonisa bikalulu bonso lunungu, mayele mpi zola. Beto ke zabaka sambu na nki beto kele na ntoto kana beto ke bakisa sambu na nki Yehowa salaka beto.—Kuyantika 1:26-28.

Inki Nge Fwete Sala?

Inki nge fwete sala kana na bilumbu me luta nge zwaka ve bamvutu ya mbote na bangiufula yai: ‘Sambu na nki beto kele na ntoto? Beto ke kwendaka na wapi? Sambu na nki beto ke zingaka?’ Biblia ke lomba nge na kulonguka na kuzaba Yehowa mbote-mbote. Yo yina, Yezu tubaka nde: “Luzingu ya mvula na mvula ke tendula nde, bo zaba nge, Nzambi mosi kaka ya kieleka, mpi muntu yina nge tindaka, Yezu Kristu.” Diaka nge fwete yedisa bikalulu ya Nzambi, mingi-mingi zola mpi kubaka lukanu ya kuzinga na nsi ya Kimfumu ya Mesia yina ta yala. Mpidina, nge ta bakisa mpenza sambu na nki beto ke zingaka, nge ta kuma kuzinga mbote mpi na lutaninu na bilumbu ke kwisa. Nge ta zwa bamvutu na bangiufula ya mfunu yina ke yangisaka nge bubu yai.—Yoane 17:3; Longi 12:13.

Inki mutindu bamvutu na bangiufula yai ya mfunu ta sadisa nge? Bakala mosi na zina ya Hans me fwana na kusonga nge yo. * Mwa bamvula me luta, yandi vandaka kundima kaka zulu-zulu mambu ya Nzambi. Ata mpidina, mambu yina yandi vandaka kundima sadisaka yandi ve na luzingu. Hans vandaka kuzola kupusa moto, kusadila bima ya ke lawusaka, kuzola bankento ya bandumba mpi kusala mwa mubulu. Yandi ke tuba nde: “Kansi luzingu na mono vandaka ve mfunu mpi yo vandaka kunatila mono mpenza ve kiese.” Ntangu Hans lungisaka bamvula kiteso ya 25, yandi bakaka lukanu ya kutanga Biblia mbote-mbote sambu na kuzaba Nzambi mbote. Ntangu yandi zabaka Yehowa mbote mpi bakisaka sambu na nki beto ke zingaka, yandi sobaka mutindu na yandi ya kuzinga, bakaka mbotika mpi kumaka Mbangi ya Yehowa. Yandi me sala dezia bamvula 10 na kisalu ya ntangu yonso. Yandi ke tuba ti kundima yonso nde: “Kusadila Yehowa kele luzingu ya kuluta mbote. Kele ve ti kima ya nkaka yina beto lenda fwanisa ti yo. Kuzaba Yehowa me sadisaka mono na kubakisa sambu na nki beto ke zingaka.”

Ya kieleka, kima ke yangisaka bantu kele ve kaka kusosa kuzaba sambu na nki beto kele na luzingu. Sambu mambu ke landa kubeba na ntoto, bantu mingi ke kudiyulaka ngiufula ya nkaka ya mfunu mingi yina ke yangisaka bo.

Sambu na Nki Mpasi Ke Salamaka?

Kana mpasi me bwa, mbala mingi bantu yina yo me bwila ke kudiyulaka ngiufula yai: Sambu na nki yo me salama? Sambu na kudiwa mbote, yo kele mfunu mpenza na kubaka mvutu ya mbote na ngiufula yai. Bantu ke landaka kaka kuniokwama mpi bo lenda kuma diaka kudiyangisa mingi kana bo me baka ve mvutu ya mbote. Beto baka mbandu ya mambu yina kuminaka mama mosi na zina ya Bruni.

Yandi ke tuba nde: “Mwa bamvula me luta, bebe na mono ya nkento fwaka. Mono vandaka kukwikila na Nzambi, yo yina mono kwendaka kusosa lusadisu na mumpe. Yandi songaka mono nde Nzambi bakaka bebe na mono Susanne mpi nde yandi me kumaka wanzio na zulu. Mono kudiyangisaka mingi mpenza sambu na lufwa ya mwana na mono mpi mono kumaka kumenga Nzambi sambu yandi bakaka yandi.” Bruni landaka kudiyangisa bamvula mingi. Yandi ke tuba diaka nde: “Nsuka-nsuka Mbangi ya Yehowa mosi songaka mono na Biblia nde mono vandaka ve ti kikuma ya kumenga Nzambi. Yandi tubaka nde Yehowa nataka ve mwana na mono Susanne na zulu, nde yandi kele ve wanzio mpi nde yandi belaka sambu na kukonda kukuka. Diaka, yandi tubaka nde Susanne kele ya kulala na lufwa mpi Yehowa ta futumuna yandi. Mono longukaka mpi nde Yehowa salaka bantu sambu bo zinga mvula na mvula na paladisu awa na ntoto mpi nde ntama ve yandi ta lungisa lusilu yai. Ntangu mono bandaka kubakisa bikalulu yina Yehowa ke vandaka ti yo, kinduku na mono ti yandi kumaka ngolo mpi bampasi na mono yantikaka kulembama.”—Nkunga 37:29; Bisalu 24:15; Baroma 5:12.

Bubu yai, bantu mingi mpenza ke niokwamaka sambu na bampasi ya mutindu na mutindu. Mu mbandu: Bitumba, nzala, bisumbula ya lugangu mpi bampasi ya ke kuminaka konso muntu. Bruni kudiwaka mbote ntangu yandi monaka na Biblia nde bampasi ke katukaka ve na Yehowa, nde yandi salaka ve bantu sambu bo mona mpasi mpi nde ntama ve yandi ta katula mambu ya mbi. Kieleka kele nde, mutindu bampasi ke kuma mingi, yo ke monisa nde beto ke zinga na “bilumbu ya nsuka” ya nsi-ntoto yai. Kubika fioti, mambu ya mbote yina beto ke vingilaka ta lungana.—2 Timoteo 3:1-5; Matayo 24:7, 8.

Longuka na Kuzaba Nzambi

Hans mpi Bruni zabaka Nzambi kaka zulu-zulu. Bo vandaka kundimina Nzambi ata bo zabaka ve mambu mingi ya me tala yandi. Kansi, bo bakaka ntangu ya kulonguka mambu ya Yehowa mbote-mbote mpi bo bakilaka yo mambote. Bo bakaka bamvutu ya mbote na bangiufula ya kuluta mfunu yina bantu mingi ke kudiyulaka bubu yai. Bamvutu yango sadisaka bo na kukuma ti ngemba ya mabanza mpi kivuvu ya ngolo sambu na bilumbu ke kwisa. Bansadi ya Yehowa mingi me kutanaka mpi na mambu yai.

Sambu na kuzaba Nzambi, yo ke lombaka kulonguka Biblia mbote-mbote. Biblia ke zabisaka beto mambu ya Nzambi mpi mambu yina yandi ke lombaka beto na kusala. Yai kele mambu yina bantu ya nkaka na mvu-nkama ya ntete salaka. Luka yina vandaka munganga mpi yina sonikaka masolo ya ntama, sonikaka nde bampangi ya dibundu ya Bayuda yina vandaka na Berea na Grese “ndimaka nsangu [ya katukaka na Polo ti Silasi] ti nzala ya ngolo, mpi bo vandaka [kutadila] Masonuku mbote-mbote konso kilumbu sambu na kuzaba kana mambu yina vandaka mutindu yina.”—Bisalu 17:10, 11.

Bakristu ya mvu-nkama ya ntete vandaka mpi kuvukana na mabundu. (Bisalu 2:41, 42, 46; 1 Bakorinto 1:1, 2; Bagalatia 1:1, 2; 2 Batesalonika 1:1) Yo ke salamaka mpi mutindu mosi bubu yai. Bambangi ya Yehowa ke vukanaka na balukutakanu yina ke sadisaka mpenza bantu na kusala kinduku ya ngolo ti Yehowa mpi na kusadila yandi na kiese. Kuvukana ti Bambangi ya Yehowa ya kisika yina nge ke zingaka ta natila nge diaka mambote ya nkaka. Sambu bantu ke kumaka malembe-malembe bonso Nzambi yina bo ke sambilaka, Bambangi ya Yehowa ke landaka na mutindu mosi buna bikalulu yina Yehowa ke vandaka na yo. Yo yina kuvukana ti Bambangi ya Yehowa ke sadisaka beto na kuzaba diaka Yehowa mbote-mbote.—Baebreo 10:24, 25.

Keti nge me bakisa nde yo ke lombaka kusala bikesa sambu na kuzaba muntu mosi? Ee yo ke lombaka mpenza bikesa. Yo ke lombaka mpi bikesa sambu na kuzaba mambu mingi ya nge ke zolaka kusala na luzingu na nge! Yindula bikesa yina muntu ya me zaba mbote kusala nsaka ya kubaka ntinu ke salaka sambu na kusala bangalasisi. Mu mbandu Jean-Claude Killy, yina bakaka medayi ya wolo na bansaka ya kubaka ntinu (Jeux olympiques) ya France, ke tubila bikesa yina yo ke lombaka sambu na kununga na bansaka yina ke vukisaka bansi mingi. Yandi ke tuba nde: “Nge fwete banda kusala bangalasisi bamvula 10 na ntwala nde beno sala nsaka yango, kudibongisa konso mvula mpi kuyindula yo konso kilumbu . . . Nge fwete yilama na mabanza mpi na nitu bilumbu yonso 365 ya mvula.” Ntangu mpi bikesa yai yonso kele kaka sambu na kusala nsaka ya kubaka ntinu yina ta sala baminuta kiteso ya 10 mpamba! Beto ta baka mambote mingi mpi ya mvula na mvula kana beto ke longuka na kuzaba Yehowa.

Kinduku Yina Ta Landa Kukuma Ngolo

Nani ke zolaka kukonda kima mosi ya mfunu na luzingu? Ata muntu mosi ve. Yo yina, kana nge ke bakisa ve sambu na nki nge kele kibeni na luzingu to kana nge ke sosaka kuzaba na masonga yonso sambu na nki bampasi kele mingi, baka lukanu ya kulonguka na kuzaba Yehowa Nzambi yina Biblia ke tubilaka. Kana nge sala mambu yai, luzingu na nge ta toma mvula na mvula.

Keti kilumbu kele beto ta longukaka diaka ve mambu ya Yehowa? Bantu yina ke sadilaka yandi banda bamvula mingi ke sepelaka kaka ti mambu ya bo me longukaka sambu na Yehowa mpi ti mambu ya mpa yina bo ke landa kulonguka sambu na Yehowa. Kuzaba mambu yai ke salaka nde beto vanda na kiese mpi kinduku na beto ti Yehowa kukuma diaka ngolo mingi. Bika beto sadila mambu yai ya ntumwa Polo sonikaka: “O mudindu ya kimvwama, ya mayele, mpi ya nzayilu ya Nzambi! Ata muntu mosi ve lenda zaba kibeni balusambisu na yandi mpi kubakisa banzila na yandi! Sambu ‘nani me zaba mabanza ya Yehowa, to nani me kuma ndongisi na yandi?’”—Baroma 11:33, 34.

[Noti na nsi ya lutiti]

[Bangogo sambu na kubenda dikebi ya kele na lutiti 5]

Tii bubu yai bantu ke kudiyulaka kaka bangiufula yai ya mfunu: ‘Sambu na nki beto kele na ntoto? Beto ke kwendaka na wapi? Sambu na nki beto ke zingaka?’

[Bangogo sambu na kubenda dikebi ya kele na lutiti 6]

“Ntangu mono bandaka kubakisa bikalulu yina Yehowa ke vandaka ti yo, kinduku na mono ti yandi kumaka ngolo”

[Bangogo sambu na kubenda dikebi ya kele na lutiti 7]

“Kusadila Yehowa kele luzingu ya kuluta mbote. Kele ve ti kima ya nkaka yina beto lenda fwanisa ti yo. Kuzaba Yehowa me sadisaka mono na kubakisa sambu na nki beto ke zingaka.”