1-6. Tubila mbandu mosi ya ke monisa nde Bambangi ya Yehowa ke longaka nsangu ya mbote na mabaku mingi mpenza.

 REBECCA, Mbangi ya Yehowa mosi ya leke na Ghana, ke longaka nsangu ya mbote na nzo-nkanda na bo mpi yandi me kumisaka yo teritware na yandi. Konso ntangu, yandi ke tulaka mikanda na beto na saki na yandi. Na ntangu ya kupema, yandi ke salaka yonso sambu na kulonga bana ya nzo-nkanda nsangu ya mbote. Rebecca ke longukaka Biblia ti banduku na yandi mingi ya nzo-nkanda.

² Na Madagascar, na esti ya Afrika, bapasudi-nzila zole ke tambulaka mbala na mbala bakilometre kiteso ya 25 na nsi ya ntangu sambu na kukwenda kulonguka Biblia ti bantu na bwala mosi ya ntama.

³ Bambangi ya Yehowa ya Paraguay mpi bampangi ya bansi 15 ya nkaka salaka maswa ya lenda nata bantu 12, sambu na kukwenda kulonga bantu ya ke zingaka pene-pene ya nzadi Paraguay mpi Paraná. Maswa yai ke sadisaka bansamuni ya kikesa ya Kimfumu na kukwenda kulonga nsangu ya mbote na babwala yai ya bantu ke kwendaka kaka na nzila ya masa.

⁴ Na nordi ya provense ya Alaska na États-Unis, Bambangi ya Yehowa ke longaka nsangu ya mbote na nsungi ya ntangu (été) ntangu bantu ya bansi ya nkaka ke kwisaka kutala bwala na bo. Ntangu bamaswa ke kwisaka ti bantu ya bansi ya nkaka na nsungi yai, Bambangi ya Yehowa ke telamaka na mabungu ti mikanda na beto na bandinga mingi sambu na kulonga nsangu ya mbote. Diaka, kaka na provense yai bampangi ke sadilaka avio mosi yina ke sadisaka bo na kulonga nsangu ya mbote na babwala ya ntama, mu mbandu na bantu ya dikanda ya aléoute, athapascane, tsimshian mpi tlingit.

⁵ Na provense ya Texas na États-Unis, mpangi Larry yina ke belaka me kumisaka opitale teritware na yandi. Mpangi Larry ke landaka kulonga nsangu ya mbote ata yandi me kumaka kuvanda na velo ya bikata sambu na aksida. Yandi ke longaka bantu ya nkaka nsangu ya  mbote ya Kimfumu. Yandi ke songaka bo mpi nde yandi ta tambula diaka ntangu Kimfumu ya Nzambi ta yala ntoto.​—Yez. 35:5, 6.

⁶ Kimvuka mosi ya Bambangi ya Yehowa katukaka na mbanza Mandalay mpi tambulaka bilumbu tatu na maswa sambu na kukwenda na lukutakanu mosi ya nene na nordi ya Birmanie. Bo vandaka na kiese ya kulonga nsangu ya mbote, yo yina bo nataka mpi mikanda na beto mpi bo kabulaka yo na bantu yina vandaka ti bo na maswa. Konso ntangu ya maswa vandaka kukanga na mbanza to na bwala mosi, bansamuni yai ya kikesa vandaka kukita nswalu sambu na kupesa bantu mikanda. Na ntangu yina, bantu ya nkaka vandaka kumata na maswa sambu na kusala voyage. Ntangu bansamuni vandaka kuvutuka na maswa, bo vandaka kukuta bantu yina me katuka kumata na maswa mpi bo vandaka kulonga bo nsangu ya mbote.

7. Inki mutindu bansadi ya Yehowa ke longaka nsangu ya mbote mpi nki kele lukanu na beto?

⁷ Mutindu bambandu yai ke monisa yo, bansadi ya kikesa ya Yehowa na ntoto ya mvimba ‘ke longaka mbote-mbote nsangu ya mbote ya Kimfumu ya Nzambi.’ (Bis. 28:23) Bo ke longaka nzo na nzo, na babala-bala, ke sonikilaka bantu mikanda mpi ke solulaka ti bo na telefone. Yo vanda bo kele na kamio, bo ke tambula na parke to na ntangu ya kupema na kisalu, bo ke salaka yonso sambu na kulonga nsangu ya mbote ya Kimfumu ya Nzambi. Ata beto ke longaka nsangu ya mbote na mitindu mingi, lukanu na beto ke vandaka kaka mosi: kulonga nsangu ya mbote na bisika yonso yina beto lenda kuta bantu.​—Mat. 10:11.

8, 9. (a) Sambu na nki kisalu ya kulonga nsangu ya mbote ya ke salama na ntoto ya mvimba ke yitukisa mpenza? (b) Inki ngiufula ya mfunu beto lenda kudiyula mpi nki beto fwete sala sambu na kubaka mvutu?

⁸ Mpangi, keti nge kele na kati ya bantu yina ke longaka nsangu ya mbote ti kikesa na bansi kuluta 235? Kana mpidina, zaba nde nge kele na kati ya bantu ya ke pesaka maboko na kisalu yai ya kiese ya kulonga nsangu ya mbote ya Kimfumu! Kisalu yai ya ke salama na ntoto ya mvimba ke yitukisa mpenza. Ata beto ke kutana ti mambu ya mpasi, mu mbandu bamfumu ya leta me buyisa kisalu na beto to bantu ke niokula beto, beto ke longaka mbote-mbote nsangu ya mbote ya Kimfumu ya Nzambi na bantu ya bansi yonso.

⁹ Ngiufula ya mfunu yo yai: Sambu na nki ata kima mosi ve, yo vanda mambu yina Satana ke salaka sambu na kutelemina beto, ke kangaka ve kisalu ya kulonga nsangu ya mbote nzila? Sambu na kupesa mvutu na ngiufula yai, beto fwete tadila mambu yina salamaka  na bilumbu ya Bakristu ya ntete. Ya kieleka, Bambangi ya Yehowa bubu yai ke landaka kusala kisalu yina Bakristu ya ntete vandaka kusala.

10. Yezu kudipesaka mingi na nki kisalu mpi nki yandi zabaka sambu na kisalu yango?

¹⁰ Yezu Kristu yina kangulaka dibundu ya Bukristu, vandaka kudipesa na kulonga nsangu ya mbote ya Kimfumu ya Nzambi. Yo vandaka kisalu ya kuluta mfunu sambu na Yezu. Kilumbu mosi yandi tubaka nde: “Mono fwete zabisa mpi nsangu ya mbote ya Kimfumu ya Nzambi na bambanza ya nkaka, sambu bo tindaka mono sambu na yo.” (Luka 4:43) Yezu zabaka nde yandi ta kuka ve kusala yandi mosi mpi kumanisa kisalu yai ya yandi yantikaka. Yo yina, ntangu fioti na ntwala ya lufwa na yandi, yandi tubaka nde bo ta longa nsangu ya Kimfumu “na makanda yonso.” (Mar. 13:10) Ebuna, nki mutindu kisalu yango ta salama mpi banani ta sala yo?

11. Inki kisalu ya nene Yezu pesaka balongoki na yandi mpi nki ta sadisa bo na kusala yo?

¹¹ Na nima ya lufwa mpi lufutumuku ya Yezu, yandi monikaka na balongoki na yandi mpi pesaka bo ntuma yai: ‘Yo yina, beno kwenda mpi beno kumisa bantu ya makanda yonso balongoki, beno botika bo na zina ya Tata mpi ya Mwana mpi ya mpeve santu, beno longa bo na kuzitisa mambu yonso ya mono songaka beno. Mpi mono kele ti beno bilumbu yonso tii na nsuka ya nsi-ntoto.’ (Mat. 28:19, 20) Bangogo “mono kele ti beno” ke monisa nde Yezu ta sadisa balongoki na kisalu ya kulonga mpi ya kukumisa bantu balongoki. Bo ta vanda ti mfunu ya lusadisu ya Yezu sambu Yezu tubaka nde “makanda yonso ta menga” bo. (Mat. 24:9) Kele ti kima ya nkaka diaka ya ta sadisa balongoki. Ntangu fioti na ntwala ya kutombuka na zulu, Yezu songaka bo nde mpeve santu ta pesa bo ngolo mpi nde bo ta vanda Bambangi na yandi “tii na kisika ya kuluta ntama ya ntoto.”​—Bis. 1:8.

12. Inki mwa bangiufula ya mfunu beto lenda kudiyula mpi sambu na nki yo kele mfunu nde beto zaba bamvutu?

¹² Tala mwa bangiufula ya mfunu ya beto lenda kudiyula: Keti bantumwa ya Yezu mpi Bakristu ya nkaka ya ntete salaka mbote-mbote kisalu na bo? Keti kimvuka yai ya fioti ya babakala mpi ya bankento longaka mbote-mbote nsangu ya mbote ya Kimfumu ya Nzambi ata bo kutanaka ti bampasi ya ngolo? Keti Yehowa sadisaka bo? Keti mpeve santu sadisaka bo na kisalu ya kukumisa bantu balongoki? Mukanda ya Bisalu ta pesa mvutu na bangiufula yai mpi na bangiufula ya nkaka. Yo kele mfunu nde beto baka bamvutu na bangiufula yai. Sambu  na nki? Sambu Yezu silaka nde kisalu yina yandi lombaka bo na kusala ta landa kusalama ‘tii na nsuka ya nsi-ntoto.’ Yo yina, kisalu yai ke tadila Bakristu yonso ya kieleka, ti beto ya ke zinga na ntangu yai ya nsuka. Yo kele mfunu nde beto tula dikebi ya mingi na mambu ya kele na mukanda ya Bisalu.

13, 14. (a) Nani sonikaka mukanda ya Bisalu mpi nki mutindu yandi zwaka bansangu? (b) Inki mambu mukanda ya Bisalu ke tubila?

¹³ Nani sonikaka mukanda ya Bisalu? Mukanda ya Bisalu yo mosi ke tubilaka ve muntu yina sonikaka yo, ata mpidina, bangogo na yo ya luyantiku ke monisa pwelele nde muntu ya sonikaka mukanda ya Bisalu kele muntu yina sonikaka Evanzile ya Luka. (Luka 1:1-4; Bis. 1:1, 2) Yo yina banda ntama bantu ke tubaka nde Luka, “munganga ya beto ke zolaka mingi” mpi muntu yina vandaka kusosa mbote-mbote bansangu, muntu sonikaka mukanda ya Bisalu. (Bakol. 4:14) Yo ke tubila mambu ya salamaka na bamvula kiteso ya 28 disongidila banda na mvula 33 ya ntangu na beto, ntangu Yezu mataka na zulu tii na mvula 61 ya ntangu na beto, ntangu bo tulaka ntumwa Polo na boloko na Roma. Na luyantiku ya mukanda ya Bisalu, Luka sadilaka ngogo “bo” na nima yandi kumaka kusadila ngogo “beto,” yo ke monisa nde yandi vandaka pana ntangu mambu mingi ya yandi ke tubila vandaka kusalama. (Bis. 16:8-10; 20:5; 27:1) Luka vandaka kusosa bansangu mbote-mbote. Ntembe kele ve nde yandi bakaka mbala mosi bansangu yango na Polo, Barnabasi, Filipo mpi na bantu ya nkaka yina yandi ke tubila.

¹⁴ Inki mambu mukanda ya Bisalu ke tubila? Na luyantiku ya Evanzile na yandi, Luka sonikaka mambu yina Yezu tubaka mpi salaka. Kansi na mukanda ya Bisalu, Luka ke tubila mambu yina balongoki ya Yezu tubaka mpi salaka. Na nima, mukanda ya Bisalu ke tubila bantu yina salaka kisalu ya kuyituka ata bantu mingi monaka bo bonso “bantu yina me longukaka ve mpi ya mpamba-mpamba.” (Bis. 4:13) Na bunkufi, mukanda yai ya bo sonikaka na ngolo ya mpeve santu ke songa beto mutindu dibundu ya Bukristu yantikaka mpi mutindu yo yelaka. Mukanda ya Bisalu ke songa beto mpi mutindu balongoki ya ntete vandaka kulonga, mayele ya bo vandaka kusadila sambu na kulonga mpi bikalulu yina bo monisaka. (Bis. 4:31; 5:42) Yo ke monisa pwelele mutindu mpeve santu sadisaka balongoki na kupanza nsangu ya mbote. (Bis. 8:29, 39, 40; 13:1-3; 16:6; 18:24, 25) Mukanda ya Bisalu ke tubila ntu-diambu ya Biblia, disongidila Kimfumu ya Kristu yina ta santisa zina ya Nzambi mpi yo ke monisa mutindu nsangu ya  mbote ya Kimfumu landaka kupanzana ata bantu vandaka kutelemina yo mingi.​—Bis. 8:12; 19:8; 28:30, 31.

15. Kulonguka mukanda ya Bisalu ta natila beto nki mambote?

¹⁵ Ya kieleka, ntangu beto ke longuka mambu yina kele na mukanda ya Bisalu, yo ta pesa beto kiese mpi yo ta kumisa lukwikilu na beto ngolo! Kana beto ke yindula kikesa mpi kiese ya balongoki ya Yezu, beto ta baka mpi kikesa. Yo ta pusa beto na kulanda mbandu ya lukwikilu na bo. Mpidina, beto ta vanda ya kuyilama mpenza na kusala kisalu na beto ya ‘kukwenda mpi kukumisa bantu balongoki.’ Bo me basisa mukanda yai sambu na kusadisa nge na kulonguka mbote mambu yina kele na mukanda ya Bisalu.

16. Inki kele balukanu tatu ya mukanda yai?

¹⁶ Mukanda yai kele ti balukanu tatu, yo ta sadisa beto: (1) na kukuma kundima ngolo nde Yehowa ta sadisa beto na nzila ya mpeve santu sambu beto sala kisalu ya kulonga nsangu ya mbote mpi ya kukumisa bantu balongoki, (2) na kulonguka mbandu ya Bakristu ya ntete sambu beto kuma diaka kulonga nsangu ya mbote ti kikesa mingi, (3) na kukuma kuzitisa diaka mingi dibundu ya Yehowa mpi bampangi yina ke twadisaka mabundu mpi kisalu ya kulonga nsangu ya mbote.

17, 18. Inki mutindu bo me yidika mukanda yai mpi nki mambu ya mfunu ya mukanda yai ta sadisa nge na kulonguka na nge mosi ya Biblia?

¹⁷ Inki mutindu bo me yidika mukanda yai? Bo me kabula yo na bitini nana mpi konso kitini ke tubila mwa baverse ya mukanda ya Bisalu. Bakapu na yo ke pesa ve ntendula ya verse mosi-mosi ya mukanda ya Bisalu kansi yo ke monisa malongi yina beto lenda baka na mambu yina mukanda ya  Bisalu ke tubila mpi yo ke sadisa beto na kubakisa mutindu beto lenda sadila mambu ya beto ke longuka. Na luyantiku ya konso kapu, bo me tendula na bunkufi mambu ya kapu yango ke tubila mpi baverse ya bo me tula pana ke monisa kitini ya mukanda ya Bisalu yina beto ta longuka na kapu yango.

¹⁸ Mukanda yai kele ti mambu ya nkaka ya mfunu ya ta sadisa beto na kulonguka na beto mosi. Yo kele ti bifwanisu ya kitoko yina ta sadisa beto na kumona na mabanza mambu yina mukanda ya Bisalu ke tubila. Bakapu mingi kele ti balupangu yina ke tubila mambu ya nkaka ya mfunu. Balupangu ya nkaka ke tubila luzingu ya bantu yina Biblia ke tubila, yina vandaka ti lukwikilu ya ngolo ya beto fwete landa. Balupangu ya nkaka ke pesa bansangu ya bisika, mambu yina salamaka, bikalulu mpi bantu ya nkaka yina Biblia ke tubila na mukanda ya Bisalu.

19. Inki beto fwete sala mbala na mbala?

¹⁹ Mukanda yai ta sadisa nge na kuditadila na masonga mpenza. Yo vanda nge ke longaka nsangu ya mbote ya Kimfumu banda ntama to ve, yo kele mbote na kutadila mbala na mbala mambu yina nge ke tulaka na kisika ya ntete mpi mutindu nge ke tadilaka kisalu ya kulonga nsangu ya mbote. (2 Bak. 13:5) Kudiyula nde: ‘Keti mono ke landaka kusala nswalu-nswalu kisalu ya kulonga nsangu ya mbote? (1 Bak. 7:29-31) Keti mono ke longaka nsangu ya mbote ti kikesa mpi kiese? (1 Bate. 1:5, 6) Keti mono ke pesaka maboko na kisalu ya kulonga nsangu ya mbote mpi ya kukumisa bantu balongoki na kiteso ya ngolo na mono?’​—Bakol. 3:23.

20, 21. Sambu na nki beto fwete longa nsangu ya mbote nswalu-nswalu mpi nki fwete vanda lukanu na beto?

²⁰ Bika beto landa kuyibuka nde Yezu me pesaka beto kisalu ya mfunu ya kulonga mpi ya kukumisa bantu balongoki. Mutindu bilumbu ke luta, yo ke kuma diaka mfunu mingi na kusala kisalu yai nswalu-nswalu. Nsuka ya nsi-ntoto yai me kuma pene-pene kibeni mpi bubu yai luzingu ya bantu mingi kele diaka na kigonsa mingi kuluta. Beto me zaba ve bantu ikwa ta ndima diaka nsangu ya mbote. (Bis. 13:48) Yo yina, beto fwete sadisa bo na ntwala nde nsuka kukwisa.​—1 Tim. 4:16.

²¹ Yo kele mfunu nde beto landa mbandu ya Bakristu ya ntete yina vandaka kulonga nsangu ya mbote ti kikesa. Beto ke zola nde kulonguka ya mukanda yai kusadisa nge na kulonga diaka nsangu ya mbote ti kiese mpi kikesa mingi. Bika nde yo sadisa nge mpi na kulanda ‘kulonga mbote-mbote nsangu ya mbote ya Kimfumu ya Nzambi.’​—Bis. 28:23.