INKI mutindu bo mebalulaka Nkunga 83:18 (19) na Biblia na nge? Les Saintes Écritures — Traduction du monde nouveau kebalulaka yo mutindu yai: “Sambu bantu kuzaba nde nge, ya kele na zina Yehowa, nge mpamba kele Muntu ya Kuluta Kuzanguka na zulu ya ntoto ya mvimba.” Bambalula mingi yankaka ya Biblia kebalulaka yo mutindu mosi. Kansi, bambalula mingi mekatulaka zina ya Yehowa, mpi bo meyingisaka yo na batitre bonso “Mfumu” to “Mfumu Nzambi.” Inki beto fwete sadila na verse yai? Titre to zina Yehowa?

Verse yai ketubila zina mosi. Na Kiebreo ya kisina yina bo sadilaka sambu na kusonika mikanda mingi ya Biblia, na kisika yai beto kekuta zina mosi ya sikisiki. Bo kesonikaka yo mutindu yai יהוה (YHWH) na bisono ya Kiebreo. Na Monokutuba, bo kebalulaka zina yai mbala mingi nde “Yehowa.” Keti zina yai kemonanaka kaka na verse mosi mpamba ya Biblia? Ve. Yo kemonanaka bambala kiteso ya 7 000 na masonama ya kisina ya Masonuku ya Kiebreo!

Keti zina ya Nzambi kele mpenza mfunu? Tadila kisambu ya mbandu yina Yezu Kristu kupesaka. Yo keyantika mutindu yai: “Tata na beto kele na zulu, zina na nge ya santu kuvanda ya lukumu.” (Matayo 6:⁠9) Na nima, Yezu kusambaka Nzambi nde: “Tata, kumisa zina na nge!” Katuka na zulu Nzambi kupesaka mvutu nde: “Mono me kumisa yo, ebuna mono ta kumisa yo diaka.” (Yoane 12:28) Ya kyeleka, zina ya Nzambi kele mfunu mingi kibeni. Kana yo kele mpidina, sambu na nki bambaludi yankaka kukatulaka zina yai na bambalula na bo ya Biblia mpi bo yingisaka yo na batitre?

Yo kemonana nde yo kele sambu na bikuma zole ya nene. Ya ntete, bamingi ketubaka nde beto fwete sadila ve zina yina sambu bubu yai bantu mezaba ve mutindu bo vandaka kubinga yo na kisina. Bo vandaka kusonika Kiebreo ya ntama kukonda bavwayele. Yo yina, ata muntu mosi ve bubu yai lenda tuba ti sikisiki yonso mutindu bantu yina kuzingaka na ntangu ya ntama vandaka kubinga YHWH. Kansi, keti dyambu yai fwete buyisa beto na kusadila zina ya Nzambi? Na ntangu ya ntama, ziku bo vandaka kubinga zina ya Yezu, Yeshua to mbala yankaka Yehoshua, kansi ata muntu  mosi ve mezaba mbote-mbote mutindu bo vandaka kubinga yo. Ata mpidina, bubu yai na inza ya mvimba, bantu kesadilaka mitindu ya kuswaswana ya zina ya Yezu, mpi bo kebingaka yo na mutindu yina bantu mingi kebingaka yo na ndinga na bo. Bo kebuyaka ve kusadila zina yina kaka sambu bo mezaba ve mutindu bantu vandaka kubinga yo na mvu-nkama ya ntete. Mutindu mosi, kana nge kwenda na bwala ya nzenza, nge tamona nde mutindu bo kebinga zina na nge na ndinga yankaka lenda swaswana mpenza. Yo yina, kukonda kuzaba mutindu bo vandaka kubinga zina ya Nzambi na ntangu ya ntama lenda pusa beto ve na kukonda kusadila yo.

Kikuma ya zole ya bantu kepesaka mbala mingi sambu na kukatula zina ya Nzambi na Biblia ketadila kikalulu mosi ya ntama ya Bayuda. Bamingi na kati na bo kekwikilaka nde bo lenda binga ve zina ya Nzambi ata fyoti. Yo ke pwelele nde lukwikilu yai mesimbama na mutindu mosi ya mbi ya kusadila nsiku ya Biblia yina ketuba nde: “Kusadila zina na mono [Yehowa, NW], Nzambi na nge, mpamba-mpamba ve, sambu mono ta pesa ndola na konso muntu yina ke sakana na zina na mono.”—Kubasika 20:7.

Nsiku yai kebuyisa kusadila zina ya Nzambi na mutindu ya mbi. Kansi, keti yo kebuyisa kusadila zina na yandi na luzitu yonso? Ata fyoti ve. Bansoniki yonso ya Biblia ya Kiebreo (“Kuwakana ya Ntama”) kuvandaka babakala ya kwikama yina vandaka kuzitisa Nsiku yina Nzambi kupesaka bantu ya Izraele ya ntama. Ata mpidina, bo sadilaka zina ya Nzambi mbala mingi. Mu mbandu, bo kotisaka yo na bankunga mingi yina bibuka ya bansambidi vandaka kuyimba na ndinga ya ngolo. Nkutu, Yehowa Nzambi kulongisilaka bansambidi na yandi na kubinga zina na yandi, mpi bantu ya kwikama kulemfukaka. (Yoele 2:​32, NW; Bisalu 2:20, 21, NW) Yo yina, bubu yai Bakristu kebuyaka ve na kusadila zina ya Nzambi na mutindu ya luzitu, mutindu Yezu kusalaka yo.—Yoane 17:26.

Bambaludi ya Biblia kesalaka kifu ya nene mutindu bo keyingisaka zina ya Nzambi na batitre. Bo mesalaka nde Nzambi kumonana bonso nde yandi kele ntama kibeni mpi nde yandi kele ve muntu, kansi Biblia kesyamisa bantu na kusala “bangwisana ya ngolo ti Yehowa.” (Nkunga 25:14, NW) Yindula fyoti nduku na nge mosi ya ngolo. Kinduku na beno tavanda ngolo nki mutindu kana nge mezabaka ntete ve zina ya nduku na nge? Mutindu mosi, ntangu bantu kezaba ve zina ya Nzambi, Yehowa, inki mutindu bo lenda kuma mpenza penepene ti Nzambi? Dyaka, ntangu bantu kesadilaka ve zina ya Nzambi, bo kezabaka mpi ve ntendula na yo ya kitoko. Zina ya Nzambi ketendula inki?

 Nzambi yandi mosi kupesaka ntendula ya zina na yandi na nsadi na yandi ya kwikama Moize. Ntangu Moize kusosaka kuzaba zina ya Nzambi, Yehowa kuvutulaka nde: “Mono kele muntu yina ya mono kele.” (Kubasika 3:14) Mbalula ya Rotherham kebalula bangogo yai nde: “Mono Takuma konso mutindu yina mono mezola.” Yehowa lenda kuma konso mutindu yina sambu na kulungisa balukanu na yandi.

Yindula nde nge lendaka kukuma konso mutindu yina nge mezola. Inki nge zolaka kusala sambu na banduku na nge? Kana mosi na kati na bo kebela ngolo, nge lenda kuma doktere ya mefwana mpenza mpi kubelula yandi. Kana yankaka kele ti bampasi ya mbongo, nge lenda kuma muntu ya mbongo mingi mpi kumanisa mpasi na yandi. Kansi, dyambu ya kyeleka kele nde nge kele ti bandilu na mambu ya nge lenda sala. Beto yonso kele ti bandilu. Mutindu nge kelonguka Biblia, nge tayituka na kumona mutindu Yehowa kekumaka konso mutindu yina yandi mezola sambu na kulungisa balusilu na yandi. Mpi yandi kesepelaka na kusadila ngolo na yandi na mambote ya bantu yina kezolaka yandi. (2 Bansangu 16:9) Bantu yina mezaba ve zina ya Yehowa kebakisaka ve bikalulu yai ya kitoko ya kimuntu na yandi.

Ya kyeleka, zina ya Yehowa kele na kati ya Biblia. Kuzaba ntendula na yo mpi kusadila yo mbala na mbala na lusambu na beto tasadisa beto mpenza na kukwenda penepene ti Tata na beto ya zulu, Yehowa. *