1-3. (a) Inki mutindu bantu mingi ke tadilaka kisalu na bo? (b) Inki bangiufula beto ta tadila na kapu yai?

BANTU na nsi-ntoto ya mvimba ke salaka ngolo sambu na kulungisa bampusa na bo mosi mpi ya mabuta na bo. Bantu mingi ke zolaka ve kisalu na bo, mpi bankaka nkutu ke vandaka ve na kiese ya kukwenda na kisalu konso kilumbu. Kana nge ke waka mutindu yai, inki nge lenda sala sambu nde kisalu na nge kupesa nge kiese mingi? Inki mutindu nge lenda wa kiese na kisalu na nge?

² Yehowa ke songa beto nde: “Konso muntu fwete dia, kunwa, mpi kuwa kiese sambu na kisalu na yandi yonso ya ngolo. Yo kele dikabu ya Nzambi.” (Longi 3:13) Yehowa salaka beto ti mpusa mpi nzala ya kusala kisalu. Yandi ke zolaka nde beto wa kiese na mambu yina beto ke salaka.—Tanga Longi 2:24; 5:18.

³ Ebuna, inki lenda sadisa beto na kusepela ti kisalu na beto? Bakristu fwete buya bisalu ya nki mutindu? Inki mutindu beto lenda vanda ti bukati-kati na kisalu na beto mpi lusambu ya Yehowa? Mpi nki kele kisalu ya kuluta mfunu yina beto lenda sala?

4, 5. Inki mutindu Yehowa ke tadilaka kisalu?

⁴ Yehowa yandi mosi ke zolaka kusala kisalu. Kuyantika  1:1 ke tuba nde: “Na luyantiku Nzambi gangaka zulu ti ntoto.” Ntangu Nzambi manisaka kusala ntoto mpi bima yonso yina kele na zulu na yo, yandi tubaka nde yo vandaka “mbote kibeni.” (Kuyantika 1:31) Ngangi na beto sepelaka ti bima yina yandi salaka.—1 Timoteo 1:11.

⁵ Yehowa me yambulaka ve ata fioti na kusala kisalu. Yezu tubaka nde: “Tata na mono ke landa kusala tii ntangu yai.” (Yoane 5:17) Ata beto me zaba ve bima yonso ya kitoko yina Yehowa ke salaka, beto ke zabaka ya nkaka na kati na yo. Yandi ke ponaka bantu yina ta yala ti Mwana na yandi, Yezu Kristu, na Kimfumu na yandi. (2 Bakorinto 5:17) Diaka, Yehowa ke twadisaka kibeni bantu mpi ke tudilaka bo dikebi. Na nsadisa ya kisalu ya kusamuna na ntoto ya mvimba, bantu mingi ke zabaka Yehowa mpi bo kele ti kivuvu ya kuzinga mvula na mvula na paladisu awa na ntoto.—Yoane 6:44; Baroma 6:23.

6, 7. Yezu kele nsadi kisalu ya nki mutindu?

⁶ Bonso Tata na yandi, Yezu ke zolaka kusala kisalu. Na ntwala ya kukwisa na ntoto, Yezu vandaka “kapita ya kisalu” ya Nzambi, yandi sadisaka Nzambi na kuganga ya bima yonso na zulu mpi na ntoto. (Bingana 8:22-31; Bakolosai 1:15-17) Ntangu yandi vandaka na ntoto, Yezu landaka kusala ngolo. Na kileke, yandi kumaka sharpantie ya mbote kibeni, ziku yandi vandaka kutunga banzo mpi kusala bima ya nkaka. Yezu zabaka mbote kisalu na yandi yo yina yandi zabanaka bonso “sharpantie.”—Marko 6:3.

⁷ Kansi, kulonga bantu nsangu ya mbote mpi mambu ya me tala Yehowa vandaka kisalu ya kuluta mfunu sambu na Yezu na ntoto. Yezu vandaka ti bamvula tatu ti ndambu sambu na kumanisa kisalu ya kusamuna, mpi yandi vandaka kusala ngolo banda na suka-suka tii na mpimpa. (Luka 21:37, 38; Yoane 3:2) Yezu vandaka  kutambula bakilometre mingi na banzila ya mfututu sambu na kuzabisa bantu mingi nsangu ya mbote.—Luka 8:1.

8, 9. Sambu na nki Yezu vandaka kusepela ti kisalu na yandi?

⁸ Sambu na Yezu, kusala kisalu ya Nzambi vandaka bonso madia. Kisalu yai vandaka kupesa yandi kikesa mpi ngolo. Bilumbu ya nkaka Yezu vandaka kusala ngolo kibeni yo yina yandi vandaka ve kuzwa nkutu ntangu ya kudia. (Yoane 4:31-38) Yandi vandaka kusadila konso dibaku sambu na kusadisa bantu na kuzaba Tata na yandi. Yo yina yandi lendaka kusonga Yehowa nde: “Mono me pesaka nge nkembo na ntoto; mono me manisa kisalu yina nge pesaka mono na kusala.”—Yoane 17:4.

⁹ Yo kele pwelele nde Yehowa ti Yezu ke salaka ngolo kibeni mpi bo ke waka kiese na kisalu na bo. Beto ke zolaka ‘kulanda mbandu ya Nzambi’ mpi ‘kulanda bitambi ya Yezu mbote-mbote.’ (Baefezo 5:1; 1 Piere 2:21) Yo yina, beto ke salaka ngolo kibeni na mambu yonso ya beto ke salaka.

10, 11. Inki lenda sadisa beto na kuvanda ti mabanza ya mbote sambu na kisalu na beto?

¹⁰ Beto bansadi ya Yehowa, beto ke salaka ngolo sambu na kulungisa bampusa na beto mpi ya mabuta na beto. Beto ke zolaka kusepela ti kisalu na beto, kansi yo lenda vanda mpasi. Ebuna, inki beto lenda sala kana beto ke sepela ve ti kisalu na beto?

¹¹ Vanda ti mabanza ya mbote. Beto lenda soba ve kisika to mingi ya kisalu yina beto ke salaka, kansi beto lenda soba mabanza na beto. Kuzaba mambu yina Yehowa ke lombaka beto lenda sadisa beto. Mu mbandu: Yehowa  ke lombaka mfumu ya dibuta na kulungisa bampusa ya dibuta na yandi na kiteso ya ngolo na yandi. Ya kieleka, Biblia ke tuba nde muntu yina ke lungisa ve bampusa ya dibuta na yandi “kele mbi kuluta muntu yina kele ve ti lukwikilu.” (1 Timoteo 5:8) Kana nge kele mfumu ya dibuta, nge ke salaka ngolo sambu na kulungisa bampusa ya dibuta na nge. Yo vanda nge ke zolaka kisalu na nge to ve, nge ke zabaka nde kana nge ke lungisa bampusa ya dibuta na nge, nge ke pesaka mpi Yehowa kiese.

12. Inki mutindu kusala ngolo mpi kuvanda masonga ke natilaka beto mambote?

¹² Vanda kikesa mpi masonga. Bikalulu yai lenda sala nde nge sepela ti kisalu na nge kukonda mpasi. (Bingana 12:24; 22:29) Mu mbandu, mfumu na nge ya kisalu ta tudila nge ntima. Bamfumu ya bisalu ke zolaka bantu ya kisalu yina kele masonga sambu bayina ta yiba bo ve mbongo, bima, to ntangu. (Baefezo 4:28) Kima ya kuluta mfunu, Yehowa ke zabaka ntangu nge kele kikesa mpi masonga. Nge lenda vanda ti “kansansa ya mbote” sambu nge ke zaba nde nge ke sepedisaka Nzambi yina nge ke zolaka.—Baebreo 13:18; Bakolosai 3:22-24.

13. Inki mambu lenda salama diaka kana beto kele masonga na kisalu?

¹³ Zaba nde bikalulu na nge na kisalu lenda pesa Yehowa lukumu. Yai kele kikuma ya nkaka ya kusepela ti kisalu na beto. (Tito 2:9, 10) Nkutu mbandu na nge ya mbote lenda sala nde muntu mosi ya kisalu kuzola kulonguka Biblia.—Tanga Bingana 27:11; 1 Piere 2:12.

14-16. Inki beto fwete tadila ntangu beto ke pona kisalu?

¹⁴ Biblia ke tubila ve bisalu yonso yina Mukristu fwete ndima to yina yandi fwete buya. Kansi yo kele ti minsiku  yina lenda sadisa beto na kubaka balukanu ya mbote sambu na kisalu. (Bingana 2:6) Ntangu beto ke sadila minsiku ya Biblia, beto lenda kudiyula bangiufula yai ke landa.

¹⁵ Keti kisalu yai ta lomba nde mu sala kima yina kele mbi na meso ya Yehowa? Beto me zaba mambu yina Yehowa ke mengaka, mu mbandu kuyiba mpi kukusa. (Kubasika 20:4; Bisalu 15:29; Baefezo 4:28; Kusonga 21:8) Yo yina, beto fwete buya kibeni konso kisalu yina ke fwa minsiku ya Yehowa.—Tanga 1 Yoane 5:3.

¹⁶ Keti kisalu yai ke siamisa diambu mosi yina Yehowa ke buyaka? Mu mbandu, inki nge ta sala kana bo  baka nge na kisalu ya kuyamba bantu na lupitalu mosi yina bo ke basisaka bankento mavumu? Kusala kisalu ya kuyamba bantu kele ka yo mbi ve. Kansi, nge ke zabaka mutindu Yehowa ke tadilaka kubasisa divumu. Yo yina, ata nge ve muntu ta basisa bankento mavumu, keti yo ta pusa nge ve na kumona nde na meso ya Yehowa nge ke pesaka maboko na mambu yai?—Kubasika 21:22-24.

17. Inki lenda sadisa beto na kubaka balukanu yina ke sepedisaka Nzambi?

¹⁷ Kana beto ke sadila minsiku ya Nzambi, beto lenda vanda bonso bantu yina bo me tubila na Baebreo 5:14, “bantu yina ntangu bo ke sadilaka mayele na bo ya kuswaswanisa mambu ke longaka yo sambu na kuswaswanisa mambu ya mbote ti ya mbi.” Kudiyula nde: ‘Kana mono ndima kisalu yai, keti yo ta yangisa bantu ya nkaka? Keti kisalu yai ta lomba nde mono yambula nkwelani ti bana na mono mpi kukwenda na insi ya nkaka? Inki bupusi yo lenda vanda ti yo na luzingu na bo?’

18. Sambu na nki yo lenda vanda mpasi kibeni na kulanda kutula lusambu na beto na kisika ya ntete?

¹⁸ Yo lenda vanda mpasi na kutula lusambu ya Yehowa na kisika ya ntete na bantangu yai “ya mpasi mpi ya nku.” (2 Timoteo 3:1) Kuzwa kisalu mpi kutanina yo lenda vanda mpasi kibeni. Beto fwete lungisa bampusa ya dibuta na beto, kansi beto ke zabaka nde lusambu na beto fwete baka kisika ya ntete. Beto fwete bika ve nde bima ya kinsuni kukuma mfunu mingi na luzingu na beto. (1 Timoteo 6:9, 10) Ebuna, nki mutindu beto lenda “zikisa mambu ya kuluta mfunu” mpi kaka na ntangu yina mosi kulungisa bampusa ya dibuta na beto?—Bafilipi 1:10.

19. Inki mutindu kutudila Yehowa ntima ke sadisaka beto na kuvanda ti bukati-kati na kisalu na beto?

 ¹⁹ Tudila kibeni Yehowa ntima. (Tanga Bingana 3:5, 6.) Beto me zaba nde Yehowa ke zabaka kibeni bampusa na beto mpi yandi ke kudiyangisaka mpenza sambu na beto. (Nkunga 37:25; 1 Piere 5:7) Ndinga na yandi ke songa beto nde: “Zola ya mbongo kuyala ve mutindu na beno ya kuzinga, na ntangu beno ke sepela ti bima yina beto kele na yo. Sambu [Nzambi] me tubaka nde: ‘Mono ta bikisa nge ve ata fioti mpi mono ta yambula nge ve ata fioti.’” (Baebreo 13:5) Yehowa ke zolaka ve nde ntangu yonso beto kudiyangisa na yina me tala kulungisa bampusa ya dibuta na beto. Mbala na mbala, yandi ke monisaka nde yandi lenda lungisa bampusa ya bansadi na yandi. (Matayo 6:25-32) Yo vanda kisalu na beto kele nki mutindu, beto ke longukaka Ndinga ya Nzambi, ke samunaka nsangu ya mbote mpi ke kwendaka na balukutakanu mbala na mbala.—Matayo 24:14; Baebreo 10:24, 25.

20. Inki mutindu beto lenda landa kuzinga kukonda mindondo?

²⁰ Landa kutula meso na mambu ya mfunu. (Tanga Matayo 6:22, 23.) Yo ke tendula nde nge fwete landa kuzinga kukonda mindondo sambu nge landa kudipesa na kisalu ya Yehowa. Beto ke zabaka nde yo kele mbi na kubika nde mbongo, luzingu ya mbote, mpi ba-apareyi yina me katuka kubasika kukuma mfunu mingi kuluta kinduku na beto ti Nzambi. Ebuna, inki ta sadisa beto na kutula bima ya mfunu na kisika ya ntete? Beto fwete sala yonso sambu na kubaka ve bamfuka. Kana nge kele dezia ti bamfuka, nge fwete sosa mutindu ya kufiotuna to kufuta yo. Kana beto keba ve, bima ya kinsuni lenda baka beto ntangu mpi ngolo ya mingi mpi yo lenda sala nde beto vanda ve ti ntangu ya kusamba, ya kulonguka to ya kusamuna. Na kisika ya kubika nde bima ya kinsuni  kukumisa luzingu na beto mpasi, beto ke sepelaka ti bima yina kele mfunu, mu mbandu “madia, mpi bilele.” (1 Timoteo 6:8) Mpi yo vanda luzingu na beto kele nki mutindu, yo kele mbote nde beto tadila yo mbala na mbala sambu na kuzaba mutindu beto lenda sadila Yehowa mbote-mbote.

21. Sambu na nki beto fwete pona mambu yina fwete baka kisika ya ntete na luzingu na beto?

²¹ Tula mambu ya mfunu na kisika ya ntete. Beto fwete sadila ntangu, ngolo, mpi bima na beto ya kinsuni na mayele yonso. Kana beto keba ve, bima yina kele mfunu  mingi ve, mu mbandu nzo-nkanda to mbongo, lenda baka beto ntangu mingi. Yezu tubaka nde: “Beno landa kusosa ntete Kimfumu.” (Matayo 6:33) Mambu yina beto ke ponaka, bikalulu na beto, mambu yina beto ke salaka konso kilumbu, mpi balukanu na beto ke monisaka mambu yina ke bakaka kisika ya ntete na ntima na beto.

22, 23. (a) Inki kele kisalu ya kuluta mfunu sambu na beto Bakristu? (b) Inki ta sadisa beto na kusepela ti kisalu na beto?

²² Kusadila Yehowa mpi kulonga bantu ya nkaka nsangu ya mbote kele kisalu ya kuluta mfunu yina beto fwete sala. (Matayo 24:14; 28:19, 20) Bonso Yezu, beto ke salaka yonso yina beto lenda sala na kisalu yai. Bantu ya nkaka me kwendaka kusala kisika yina mpusa ya bansamuni kele mingi. Bankaka ke longukaka ndinga ya insi ya nzenza sambu na kulonga bantu yina ke tubaka ndinga yango. Solula ti bantu yina me salaka mambu yai mpi yula bo bangiufula ya me tala mambu yango. Bo ta songa nge nde luzingu na bo me kumaka na kiese mingi mpi mbote kibeni.—Tanga Bingana 10:22.

²³ Bubu yai, mingi na kati na beto ke lutisaka ntangu mingi na kisalu to nkutu na bisalu mingi kaka sambu na kulungisa bampusa ya mfunu ya mabuta na beto. Yehowa ke monaka yo, mpi yandi ke sepelaka ti mambu yonso yina beto ke salaka sambu na kulungisa bampusa ya mabuta na beto. Yo yina, yo vanda beto ke sala kisalu ya nki mutindu, bika beto yonso kulanda mbandu ya Yehowa mpi ya Yezu na kusalaka ngolo. Diaka, beto vila ve nde kusadila Yehowa mpi kulonga nsangu ya mbote ya Kimfumu na yandi kele kisalu na beto ya kuluta mfunu. Yo ta natila beto kiese ya kieleka.