1, 2. Sambu na nki mambu bantu ke yulaka bangiufula mbala mingi?

BANA ke yulaka bangiufula mingi. Nge lenda tendudila bo kima mosi, kansi bo ke yulaka diaka nde: ‘Sambu na nki?’ Mpi ata nge me pesa bo mvutu, bo lenda yula diaka nde: ‘Sambu na nki?’

² Beto vanda baleke to bambuta, beto yonso ke yulaka bangiufula. Beto lenda yula bangiufula sambu na bima yina beto ta dia, bilele yina beto ta lwata to bima yina beto ta sumba. To beto lenda yula bangiufula ya mfunu na yina me tala luzingu to bilumbu ke kwisa. Kansi, beto lenda yambula kusosa bamvutu kana beto me zwa ve bamvutu ya mbote na bangiufula yai.

3. Sambu na nki bantu mingi ke yindulaka nde bo lenda zwa ve bamvutu na bangiufula ya mfunu yina bo ke yulaka?

³ Keti Biblia kele ti bamvutu na bangiufula ya mfunu yina beto ke yulaka? Bantu ya nkaka ke yindulaka mutindu yina, sambu bo ke monaka nde bamvutu ya Biblia kele mpasi mingi na kubakisa. Bo lenda yindula nde kaka balongi, banganga-nzambi to bapastere mpamba bantu me zaba bamvutu. Bantu ya nkaka ke waka nsoni mingi sambu na kundima nde bo me zaba ve bamvutu. Ebuna nge, nge ke yindula nki?

4, 5. (a) Inki bangiufula ya mfunu nge lenda kudiyula? (b) Sambu na nki nge fwete landa kusosa bamvutu?

⁴ Ziku, nge ke zola kuzaba bamvutu na bangiufula yai: Sambu na nki mono kele awa na ntoto? Inki ta kumina mono kana mono me fwa? Nzambi kele nki mutindu? Yezu, Longi yina me zabanaka mingi tubaka nde: “Beno landa na kulomba, ebuna bo ta pesa beno; beno landa na kusosa ebuna beno ta mona; beno landa na kubula na kielo,  ebuna bo ta kangudila beno.” (Matayo 7:7) Kuyambula ve tii ntangu nge ta zwa bamvutu yina nge lenda tudila ntima.

⁵ Ya kieleka, kana nge “landa na kusosa” nge ta zwa bamvutu na Biblia. (Bingana 2:1-5) Bamvutu yango kele ve mpasi mingi na kubakisa. Mambu yina nge ke longuka ta sadisa nge na kuvanda ti luzingu ya kiese bubu yai mpi kivuvu ya kitoko sambu na bilumbu ke kwisa. Ntangu yai, beto tadila ngiufula mosi yina ke yangisaka bantu mingi.

6. Sambu na nki bantu ya nkaka ke yindulaka nde Nzambi ke kudiyangisaka ve sambu na bampasi na bo?

⁶ Bantu mingi ke yindulaka nde Nzambi ke kudiyangisaka ve sambu na beto. Bo ke yindulaka nde, kana Nzambi ke kudiyangisaka kibeni sambu na beto, mambu zolaka kuvanda ve mutindu yo kele na nsi-ntoto. Beto ke mona bitumba, kimbeni, mpi kinsukami na bisika yonso. Bantu ke bela, ke niokwama, mpi ke fwa. Yo yina, bantu ya nkaka ke kudiyulaka nde: ‘Kana Nzambi ke kudiyangisaka sambu na beto, sambu na nki yandi me pesaka nzila na bampasi yai yonso?’

7. (a) Inki mutindu bantwadisi ya mabundu ke longaka bantu nde Nzambi kele ntima-mbi? (b) Sambu na nki beto lenda pesa ve Nzambi foti sambu na mambu ya mbi yina ke salama?

⁷ Bantangu ya nkaka, bantwadisi ya mabundu ke longaka bantu na kuyindula nde Nzambi kele ntima-mbi. Kana diambu mosi ya mbi me salama, bo ke tubaka nde yo kele luzolo ya Nzambi. Bo ke tubaka nde, yandi muntu zolaka nde yo salama mutindu yai. Ntangu bo ke tubaka mutindu yai, bo ke pesaka kibeni Nzambi foti. Kansi, Biblia ke longaka nde Nzambi kele ve ata fioti na kisina ya mambu ya mbi. Yakobo 1:13 ke zabisa beto nde, Nzambi ke mekaka ve ata muntu mosi na mambu ya mbi. Verse yango ke tuba nde: “Kana muntu ke kutana ti mumekamu, yandi tuba ve nde: ‘Nzambi ke meka mono.’ Sambu  Nzambi lenda mekama ve na mambu ya mbi, mpi yandi mosi ke mekaka ve ata muntu mosi.” Yo ke tendula nde ata Nzambi ke pesaka nzila nde mambu ya mbi kusalama, yandi ke vandaka ve ata fioti na kisina na yo. (Tanga Yobi 34:10-12.) Beto tadila mbandu mosi.

8, 9. Sambu na nki yo ke mbote ve na kupesa Nzambi foti sambu na bampasi na beto? Pesa mbandu.

⁸ Yindula nde leke mosi ya bakala ke zingaka nzo mosi ti bibuti na yandi. Tata na yandi ke zolaka yandi mingi kibeni mpi me longaka yandi mutindu ya kubaka badesizio ya mbote. Kansi, leke yai me kolama na tata na yandi mpi me katuka na nzo. Kisika yandi me kwenda, yandi me sala mambu ya mbi mpi yo me natila yandi bampasi. Keti nge ta pesa tata yina foti na mambu yina me kumina mwana sambu yandi pesaka mwana nzila ya kukatuka na nzo? Ve! (Luka 15:11-13) Bonso tata yina, Nzambi kangaka ve bantu nzila ntangu bo ponaka kukolama mpi kusala mambu ya mbi. Yo yina, kana diambu mosi ya mbi me salama, beto fwete yibuka nde Nzambi kele ve na kisina na yo. Yo ta vanda kukonda lunungu kana beto pesa Nzambi foti.

⁹ Nzambi kele ti kikuma ya mbote kibeni yina yandi ke pesaka nzila nde mambu ya mbi kusalama. Na Kapu ya 11, nge ta longuka mambu yina Biblia ke tuba sambu na kikuma yai. Kansi, nge lenda ndima nde Nzambi ke zolaka beto mpi nde beto fwete pesa yandi ve foti sambu na bampasi na beto. Nkutu, yandi mpamba muntu lenda manisa yo.—Yezaya 33:2.

10. Sambu na nki beto lenda ndima nde Nzambi ta manisa mambu yonso ya mbi yina bantu ya mbi ke salaka?

¹⁰ Nzambi kele santu. (Yezaya 6:3) Mambu yonso ya yandi ke salaka kele bunkete, ya kukonda mvindu mpi ya mbote. Yo yina, beto lenda tudila yandi ntima. Kansi, bantu ke vandaka ve bonso yandi. Bantangu ya nkaka, bo ke salaka mambu ya mbi. Muntu mosi buna lenda vanda mfumu ya kuluta mbote, kansi yandi ta vanda ve ti ngolo  ya kumanisa mambu yonso ya mbi yina bantu ya mbi ke sala. Ata muntu mosi ve kele ti ngolo yina Nzambi kele ti yo. Yandi lenda manisa mambu yonso ya mbi yina bantu ya mbi ke sala mpi yandi ta sala yo. Yandi ta katula mambu yonso ya mbi kimakulu.—Tanga Nkunga 37:9-11.

11. Inki mutindu Nzambi ke waka sambu na bampasi yina nge ke kutana ti yo?

¹¹ Inki mutindu Nzambi ke waka ntangu yandi ke monaka mambu ya mbi yina ke salama na nsi-ntoto mpi bampasi yina nge ke kutanaka ti yo? Biblia ke longaka nde Nzambi “ke zolaka lunungu.” (Nkunga 37:28) Yo yina, yandi ke kudiyangisaka kibeni sambu na mambu ya mbote mpi mambu ya mbi. Yandi ke zolaka ve nde bantu kuniokwama. Ntangu Nzambi monaka mambu ya mbi yina fulukaka na ntoto na ntangu ya ntama, Biblia ke tuba nde “yandi waka mawa na ntima.” (Kuyantika 6:5, 6) Nzambi me sobaka ve. (Malaki 3:6) Biblia ke tuba nde, Nzambi ke kudiyangisaka kibeni sambu na nge.—Tanga 1 Piere 5:7.

12, 13. (a) Sambu na nki beto ke zolaka bantu ya nkaka mpi ke kudiyangisaka sambu na bo, mpi nki mutindu beto ke waka sambu na bampasi yina kele na nsi-ntoto? (b) Sambu na nki nge lenda ndima nde Nzambi ta manisa bampasi mpi kukonda lunungu yonso?

¹² Biblia ke tuba nde Nzambi salaka beto na kifwani na yandi. (Kuyantika 1:26) Yo ke tendula nde, Nzambi gangaka beto ti bikalulu ya mbote yina yandi ke vandaka ti yo. Yo yina, kana nge me wa mpasi ntangu nge ke mona bantu ya mbote ke niokwama, zaba nde Nzambi ke waka mpasi mingi kuluta ntangu yandi ke monaka bantu ya mbote ke niokwama! Inki mutindu beto me zaba yo?

¹³ Biblia ke longaka beto nde, “Nzambi kele zola.” (1 Yoane 4:8) Zola ke pusaka Nzambi na kusala mambu yonso yina yandi ke salaka. Yo yina, beto ke zolaka bantu sambu Nzambi ke zolaka beto. Yindula diambu yai: Kana  nge kele ti ngolo ya kumanisa bampasi yonso mpi kukonda lunungu yonso yina kele na nsi-ntoto, keti nge ta sala yo ve? Ya kieleka, nge zolaka kusala yo sambu nge ke zolaka bantu. Inki beto lenda tuba sambu na Nzambi? Yandi kele ti ngolo mpi yandi ta manisa bampasi ti kukonda lunungu yonso sambu yandi ke zolaka beto. Nge lenda ndima nde, balusilu yonso ya Nzambi yina beto me tubila na luyantiku ya mukanda yai ta lungana kibeni! Kansi sambu nge tudila balusilu yai ntima, nge fwete longuka mambu mingi na yina me tala Nzambi.

14. Zina ya Nzambi kele nani, mpi nki mutindu beto me zaba nde beto fwete sadila yo?

¹⁴ Kana nge ke zola kukuma nduku ya muntu mosi buna, inki kima ya ntete nge fwete zabisa yandi? Zina na nge. Keti Nzambi kele ti zina? Mabundu mingi ke tubaka nde zina na yandi kele Nzambi to Mfumu, kansi yai kele ve bazina na yandi. Yo kele kaka batitre bonso “ntotila” to “prezida.” Nzambi me zabisaka beto nde, zina na yandi kele Yehowa. Nkunga 83:18 ke tuba nde: “Bika bantu kuzaba nde nge, yina zina na nge kele Yehowa, nge mpamba kele Muntu ya Kuluta Zulu na ntoto ya mvimba.” Bansoniki ya Biblia sadilaka zina ya Nzambi mbala mingi. Yehowa ke  zola nde nge zaba zina na yandi mpi nge sadila yo. Yandi ke zabisa nge zina na yandi sambu nge kuma nduku na yandi.

15. Zina ya Nzambi Yehowa ke tendula nki?

¹⁵ Zina ya Nzambi Yehowa kele ti ntendula ya mfunu. Yo ke tendula nde, Nzambi lenda lungisa konso lusilu yina yandi me sila mpi lukanu na yandi. Ata kima mosi ve lenda kanga yandi nzila. Yehowa mpamba me fwana na kuvanda ti zina yai. *

16, 17. Batitre yai ke tendula nki: (a) “Nkwa-Ngolo Yonso”? (b) “Ntotila ya kukonda nsuka”? (c) “Ngangi”?

 ¹⁶ Mutindu beto me katuka kutanga yo, Nkunga 83:18 ke tuba sambu na Yehowa nde: “Nge mpamba kele Muntu ya Kuluta Zulu.” Diaka, Kusonga 15:3 ke tuba nde: “Yehowa Nzambi, Nkwa-Ngolo Yonso, bisalu na nge kele ya nene mpi ya kuyituka. Ntotila ya kukonda nsuka, banzila na nge kele ya lunungu mpi ya kieleka.” Titre “Nkwa-Ngolo Yonso” ke tendula nki? Yo ke tendula nde, Yehowa kele ngolo kuluta bima yonso. Mpi titre “Ntotila ya kukonda nsuka” ke tendula nde, yandi ke zingaka ntangu yonso. Nkunga 90:2 ke tendula nde, yandi kele katuka mvula na mvula tii mvula na mvula. Yo ke yitukisa kibeni!

¹⁷ Yehowa mpamba kele Ngangi. Kusonga 4:11 ke tuba nde: “Yehowa Nzambi na beto, nge me fwana na kubaka nkembo, lukumu, mpi ngolo, sambu nge muntu gangaka bima yonso, mpi yo kwisaka na luzingu mpi yo gangamaka sambu na luzolo na nge.” Yehowa gangaka bima yonso  yina nge lenda yindula, mu mbandu bawanzio mpi bambwetete yina kele na zulu, bambuma yina kele na banti, mpi bambisi yina ke zingaka na banzadi.

18. (a) Sambu na nki bantu ya nkaka ke yindulaka nde bo lenda kuma ve banduku ya Nzambi? (b) Kansi nki Biblia ke longaka sambu na yo?

¹⁸ Ntangu bantu ya nkaka ke tangaka mambu ya ke monisa bikalulu ya nene ya Yehowa, bo ke waka boma mpi ke tubaka nde: ‘Nzambi kele ngolo kibeni, yandi kele muntu mosi ya nene, mpi yandi ke vandaka ntama kibeni ti beto, keti yandi lenda kudiyangisa kibeni sambu na mono?’ Kansi, keti Nzambi ke zola nde beto kudiwa mutindu yina? Ata fioti ve. Yehowa ke zolaka nde yandi vanda pene-pene ti beto. Biblia ke tuba nde, Nzambi kele “ntama ve ti konso muntu na kati na beto.” (Bisalu 17:27) Nzambi ke lomba nge na kukwenda pene-pene na yandi, mpi yandi ke sila nde, “yandi ta kwisa pene-pene na [nge].”—Yakobo 4:8.

19. (a) Inki mutindu nge lenda kuma nduku ya Nzambi? (b) Inki bikalulu ya Nzambi ke sepedisaka nge mingi?

¹⁹ Inki mutindu nge lenda kuma nduku ya Nzambi? Yezu tubaka nde: “Luzingu ya mvula na mvula ke tendula nde, bo zaba nge, Nzambi mosi kaka ya kieleka, mpi muntu yina nge tindaka, Yezu Kristu.” (Yoane 17:3) Landa na kulonguka, mpi nge ta zaba Yehowa ti Yezu. Ebuna, nge ta baka luzingu ya mvula na mvula. Mu mbandu, beto me katuka kulonguka nde “Nzambi kele zola.” (1 Yoane 4:16) Kansi, yandi kele mpi ti bikalulu mingi ya nkaka ya mbote. Biblia ke zabisa beto nde, Yehowa “ke wilaka bantu mawa mpi ke fwilaka bo nkenda, yandi ke waka makasi nswalu ve mpi kele ya kufuluka na zola ya kwikama mpi kieleka.” (Kubasika 34:6) Yehowa “kele mbote mpi ya kuyilama na kulolula.” (Nkunga 86:5) Nzambi kele ntima-nda mpi kwikama. (2 Piere 3:9; Kusonga 15:4) Kana nge ke tanga mambu ya me tala yandi na Biblia, nge ta longuka mambu mingi na yina me tala bikalulu na yandi ya kitoko.

20-22. (a) Sambu beto ke monaka ve Nzambi, inki mutindu beto lenda kwenda pene-pene na yandi? (b) Inki nge fwete sala kana bantu ya nkaka ke buyisa nge na kulonguka Biblia?

 ²⁰ Sambu beto ke monaka ve Nzambi, inki mutindu nge lenda kwenda pene-pene na yandi? (Yoane 1:18; 4:24; 1 Timoteo 1:17) Kana nge ke tanga mambu ya me tala Yehowa na Biblia, nge ta zaba nde yandi kele kibeni muntu ya kieleka. (Nkunga 27:4; Baroma 1:20) Kana nge ke longuka mambu mingi ya me tala Yehowa, nge ta kuma kuzola yandi mingi mpi nge ta kwenda pene-pene na yandi.

²¹ Nge ta bakisa nde, Yehowa kele Tata na beto. (Matayo 6:9) Yandi me pesaka beto luzingu mpi yandi ke zolaka nde beto vanda ti luzingu ya kuluta mbote. Yo kele mambu yina tata ya zola ke zolaka sambu na bana na yandi. (Nkunga 36:9) Ya kieleka, Biblia ke longa nde, nge lenda kuma nduku ya Yehowa. (Yakobo 2:23) Yindula diambu yai: Yehowa, Ngangi ya bigangwa yonso ke zola nde nge kuma nduku na yandi!

²² Bantu ya nkaka lenda buyisa nge na kulonguka Biblia. Bo lenda wa boma nde nge ta soba dibundu. Kansi, kubika ve nde muntu mosi buna kukanga nge nzila ya kukuma nduku ya Yehowa. Yandi kele nduku ya kuluta mbote.

23, 24. (a) Sambu na nki nge fwete landa kuyula bangiufula? (b) Inki beto ta longuka na kapu yina ke landa?

²³ Ntangu nge ke longuka Biblia, kele ti mambu ya nkaka ya nge ta bakisa ve mbala mosi. Kuwa ve nsoni na kuyula bangiufula to na kulomba lusadisu. Yezu tubaka nde, beto fwete kudikulumusa bonso bana ya fioti. (Matayo 18:2-4) Bana ya fioti ke yulaka bangiufula mingi kibeni. Nzambi ke zola nde nge zwa bamvutu. Yo yina, longuka Biblia na dikebi yonso sambu na kusosa kuzaba kana mambu yina nge ke longuka kele ya kieleka.—Tanga Bisalu 17:11.

²⁴ Kulonguka Biblia kele mutindu ya kuluta mbote ya kuzaba mambu ya me tala Yehowa. Na kapu yina ke landa, beto ta longuka sambu na nki Biblia me swaswana ti mikanda ya nkaka.