NTENDULA YA BAVERSE YA BIBLIA
Mika 6:8—‘Tambula na Kudikulumusa ti Nzambi na Nge’
“O muntu, yandi me songa nge mambu yina kele mbote. Ebuna nki Yehowa ke lomba nge? Kaka kusala mambu na lunungu, kuzola kwikama, mpi kutambula kukonda lulendo ti Nzambi na nge!”—Mika 6:8, Mbalula ya Nsi-Ntoto ya Mpa.
“O muntu ya ke fwaka, yandi me songa nge, mambu yina kele mbote. Ebuna nki mambu MFUMU ke lomba nge? Yandi ke lomba nge na kusala mambu ya mbote, na kuwila bantu ya nkaka mawa mpi na kutambula na kudikulumusa ti Nzambi na nge.”—Mika 6:8, The Holy Bible—New International Version.
Ntendula ya Mika 6:8
Profete Mika ke tuba nde yo kele ve mpasi sambu bantu kusepedisa Yehowa a Nzambi. (1 Yoane 5:3) Verse yina me sadila bangogo tatu ya kitoko sambu na kutubila na bunkufi mambu yina Nzambi ke lombaka beto. Mambu zole ya ntete ke tadila mingi-mingi mutindu beto ke sadilaka bantu ya nkaka mambu mpi ya tatu ke tadila kinduku na beto ti Nzambi.
“Kusala mambu na lunungu.” Nzambi ke lombaka bansadi na yandi na kusala mambu ya mbote mpi ya me fwana. Yo ke tendula kuyindula mpi kusala mambu ya ke wakana ti bansiku ya Nzambi ya me tala mambu ya mbote mpi ya mbi. (Kulonga 32:4) Mu mbandu, bantu yina ke zitisaka bansiku ya Nzambi ke salaka ngolo na kusadila bantu mambu na masonga mpi kukonda kupona-pona, ata bantu yango me katukaka na konso kisika to insi, to bantu yango kele bamvvwama to bansukami.—Levi 19:15; Yezaya 1:17; Baebreo 13:18.
“Kuzola kwikama.” Bo lenda balula bangogo yai nde “kuzola zola ya kwikama.” (Mika 6:8, noti na nsi ya lutiti) Na Kiebreo ya kisina, ngogo “kwikama” ke tendula ve kaka kuvanda kwikama na kinduku kansi yo ke tendula mpi kumonisila muntu ya nkaka ntima-mbote mpi mawa, disongidila kusuka ve kaka na mambu yina bo me sonikaka. Nzambi ke lombaka bantu yina ke zola kusepedisa yandi na kusuka ve kaka na kumonisa ntima-mbote mpi mawa, kansi yandi ke lombaka bo mpi na kuzola bikalulu yai to na kubaka yo na mbalu. Yo ke tendula nde bansadi na yandi fwete sepela kusadisa bantu ya nkaka, mingi-mingi bantu yina kele na mpasi. Kupesa ke pesaka kiese.—Bisalu 20:35.
“Kutambula kukonda lulendo ti Nzambi na nge.” Na Biblia, ngogo “kutambula” lenda tendula “kusala mambu na mutindu mosi buna.” Muntu ke tambulaka ti Nzambi kana yandi kele ti luzingu yina ke sepedisa Nzambi. Noa kele mbandu ya mbote. Yandi “tambulaka ti Nzambi ya kieleka” sambu yandi vandaka muntu ya lunungu na meso ya Nzambi mpi sambu yandi “vandaka ya kukonda kifu na kati ya bantu ya ntangu na yandi.” (Kuyantika 6:9) Bubu yai, beto ‘ke tambulaka ti Nzambi’ kana beto ke zitisa malongi ya kele na Ndinga na yandi Biblia na luzingu na beto. Yo ke tendula nde beto fwete ndima na kudikulumusa yonso nde beto lenda sala ve mambu ya nkaka mpi kundima nde Nzambi muntu ke sadisaka beto na mambu yonso.—Yoane 17:3; Bisalu 17:28; Kusonga 4:11.
Mambu ya Bo Ke Tubila na Baverse ya Kele na Ntwala mpi na Nima ya Mika 6:8
Mika vandaka profete na Izrale ya ntama na mvu-nkama ya nana na ntwala ya ntangu na beto. Na ntangu yina, insi ya Izraele vandaka ya kufuluka ti lusambu ya biteki mpi muyibi; bo vandaka mpi kumonisa bantu mpasi. (Mika 1:7; 3:1-3, 9-11; 6:10-12) Bantu mingi ya Izraele vandaka kuzitisa ve bansiku ya Nzambi, yina vandaka na Nsiku yina yandi pesaka Moise; bo ke bingaka nsiku yina Nsiku ya Moize. Kaka na ntangu yina, bantu mingi vandaka kuyindula na luvunu yonso nde Nzambi lendaka kundima bo kaka kana bo ke sala na zulu-zulu mambu ya lusambu na bo mpi ke pesa bimenga.—Bingana 21:3; Oze 6:6; Mika 6:6, 7.
Bamvula mingi na nima ya ntangu ya Mika, Yezu tubaka diaka nde Tata na yandi ke sepelaka ti bantu yina ke monisaka zola, lunungu mpi mawa kansi nde Tata na yandi ke sepelaka ve na bantu yina ke monisaka kaka na zulu-zulu nde bo ke kangama na yandi. (Matayo 9:13; 22:37-39; 23:23) Mambu ya Yezu tubaka ke sadisa beto na kubakisa mambu yina Nzambi ke lombaka bansadi na yandi bubu.
Tala video yai ya nkufi sambu na kuzaba na bunkufi mambu yina mukanda ya Mika ke tubila.
a Zina Yehowa kele mutindu ya kubalula na Kikongo zina ya Nzambi na Kiebreo—bisono iya יהוה (YHWH), ya bo ke bingaka Tétragramme. Bo me balula zina yai nde “MFUMU” na verse yai na mbalula New International Version. Sambu na kuzaba mambu mingi ya me tala Yehowa mpi sambu na nki bambalula ya nkaka ya Biblia ke sadilaka ve zina yina, tala disolo “Yehowa Kele Nani?”