LUSADISU SAMBU NA MABUTA | KUSANSA BANA
Bana mpi Basite Internet ya Kusolula ti Bantu (réseaux sociaux)—Kitini 2: Longa Mwana Mutindu ya Kusadila Mbote Basite Internet ya Kusolula ti Bantu
Na nima ya kutadila bigonsa yina basite Internet ya bo ke sadilaka sambu na kusolula ti bantu ke vandaka ti yo sambu na bana, bibuti mingi me bakaka lukanu ya kupesa ve bana na bo nswa ya kusadila basite yango. Ebuna nge? Kana nge me pesa mwana na nge nswa ya kukota na basite Intetrnet ya kusolula bantu, inki mutindu nge lenda sadisa yandi na kubwa ve na mitambu mpi kulonga yandi mutindu yandi lenda sadila Internet mbote?
Na disolo yai
Mambu yina kele mfunu mingi sambu na mwana na nge
Mambu ya nge fwete zaba: Basite Internet ya kusolula ti bantu lenda kumisa muntu mpika. Yo yina, nge fwete sadisa mwana na nge na kuzitisa ntangu yina yandi ke lutisa na basite yina.
Ndongisila ya Biblia: “Zikisa mambu ya kuluta mfunu.”—Bafilipi 1:10.
Mambu ya kuyindulula: Keti mwana na nge ke sadilaka basite Internet ya kusolula ti bantu na ntangu yina yandi fwete lala, kusala badevware, to kulutisa ti dibuta? Bantu yina ke salaka bansosa ke tubaka nde, bana yina me kuma ntete ve bambuta na kutadila nsiku ya leta bayina ke lutisaka bangunga mingi konso kilumbu na basite Internet ya kusolula ti bantu, ke lalaka mbala mingi bangunga na nsi ya nsambwadi konso mpimpa. Kansi yo ke lombaka nde, mwana ya kele ti bamvula yina kulala kiteso ya bangunga uvwa.
Mambu ya nge lenda sala: Tubila ti mwana na nge mambu ya kuluta mfunu. Tendudila yandi nde yo kele mbote nde, yandi zenga ntangu mosi buna yina yandi ta lutisaka na basite Internet ya kusolula ti bantu. Tudila yandi bansiku ya ke monisa bukati-bukati mu mbandu, yandi fwete vanda ve ti apareyi na shambre na mpimpa. Lukanu na yo kele ya kusadisa mwana na nge na kulonguka kudiyala. Kikalulu yai ta sadisa yandi na luzingu.—1 Bakorinto 9:25.
Mawi ya mwana na nge
Mambu ya nge fwete zaba: Mbala mingi bafoto mpi bavideo ya bantu ke tulaka na basite Internet ya kusolula ti bantu, bo ke yidikaka yo. Yo lenda pusa mwana na nge na kudiwa yandi mosi to na kudiwa ve mbote, mpi nkutu na kudiyangisa na mabanza.
Ndongisila ya Biblia: “Beno katula . . . kulula.”—1 Piere 2:1.
Mambu ya kuyindulula: Keti sambu na basite Internet ya kusolula ti bantu, mwana nge ke kudifwanisa ti bantu ya nkaka mpi yandi ke mona nde nitu na bo to elungi na bo kele kitoko kuluta ya yandi? Keti yandi ke mona nde bantu yonso kele ti luzingu ya mbote kansi luzingu na yandi kele ve mfunu?
Mambu ya nge lenda sala: Solula na masonga yonso ti mwana na nge mpi tubila bigonsa ya kudifwanisa ti bantu ya nkaka. Zaba nde bana ya bankento ke tulaka dikebi mingi na bangwisana ti bantu ya nkaka mpi na mutindu bo kele na nitu, kuluta bana ya babakala. Nge lenda songa mpi mwana na nge na kuyambulaka bantangu ya nkaka kusadila basite Internet ya kusolula ti bantu. Yandi lenda basika na basite yango sambu na mwa ntangu. Toko mosi na zina ya Jacob katulaka sambu na mwa ntangu aplikasio yina vandaka kusadisa yandi na kukota na site Internet mosi ya kusolula ti bantu. Yandi ke tuba nde: “Yo sadisaka mono na kutadila nki mambu kele mfunu mingi sambu na mono, mpi na kusoba mutindu mono vandaka kudimona mpi mutindu mono vandaka kumona bantu ya nkaka.”
Bima yina mwana na nge ke tulaka to ke talaka na Internet
Mambu ya nge fwete zaba: Nsoniki mosi tubaka nde kuvanda ntangu yonso na basite ya kusolula ti bantu kele bonso kuzinga na kisika mosi ya bantu kele mingi, na meso ya bantu yonso. Yo lenda salama nde bantu kubakisa ve bantu ya nkaka mpi kukonda kuwakana kuvanda na kati na bo.
Ndongisila ya Biblia: “Beno katula na kati na beno kimbeni ya ngolo ya mitindu yonso, makasi, nganzi, makelele, mafingu . . . Beno monisa ntima ya mbote beno na beno.”—Baefezo 4:31, 32.
Mambu ya kuyindulula: Keti mwana na nge me kuma kutonga bantu ya nkaka, kuwakana ve ti bo to kutubila bo mbi sambu na basite Internet ya kusolula ti bantu?
Mambu ya nge lenda sala: Longa mwana na nge na kuvanda ti bikalulu ya mbote na Internet. Mukanda mosi (Digital Kids) ke tuba nde: “Kusonga bana na pwelele yonso nde kukonda mawete, yo vanda na Internet to na kisika ya beto ke zinga, kele mbi. Yo kele na kati ya mikumba yina bibuti kele ti yo.”
Kuvila ve nde yo ke lombaka kaka ve nde, bana kusadila basite Internet ya kusolula ti bantu mpi nde bibuti ya nkaka ke pesaka ve bana na bo nzila ya kusadila yo. Kana nde nge me pesa mwana na nge nzila ya kusadila basite Internet ya kusolula ti bantu, nge fwete ndima kibeni nde yandi kele ya kuyela na mabanza sambu yandi kuditudila bandilu, kulanda kuvanda ti banduku ya mbote mpi kubuya kutala mambu yina me fwana ve.