NTENDULA YA BAVERSE YA BIBLIA
Bisalu 1:8—“Beno Ta Baka Ngolo”
“Beno ta baka ngolo ntangu mpeve santu ta kwisa na zulu na beno, mpi beno ta vanda bambangi na mono na Yeruzalemi, na Yudea yonso mpi na Samaria, mpi tii na kisika ya kuluta ntama ya ntoto.”—Bisalu 1:8, Mbalula ya Nsi-Ntoto ya Mpa.
“Beno ta baka ngolo ntangu Mpeve ya Nzambi ta kwisa kukulumuka na zulu ya ntu na beno. Ebuna beno ta zabisa nsangu na mono na bwala Yeruzalemi, na ntoto ya Yudea yonso, na ntoto ya Samaria yonso, tii na nsuka ya ntoto.”—Bisalu 1:8, Bible en Kituba.
Ntendula ya Bisalu 1:8
Yezu silaka balongoki na yandi nde mpeve santu ya Nzambi ta pesa bo ngolo sambu bo sala kisalu ya kulonga tii na bisika ya ntama ya ntoto.
“Beno ta baka ngolo ntangu mpeve santu ta kwisa na zulu na beno.” Yezu ke vutukila lusilu yina yandi pesaka deja balongoki na yandi nde mpeve a ya Nzambi ta pesa bo ngolo ntangu yandi ta vutuka na zulu. (Yoane 14:16, 26) Bilumbu kumi na nima na kumata ya yandi na zulu, na mvu 33 ya ntangu na beto, balongoki na yandi bakaka mpeve santu yina Yezu silaka bo. (Bisalu 2:1-4) Mpeve santu ya Nzambi sadisaka bo na kutuba bandinga mingi, na kusala bimangu mpi yo pesaka bo makuki ya kulonga na kikesa yonso lukwikilu na bo na Yezu.—Bisalu 3:1-8; 4:33; 6:8-10; 14:3, 8-10.
“Beno ta vanda bambangi na mono.” Ngogo ya bo me balula nde “mbangi” ke tendula “muntu ya ke ta kimbangi” to “ke tubila diambu” na kutadila mambu yina yandi monaka to kutanaka ti yo. Sambu bantumwa monaka na meso na bo lufwa ya Yezu, bo lendaka kuta kimbangi ya mambu yina salamaka ntangu Yezu vandaka kulonga, lufwa na yandi mpi lufutumuku na yandi. (Bisalu 2:32; 3:15; 5:32; 10:39) Kimbangi yina ya ngolo ndimisaka bantu mingi ya nkaka nde Yezu vandaka Kristu, Mesia ya Nzambi silaka. (Bisalu 2:32-36, 41) Bantu yina ndimaka mambu ya bantumwa longaka kumaka bambangi ya Yezu, mpi na nima bo longaka bantu ya nkaka ntendula ya luzingu, lufwa, mpi lufutumuku ya Yezu.—Bisalu 17:2, 3; 18:5.
“Tii na kisika ya kuluta ntama ya ntoto.” Bo lenda balula mpi bangogo yai nde “tii na bansuka ya ntoto” to “tii na bansi ya nkaka.” Mambu ya Yezu tubaka ke monisa tii na wapi balongoki na yandi zolaka kusala ba voyage sambu na kuvanda bambangi na yandi. Bo zolaka kukwenda ntama kuluta Yudea mpi Samaria sambu na kulonga bantu balukwikilu na bo. Ya kieleka, bo zolaka kukwenda na teritware ya nene mpi kukutana ti bantu mingi kuluta Yezu. (Matayo 28:19; Yoane 14:12) Bamvula na nsi ya 30 na nima ya ntangu yina Yezu tubaka mambu yai, ntumwa Polo sonikaka nde bo “longaka” nsangu ya mbote ya me tala Yezu na “na lugangu ya mvimba yina kele na nsi ya zulu,” mpi tii na bisika ya ntama kibeni bonso Roma, Parthe (sud-est ya nzadi-mungwa ya Caspien), mpi Afrika ya Nord.—Bakolosai 1:23; Bisalu 2:5, 9-11.
Mambu ya Bo Ke Tubila na Baverse ya Kele na Ntwala mpi na Nima ya Bisalu 1:8
Mukanda ya Bisalu ke yantika na kutubila mambu yina kele na nsuka ya mukanda ya Luka. (Luka 24:44-49; Bisalu 1:4, 5) Muntu sonikaka yo, longoki Luka, ke yantika disolo na yandi na kutendula mutindu Yezu monanaka na balongoki na yandi na nima ya kufutumuka na yandi. (Bisalu 1:1-3) Na nima, yandi ke tubila mutindu dibundu ya Bukristu bandaka mpi mutindu yo vandaka kukuma nene na nsungi ya me baka na mvu 33 ya ntangu na beto ti na pene-pene ya mvu 61 ya ntangu na beto.—Bisalu 11:26.
Mambu ya bo ke tubila na Bisalu 1:8 ke monisa nde balongoki ya Yezu vandaka kudiyula kana Yezu zolaka kuyantika kuyala na Kimfumu ya Nzambi ntangu bo vandaka na luzingu. (Bisalu 1:6) Sambu na kupesa bo mvutu, Yezu songaka bo nde bo fwete kudiyangisa ve mingi na kuzaba ntangu yina Nzambi ta tula Kimfumu na yandi. (Bisalu 1:7) Kansi, balongoki fwete tula dikebi na kuta kimbangi ya Yezu “tii na kisika ya kuluta ntama ya ntoto.” (Bisalu 1:8) Bubu yai, Bakristu ke landaka mbandu yina, bo ke longaka na kikesa yonso nsangu ya mbote ya Kimfumu ya Nzambi.—Matayo 24:14.
Tala video yai ya nkufi sambu na kumona na bunkufi mambu yina kele na mukanda ya Bisalu.
a Mpeve santu ya Nzambi kele ngolo na yandi ntangu yo ke sala kisalu. (Kuyantika 1:2) Sambu na kuzaba mambu mingi, tala disolo “Mpeve Santu Kele Nki?”