1, 2. (a) Inki kigonsa Polo ti banduku na yandi kutanaka ti yo na Efezo? (b) Inki beto ta tubila na kapu yai?

 BANTU ke tula makelele, milolo mpi ke baka ntinu na babala-bala ya Efezo. Kimvuka mosi ya bantu ya kele na makasi me vukana mpi me yantika kubasisa mavwanga ya ngolo! Bo me kanga banduku zole ya Polo mpi bo ke benda bo na bala-bala. Na mbala mosi bala-bala ya nene yina kele ti bamagazini mpi yina bantu ke lutaka mingi me bikala ya mpamba sambu bantu yonso ke landa kimvuka yina ya bantu yina kele na makasi mpi ke kwenda na kisika mosi ya mbanza yina bantu ke salaka bansaka. Bantu 25 000 lenda kota na kisika yai. Bantu mingi ke zaba ve nki me basisa mavwanga yina, kansi bo ke yindula nde kima mosi ya mbi me kumina tempelo na bo mpi nzambi na bo Artemisi yina bo ke zolaka mingi. Yo yina bo ke tuba mbala na mbala na ndinga ya ngolo nde: “Artemisi ya bantu ya Efezo kele nene!”​—Bis. 19:34.

² Awa diaka, Satana ke sadila bantu yai ya mubulu sambu na kukanga bantu nzila ya kuwa nsangu ya mbote ya Kimfumu ya Nzambi. Ya kieleka mubulu kele ve mayele mosi kaka ya mbi yina Satana ke sadilaka. Na kapu yai, beto ta tubila mayele mingi ya mbi yina Satana sadilaka sambu na kukanga bantu nzila ya kuwa nsangu ya mbote mpi sambu na kubebisa bumosi ya Bakristu ya ntete. Mutindu beto ta mona yo, kima ya kuluta mfunu kele nde mayele yonso ya mbi ya Satana sadilaka nungaka ve sambu “na mutindu mosi ya ngolo, ndinga ya Yehowa vandaka kaka kumwangana mpi kununga.” (Bis. 19:20) Inki sadisaka Bakristu ya ntete na kulanda kulonga nsangu ya mbote? Yehowa sadisaka bo kaka mutindu yandi ke sadisaka beto bubu yai. Ya kieleka beto ke landaka kulonga nsangu ya mbote sambu Yehowa ke sadisaka beto, kansi ve na ngolo na beto mosi. Ata mpidina, bonso Bakristu ya ntete, kele ti mambu ya beto fwete sala. Mpidina, mpeve santu ya Yehowa ta sadisa beto na kukuma ti  bikalulu yina ta sadisa beto na kusala mbote kisalu na beto. Beto tubila ntete mbandu ya Apolo.

3, 4. Akilasi ti Prisila bakisaka nki sambu na Apolo mpi nki mutindu bo sadisaka yandi?

³ Ntangu Polo vandaka kukwenda na Efezo na voyage na yandi ya tatu ya kimisionere, Apolo, Muyuda mosi kwisaka mpi na Efezo. Apolo katukaka na Alesandria, mbanza mosi ya lukumu na Ezipte. Apolo vandaka kusala mambu mingi ya mbote. Yandi zabaka mpi kutuba mbote. Diaka, ‘yandi zabaka Ndinga ya Nzambi mbote-mbote’ mpi yandi vandaka “kikesa mingi na nsadisa ya mpeve santu.” Yandi vandaka kutuba ti kikesa mingi na ntwala ya Bayuda na sinagoga.​—Bis. 18:24, 25.

⁴ Akilasi ti Prisila waka Apolo ke longa. Ntembe kele ve nde bo waka kiese mingi mutindu Apolo vandaka “kulonga mambu ya Yezu kukonda kifu.” Mambu yina yandi longaka sambu na Yezu vandaka ya kieleka. Kansi ntangu fioti na nima Akilasi ti nkento na yandi Prisila, bakisaka nde kele ti kima mosi ya mfunu mingi yina Apolo zabaka ve. “Yandi zabaka kaka mbotika ya Yoane.” Akilasi ti Prisila, bantu yai ya kudikulumusa ya vandaka kusala batenta, waka ve boma ya kusadisa Apolo yina vandaka kulonga mbote mpi yina longukaka mingi. Kansi “bo bakaka yandi mpi tendudilaka yandi nzila ya Nzambi mbote-mbote kibeni.” (Bis. 18:25, 26) Ebuna, nki bakala yai ya vandaka kulonga mbote mpi yina longukaka mingi salaka? Yo kele pwelele nde yandi monisaka kudikulumusa, kikalulu mosi ya mfunu mingi yina Bakristu fwete vanda ti yo.

5, 6. Sambu na nki Yehowa sadilaka Apolo mingi mpi mbandu ya Apolo ke longa beto nki?

⁵ Apolo ndimaka lusadisu ya Akilasi ti Prisila, yo yina yandi kumaka kusadila Yehowa mbote kibeni. Yandi kwendaka na provense ya Akaya mpi kuna, “yandi sadisaka mingi” Bakristu. Nsangu ya mbote yina yandi longaka sadisaka mpi Bayuda ya Akaya yina vandaka kutuba kaka nde Yezu vandaka ve Mesia yina Nzambi silaka. Luka ke tuba nde: “Ti kikesa mingi, [Apolo] vandaka kumonisa mbote-mbote nde Bayuda vandaka na kifu, mpi yandi vandaka kumonisa na nzila ya [Ndinga ya Nzambi] nde Yezu kele Kristu.” (Bis. 18:27, 28) Apolo vandaka lusakumunu ya nene sambu na dibundu ya Bukristu! Nkutu yandi sadisaka mpi mingi sambu “ndinga ya Yehowa” kulanda kununga. Mbandu ya Apolo ke longa beto nki?

⁶ Kudikulumusa kele kibeni mfunu sambu na Bakristu yonso. Yehowa me pesaka konso muntu na kati na beto makabu ya mutindu na mutindu, mu mbandu, mayele, mambu ya beto me zaba kusala mbote to yina beto me longukaka. Kansi sambu beto vanda mfunu na meso ya Yehowa, beto fwete vanda ya kudikulumusa ata beto kele ti makabu yai. Kana ve, yo lenda kumina beto kigonsa. Kana beto keba ve yo lenda kumisa beto  lulendo. (1 Bak. 4:7; Yak. 4:6) Kana beto kele mpenza ya kudikulumusa, beto ta ndimaka nde bantu ya nkaka me luta beto. (Bafil. 2:3) Beto ta wa ve makasi kana bantu ya nkaka me longisila beto mpi beto ta ndima nde bo longa beto. Kana mpeve santu me pusa dibundu ya Yehowa na kukuma kutadila mambu na mutindu ya nkaka, beto fwete bika ve nde lulendo kupusa beto na kukangama kaka na bangindu na beto to kuyindula nde bangindu na beto kele ya mbote. Yehowa ti Mwana na yandi ta landa kusadila beto kana beto ke landa kuvanda bantu ya kudikulumusa.​—Luka 1:51, 52.

7. Inki mbandu ya mbote mpi ya kudikulumusa Polo mpi Apolo me bikilaka beto?

⁷ Kudikulumusa ke sadisaka beto na kutesana ve ti bantu ya nkaka. Yindula mpusa ya ngolo yina Satana vandaka ti yo ya kukotisa kukabwana na kati ya Bakristu ya ntete. Yandi zolaka kuwa kiese mingi kana Apolo ti ntumwa Polo, balongi zole ya mayele mpi ya kikesa, kumaka kutesana, kana bo bikaka nde kimpala kukota na kati na bo zole sambu na kuzaba nani me luta ya nkaka! Yo vandaka pete sambu Apolo ti ntumwa Polo kutesana. Na Korinto, Bakristu ya nkaka vandaka kutuba nde: “Mono kele muntu ya Polo,” kansi bankaka vandaka kutuba nde: “Mono kele muntu ya Apolo.” Keti Polo ti Apolo sepelaka ti mambu ya mutindu yai? Ve! Nkutu na kudikulumusa yonso, Polo sikisaka Apolo nde Apolo vandaka kudipesa mingi na kulonga nsangu ya mbote. Yo yina, yandi pesaka Apolo mikumba mpi Apolo vandaka kuzitisa mambu yina ntumwa Polo vandaka kusonga yandi. (1 Bak. 1:10-12; 3:6, 9; Tito 3:12, 13) Apolo ti Polo me bikilaka beto mbandu ya mbote ya kudikulumusa mpi ya kusala na bumosi!

8. Polo lutaka na nki nzila sambu na kukwenda na Efezo mpi sambu na nki yandi ponaka nzila yina?

⁸ Polo tubaka nde yandi ta vutuka na Efezo mpi yandi vutukaka kuna. a (Bis. 18:20, 21) Kansi, tala nzila yina yandi lutaka sambu na kuvutuka na Efezo. Mbala ya nsuka ya beto tubilaka Polo, yandi vandaka na Antioshe ya Siria. Yo yina sambu na kukwenda na Efezo, yandi lendaka kuluta na nzila ya nkufi disongidila kukwenda kubaka maswa na Selesia sambu na kukwenda mbala mosi na Efezo. Kansi yandi tambulaka “na kati ya provense yina” na nzila ya ntoto. Bantu ke tubaka nde voyage yina Polo salaka na nzila ya ntoto, yina Bisalu 18:23 mpi 19:1 ke tubila, vandaka bakilometre kiteso ya 1 600! Sambu na nki Polo ponaka kutambula na nzila yai ya nda mpi ya mpasi? Sambu yandi vandaka na mfunu ya “kupesa balongoki yonso kikesa.” (Bis. 18:23) Bonso na ba voyage ya ntete ya kimisionere ya Polo, voyage na yandi ya tatu ya kimisionere vandaka mpasi mingi. Ata mpidina yo vandaka mfunu sambu na yandi. Bubu yai bankengi ya nziunga  ti bankento na bo ke tadilaka mpi mambu mutindu mosi. Beto ke sepelaka mingi ti zola mpi mpeve na bo ya kuditambika!

9. Sambu na nki yo vandaka mfunu nde bo pesa diaka kimvuka mosi ya balongoki mbotika mpi mbandu na bo ke longa beto nki?

⁹ Ntangu Polo kumaka na Efezo, yandi kutanaka ti balongoki ya Yoane Mbotiki kiteso ya 12. Yoane pesaka balongoki yai mbotika kansi mbotika yango vandaka diaka ve mfunu. Diaka, yo ke monana nde bo zabaka mambu fioti to nkutu ata kima ve sambu na mpeve santu. Polo tendudilaka bo mfunu ya kubaka mbotika na zina ya Yezu mpi bonso Apolo, bo vandaka ya kudikulumusa mpi bo vandaka na kiese ya kulonguka mambu yina. Ntangu bo bakaka mbotika na zina ya Yezu, bo bakaka mpeve santu mpi makabu ya nkaka ya kusala mambu ya kuyituka. Yo kele pwelele nde Yehowa ke sakumunaka bantu yina ke landaka na luzolo yonso mambu yina dibundu na yandi ke songaka beto.​—Bis. 19:1-7.

10. Sambu na nki Polo katukaka na sinagoga mpi kwendaka na nzo-nkanda mosi mpi nki mutindu beto lenda landa mbandu na yandi ntangu beto ke longa nsangu ya mbote?

¹⁰ Ntangu fioti na nima, mambu ya nkaka salamaka. Polo longaka ti kikesa na sinagoga bangonda tatu. Ata yandi vandaka “kuyindula ti bantu sambu na kundimisa bo mambu ya Kimfumu ya Nzambi,” bankaka buyaka kuwidikila yandi mpi bo kumaka nkutu kutelemina yandi. Kansi na kisika ya kulutisa ntangu na kulonga bantu yina vandaka kutuba “mambu ya mbi sambu Nzila [dibundu ya Bukristu],” Polo bakaka lukanu ya kubanda kulonga na nzo-nkanda mosi. (Bis. 19:8, 9) Yo vandaka kulomba nde bantu yina vandaka na mfunu ya kulonguka mambu mingi ya Kimfumu ya Nzambi kukatuka na sinagoga mpi kukwenda na nzo-nkanda yina. Bonso Polo, kana beto me bakisa nde muntu ya beto ke longa ke zola ve kuwidikila beto to yandi  ke zola kaka kubasisa bantembe, beto ke katukaka mpi ke kwendaka kusosa bantu ya nkaka. Bantu ya kudikulumusa yina kele mpenza na mfunu ya kuwa nsangu ya mbote kele mingi!

11, 12. (a) Inki mbandu Polo me pesaka na yina me tala kusala ngolo mpi kusala bansoba? (b) Inki bikesa Bambangi ya Yehowa ke salaka sambu na kulonga nsangu ya mbote?

¹¹ Yo ke monana nde Polo vandaka kulonga konso kilumbu na nzo-nkanda yina banda na 11h00 tii na 16h00. Yo ke monana nde ntangu vandaka ngolo kibeni na bangunga yai mpi nde yo vandaka bantangu ya pima yina bantu mingi vandaka kuzenga kisalu sambu na kudia mpi kupema. Kana Polo longaka konso kilumbu bamvula zole ya mvimba na bantangu yina, yo ke tendula nde yandi longaka bangunga kuluta 3 000. b Yai kikuma ya nkaka ya salaka nde ndinga ya Yehowa kulanda kumwangana mpi kununga. Polo vandaka kusala ngolo kibeni mpi yandi vandaka kusala bansoba. Yandi vandaka kusoba ntangu mpi bisika ya kulonga nsangu ya mbote sambu na kulonga bantu mingi. Inki mambote yo nataka? Biblia ke tuba nde: “Bantu yonso yina vandaka na provense ya Azia, Bayuda ti Bagreki, waka ndinga ya Mfumu.” (Bis. 19:10) Ya kieleka Polo longaka mbote-mbote nsangu ya mbote!

¹² Bambangi ya Yehowa bubu yai ke salaka ngolo mpi bo ke salaka bansoba sambu na kusadisa bantu ya nkaka. Beto ke salaka bikesa ya kulonga nsangu ya mbote na bantangu mpi na bisika yina beto lenda zwa bantu mingi. Beto ke longaka na babala-bala, na bazandu mpi na bisika ya nkaka yina bantu ke vandaka mingi. Beto ke longaka mpi bantu nsangu ya mbote na telefone to nkutu ke sonikilaka bo mikanda. Ntangu beto ke longaka nzo na nzo, beto ke salaka bikesa ya kukwenda na bantangu yina beto lenda kuta bantu mingi na banzo.

13, 14. (a) Yehowa pesaka Polo ngolo ya kusala nki? (b) Inki kifu bana ya Seva salaka mpi nki kifu ya mutindu mosi bantu mingi ke salaka na mabundu ya luvunu bubu yai?

¹³ Luka ke monisa nde na nima, Yehowa sadisaka Polo na “kusala bisalu ya kuyituka.” Nkutu bo vandaka kunata bilele ya Polo mpi bilele na yandi  ya kisalu na bantu ya maladi mpi bantu yango vandaka kubeluka. Bo vandaka mpi kusadila bilele ya Polo sambu na kubasisa bantu bademo. c (Bis. 19:11, 12) Bantu mingi yitukaka na kumona mutindu bo vandaka kukula bademo, ata mpidina yo sepedisaka ve bantu yonso.

¹⁴ “Bayuda ya nkaka yina vandaka kukwenda kutambula sambu na kubasisa bademo” sosaka kusala mambu ya kuyituka kaka mutindu Polo salaka. Bankaka na kati na bo mekaka kusadila zina ya Yezu mpi ya Polo sambu na kubasisa bantu bademo. Luka ke tuba nde bana-babakala nsambwadi ya Seva, mfumu ya banganga-nzambi, bantu vandaka kusosa kusala mambu yai. Kansi demo songaka bo nde: “Mono me zaba Yezu mpi Polo; kansi beno, beno kele banani?” Ebuna muntu yina vandaka ti mpeve ya mbi nwanisaka bantu yai ya luvunu, yandi bwilaka bo mutindu mbisi ya mfinda ya makasi ke bwilaka bantu, yandi landaka bo ntinu mpi bo tinaka kinkonga mpi ti bamputa na nitu. (Bis. 19:13-16) Na dibaku yai, bantu yonso monaka pwelele nde “ndinga ya Yehowa” nungaka. Bo bakisaka nde Yehowa pesaka Polo ngolo yai kansi ve na bantu yai ya vandaka kusambila banzambi ya luvunu. Bubu yai bantu mingi kibeni ke kudikusaka nde sambu Nzambi kundima bo, yo me fwana kaka na kusadila zina ya Yezu to kudibinga “Bakristu.” Kansi mutindu Yezu tubaka, kaka bantu yina ke salaka luzolo ya Tata na yandi bantu ta baka luzingu ya mbote na bilumbu ke kwisa.​—Mat. 7:21-23.

15. Inki mutindu beto lenda landa mbandu ya bantu ya Efezo kana beto ke salaka bisalu ya bampeve ya mbi to kana beto kele ti kima mosi ya kele ti kuwakana ti bisalu ya bampeve ya mbi?

¹⁵ Nsoni yina bana ya Seva bakaka pusaka bantu mingi na kuwa Nzambi boma. Yo sadisaka bantu mingi na kukuma Bakristu mpi na kuyambula bisalu ya bampeve ya mbi. Bantu mingi na Efezo vandaka kusala bisalu ya bampeve ya mbi. Na bisika mingi, bantu vandaka kusadila bima mpi mikanda yina vandaka ti kuwakana ti bisalu ya bademo. Na ntangu yina, bantu mingi ya Efezo nataka mikanda na bo ya bisalu ya bampeve ya mbi mpi yokaka yo na meso ya bantu, ata mikanda yango vandaka ntalu mingi. d Luka ke tuba nde: “Na mutindu mosi ya ngolo, ndinga ya Yehowa vandaka kaka kumwangana mpi kununga.” (Bis. 19:17-20) Yehowa ti bansadi na yandi nungaka mpenza mabundu ya luvunu mpi bisalu ya bademo. Bansadi ya Nzambi, yina kangamaka ngolo na yandi, me bikilaka beto mbandu ya mbote. Bubu yai mpi, beto ke zinga na  nsi-ntoto ya me fuluka ti bisalu ya bampeve ya mbi, yo yina kana beto kele ti kima mosi ya kele ti kuwakana ti bisalu ya bampeve ya mbi, beto fwete losa yo nswalu mutindu bantu ya Efezo salaka! Beto fwete losa ntama kibeni bima yai ya nzanzi ata yo kele ntalu mingi.

16, 17. (a) Tubila mutindu Demetriusi pusaka bantu na kubasisa mavwanga na Efezo. (b) Inki mutindu bantu ya Efezo monisaka nde bo vandaka kukangama ngolo na mambu ya dibundu na bo?

¹⁶ Beto tubila mayele ya mbi yina Satana sadilaka. Luka sonikaka nde “mubulu ya [ngolo] basikaka sambu na Nzila.” Ya kieleka, yo vandaka mubulu ya ngolo kibeni. e (Bis. 19:23) Demetriusi yina vandaka kusala bima ya arza muntu basisaka mubulu yango. Ntete, yandi yibusaka bantu yina yandi vandaka kusala ti bo nde kuteka biteki vandaka kukotisila bo mbongo. Yandi tubaka diaka nde nsangu ya mbote yina Polo vandaka kulonga vandaka kigonsa sambu na kisalu na bo sambu Bakristu vandaka ve kusambila biteki. Demetriusi zabaka nde bantu yina vandaka kuwidikila yandi vandaka kuzola mingi mbanza mpi insi na bo. Yo yina yandi songaka bo nde kana bo ke widikila Polo, bantu ta kuma kumona “mpamba” nzambi na bo Artemisi mpi tempelo na bo ya lukumu.​—Bis. 19:24-27.

¹⁷ Mambu yina Demetriusi tubaka pusaka bantu na kubuya nsangu ya mbote yina Polo vandaka kulonga. Nkutu bantu yina vandaka kusala bima ya arza yantikaka kutuba na ndinga ya ngolo nde: “Artemisi ya bantu ya Efezo kele nene!” Ebuna makelele fulukaka na mbanza, kimvuka mosi yantikaka kubasisa mavwanga mutindu beto tubilaka yo na luyantiku ya kapu yai. f Polo vandaka kibeni kikesa mpi yandi zolaka nkutu kukota na kisika yina sambu na kusolula ti bantu yango kansi balongoki buyisaka yandi sambu yo lendaka kutula luzingu na yandi na kigonsa. Muntu mosi na zina Alesandre telamaka na ntwala ya bantu yango mpi sosaka kutuba. Sambu Alesandre vandaka Muyuda, yo fwete vanda nde yandi vandaka ti mpusa ya kutendula luswaswanu na kati ya Bayuda ti Bakristu yai. Kansi bantu yina zolaka ve kuwila yandi. Ntangu bo bakisaka nde yandi kele Muyuda, bo kolaka yandi mpi bo vandaka kutuba mbala  na mbala bangunga kiteso ya zole nde: “Artemisi ya bantu ya Efezo kele nene!” Bubu yai mpi kele ti bantu ya ke kangamaka ngolo na mambu ya mabundu na bo. Yo yina bo ke sosaka kibeni ve kubakisa mambu mbote.​—Bis. 19:28-34.

18, 19. (a) Inki mutindu mfumu yina ya mbanza lembikaka makasi ya bantu na Efezo? (b) Inki mutindu bantangu ya nkaka bamfumu ke taninaka bansadi ya Yehowa mpi nki beto fwete sala sambu na kuzwa lutaninu ya mutindu yai?

¹⁸ Nsuka-nsuka, mfumu mosi ya mbanza lembikaka makasi ya bantu yina. Mfumu yai ya vandaka kutadila mambu na mutindu ya mbote songaka bantu yina nde Bakristu me sala ve ata kima mosi ya mbi sambu na tempelo mpi nzambi na bo, nde Polo ti banduku na yandi salaka ve ata kima mosi ya mbi na tempelo ya Artemisi mpi nde na mambu ya mutindu yai, na kisika ya kubasisa mavwanga bo fwete songa yo bamfumu. Mbala ya nkaka kima ya kuluta mfunu ya mfumu yai zabisaka bantu yina vandaka kubasisa mavwanga kele ntangu yandi yibusaka bo nde na kutadila nsiku ya Roma, bo vandaka kuditula na kigonsa mutindu bo basisaka mavwanga kukonda kikuma mpi kukonda kuyindula. Yo yina yandi songaka bo na kupanzana. Bantu ya kimvuka yai basisaka mavwanga nswalu mpi makasi na bo lembamaka mpi nswalu.​—Bis. 19:35-41.

¹⁹ Yo vandaka ve mbala ya ntete mpi ya nsuka yina mfumu mosi taninaka balongoki ya Yezu. Ya kieleka Nzambi monisaka ntumwa Yoane nde na bilumbu ya nsuka, bamfumu yina kele makambu ngolo ve yina bo ke fwanisa ti ntoto ta mina nzadi, disongidila bampasi yina Satana ta basisila balongoki ya Yezu. (Kus. 12:15, 16) Yai mambu ya ke salamaka mpenza. Mbala mingi, bazuzi ya ntima-mbote ke taninaka banswa ya Bambangi ya Yehowa ya kuvukana sambu na kusambila Yehowa mpi ya kulonga bantu nsangu ya mbote. Ya kieleka, bikalulu na beto ya mbote ke pusaka bazuzi na kunungisa beto. Yo fwete vanda nde bikalulu ya mbote ya Polo pusaka bamfumu ya nkaka na Efezo na kuzitisa mpi kutanina yandi. (Bis. 19:31) Beto fwete vanda masonga mpi luzitu, mpidina bikalulu na beto yai ya mbote ta pusa mpi bantu ya beto ke kutanaka ti bo na kuzitisa beto. Bikalulu na beto ya mbote lenda nata mambote mingi.

20. (a) Inki mutindu nge ke kudiwa mutindu ndinga ya Yehowa nungaka na bilumbu ya Bakristu ya ntete mpi ke landa kununga bubu yai? (b) Inki lukanu nge me baka mutindu Yehowa ke sadisa beto na kununga bubu yai?

²⁰ Beto kele mpenza na kiese mutindu “ndinga ya Yehowa vandaka kaka kumwangana mpi kununga” na bilumbu ya Bakristu ya ntete. Beto kele mpi na kiese mutindu Yehowa ke sadisaka beto na kununga mutindu mosi bubu yai. Keti nge ta zola mpi kupesa maboko ata fioti mpamba na mambu yai ya Yehowa ke sadisa beto na kununga? Kana mpidina baka dilongi na bambandu yai ya beto me tubila. Landa kuvanda muntu ya kudikulumusa, landa ntangu yonso mambu yina dibundu ya Yehowa ke songa beto, landa kusala ngolo, buya bisalu ya bampeve ya mbi mpi sala bikesa ya kuvanda masonga mpi luzitu, mpidina bikalulu na nge yai ya mbote lenda pusa bantu na kundima nsangu ya mbote.