Na nima, kimvuka mosi ya bantu vandaka pima. Ziku yo bikalaka kaka makelele ya mupepe ya ngolo yina katukaka na ntoto ya zelo na zelo ya Arabia. Na nima ya kusolula ntangu ya nda ti banduku na yandi, Yobi lembaka mpi vandaka diaka ve ti kima ya kutuba. Yobi tubilaka banduku na yandi Elifazi, Bildadi mpi Sofare na makasi yonso mpi yo vandaka bonso nde yandi ke songa bo na kutuba diaka ve ata kima mosi. Kansi bo zolaka nkutu ve kutala Yobi sambu bo waka makasi mutindu bangindu na bo yina bo yindulaka nde vandaka ya mayele, bangogo na bo “ya nku,” mpi mambu ya mbi yina bo tubaka sambu na Yobi nungaka ve. (Yobi 16:3, noti na nsi ya lutiti) Ata bo tubaka mambu yina yonso, lukanu ya Yobi vandaka kaka ya kubikala ya kwikama na Yehowa.

Diambu ya kuluta mfunu sambu na Yobi vandaka ya kubikala ya kwikama na Nzambi ata yandi kutanaka ti bampasi. Yobi vidisaka kimvwama na yandi, bana na yandi yonso kumi, lusadisu mpi luzitu ya banduku, ya bantu yina vandaka kuzinga pene-pene ti yandi mpi sante na yandi. Mpusu na yandi bebaka ti maladi, yo vandaka ya kufuluka ti tufina mpi mikuni, nkutu mpema na yandi kumaka kima ya nzanzi. (Yobi 7:5; 19:17; 30:30) Mambu ya nku yina banduku tatu ya Yobi tubaka pusaka yandi na kuwa makasi ya mingi. Yobi salaka yonso kaka sambu na kumonisa nde yandi salaka ve disumu mutindu banduku na yandi vandaka kutuba. Ntangu Yobi manisaka kutuba, banduku na yandi vandaka ve ata ti kima ya nkaka ya kutuba. Na nima ya kutuba mambu mingi ya mpasi, bo vandaka diaka ve ti mambu ya nku ya kusonga Yobi. Ata mpidina, bampasi ya Yobi manaka ve mpi yandi vandaka kaka na mfunu ya lusadisu sambu na kunwana ti bampasi yina yandi kutanaka ti yo.

Beto lenda bakisa kikuma yina pusaka Yobi na kutadila ve bampasi na yandi na mutindu ya mbote. Yobi vandaka na mfunu ya muntu yina lenda twadisa yandi mpi kusungika yandi. Yandi vandaka mpi na mfunu nde bantu kulembika yandi mpi kupesa yandi kikesa; mambu yina yo lombaka nde banduku na yandi tatu kusala kansi bo salaka yo ve. Keti nge me kutanaka ti diambu mosi ya mpasi yina yo lombaka nde bantu ya nkaka kusadisa nge mpi kupesa nge kikesa? Keti nge me lembaka dezia nitu na mambu yina banduku na nge me tubilaka nge? Kuzaba mutindu Yehowa Nzambi sadisaka nsadi na yandi Yobi mpi mutindu Yobi ndimaka lusadisu yango lenda pesa nge kivuvu mpi lusadisu ya me fwana.

Disolo ya Yobi lenda yitukisa beto. Kuvandaka mpi ti leke mosi ya bakala na zina ya Elihu. Yandi vandaka na lweka na bo mpi yandi vandaka kuwidikila mambu ya mbi yina banduku ya Yobi vandaka kutuba sambu na Yobi. Yandi sepelaka ve na mambu yina bo vandaka kutuba.

Elihu wilaka Yobi makasi. Yo pesaka yandi mpasi na kumona mutindu Yobi, muntu ya lunungu vandaka “kusosa kudimonisa muntu ya mbote na kisika ya Nzambi.” Ata mpidina, Elihu wilaka kibeni Yobi mawa; yandi vandaka kumona bampasi ya Yobi, bakisaka nde Yobi vandaka muntu ya masonga mpi nde Yobi vandaka ti mfunu ya bandongisila ya mbote mpi kikesa. Ntembe kele ve nde Elihu monisaka ntima-nda na mambu yina banduku tatu ya Yobi vandaka kutuba. Yandi vandaka kuwidikila mutindu banduku tatu ya Yobi vandaka kutubila Yobi mambu ya mbi sambu na kubebisa lukwikilu, lukumu mpi kwikama ya Yobi. Diambu ya mawa kele nde, mambu ya mbi yina banduku ya Yobi vandaka kutuba monisaka nde Nzambi vandaka muntu ya mbi. Na nima ya kuwidikila mambu yonso yina bo tubaka, Elihu bakisaka nde yandi mpi fwete tuba.—Yobi 32:2-4, 18.

Elihu tubaka nde: “Mono kele leke mpi beno kele bambuta. Yo yina na luzitu yonso mono buyaka kutuba, mpi mono zolaka ve kusonga beno mambu yina mono me zaba.” Elihu tubaka diaka nde: “Kimbuta yo mosi ke kumisaka ve muntu mayele, bambuta kaka mpi ve bantu ke bakisaka mambu ya mbote.” (Yobi 32:6, 9) Elihu tubaka ntangu ya nda sambu na kumonisa nde mambu yina yandi tubaka vandaka ya kieleka. Yandi tubilaka ve Yobi mambu ya mbi bonso yina banduku ya Yobi, Elifazi, Bildadi mpi Sofare tubilaka Yobi. Elihu ndimisaka Yobi nde yandi ta tubila ve Yobi mambu ya mbi to kusala yandi mambu yina ta yika yandi diaka mpasi. Diaka, Elihu pesaka Yobi luzitu, bingaka yandi na zina na yandi mpi songaka Yobi nde banduku na yandi sadilaka yandi mambu kukonda luzitu. * Ti luzitu yonso, Elihu tubilaka Yobi nde: “Ntangu yai, Yobi, pardo, wa mambu ya mono ke tuba.”—Yobi 33:1, 7; 34:7.

Elihu tubilaka Yobi na masonga yonso nde: “Nge tubaka na makutu na mono, . . . ‘Mono kele bunkete, kukonda mbi; Mono kele bunkete, kukonda kifu. Kansi Nzambi ke mona bikuma ya kunwanisa mono.’” Elihu bakisaka mbote bampasi ya Yobi mpi yandi yulaka Yobi nde: “Keti nge ke ndima kibeni nde nge me sala kima ve yo yina nge ke tuba nde, ‘Mono kele muntu ya lunungu kuluta Nzambi’?” Elihu bikaka ve nde Yobi kulanda kuyindula mutindu yina. Elihu tubaka nde: “Nge ke tuba ve masonga ntangu nge ke tuba mambu yai.” (Yobi 33:8-12; 35:2) Elihu zabaka nde Yobi vandaka ti makasi mingi sambu na bima yina yandi vidisaka mpi sambu na mambu yina banduku na yandi ya mbi sadilaka yandi. Elihu tubilaka Yobi nde: “Keba nde makasi kunata nge ve na kusala mbi.”—Yobi 36:18.

Na mambu yonso, Elihu monisaka nde Yehowa kele Nzambi ya mbote. Yandi tubaka kieleka mosi ya mfunu kibeni nde: “Ngindu lenda kwisila ve ata fioti Nzambi ya kieleka na kusala mambu na nku yonso, Ngindu lenda kwisila ve ata fioti Nkwa-Ngolo Yonso na kusala mambu ya mbi! . . . Nkwa-Ngolo Yonso ke sambisaka ve mambu na mutindu ya mbi.” (Yobi 34:10, 12) Sambu Yehowa kele Nzambi ya mawa, Elihu songaka Yobi nde Yehowa bakaka ve lukanu ya kupesa Yobi ndola sambu na mambu ya mbi mpi ya kukonda luzitu yina Yobi tubaka. (Yobi 35:13-15) Elihu monisaka ve nde yandi zabaka mambu yonso ya me tala Nzambi kansi ti kudikulumusa yonso, yandi tubaka nde: “Nzambi kele nene mingi kuluta yina beto lenda zaba.”—Yobi 36:26.

Elihu pesaka Yobi bandongisila ya masonga kibeni kansi na mawete yonso. Yandi ndimisaka Yobi nde kilumbu kele Yehowa ta belula Yobi. Nzambi ta tubila nsadi na yandi ya kwikama nde: “Bika nde nsuni na yandi kukuma ya mpa kuluta na kileke; bika nde yandi vutuka na bilumbu ya ngolo ya kileke na yandi.” Elihu monisaka diaka nde yandi vandaka mawete ntangu yandi pesaka Yobi mpi dibaku ya kutuba na kisika ya kusonga Yobi kaka mambu yina Yobi fwete sala. Elihu tubaka nde: “Tuba, sambu mono ke zola kumonisa nde nge ke tuba masonga.” (Yobi 33:25, 32) Kansi Yobi tubaka ve ata kima. Ziku Elihu pesaka Yobi bandongisila ya mawete mpi ya ke pesa kikesa, yo yina Yobi vandaka ve ti kima ya kutuba. Yo ke monana nde Yobi dilaka ntangu yandi bakisaka nde Elihu vandaka kibeni kutudila yandi dikebi.

Beto lenda baka malongi ya mfunu na mbandu ya babakala yai zole ya kwikama. Mbandu ya Elihu ke longa beto na kuzaba mutindu beto lenda pesa bandongisila mpi kikesa na bantu yina kele na mfunu na yo. Nduku ya mbote ta kebisa nge na ntwala nde nge sala kifu mosi ya nene ata yo lenda vanda mpasi sambu yandi songa nge yo. (Bingana 27:6) Beto ke zolaka kuvanda banduku ya masonga, ya mbote mpi kupesa kikesa na bantu yina kele na mfunu na yo ata bo lenda tuba mambu ya mbi kukonda kuyindula. Kana beto mpi kele na mfunu ya bandongisila ya mutindu yai, mbandu ya Yobi ke sadisa beto na kumonisa kikalulu ya kudikulumusa mpi kuwidikila bandongisila yango na kisika ya kubuya yo. Beto yonso ke vandaka na mfunu nde bantu kupesa beto bandongisila mpi kusungika beto. Kana beto ke ndima yo, yo lenda tanina beto.—Bingana 4:13.

Sambu na kusadisa Yobi, mbala mingi Elihu sadilaka mbandu ya mupepe, matuti, nzasi mpi makelele ya nzasi. Elihu songaka Yobi sambu na Yehowa nde: “Wa mbote-mbote kunguna-nguna ya ndinga na yandi.” Ntangu fioti na nima, Elihu tubaka diaka mambu ya me tala “mupepe ya ngolo.” (Yobi 37:2, 9) Ziku, ntangu Elihu vandaka kutuba, mupepe ya ngolo vandaka kubula mpi kukuma ngolo kibeni. Nsuka-nsuka yo kumaka mupepe ya ngolo kibeni mpi diambu mosi ya kuyituka salamaka. Yehowa yantikaka kutuba.—Yobi 38:1.

Ntangu beto ke tangaka mukanda ya Yobi, beto ke waka kiese na kutanga bakapu yai ya kitoko yina ke monisaka mutindu Yehowa solulaka ti Yobi. Mutindu mupepe ya ngolo ke katulaka bamvindu ya fioti-fioti, mu mbandu bapapie, matiti ya kuyuma mpi basashe, mutindu mosi bangogo ya Yehowa katulaka mambu ya mbi yina Elifazi, Bildadi mpi Sofare tubaka. Yehowa tubaka ve mambu yai sambu na banduku ya Yobi. Dikebi ya Yehowa vandaka kaka na Yobi; Yehowa sungikaka Yobi, nsadi na yandi yina yandi vandaka kuzola mingi kaka mutindu tata ke sungikaka mwana na yandi.

Yehowa zabaka mbote bampasi ya Yobi. Yehowa wilaka Yobi mawa mutindu yandi ke waka mawa ntangu yandi ke monaka bana na yandi yina yandi ke zolaka ke mona mpasi. (Yezaya 63:9; Zekaria 2:8) Kansi Yehowa zabaka mpi nde Yobi vandaka ‘kutuba kukonda kuzaba,’ kusala mutindu yina vandaka kukumisa bampasi ya Yobi mingi. Yehowa sadilaka bangiufula sambu na kupusa Yobi na kuyindula, yandi yulaka Yobi nde: “Nge vandaka na wapi ntangu mono salaka ntoto? Songa mono, kana nge ke yindula nde nge ke bakisa.” Na luyantiku ya lugangu, “bambwetete ya suka” mpi dibuta ya bawanzio ya Nzambi vandaka kutula milolo ya kiese na zulu ya bima yonso ya Nzambi me salaka. (Yobi 38:2, 4, 7) Ya kieleka, Yobi zabaka ve ata kima mosi.

Yehowa landaka kutubila bisalu na yandi ya lugangu. Sambu na kusungika Yobi, Yehowa tendudilaka yandi mwa mambu na kati ya mambu yina bantu ke longukaka bubu yai na banzo-nkanda, mu mbandu na astronomie, biologie, géologie mpi physique. Diaka, Yehowa tubilaka bambisi yina vandaka na kisika yina Yobi vandaka kuzinga, mu mbandu ntambu, kwanga-kwanga, nkombo ya ngumba, mpunda ya mfinda, mpakasa, otrishi, mpunda, ndeke yina bo ke bingaka faucon, ngo-zulu, Behemoti (kiboko) mpi Leviatani (ngandu). Yo vandaka dibaku mosi ya mbote kibeni mutindu Ngangi ya zulu ti ntoto solulaka ti Yobi mambu ya me tala kisalu ya lugangu na yandi. *

Sambu na nki Nzambi songaka Yobi mambu yai yonso? Yo lombaka kibeni nde Yobi kukuma muntu ya kudikulumusa. Mutindu Yobi yindulaka nde Yehowa muntu vandaka kupesa yandi mpasi, pusaka yandi na kubebisa kinduku na yandi ti tata na yandi ya zola mpi yo salaka nde bampasi na yandi kukuma kaka mingi. Yo yina, Yehowa vandaka kuyula Yobi mbala na mbala kisika yina Yobi vandaka ntangu Yehowa gangaka bima ya mutindu yai mpi yulaka Yobi kana yandi zolaka kukuka kudisa mpi kuyala bigangwa yina Yehowa salaka. Ebuna kana Yobi kukaka ve kuyala bima yina Yehowa gangaka, nki mutindu yandi zolaka kudimonisa muntu ya mbote mpi kusonga ngangi mambu ya kusala? Yehowa zabaka mbote kibeni mambu yina yandi fwete sala mpi mutindu ya kusala yo kuluta Yobi.

Mambu yonso yina Yehowa tubaka monisaka zola na yandi ya ngolo sambu na Yobi. Yo kele bonso Yehowa vandaka kusonga Yobi nde: ‘Mwana na mono, kana mono ke tudilaka bima yonso yina mono gangaka dikebi, keti nge ke yindula nde mono ta tudila nge ve dikebi? Keti mono lendaka kibeni kuyambula nge, kufwa bana na nge, kusala nde nge vanda diaka ve na lutaninu mpi kulosila nge maladi? Keti mono lendaka ve kuvutudila nge bima na nge yina me vila mpi kubelula nge na bampasi na nge?’

Yobi pesaka bamvutu zole mpamba na bangiufula yina Yehowa yulaka yandi. Yobi waka ve makasi, sosaka ve kudinungisa to pesaka ve bikuma sambu na mambu yina yandi salaka. Ti kudikulumusa yonso, Yobi bakisaka kibeni nde yandi me zaba mambu fioti mpamba mpi yandi balulaka ntima na mambu ya mbi yina yandi tubaka. (Yobi 40:4, 5; 42:1-6) Yobi kele kibeni mbandu ya mbote ya kwikama. Ata Yobi kutanaka ti bampasi mingi, yandi bikalaka ya kwikama na Yehowa. Yobi ndimaka mutindu Yehowa sungikaka yandi mpi yandi sobaka bikalulu na yandi. Kudiyula nde: ‘Keti mono ke monisaka kikalulu ya kudikulumusa na ntangu bo ke sungika mono mpi ke pesa mono ndongisila?’ Beto yonso ke zolaka nde bantu kusungika beto mpi kupesa beto ndongisila. Kana beto ke ndima yo, beto ta landa mbandu ya kwikama ya Yobi.

Yehowa salaka diambu mosi sambu na kupesa Yobi kikesa. Yehowa tubilaka Elifazi yina vandaka mbuta na kati ya banduku tatu ya Yobi nde: “Mono me wila nge ti banduku na nge zole makasi ya ngolo, sambu beno me tuba ve mambu ya kieleka sambu na mono mutindu nsadi na mono Yobi me tuba.” (Yobi 42:7) Yindula fioti na mambu yina Yehowa songaka Elifazi. Keti Yehowa zolaka kutuba nde mambu yonso yina banduku tatu ya Yobi tubaka vandaka ya mbi to nde mambu yonso yina Yobi tubaka vandaka ya mbote? Ata fioti ve. * Kansi, mambu yina Yobi tubaka swaswanaka kibeni ti yina banduku na yandi tubaka. Yobi niokwamaka mingi sambu na bampasi na yandi mpi lembaka kibeni nitu sambu na mambu yina banduku na yandi vandaka kutubila yandi. Yo yina, yo kele kieleka nde bantangu ya nkaka Yobi vandaka kutuba mambu kukonda kuyindula. Kansi, Elifazi ti banduku na yandi kutanaka ve ti bampasi yina Yobi kutanaka ti yo. Bo vandaka kutuba mambu ya mbi na luzolo yonso sambu bo vandaka lulendo mpi bo vandaka ve ti lukwikilu ya ngolo na Nzambi. Bo sukaka kaka ve na kutubila Yobi mambu ya mbi, kansi diambu ya mawa kele nde bo monisaka nde Yehowa yandi mosi vandaka muntu ya mbi mpi nkutu nde yandi kele Nzambi ya nku.

Na nima Yehowa lombaka banduku ya Yobi na kupesa bimenga ya ntalu kibeni. Yo lombaka nde bo tambika bangombe nsambwadi mpi mameme nsambwadi, yo vandaka ve diambu ya pete, sambu na kutadila nsiku ya Moize, ngombe vandaka kimenga yina nganga-nzambi ya nene vandaka kupesa kana yandi me sala disumu yina me zabana na dikanda ya mvimba. (Levi 4:3) Ngombe vandaka mbisi ya ntalu mingi na kati ya bambisi yina bo vandaka kupesa kimenga na nsi ya nsiku ya Moize. Diambu ya kuluta mfunu kele nde Yehowa songaka banduku ya Yobi nde yandi ta ndima kimenga na bo kaka kana Yobi me samba sambu na bo. * (Yobi 42:8) Yo pesaka kibeni Yobi kikesa na kumona mutindu Nzambi sadilaka yandi mambu ya mbote mpi ya lunungu.

Yehowa zabaka nde Yobi ta sala mambu mutindu yandi songaka Yobi sambu na kulolula bantu yina tubilaka Yobi mambu ya mbi kibeni. Yobi salaka kaka mutindu Yehowa songaka yandi. (Yobi 42:9) Mambu yina Yobi salaka monisaka nde yandi vandaka ya kwikama na Yehowa kuluta mambu yina yandi tubaka. Sambu Yobi monisaka bulemfu, Yehowa sakumunaka yandi na mutindu ya kuyituka.

Yehowa monisilaka kibeni Yobi ‘lutondo mpi wilaka yandi mawa.’ (Yakobo 5:11) Inki mutindu? Yehowa belulaka Yobi na bampasi na yandi. Yindula mutindu Yobi kudiwaka ntangu yandi zabaka nde ‘nsuni na yandi kumaka ya mpa kuluta na kileke’ mutindu Elihu tubaka yo dezia. Nsuka-nsuka, dibuta ya Yobi mpi banduku na yandi pesaka yandi lusadisu yina yandi vandaka na yo mfunu, wilaka yandi mawa mingi mpi pesaka yandi bima sambu na kusadisa yandi. Yehowa vutudilaka Yobi kimvwama na yandi, nkutu yandi yikaka Yobi bima mbala zole na bima yina yandi vandaka ti yo ntete. Ebuna nki Yehowa salaka sambu na kusadisa Yobi na mpasi ya ngolo kibeni yina Yobi kutanaka ti yo, disongidila lufwa ya bana na yandi? Yobi ti nkento na yandi waka kiese mutindu bo butaka diaka bana kumi. Yehowa kumisaka kibeni luzingu ya Yobi nda. Yobi zingaka bamvula 140 mpi yandi monaka bandonga iya ya bana na yandi. Biblia ke tuba nde: “Nsuka-nsuka Yobi fwaka, na nima ya kuzinga luzingu mosi ya nda mpi ya mbote.” (Yobi 42:10-17) Na Paladisu, Yobi ti nkento na yandi ta kutana diaka ti dibuta na bo ya mvimba, yika mpi bana na bo kumi yina Satana fwaka.—Yoane 5:28, 29.

Sambu na nki Yehowa sakumunaka Yobi na mutindu ya kuyituka? Biblia ke tuba nde: “Beno me waka nsangu ya kukanga-ntima ya Yobi.” (Yakobo 5:11) Yobi kangaka kibeni ntima na bampasi mingi yina yandi kutanaka ti yo na mutindu yina beto lenda yindula ve. Ngogo “kukanga-ntima” ke tendula nde Yobi salaka mambu mingi kuluta kaka kununga bampasi yina yandi kutanaka ti yo. Yobi monisaka lukwikilu mutindu yandi kangaka ntima na bampasi mpi zola na yandi sambu na Yehowa kumaka ngolo. Yandi wilaka ve bantu yina sadilaka yandi mambu ya mbi makasi, kansi yandi lolulaka bo na luzolo yonso. Yobi bikaka ve nde ata diambu mosi kubebisa kwikama na yandi na Nzambi.—Yobi 27:5.

Beto fwete kanga ntima na bampasi. Beto fwete vila ve nde Satana ta sosa kulembisa beto mutindu yandi sosaka kulembisa Yobi. Kansi kana beto ke monisa lukwikilu mpi ke kanga ntima, ke bikala ya kudikulumusa, ke lolula bantu ya nkaka na luzolo yonso mpi ke landa kutanina kwikama na beto, beto ta vanda ti luzingu ya mbote na bilumbu ke kwisa. (Baebreo 10:36) Kana beto kele ya kwikama bonso Yobi, beto ta pesa Satana makasi kansi beto ta pesa Yehowa yina ke zolaka beto kiese!