Kwenda na mambu ke na kati

Kwenda na tansi ya malongi

KAPU YA 16

Beno Vanda Bambeni ya Diabulu mpi ya Mayele na Yandi ya Mbi

Beno Vanda Bambeni ya Diabulu mpi ya Mayele na Yandi ya Mbi

“Beno vanda bambeni ya Satana, ebuna yandi ta tina beno, yandi ta kwenda ntama.”—YAKOBO 4:7.

1, 2. Mbotika kevandaka okazio mosi ya kyese sambu na banani?

KANA nge kesadilaka Yehowa banda bamvula mingi, ntembe kele ve nde nge mewaka badiskure ya mbotika mingi na balukutakanu na beto ya nene mpi ya distrike. Kansi, ata nge mewaka badiskure yina bambala mingi kibeni, ntembe kele ve nde nge kewaka kyese konso ntangu ya nge kemonaka bakandida ya mbotika, yina kevandaka na ba ban ya ntete, ketelama. Na ntangu yina, makelele ya kyese kepanzanaka na kati ya bawi, mpi na nima bo kebulaka maboko na kikesa yonso. Mansanga lenda fuluka na meso na nge ntangu nge ketala kimvuka yankaka ya bantu ya mfunu yina mebaka lweka ya Yehowa. Bantangu ya mutindu yai kepesaka beto kyese mingi mpenza!

2 Ata beto lenda mona bantu kebaka mbotika mbala fyoti mpamba na mvula mosi na bwala na beto, bawanzyo kele ti dibaku ya kumona bo bambala mingi kuluta. Keti nge lenda yindula “kiese mingi” yina bawanzyo kewaka na zulu ntangu bo kemonaka bankama ya bantu na ntoto ya mvimba keyikama konso mposo na kitini ya organizasio ya Yehowa yina kemonanaka? (Luka 15:7, 10) Ntembe kele ve nde bawanzyo kevandaka na kyese na kumona kuyela yai!—Agai 2:7.

DYABULU “KE KWENDAKA KUZIETA BONSO NTAMBU YINA KE DILA”

3. Sambu na nki Satana kekwendaka “kuzieta bonso ntambu yina ke dila,” mpi yandi kezolaka kusala inki?

3 Kansi, kele ti bigangwa yankaka ya kimpeve yina ketalaka bantu yina kebakaka mbotika ti nganzi. Ya kyeleka, Satana ti bademo na yandi kewaka makasi ntangu mafunda ya bantu kepesaka mukongo na nsi-ntoto yai ya kubeba. Satana kubulaka ntulu nde ata muntu mosi ve kesambilaka Yehowa sambu na zola ya masonga mpi nde ata muntu mosi ve tabikala ya kwikama kana yandi kutana ti mimekamu ya ngolo. (Tanga Yobi 2:4, 5) Konso mbala ya muntu kebakaka lukanu ya kudipesa na Yehowa, yandi kemonisaka nde Satana kele muntu ya luvunu. Yo kele bonso nde na mvula ya mvimba, Satana kebakaka mafunda ya bambata na luse konso mposo. Yo keyitukisa ve na kumona nde yandi “ke kwendaka kuzieta bonso ntambu yina ke dila; yandi ke sosa muntu ya kudia”! (1 Piere 5:8) “Ntambu” yai kele ti mpusa ya ngolo ya kudya beto, ya kusala beto mbi na kimpeve to nkutu ya kufwa bangwisana na beto ti Nzambi.—Nkunga 7:2, 3; 2 Timoteo 3:12.

Konso mbala yina muntu ke kudipesaka na Yehowa mpi ke bakaka mbotika, yandi ke monisaka nde Satana kele muntu ya luvunu

4, 5. (a) Na nki mitindu zole ya mfunu Yehowa metulaka bandilu na ngolo ya Satana? (b) Mukristu ya kyeleka lenda tula ntima na nki?

4 Ata beto kenwana ti mbeni mosi ya ngolo, beto kele ve ti kikuma ya kutekita na boma. Sambu na nki? Sambu Yehowa metulaka bandilu zole ya mfunu na ngolo ya kusala mbi ya “ntambu yina ke dila.” Inki kele bandilu yango? Ya ntete, Yehowa kuzabisaka na ntwala nde “kibuka mosi ya nene” (NW) ya Bakristu ya kyeleka taguluka na ‘mpasi ya nene’ yina kekwisa. (Kusonga 7:9, 14) Bambikudulu ya Nzambi kelunganaka kaka. Yo yina, Satana mezaba mbote nde yandi lenda kuka ve kukusa bansadi yonso ya Nzambi.

5 Ndilu ya zole kemonana pwelele na kyeleka mosi ya mfunu, yina nsadi mosi ya kwikama ya Nzambi ya ntangu ya ntama kutubaka. Profete Azaria kutubaka na Ntotila Aza nde: “Mfumu Nzambi kele ti beno kana beno mpi kulemfuka na yandi.” (2 Bansangu 15:2; tanga 1 Korinto 10:13) Bambandu mingi ya bo mesonikaka na Biblia kemonisa nde na ntangu ya ntama, Satana kunungaka ve na kudya ata nsadi mosi ya Nzambi yina kubikalaka penepene na yandi. (Baebreo 11:4-40) Bubu yai, Mukristu yina kebikala penepene ti Nzambi takuka na kuvanda mbeni ya Dyabulu mpi takuka nkutu na kununga yandi. Na kutuba ya kyeleka, Ndinga ya Nzambi kendimisa beto nde: “Beno vanda bambeni ya Satana, ebuna yandi ta tina beno, yandi ta kwenda ntama.”—Yakobo 4:7.

“BETO KE NWANAKA . . . TI BAMPEVE YA MBI”

6. Inki mutindu Satana kenwanisaka Mukristu mosi-mosi?

6 Satana lenda nunga ve bitumba ya kimpeve, kansi yandi lenda nunga bantu yankaka na kati na beto kana bo kekeba dyaka ve. Satana mezaba nde yandi lenda dya beto kana yandi nunga na kulembisa bangwisana na beto ti Yehowa. Inki mutindu Satana kemekaka na kusala yo? Yandi kenwanisaka beto ngolo mpenza, yandi kenwanisaka muntu mosi-mosi, mpi yandi kenwanisaka beto na mutindu ya kubumbana. Bika beto tadila mayele yai ya Satana.

7. Sambu na nki Satana kenwanisaka ngolo mpenza bansadi ya Yehowa?

7 Kunwanisa ngolo mpenza. Ntumwa Yoane kutubaka nde: “Nsi-ntoto kele na maboko ya Muntu ya Mbi.” (1 Yoane 5:19) Bangogo yai kele ti lukebisu sambu na Bakristu ya kyeleka yonso. Sambu Satana medyaka dezia nsi-ntoto ya mvimba ya bantu yina mekabwanaka ti Nzambi, ntangu yai yandi lenda tula dikebi mpi kunwanisa ngolo mpenza bantu yina metinaka yandi: bansadi ya Yehowa. (Mishe 4:1; Yoane 15:19; Kusonga 12:12, 17) Yandi medasuka sambu yandi mezaba nde yandi mebikala ve ti ntangu mingi. Yo yina yandi kenwanisaka beto ngolo kuluta. Bubu yai, beto kekutana ti makasi na yandi ya kefwaka ntangu yandi kesala bikesa ya nsuka na nku yonso. Yo yina, kuluta na ntwala, beto fwete ‘zaba mbote-mbote’ ntangu ya beto kezinga sambu na kuzaba mambu yina beto fwete sala.—1 Bansangu 12:24.

8. Ntumwa Polo kezola kutuba inki ntangu yandi ketuba nde beto “ke nwanaka” ti bampeve ya mbi?

8 Kunwana ya beto mosi. Ntumwa Polo kukebisaka bampangi na yandi Bakristu nde: “Beto ke nwanaka . . . ti bampeve ya mbi yina kele na zulu.” (Efezo 6:12) Sambu na nki Polo kusadilaka ngogo ‘kunwana’? Sambu yo kebasisa ngindu ya bitumba yina bantu zole kenwanaka na maboko mpi bitumba yina muntu ya nge kenwana na yandi kele penepene. Yo yina, ntangu yandi kesadila ngogo yina, Polo kemonisa nde konso muntu na kati na beto fwete nwana yandi mosi ti bampeve ya mbi. Ata beto kezinga na insi yina lukwikilu na bampeve ya mbi mepanzanaka to ve, beto fwete vila ve nde ntangu beto kudipesaka na Yehowa, yo kele bonso nde beto mataka na kisika ya bo kenwanaka bitumba. Konso Mukristu kekudikotisaka na bitumba yina banda na ntangu yina yandi kekudipesaka na Yehowa, to na ntwala ya ntangu yina. Yo keyitukisa beto ve kana Polo kumonaka nde yo kele mfunu na kusyamisa Bakristu ya Efezo mbala tatu na kuvanda ngolo!—Efezo 6:11, 13, 14.

9. (a) Sambu na nki Satana ti bademo kesadilaka “mayele” mingi ya mbi? (b) Sambu na nki Satana kemekaka kubebisa mabanza na beto, mpi inki mutindu beto lenda nwanisa bikesa na yandi? (Tala lupangu “ Keba na Mayele ya Mbi ya Satana!”) (c) Inki mayele ya mbi beto tatadila ntangu yai?

9 Mayele ya mbi. Polo kesyamisa Bakristu na kuvanda ngolo na ntwala ya “mayele” ya mbi ya Satana. (Efezo 6:11) Polo kesadila ngogo yai na ntalu bumbidi. Bampeve ya mbi kesadilaka mayele mingi ya mbi, mpi bo kele na bikuma ya mbote ya kusala mutindu yina. Bakristu yankaka yina kubikalaka ngolo na ntwala ya mumekamu mosi kubwaka ntangu bo kutanaka ti mumekamu ya mutindu yankaka. Yo yina, Dyabulu ti bademo ketalaka mbote-mbote bikalulu ya konso muntu na kati na beto sambu na kumona bisika yina beto kevandaka ve ngolo. Ebuna bo kesadilaka konso kulemba ya kimpeve yina beto lenda vanda na yo. Kansi, beto kekukaka kuzaba bametode mingi ya Dyabulu, sambu Biblia kemonisaka yo. (2 Korinto 2:11) Na bakapu ya mukanda yai ya meluta, beto tubilaka mpusa ya kuvanda ti bima mingi ya kinsuni, kinduku ya mbi, mpi mansoni. Bika beto tadila ntangu yai mayele yankaka ya mbi ya Satana: bisalu ya bampeve ya mbi.

KUSALA BISALU YA BAMPEVE YA MBI KEMONISA KUKONDA KWIKAMA

10. (a) Bisalu ya bampeve ya mbi kele inki? (b) Inki mutindu Yehowa kemonaka bisalu ya bampeve ya mbi, mpi nki mutindu nge kemonaka yo?

10 Muntu yina kesalaka bisalu ya bampeve ya mbi kewakanaka mbala mosi ti bampeve ya mbi. Kusosa kuzaba mambu yina tasalama na bilumbu kekwisa, kindoki, kuloka, mpi kusolula ti bafwa kele mitindu ya bisalu ya bampeve ya mbi. Beto mezaba mbote nde Yehowa “ke zolaka ve” bisalu ya bampeve ya mbi. (Kulonga 18:10-12; Kusonga 21:8) Sambu beto mpi ‘kebuyaka mambu ya mbi,’ yo mefwana ve ata fyoti nde beto sala kinduku ti bampeve ya mbi. (Roma 12:9) Yo tavanda mpenza kukonda kwikama na Tata na beto ya zulu, Yehowa!

11. Sambu na nki yo tavanda kununga mpenza sambu na Satana kana yandi kuka kubenda beto na kusadila bisalu ya bampeve ya mbi? Pesa mbandu.

11 Kansi, sambu kudipesa na bisalu ya bampeve ya mbi kele kukonda kwikama na Yehowa, Satana kesosaka kupusa bankaka na kati na beto na kusala yo. Konso ntangu ya Satana kekukaka na kubenda Mukristu mosi na kusala bisalu ya bampeve ya mbi, yandi kenungaka mpenza. Sambu na nki? Beto tadila mbandu yai: Kana bo nunga na kundimisa soda mosi na kuyambula mpi kuyekula kimvuka na bo ya basoda, ebuna yandi kota na kimvuka ya basoda ya bambeni, mfumu ya basoda ya bambeni tasepila mpenza. Yandi lenda songa nkutu soda yina na meso ya bantu sambu na kufinga mfumu ya basoda ya ntama ya soda yina kutinaka. Mutindu mosi, kana Mukristu mosi kudipesa na bisalu ya bampeve ya mbi, yandi tayambula Yehowa na luzolo yonso mpi takuditula mbala mosi na nsi ya kiyeka ya Satana. Yindula kyese yina Satana tavanda na yo na kusonga na meso ya bantu muntu yina meyambula Yehowa bonso dikabu ya bitumba! Keti muntu mosi na kati na beto tazola kupesa Dyabulu kununga ya mutindu yai? Mpenza ve! Sambu beto kele ve bayekudi.

KUBASISA BANGYUFULA SAMBU NA KUBUTA KETI-KETI

12. Inki metode Satana kesadilaka sambu na kusoba mutindu beto ketadilaka bisalu ya bampeve ya mbi?

12 Kana beto kelanda na kumenga bisalu ya bampeve ya mbi, Satana tanunga beto ve na kusadilaka yo. Yo yina, yandi kebakisaka nde yandi fwete bebisa mutindu na beto ya kuyindula. Inki mutindu? Yandi kesosaka mitindu ya kuvwalangasa Bakristu tii na kiteso yina lenda sala nde bankaka kukuma kubinga ‘kima ya mbi kima ya mbote, mpi kima ya mbote kima ya mbi.’ (Yezaya 5:20) Sambu na kusala mutindu yina, Satana kesadilaka mbala mingi metode yina yandi kesadilaka banda ntama: yandi kebasisaka bangyufula sambu na kubuta badute.

13. Inki mutindu Satana kusadilaka metode ya kubasisa bangyufula sambu na kubuta badute?

13 Tala mutindu Satana kusadilaka metode yai na ntangu ya ntama. Na Edeni yandi yulaka Eva nde: “Keti ya kieleka, Nzambi songaka beno nde beno dia ve bambuma ya konso nti yina kele na kati ya kilanga?” Na ntangu ya Yobi, na ntwala ya bawanzyo yonso yina kuvukanaka na zulu, Satana kuyulaka nde: “Keti Yobi lenda lemfukila nge na mpamba, kukonda kima?” Mpi na ntangu Yezu kuyantikaka kisalu na yandi awa na ntoto, Satana kutulaka yandi na ntwala ya ntembe mpi songaka yandi nde: “Kana nge kele Mwana-Nzambi, tuba na matadi yai, yo kuma mampa.” Yindula fyoti: na yina metala Yezu, Satana kuvwezaka nkutu bangogo yina Yehowa yandi mosi kutubaka kiteso ya bamposo sambanu na ntwala: “Yai kele Mwana na mono ya mono ke zolaka mingi. Mono ke na kiese mingi sambu na yandi”!—Kuyantika 3:1; Yobi 1:9; Matayo 3:17; 4:3.

14. (a) Inki mutindu Satana kesadilaka mayele na yandi sambu na kundimisa bantu nde bisalu ya bampeve ya mbi kele kwa yo kigonsa ve? (b) Inki beto tatadila ntangu yai?

14 Bubu yai, Dyabulu kesadilaka mayele ya mutindu mosi sambu na kundimisa bantu nde bisalu ya bampeve ya mbi kele kwa yo kigonsa ve. Yo kele mawa na kumona nde, yandi menungaka na kubasisa badute na mabanza ya Bakristu yankaka. Bo meyantikaka kuyindula nde mitindu yonso ya bisalu ya bampeve ya mbi kele ve mbi mutindu bantu keyindulaka. Na kutuba ya kyeleka, bo keyindulaka nde, ‘Keti yo kele mpenza mutindu yina?’ (2 Korinto 11:3) Inki mutindu beto lenda sadisa bantu ya mutindu yai na kubalula mabanza na bo? Inki beto lenda sala na mpila nde mayele ya mbi ya Satana kununga ve na kuvanda ti bupusi na zulu na beto? Sambu na kupesa mvutu, bika beto tadila bitini zole ya luzingu yina Satana mebebisaka na mutindu ya kubumbana ti bisalu ya bampeve ya mbi. Yo kele bansaka ya kulutisa ntangu mpi mambu ya metala lusansu.

YANDI KESADILAKA BAMPUSA NA BETO

15. (a) Inki mutindu bantu mingi na bansi ya Mputu ketadilaka bisalu ya bampeve ya mbi? (b) Inki mutindu dibanza ya nsi-ntoto na yina metala bisalu ya bampeve ya mbi menataka Bakristu yankaka na kusoba mutindu bo ketadilaka bisalu ya bampeve ya mbi?

15 Mingimingi na bansi ya Mputu, bantu kebakaka mazi, kindoki, mpi mitindu yankaka ya bisalu ya bampeve ya mbi bonso kima mosi ya kukonda kigonsa. Bafilme, mikanda, baemisio ya televizio, mpi bansaka ya ordinatere kemonisaka bisalu ya bampeve ya mbi bonso bima ya kesepidisaka, bima ya kemonisaka mayele, mpi bonso bima ya kesalaka kwa yo mbi ve. Bantu kezolaka mingi mpenza bafilme mpi mikanda yankaka yina ketubilaka mingi kuloka na mpila nde bantu yina ketalaka yo kesalaka bimvuka sambu na kutubila yo. Yo kele pwelele nde bampeve ya mbi menungaka na kundimisa bantu nde kuloka kele kigonsa mingi ve. Keti kikalulu yai ya kubaka bisalu ya bampeve ya mbi bonso kima mosi ya kukonda kigonsa kevandaka ti bupusi na Bakristu? Bankaka mendimaka mabanza ya luvunu. Na nki mutindu? Beto baka mbandu ya Mukristu mosi; na nima ya kutala filme mosi yina vandaka kumonisa kuloka to bisalu ya bampeve ya mbi, yandi tubaka nde, “Mu talaka filme yango, kansi mu kudipesaka ve na bisalu ya bampeve ya mbi.” Sambu na nki yo kele kigonsa na kuyindula mutindu yai?

16. Sambu na nki yo kele kigonsa na kupona bansaka ya kulutisa ntangu yina ketubilaka bisalu ya kuloka?

16 Ata kusala bisalu ya bampeve ya mbi mpi kutala yo kele ve kiteso mosi, yo ketendula ve nde kutala bantu yina kesalaka bisalu ya kuloka kele ve kigonsa. Sambu na nki? Beto yindula fyoti: Ndinga ya Nzambi ketubaka nde yo vanda Satana to bademo na yandi, bo lenda kuka ve na kuzaba mambu yina kele na mabanza na beto. * Yo yina, mutindu beto monaka yo na ntwala, sambu na kuzaba mabanza na beto mpi kumona konso kulemba ya kimpeve yina beto lenda vanda na yo, bampeve ya mbi ketalaka na dikebi yonso bisalu na beto—ti nsola na beto na yina metala bansaka ya kulutisa ntangu. Kana Mukristu mosi kemonisa na bikalulu na yandi nde yandi kesepela ti bafilme to mikanda yina ketubilaka kinganga-nkisi, mazi, kuvanda na nsi ya luyalu ya bademo, to masolo yankaka ya mutindu mosi, yandi ketindila bademo nsangu. Na kutuba ya masonga, yandi kezabisa bo kisika yina yandi kele ngolo ve! Bademo lenda yantika kunwanisa Mukristu yai ngolo mpenza sambu na kusadila kulemba yina yandi memonisa tii kuna bo tanunga yandi. Ya kyeleka, Bakristu yina kuyedisaka mpusa sambu na bansaka yina vandaka ti kuwakana ti kuloka mpi bisalu ya bampeve ya mbi kusukaka bo mosi na kusala bisalu ya bampeve ya mbi.—Tanga Galatia 6:7.

Baka mambote ya lusadisu ya Yehowa ntangu nge ke bela

17. Inki mayele ya mbi Satana lenda sadila sambu na kukusa bantu yina kebela?

17 Satana kesosaka kusadila ve kaka mpusa na beto sambu na bansaka ya kulutisa ntangu kansi mpi mpusa na beto ya mambu ya metala lusansu. Inki mutindu? Mukristu yina mavimpi na yandi kele na kubeba ata yandi kesala bikesa mingi sambu na kuzwa lusansu, lenda lemba mpenza nitu. (Marko 5:25, 26) Satana ti bademo lenda sadila dibaku yai sambu na kukusa yandi. Bo mezaba mbote nde Ndinga ya Nzambi kebuyisaka beto na kusosa lusadisu ya “bantu ya mbi.” (Yezaya 31:2) Sambu na kundimisa Mukristu na kufwa lukebisu yai, bademo lenda pusa yandi na kukwenda kusosa lusansu to mutindu ya kusansa yina kesadilaka bisalu ya bampeve ya mbi, dyambu mosi ya kele ya mbi mpenza. Kana mayele yai ya mbi ya bademo kununga, yo lenda bebisa bangwisana ya mbote ya muntu yina kebela ti Nzambi. Na nki mutindu?

18. Inki bametode Mukristu fwete buya, mpi sambu na nki?

18 Yehowa kukebisaka bantu ya Izraele yina vandaka kusadila bisalu ya bampeve ya mbi nde: “Ntangu beno ke tedimisa maboko na beno na kusamba mono, mono ke fika meso na mono sambu mono mona beno ve; ata beno kulutisa ka beno bisambu na beno, mono ke buya na kuwa yo.” (Yezaya 1:13, 15) Ya kyeleka, konso ntangu beto fwete buya mambu yonso yina lenda sala nde Nzambi kundima ve bisambu na beto mpi kukulumusa lusadisu yina Yehowa kepesaka beto, mpi mingimingi na ntangu beto kebela. (Nkunga 41:4) Yo yina, kana kele ti bidimbu ya kemonisa nde metode mosi sambu na kuzaba maladi to kusansa yo lenda vanda ti mambu ya kewakana ti bisalu ya bampeve ya mbi, Mukristu ya kyeleka fwete buya yo. * (Matayo 6:13) Na mutindu yina, yandi tatula ntima nde yandi takonda ve lusadisu ya Yehowa.—Tala lupangu “ Keti Yo Kele Mpenza Bisalu ya Bampeve ya Mbi?

KANA BANTU KEBULA MASOLO MINGI YA KETADILA BADEMO

19. (a) Dyabulu mekusaka bantu mingi na kukwikila nki na yina metala ngolo na yandi? (b) Inki masolo Bakristu ya kyeleka fwete buya?

19 Kana bo kefyotunaka ngolo ya Satana na bansi ya Mputu, yo kele mutindu yina ve na bitini yankaka ya nsi-ntoto. Na bisika yina, Dyabulu mekusaka bantu mingi na kukwikila nde yandi kele ti ngolo mingi kuluta ngolo na yandi ya kyeleka. Bantu yankaka kezingaka, kedyaka, kesalaka, mpi kelalaka ti boma ya bampeve ya mbi. Bantu kebulaka masolo mingi ya ketadila mambu ya ngolo ya bademo kesalaka. Masolo ya mutindu yina kebulamaka mbala mingi ti kyese; mpi bantu kesepelaka na yo mingi. Keti beto fwete panza masolo ya mutindu yai? Ve, bansadi ya Nzambi ya kyeleka kebuyaka kusala mutindu yina sambu na bikuma zole ya mfunu.

20. Inki mutindu muntu lenda, mbala yankaka kukonda kuzola yo, kumwanga bansangu ya luvunu ya Satana?

20 Ya ntete, kana muntu kebula masolo ya ketubila mambu ya bademo kesalaka, yandi kepesa maboko na bisalu ya Satana. Inki mutindu? Ndinga ya Nzambi kendimisa beto nde Satana lenda sala bisalu ya ngolo, kansi yo kekebisa mpi nde yandi kesadilaka bidimbu “ya luvunu” mpi ‘kekusaka.’ (2 Tesalonika 2:9, 10) Sambu Satana kele muntu ya luvunu ya nene mpenza, yandi mezaba mutindu ya kubebisa mabanza ya bantu yina kezolaka bisalu ya bampeve ya mbi mpi mutindu ya kupusa bo na kundima mambu yina kele ve ya kyeleka. Mbala yankaka, bantu yai lenda kwikila na masonga yonso nde bo monaka mpi bo waka mambu mosi buna, mpi bo lenda bula yo na kutubaka nde yo kele mambu ya kyeleka. Na nima, sambu bo ketaka masolo yina mbala na mbala, yo kekumaka mpenza mutindu yankaka. Kana Mukristu mosi kemwanga masolo ya mutindu yai, na kutuba ya kyeleka, yandi tayantika kusala luzolo ya Dyabulu, “tata ya luvunu.” Yandi kemwanga bansangu ya luvunu ya Satana.—Yoane 8:44; 2 Timoteo 2:16.

21. Inki mambu beto fwete tubila mingi na masolo na beto?

21 Ya zole, ata kana Mukristu mosi kukutanaka mpenza ti bampeve ya mbi na bilumbu meluta, yandi fwete telaka ve Bakristu yankaka masolo ya mutindu yina mbala na mbala sambu na kuyangidika bo. Sambu na nki? Biblia kelongisila beto nde: “Beto tula meso na beto kaka na Yesu, sambu lukwikilu na beto katukaka na yandi, yandi mpi muntu ke bongisaka lukwikilu na beto sambu yo kuma ya kulunga.” (Baebreo 12:2) Ee, beto fwete tula dikebi na beto kaka na Kristu, kansi na Satana ve. Yo kele mfunu na kumona nde ntangu yandi vandaka na ntoto, Yezu vandaka kutela ve balongoki na yandi masolo ya metala bampeve ya mbi sambu na kuyangidika bo, ata yandi lendaka kutuba mambu mingi na yina metala mambu yina Satana lenda sala to ve. Kansi, Yezu kutulaka dikebi kaka na nsangu ya Kimfumu. Yo yina, na mbandu ya Kristu mpi ya bantumwa, beto kezola nde masolo na beto kutubila mingi “bisalu ya nene ya Nzambi.”—Bisalu 2:11; Luka 8:1; Roma 1:11, 12.

22. Inki beto lenda sala sambu na kulanda na kupesa “kiese mingi” na zulu?

22 Yo kele ya masonga nde Satana kesadilaka mayele ya mbi ya mitindu mingi, yika mpi bisalu ya bampeve ya mbi, sambu na kusosa kufwa bangwisana na beto ti Yehowa. Kansi, kana beto kemenga mambu ya mbi mpi kekangama na mambu ya mbote, beto tapesa ve Dyabulu ata dibaku mosi ya kulembisa lukanu na beto ya kubuya mitindu yonso ya bisalu ya bampeve ya mbi. (Tanga Efezo 4:27) Yindula “kiese mingi” yina tavanda na zulu kana beto landa na kuvanda kaka ngolo na mpila nde ‘mayele ya mbi ya Satana kubedisa beto ve!’—Efezo 6:11.

^ par. 16 Bazina (Mbeni, Mukusi-Mambu, Muntu ya Luvunu, Mumeki-Bantu, Mukusi) ya bo kebingaka Satana ketendula ve nde yandi lenda kuka kuzaba mambu yina kele na ntima mpi na mabanza na beto. Kansi, Biblia ketuba nde Yehowa kele “muntu yina ketalaka bantima” (NW) mpi Yezu kele muntu yina ‘kezabaka mabanza ya bantu ti luzolo na bo.’—Bingana 17:3; Kusonga 2:23.

^ par. 18 Sambu na kuzaba mambu mingi, tala disolo “Une thérapeutique appropriée ?” na Nzozulu ya Nkengi ya Kifalansa ya Desembri 15, 1994, balutiti 19-22, mpi disolo “D’après la Bible... Vos choix en matière de traitement médical : ont-ils de l’importance ?” na Réveillez-vous ! ya Yanuari 8, 2001.